Zakażenia narządu

rodnego

Jarosłąw Mrozek

Szpital Kliniczny im. Ks A.

Mazowieckiej

w Warszawie

Zapalenie – reakcja

organizmu na działanie

czynnika zewnętrznego,

wywołującego proces

zapalny.

Czynniki wywołujące –

fizyczne, chemiczne,

mechaniczne, biologiczne

Czynniki biologiczne

- bakterie

-wirusy

-grzyby

- inne (pierwotniaki)

Elementy procesu

zapalnego

• Wzmożone ucieplenie (calor)
• Zaczerwienie (rubor)
• Ból (dolor)
• Guz – wzmożenie spoistości tkanek

(tumor)

• Upośledzenie funkcji (functio

laesa)

Klasyfikacja zapaleń

PROCES OSTRY
- reakcja ogólnoustrojowa
- na poziomie tkankowym

nasilona reakcja
naczyniowa

- w surowicy krwi -białka

ostrej fazy, leukocytoza

- obniżona odporność na

inne czynniki
biologiczne

PROCES PRZEWLEKŁY
- słabo wyrażona reakcja

ogólnoustrojowa

- na poziomie tkankowym

nasilona proliferacja,

włóknienie, destrukcja

- w surowicy krwi

komórki jednojądrzaste

(monocyty, limfocyty)

- inicjowanie procesów

autoimmunologicznych

Klasyfikacja zakażeń

• Zależnie od kolejności zetknięcia z

drobnoustrojem (pierwotne, wtórne)

• Zależnie od przebiegu klinicznego

(objawowe, bezobjawowe)

• Zależnie od topografii (narządowe,

uogólnione, miejscowe)

• Zależnie od dróg szarzenia (wstępujące,

zstępujące)

• Zależnie czasu trwania (ostre, przewlekłe)

Mechanizmy obronne

organizmu przed

zakażeniami

Mechanizmy miejscowe

- utrudnienie penetracji i wtargnięcia
- dotyczą stref kontaktowych (skóra,

śluzówki)
- mają charakter nieswoisty

Mechanizmy uogólnione

- eliminacja patogenu, wytworzenie toksyn

- mają charakter swoisty

Miejscowe czynniki obronne

żeńskich narządów płciowych

- układ ściśle związany z aktywnością

hormonalną, zależny od wieku kobiety

• Mechaniczne (przyleganie ścian

pochwy, układ fałdów błony śluzowej)

• Biochemiczne (różnice pH śluzówek)
• Biologiczne (przeciwciała IgA,

kompleksy białkowo – cynkowe,
lizozym)

• Naturalna flora bakteryjna

Specyfika zapaleń i

zakażeń żeńskich

narządów płciowych

• Bahawioralne (higiena osobista,

nawyki, środowisko - partner)

• Humoralne i anatomiczne (kolpitis

senilis)

• Choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca,

niedokrwistość, mocznica,

ch. nowotworowa, alergie)

Zapalenia zewnętrznych

narządów płciowych

(vulvovaginitis)

• Czynniki pozabiologiczne

(mechaniczne –drażnienie, ciało
obce, chemiczne, termiczne –
oparzenia, odmrożenia)

• Biologiczne (grzyby, bakterie,

wirusy, rzęsistek, owsiki, wesz
łonowa)

• Endogenne (osobnicze)

Zapalenie sromu i pochwy

• Bakteryjne (P.okrężnicy,

gronkowce, paciorkowce B,
Peptococcus, Peptostreptococcus,
Bacteroides, Gardnerella vaginalis

• Grzybicze (C. albicans, Toluropsis

glarbata, C. tropicalis)

• Rzęsistkowica

Zapalenia sromu i pochwy

• Symptomatologia - różnicowanie na

podstawie dolegliwości, wglądu i
charakteru upławów

• Diagnostyka - ocena pH, preparatów

bezpośrednich i barwionych Safraniną
(rzęsistek)
- ocena preparatu - wytrawionego
20 % KOH (komórki kluczowe w BV i
strzępki grzybni w grzybicy)

Rozpoznawanie etiologii

zapalenia na podstawie

charakteru wydzieliny

• Żółtawe- ropne – rzeżączka
• Białe – serowate – grzybicze
• Szare – pieniste, obfite –

rzęsistkowica

• Wodniste, obfite, o rybim zapachu

– BV

Powikłania

• Zakażenia wyższych pięter układu

rozrodczego

• Zakażenia układu moczowego
• Zakażenia i ropnie gr.

przedsionkowego większego

• Zapalenia gr. przycewkowych
• Zrost warg sromowych

Zapalenie błony śluzowej kanału

szyjki macicy

(endocervicitis)

• Zwykle, nawracający przewlekły

przebieg

• Zakażenie wstępujące
• Czynnikiem inicjującym mogą być

zabiegi ginekologiczne

• Nie leczony stan zapalny k. szyjki

może być przyczyną niepłodności

Zapalenie błony śluzowej

macicy

(endometritis)

- zakażenie wstępujące
- sprzyja mu rozwarty kanał szyjki,

spływająca krew lub wydzielina

- skąpo objawowe ( nieregularne, acykliczne

krwawienia)

- powikłania – zapalenie przydatków i ropień

macicy

Po porodzie – zakażenie połogowe
W wieku starczym po menopauzie – Ca ?

Zapalenie przydatków

• P. okrężnicy, gronkowce, dwoinka

rzeżączki, paciorkowce, chlamydie

• Zakażenia wstępujące
• Zakażenia zstępujące (w błonicy,

anginie, zapaleniu zatok przynosowych)

• Przez ciągłość (zapalenie wyrostka

robaczkowego, uchyłka Meckela)

Zapalenia przydatków

OSTRE
• Nagły, początek (po

miesiączce) – silne
bóle podbrzusza

• Pogorszenie stanu

ogólnego,
osłabienie

• Podwyższona

temperatura ciała

PRZEWLEKŁE
• Charakter

nawracający

• Bóle o niestałym

nasileniu, bez
związku z cyklem

• Ogólny dyskomfort
• Bez gorączki

Powikłania zapalenia

przydatków

• Ropień jajowodu
• Wodniak jajowodu
• Ropień jajnika
• Krwiak jajowodu
• Zrosty i niedrożność jajowodowa
• Zespół bólowy miednicy mniejszej
• Niepłodność
• Zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej