Temat 1.
Temat 1.
Podstawy zarządzania
Podstawy zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
. 2 x 45 min.
. 2 x 45 min.
1.2. Funkcje zarządzania …………………….……………...….
1.2. Funkcje zarządzania …………………….……………...….
45 min.
45 min.
1.3. Specyfika struktur organizacyjnych
1.3. Specyfika struktur organizacyjnych
…........................... 2 x 45 min.
…........................... 2 x 45 min.
1.4. Procesy informacyjno-decyzyjne w zarządzaniu
1.4. Procesy informacyjno-decyzyjne w zarządzaniu
……...….. 45 min.
……...….. 45 min.
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
……………...….45 min.
……………...….45 min.
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie..
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie..
…..….45 min.
…..….45 min.
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
2
2
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Każda bowiem, czegokolwiek dotycząca teoria,
Każda bowiem, czegokolwiek dotycząca teoria,
jeśli ma być oparta na zasadach rozumowych, powinna
jeśli ma być oparta na zasadach rozumowych, powinna
wyjść od definicji, aby jasne było, co to jest to, o czym się
wyjść od definicji, aby jasne było, co to jest to, o czym się
mówi.
mówi.
Marek Tuliusz Cycero,
Marek Tuliusz Cycero,
O powinnościach. Księga I. W Wybór pism naukowych.
O powinnościach. Księga I. W Wybór pism naukowych.
Wyd. De Agostini Polska Sp. z o.o., Warszawa 2002, s. 170
Wyd. De Agostini Polska Sp. z o.o., Warszawa 2002, s. 170
MOTTO
MOTTO
Zanim się przystąpi do pracy naukowej, (...) do
Zanim się przystąpi do pracy naukowej, (...) do
dalszych wywodów, należy wprzód unormować
dalszych wywodów, należy wprzód unormować
znaczenie wyrazów,
znaczenie wyrazów,
poustalać definicje pojęć
poustalać definicje pojęć
,
,
a bez tego ani kroku iść naprzód nie wolno,...
a bez tego ani kroku iść naprzód nie wolno,...
Kotarbiński T.
Kotarbiński T.
, Prakseologia.
, Prakseologia.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków 1999, s. 28.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków 1999, s. 28.
3
3
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Istota definicji
Istota definicji
definicja
definicja
ż I, DCMs. -cji; lm D. -cji (-cyj) określenie
ż I, DCMs. -cji; lm D. -cji (-cyj) określenie
znaczenia wyrazu, sprowadzające się zwykle do
znaczenia wyrazu, sprowadzające się zwykle do
sprecyzowania jego treści i zorientowania w jego
sprecyzowania jego treści i zorientowania w jego
możliwym zakresie,
możliwym zakresie,
co ułatwia właściwe posługiwanie się wyrazem.
co ułatwia właściwe posługiwanie się wyrazem.
Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978, T-1, s. 368
Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978, T-1, s. 368
DEFINICJA
DEFINICJA
[łac.], log. Zdanie wyjaśniające, złożone
[łac.], log. Zdanie wyjaśniające, złożone
z dwu członów: - definiowanego (definiendum) i definiującego
z dwu członów: - definiowanego (definiendum) i definiującego
(definiens), połączonych tzw. spójnikiem definiującym
(definiens), połączonych tzw. spójnikiem definiującym
(np. “jest”, “to tyle co” itp.);
(np. “jest”, “to tyle co” itp.);
Encyklopedia powszechna PWN. PWN, Warszawa 1973, T-1, s. 568
Encyklopedia powszechna PWN. PWN, Warszawa 1973, T-1, s. 568
4
4
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Arystoteles
Arystoteles
„
„
Definittio fit per genus proximum et differentiam specificum”
Definittio fit per genus proximum et differentiam specificum”
Definiujemy przez dodanie najbliższego rodzaju nadrzędnego
oraz wyszczególnienie różnicy gatunkowej
Zdania
=genus; rodzaj; termin
nadrzędny
wyjaśniające =
differentia specyfika; różnica
gatunkowa
DEFINICJA
DEFINICJA
5
5
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
... zaleca się by definiować daną nazwę A przez
... zaleca się by definiować daną nazwę A przez
porównanie jej zakresu z zakresem jakiejś ogólniejszej
porównanie jej zakresu z zakresem jakiejś ogólniejszej
nazwy B
nazwy B
(genus- rodzaj) ograniczonym przez dodanie
(genus- rodzaj) ograniczonym przez dodanie
cech C (differentia
cech C (differentia
specyfika - różnica gatunkowa),
specyfika - różnica gatunkowa),
zwężających należycie ten szerszy zakres.
