HISTORIA – PERIODYZACJA, ŹRÓDŁA

1. Czym jest historia
2. Podział dziejów na epoki
3. Źródła historyczne i ich

badanie

CZYM JEST HISTORIA

HISTORIA – ( gr. istoria –

„ badanie, dochodzenie do
wiedzy” )- nauka zajmująca się
badaniem przeszłości
społeczeństw ludzkich od
momentu wynalezienia pisma-
ok..3500 r. p.n.e.

Sumeryjskie pismo klinowe.
Muzeum Watykańskie

Hieroglify ze świątyni w Kom
Ombo

CZYM JEST HISTORIA

PREHISTORIA - prahistoria (łac. pre -

przedrostek oznaczający uprzedniość,

"przed", "wcześniej") to najdłuższy okres

dziejów ludzkości - od pojawienia się

człowieka na Ziemi do powstania pisma.

Badanie tego okresu możliwe jest jedynie

metodami archeologicznymi. Na terenach

Afryki zaczyna się około 7 mln lat temu

razem z pojawieniem się pierwszych

człowiekowatych, na terenie Europy około

1 mln lat temu, natomiast na innych

terenach z momentem pojawienia się tam

człowieka

Sahelanthropus
tchadensis – wymarły
gatunek ssaka
człekokształtnego(Kenia)

Era – system liczenia lat, gdzie za datę początkową uważa się jakieś wielkie

wydarzenie

ERY

CHRZEŚCIJAŃSKA

(DIONIZYJSKA)

(narodziny Chrystusa

)

BIZANTYJSKA

( stworzenie świata

5508 r. p.n.e.)

ŻYDOWSKA

(stworzenie świata

3761 r. p.n.e.)

ISLAMSKA

(Wielka Hidżra

622 r. n.e.)

RZYMSKA

( 753 r.

założenie miasta

)

EPOKA HISTORYCZNA – OKRES W DZIEJACH WYODRĘBNIONY NA PODSTAWIE

DONIOSŁYCH, PRZEŁOMOWYCH WYDARZEŃ(CEZURA CZASOWA)

Podział na epoki – kryterium materiału, z którego wykonywano narzędzia ( epoki archeologiczne)

Epoka

kamienna

(2 mln-3100 r. p.n.e.)

starsza (paleolit)

– 2 mln-9 tys. p.n.e.

średnia (mezolit)-

9-4 tys. p.n.e.

młodsza ( neolit)

– 4600-3100 r. p.n.e.

Epoka brązu –

1850-800 r. p.n.e.

Epoka żelaza

– od ok. 800 r. p.n.e.

PODZIAŁ NA EPOKI

(kryterium wydarzeń zmieniających życie człowieka)

STAROŻYTNOŚĆ

Od ok. 3500 r. p.n.e.

* powstanie

pierwszych

państw

* wynalezienie

pisma

do 476 r. n.e.

* upadek cesarstwa

zachodnio –

rzymskiego

ŚREDNIOWIECZE

Do:

* 1517 - wystąpienie

Lutra

* 1492 - odkrycie

Ameryki

* 1453 - upadek

Konstantynopola

* 1450 - wynalazek

druku

NOWOŻYTNOŚĆ

Do:

* 1789 -

rewolucja

we

Francji

* kongres

w

Wiedniu

* 1914 -

I wojna

światowa

HISTORIA

WSPÓŁCZE-

SNA

EPOKI HISTORYCZNE

(kryterium stosunku do środków produkcji)

WSPÓLNOTA

PLEMIENNA

FEUDALIZM

KAPITALIZM

SOCJALIZM

Źródło historyczne to wszystko to, skąd możemy czerpać wiedzę o

przeszłości ( Jerzy Topolski), są to wszelkie zachowane ślady działalności

człowieka

ŹRÓDŁA HISTORYCZNE

ŹRÓDŁA PISANE

Źródła dokumentowe i aktowe
(normatywne)
źródła aktowe – powstałe na użytek
administracji
notatki urzędowe
protokoły
spisy inwentarza gospodarczego
edykty
skodyfikowane prawa
sprawozdania

Źródła opisowe
(relacyjno – narracyjne)
teksty nie mające mocy prawnej
a jedynie opisujące
rzeczywistość np.:

•dzieła historiograficzne
( np.. kroniki, roczniki i in.)

•Pamiętniki

• wspomnienia

•publicystyka

•literatura piękna

•listy

ŹRÓDŁA NIEPISANE

na przykład:

•zabytki kultury materialnej
( architektura, przedmioty
codziennego użytku, broń itp.)
*źródła ikonograficzne ( obrazy
rzeźby, fotografie itp.)

•przekazy ustne

•nagrania audiowizualne

•nazewnictwo (imiona, nazwy ulic
osad, miesięcy itp.)
*źródła kartograficzne