URAZY
URAZY
Typy obrażeń (urazów) –
Typy obrażeń (urazów) –
kryteria podziału
kryteria podziału
W zależności od przyczyny
W zależności od umiejscowienia
W zależności od ciężkości urazu
Typy obrażeń - przykładowe
Typy obrażeń - przykładowe
przyczyny
przyczyny
Urazy z udziałem
Urazy z udziałem
energii kinetycznej
energii kinetycznej
–
Komunikacyjne
Komunikacyjne
–
Upadki z wysokości
Upadki z wysokości
–
Uderzenia, np..pobicie
Uderzenia, np..pobicie
itp.
itp.
–
Inne
Inne
Urazy termiczne
Urazy termiczne
–
Oparzenia
Oparzenia
–
Odmrożenia
Odmrożenia
–
Udar cieplny
Udar cieplny
Urazy energią
Urazy energią
elektryczną
elektryczną
–
Porażenie prądem
Porażenie prądem
Urazy chemiczne
Urazy chemiczne
–
Kwasy, zasady
Kwasy, zasady
–
Inne substancje
Inne substancje
żrące
żrące
Typy obrażeń – obrażenia
Typy obrażeń – obrażenia
pojedyncze
pojedyncze
Obrażenia izolowane
-pojedynczy narząd
Obrażenia
wielomiejscowe
- jeden narząd w kilku
miejscach
Obrażenia
pojedyncze
Jedna okolica ciała
Typy obrażeń – obrażenia
Typy obrażeń – obrażenia
mnogie
mnogie
Wielonarządowe
-kilka narządów
-np. złamanie kości i
stłuczenie wątroby
Skojarzone
- kilka rodzajów energii
(czynników
uszkadzających)
- np. uderzenie i
oparzenie
(energia
kinetyczna i
termiczna)
Obrażenia
mnogie
Kilka okolic ciała
LOKALIZACJA URAZU
LOKALIZACJA URAZU
Rokowanie
Rokowanie
zależy w
zależy w
znacznym
znacznym
stopniu od
stopniu od
lokalizacji urazu
lokalizacji urazu
najgorsze w
najgorsze w
urazach
urazach
czaszkowo-
czaszkowo-
mózgowych
mózgowych
CIĘŻKOŚĆ URAZU
CIĘŻKOŚĆ URAZU
Różne skale, wg których oceniana jest
Różne skale, wg których oceniana jest
ciężkość urazu
ciężkość urazu
–
Skale fizjologiczne
Skale fizjologiczne
Glasgow coma scale (skala śpiączki)
Glasgow coma scale (skala śpiączki)
Trauma score (wskaźnik urazu)
Trauma score (wskaźnik urazu)
Skala APACHE (acute physiology and Chronic Health
Skala APACHE (acute physiology and Chronic Health
Evaluation)
Evaluation)
–
Skale anatomiczne
Skale anatomiczne
Skrócona skala obrażeń (AIS – abbreviated injury
Skrócona skala obrażeń (AIS – abbreviated injury
scale)
scale)
Wskaźnik ciężkości urazu (ISS – injury severity score)
Wskaźnik ciężkości urazu (ISS – injury severity score)
–
Liczbowa ocena zagrożenia
Liczbowa ocena zagrożenia
TRISS – oblicza prawdopodobieństwo przeżycia
TRISS – oblicza prawdopodobieństwo przeżycia
pacjenta
pacjenta
LSO – liczbowa skala obrażeń
LSO – liczbowa skala obrażeń
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA
definicja
definicja
Mnogie obrażenia ciała, są to
Mnogie obrażenia ciała, są to
uszkodzenia co najmniej dwóch
uszkodzenia co najmniej dwóch
okolic ciała, z których każde z
okolic ciała, z których każde z
osobna wymaga leczenia
osobna wymaga leczenia
szpitalnego
szpitalnego
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
URAZÓW
URAZÓW
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
URAZÓW
URAZÓW
Przyczyny mnogich
Przyczyny mnogich
obrażeń ciała
obrażeń ciała
LOKALIZACJA URAZÓW –
LOKALIZACJA URAZÓW –
OKOLICE CIAŁA
OKOLICE CIAŁA
Głowa
Głowa
Kręgosłup
Kręgosłup
Tułów – klatka
Tułów – klatka
piersiowa
piersiowa
Brzuch
Brzuch
Miednica
Miednica
Kończyny górne
Kończyny górne
Kończyny dolne
Kończyny dolne
82%
14%
47%
21
%
29%
45%
Udział poszczególnych okolic ciała w
mnogich obrażeniach
Przyczyny zgonów w
Przyczyny zgonów w
Polsce
Polsce
– niezależnie od wieku
– niezależnie od wieku
Przyczyny zgonów w
Przyczyny zgonów w
Polsce
Polsce
– osoby < 44 rż (liczba
– osoby < 44 rż (liczba
zgonów)
zgonów)
URAZY I ICH SKUTKI W POLSCE I
URAZY I ICH SKUTKI W POLSCE I
NA ŚWIECIE
NA ŚWIECIE
USA
USA
–
70.000.000 urazów/rok
70.000.000 urazów/rok
–
2.000.000
2.000.000
hospitalizacji
hospitalizacji
–
500.000 inwalidztwo
500.000 inwalidztwo
–
150.000 zgonów
150.000 zgonów
Wielka Brytania
Wielka Brytania
–
70.000 inwalidztwo
70.000 inwalidztwo
–
25.000 zgonów/rok
25.000 zgonów/rok
Polska
Polska
–
3.500.000 urazów/rok
3.500.000 urazów/rok
–
250.000 hospitalizacji/rok
250.000 hospitalizacji/rok
–
70.000 inwalidztwo
70.000 inwalidztwo
–
30.000 zgonów/rok
30.000 zgonów/rok
SKUTKI URAZÓW
SKUTKI URAZÓW
Śmiertelność szpitalna
Śmiertelność szpitalna
–
Polska:
Polska:
4 - 7%
4 - 7%
–
Świat:
Świat:
1,3 – 13%
1,3 – 13%
Kalectwo pourazowe
Kalectwo pourazowe
–
Polska:
Polska:
25%
25%
–
Świat;
Świat;
15-33%
15-33%
ŚMIERTELNOŚĆ
ŚMIERTELNOŚĆ
POURAZOWA - ogółem
POURAZOWA - ogółem
ŚMIERTELNOŚĆ
ŚMIERTELNOŚĆ
POURAZOWA – obrażenia
POURAZOWA – obrażenia
mnogie
mnogie