zwężających należycie ten szerszy zakres.
”
”
Ziembiński Z.
Ziembiński Z.
Logika praktyczna
Logika praktyczna
.
.
PWN, Warszawa 1990, s. 44-45
PWN, Warszawa 1990, s. 44-45
6
6
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Praprzyczyna organizacji
Praprzyczyna organizacji
Św. Tomasz z Akwinu,
Św. Tomasz z Akwinu,
Dzieła wybrane
Dzieła wybrane
, Wyd. Altaya 2001, s. 16.
, Wyd. Altaya 2001, s. 16.
...Otóż człowiek jest z natury stworzeniem społecznym i
...Otóż człowiek jest z natury stworzeniem społecznym i
politycznym, żyjącym w gromadzie, bardziej nawet niż
politycznym, żyjącym w gromadzie, bardziej nawet niż
wszystkie zwierzęta. Wynika to z naturalnej konieczności.
wszystkie zwierzęta. Wynika to z naturalnej konieczności.
Zwierzętom bowiem natura przygotowuje pokarm,
Zwierzętom bowiem natura przygotowuje pokarm,
przyodziewa futrami, daje broń w postaci zębów, rogów,
przyodziewa futrami, daje broń w postaci zębów, rogów,
pazurów, a przynajmniej szybkość w uciekaniu. Człowiek zaś
pazurów, a przynajmniej szybkość w uciekaniu. Człowiek zaś
nie otrzymał od natury żadnej z tych rzeczy, lecz zamiast tego
nie otrzymał od natury żadnej z tych rzeczy, lecz zamiast tego
został obdarzony rozumem, aby mógł zapewnić sobie to
został obdarzony rozumem, aby mógł zapewnić sobie to
wszystko pracą rąk. Ale jeden człowiek do tego nie wystarczy,
wszystko pracą rąk. Ale jeden człowiek do tego nie wystarczy,
gdyż nie zdoła on samodzielnie przejść przez życie. Jest więc
gdyż nie zdoła on samodzielnie przejść przez życie. Jest więc
dla niego czymś naturalnym, że żyje w licznej wspólnocie.
dla niego czymś naturalnym, że żyje w licznej wspólnocie.
7
7
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Przykładowe definicje
Przykładowe definicje
organizacji
organizacji
Koźmiński A.K., Piotrowski Wł.,
Koźmiński A.K., Piotrowski Wł.,
Zarządzanie. Teoria i praktyka
Zarządzanie. Teoria i praktyka
Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 45
Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 45
Słowo
Słowo
„organizacja”
„organizacja”
wywodzi się z greckiego "organizo",
wywodzi się z greckiego "organizo",
co oznacza tworzenie uporządkowanych, harmonijnych całości.
co oznacza tworzenie uporządkowanych, harmonijnych całości.
organizacja
organizacja
- grupa ludzi, którzy współpracują ze
- grupa ludzi, którzy współpracują ze
sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby
sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby
osiągnąć pewien zestaw celów.
osiągnąć pewien zestaw celów.
Griffin R.W.
Griffin R.W.
,
,
Podstawy zarządzania organizacjami
Podstawy zarządzania organizacjami
Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 35
Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 35
Każda
Każda
organizacja
organizacja
jest systemem społecznym, subkulturą,
jest systemem społecznym, subkulturą,
której normy, wartości i wyuczone wzory zachowań można w
której normy, wartości i wyuczone wzory zachowań można w
większym lub mniejszym stopniu kształtować.
większym lub mniejszym stopniu kształtować.
Obłój K.,
Obłój K.,
Strategia organizacji.
Strategia organizacji.
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998, s. 300
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998, s. 300
8
8
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Przykładowe definicje
Przykładowe definicje
organizacji
organizacji
Kotarbiński T.,
Kotarbiński T.,
Traktat o dobrej robocie.
Traktat o dobrej robocie.
Polska Akademia Nauk Komitet Nauk Filozoficznych Wyd. Zakład
Polska Akademia Nauk Komitet Nauk Filozoficznych Wyd. Zakład
Naukowy im. Ossolińskich Wrocław, Warszawa, Kraków 2000, s. 70
Naukowy im. Ossolińskich Wrocław, Warszawa, Kraków 2000, s. 70
... przez
... przez
organizację
organizację
, zależnie od kontekstu,
, zależnie od kontekstu,
rozumie się bądź czynność organizowania, bądź
rozumie się bądź czynność organizowania, bądź
osiągnięty na skutek takiej czynności (albo nawet w
osiągnięty na skutek takiej czynności (albo nawet w
drodze samorzutnego kształtowania się) ustrój
drodze samorzutnego kształtowania się) ustrój
przedmiotu złożonego, układ jego wewnętrznych
przedmiotu złożonego, układ jego wewnętrznych
zależności, bądź wreszcie sam obiekt tak zorganizowany.
zależności, bądź wreszcie sam obiekt tak zorganizowany.
9
9
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Skutek praprzyczyny
Skutek praprzyczyny
organizacji
organizacji
...Otóż wszędzie tam, gdzie jest jakieś
...Otóż wszędzie tam, gdzie jest jakieś
ukierunkowanie na cel i gdzie można postępować tak albo
ukierunkowanie na cel i gdzie można postępować tak albo
inaczej,
inaczej,
potrzebny jest jakiś kierownik
potrzebny jest jakiś kierownik
, dzięki któremu
, dzięki któremu
dochodzi się przez to do właściwego celu.[...] Ludzie zaś w
dochodzi się przez to do właściwego celu.[...] Ludzie zaś w
różny sposób dążą do tego co zamierzyli. Świadczy o tym
różny sposób dążą do tego co zamierzyli. Świadczy o tym
sama różnorodność ich wysiłków i działań.
sama różnorodność ich wysiłków i działań.
Potrzebuje
Potrzebuje
więc człowiek jakiegoś
więc człowiek jakiegoś
kierownika
kierownika
ku celowi
ku celowi
.
.
Św. Tomasz z Akwinu,
Św. Tomasz z Akwinu,
Dzieła wybrane
Dzieła wybrane
, Wyd. Altaya 2001, s. 15.
, Wyd. Altaya 2001, s. 15.
10
10
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Pojęcie zarządzania
Pojęcie zarządzania
Przyjmuje się, że relatywnie najogólniejszym pojęciem jest
Przyjmuje się, że relatywnie najogólniejszym pojęciem jest
„
„
sterowanie
sterowanie
”.
”.
Sterowaniem -
Sterowaniem -
nazywa się działanie jednego systemu
nazywa się działanie jednego systemu
(sterującego) skierowane na drugi system (sterowany).
(sterującego) skierowane na drugi system (sterowany).
SYSTEM STERUJĄCY
SYSTEM STERUJĄCY
SYSTEM STEROWANY
SYSTEM STEROWANY
Wypełnia
Wypełnia
Sterowanie
Sterowanie
Wypełnia
Wypełnia
funkcje sterownicze
funkcje sterownicze
funkcje wykonawcze
funkcje wykonawcze
Zawiera
Zawiera
Sprzężenie zwrotne
Sprzężenie zwrotne
Nie zawiera
Nie zawiera
podsystem społeczny
podsystem społeczny
Sprzężenie proste
Sprzężenie proste
podsystemu
podsystemu
społecznego
społecznego
11
11
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Pojęcie zarządzania
Pojęcie zarządzania
Zarządzaniem
Zarządzaniem
- nazywa się
- nazywa się
sterowanie
sterowanie
, w którym
, w którym
system sterowany zawiera podsystem społeczny.
system sterowany zawiera podsystem społeczny.
SYSTEM
SYSTEM
STERUJĄCY
STERUJĄCY
SYSTEM
SYSTEM
STEROWANY
STEROWANY
Wypełnia
Wypełnia
Sterowanie
Sterowanie
=
=
Zarządzanie
Zarządzanie
Wypełnia
Wypełnia
funkcje sterownicze
funkcje sterownicze
funkcje
funkcje
wykonawcze
wykonawcze
Zawiera
Zawiera
Sprzężenie zwrotne
Sprzężenie zwrotne
Zawiera
Zawiera
podsystem
podsystem
społeczny
społeczny
Sprzężenie
Sprzężenie
formalne
formalne
→→
→→
podsystem
podsystem
społeczny
społeczny
12
12
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Pojęcie zarządzania
Pojęcie zarządzania
Kierowaniem -
Kierowaniem -
nazywa się
nazywa się
zarządzanie
zarządzanie
,
,
w którym działania systemu zarządzającego skierowane
w którym działania systemu zarządzającego skierowane
są na podsystem społeczny systemu zarządzanego
są na podsystem społeczny systemu zarządzanego
SYSTEM
SYSTEM
STERUJĄCY
STERUJĄCY
SYSTEM
SYSTEM
STEROWANY
STEROWANY
Wypełnia
Wypełnia
funkcje sterownicze
funkcje sterownicze
Sterowanie
Sterowanie
=
=
Zarządzanie
Zarządzanie
Wypełnia
Wypełnia
funkcje
funkcje
wykonawcze
wykonawcze
Zarządzanie
Zarządzanie
=
=
Kierowanie
Kierowanie
Podsystem
Podsystem
społeczny
społeczny
Zawiera
Zawiera
Sprzężenie zwrotne
Sprzężenie zwrotne
podsystem
podsystem
społeczny
społeczny
Sprzężenie
Sprzężenie
formalne
formalne
→→
→→
13
13
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Pojęcie zarządzania
Pojęcie zarządzania
STEROWANIE,
STEROWANIE,
oddziaływanie mające na celu zapewnienie
oddziaływanie mające na celu zapewnienie
pożądanego przebiegu (lub stanu) danego
pożądanego przebiegu (lub stanu) danego
procesu
procesu
.
.
Encyklopedia powszechna PWN.
Encyklopedia powszechna PWN.
PWN, Warszawa 1978, tom 4, s. 284
PWN, Warszawa 1978, tom 4, s. 284
ZARZĄDZANIE
ZARZĄDZANIE
, w
, w
prakseologii
prakseologii
działanie polegające na spowodowaniu funkcjonowania
działanie polegające na spowodowaniu funkcjonowania
rzecz
rzecz
y,
y,
organizacji
organizacji
lub osób podległych zarządzającemu zgodnie z wytyczonym przez niego
lub osób podległych zarządzającemu zgodnie z wytyczonym przez niego
celem
celem
. Istotą funkcji
. Istotą funkcji
z.
z.
jest formułowanie celu działania, pozyskiwanie i rozmieszczanie potrzebnych
jest formułowanie celu działania, pozyskiwanie i rozmieszczanie potrzebnych
zasobów
zasobów
(ludzkich i
(ludzkich i
rzeczowych), planowanie oraz kontrolowanie realizacji celów.
rzeczowych), planowanie oraz kontrolowanie realizacji celów.
Encyklopedia powszechna PWN.
Encyklopedia powszechna PWN.
PWN, Warszawa 1978, tom 4, s. 769
PWN, Warszawa 1978, tom 4, s. 769
14
14
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Pojęcie zarządzania
Pojęcie zarządzania
KIEROWANIE
KIEROWANIE
,
,
to powodowanie, aby ktoś lub coś zachowywało
to powodowanie, aby ktoś lub coś zachowywało
się zgodnie z wolą kierującego. Polega ono na: działaniu
się zgodnie z wolą kierującego. Polega ono na: działaniu
zmierzającym do spowodowania działania swojego lub swojego i
zmierzającym do spowodowania działania swojego lub swojego i
innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej
innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej
instytucji; określaniu przez kierującego celu i sposobów jego
instytucji; określaniu przez kierującego celu i sposobów jego
osiągania, jak również na informacyjnym
osiągania, jak również na informacyjnym
oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.
oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.
Piaget J.,
Piaget J.,
Strukturalizm
Strukturalizm
, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972, s. 31
, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972, s. 31
15
15
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Przedmiotem badań nauk organizacji i zarządzania
Przedmiotem badań nauk organizacji i zarządzania
są
są
„
„
organizacje
organizacje
” =
” =
systemy zdolne do działania.
systemy zdolne do działania.
gdzie:
gdzie:
działanie
działanie
=
=
celowe zachowanie człowieka (zespołu ludzi).
celowe zachowanie człowieka (zespołu ludzi).
gdzie:
gdzie:
D
D
– każde działanie,
– każde działanie,
P
P
d
d
- podmiot działania,
- podmiot działania,
N
N
– narzędzia działania,
– narzędzia działania,
T
T
- obiekt (tworzywo) działania,
- obiekt (tworzywo) działania,
C
C
R
R
– rezultat działania.
– rezultat działania.
D = {P
D = {P
d
d
, N, T, C
, N, T, C
R
R
}
}
16
16
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Celem sterowania
Celem sterowania
jest powodowanie, aby
jest powodowanie, aby
coś
coś
zachowywało się zgodnie z wolą sterującego.
zachowywało się zgodnie z wolą sterującego.
Polega ono na:
Polega ono na:
1.
1.
Działaniu zmierzającym do spowodowania działania
Działaniu zmierzającym do spowodowania działania
systemu sterowanego zgodnie z potrzebami swoimi
systemu sterowanego zgodnie z potrzebami swoimi
lub określonej instytucji;
lub określonej instytucji;
2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania,
2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania,
jak również na informacyjnym oddziaływaniu na siebie.
jak również na informacyjnym oddziaływaniu na siebie.
17
17
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Celem zarządzania
Celem zarządzania
jest powodowanie, aby
jest powodowanie, aby
coś
coś
lub
lub
ktoś
ktoś
zachowywało się zgodnie z wolą zarządzającego.
zachowywało się zgodnie z wolą zarządzającego.
Polega ono na:
Polega ono na:
1. Działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego
1. Działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego
lub systemu sterowanego, w tym ewentualnie także innych
lub systemu sterowanego, w tym ewentualnie także innych
ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji;
ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji;
2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania, jak również
2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania, jak również
na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.
na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.
18
18
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
Celem kierowania
Celem kierowania
jest powodowanie, aby
jest powodowanie, aby
ktoś
ktoś
zachowywał się zgodnie z wolą kierującego.
zachowywał się zgodnie z wolą kierującego.
Polega ono na:
Polega ono na:
1. Działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego lub
1. Działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego lub
innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji;
innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji;
2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania, jak również
2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania, jak również
na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.
na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.
19
19
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
W dotychczasowym rozwoju nauk organizacji i zarządzania wyróżnia się
W dotychczasowym rozwoju nauk organizacji i zarządzania wyróżnia się
cztery szkoły (kierunki, podejścia, ujęcia)
cztery szkoły (kierunki, podejścia, ujęcia)
:
:
Szkoła klasyczna
Szkoła klasyczna
odpowiada na potrzebę usprawnienia organizacji w czasach,
odpowiada na potrzebę usprawnienia organizacji w czasach,
w których obowiązywały
w których obowiązywały
tendencje
tendencje
: proilościowe; mentalność produkcyjna;
: proilościowe; mentalność produkcyjna;
technocentryczne i biurokratyczne rozwiązywanie problemów.
technocentryczne i biurokratyczne rozwiązywanie problemów.
1. Szkoła klasyczna
1. Szkoła klasyczna
Zarządzanie naukowe
Zarządzanie naukowe
Zarządzanie administracyjne
Zarządzanie administracyjne
Naukowa organizacja pracy
Naukowa organizacja pracy
Klasyczna teoria organizacji
Klasyczna teoria organizacji
20
20
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
Nurt
Nurt
naukowej organizacji pracy
naukowej organizacji pracy
Główny obiekt badań
Główny obiekt badań
– stanowisko robocze i całokształt uwarunkowań wydajności.
– stanowisko robocze i całokształt uwarunkowań wydajności.
Prekursor – Frederick W. Taylor (1856-1915)
Prekursor – Frederick W. Taylor (1856-1915)
– elementy jego koncepcji:
– elementy jego koncepcji:
1. Zasady
1. Zasady
pracy
pracy
kierownictw
kierownictw
a
a
2.
2.
Funkcjonaln
Funkcjonaln
y podział
y podział
działań
działań
zarządczych
zarządczych
3. Badanie
3. Badanie
czasu pracy
czasu pracy
4.
4.
Normowani
Normowani
e
e
5. Premie
5. Premie
zadaniowe
zadaniowe
1.1. Przyswajanie całej wiedzy praktycznej
1.1. Przyswajanie całej wiedzy praktycznej
1.2. Naukowy dobór robotników
1.2. Naukowy dobór robotników
1.3. Szkolenie i doskonalenie umiejętności robotników
1.3. Szkolenie i doskonalenie umiejętności robotników
1.4. Bezpośrednia, przyjazna współpraca z robotnikami
1.4. Bezpośrednia, przyjazna współpraca z robotnikami
21
21
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
Nurt
Nurt
naukowej organizacji pracy
naukowej organizacji pracy
W Polsce prof..
W Polsce prof..
Karol Adamiecki
Karol Adamiecki
(1866-1933) prace:
(1866-1933) prace:
1. Nauka organizacji i jej rola w życiu gospodarczym (1932).
1. Nauka organizacji i jej rola w życiu gospodarczym (1932).
2. O istocie naukowej organizacji (1938).
2. O istocie naukowej organizacji (1938).
3. Harmonizacja pracy (1948).
3. Harmonizacja pracy (1948).
Prawa Karola Adamieckiego
Prawa Karola Adamieckiego
Podziału pracy
Podziału pracy
Harmonii
Harmonii
Koncentracji
Koncentracji
(integracji)
(integracji)
Optymalnej
Optymalnej
wielkości
wielkości
produkcji
produkcji
Wyróżnia się:
Wyróżnia się:
pracę wykonawczą
pracę wykonawczą
i
i
pracę
pracę
kierowniczą.
kierowniczą.
Umożliwia
Umożliwia
specjalizację
specjalizację
[>
[>
wzrost efektywności
wzrost efektywności
i wydajności pracy
i wydajności pracy
Dążyć do:
Dążyć do:
optymalnego doboru
optymalnego doboru
czynników w pracy
czynników w pracy
zespołowej
zespołowej
i
i
współdziałania
współdziałania
w czasie
w czasie
Łączenie
Łączenie
jednostek
jednostek
wykonujących
wykonujących
jednakowe zadania
jednakowe zadania
(funkcje, czynności)
(funkcje, czynności)
Wyraża
Wyraża
zależność kosztów
zależność kosztów
od
od
skali produkcji
skali produkcji
i kryterium
i kryterium
najniższego kosztu
najniższego kosztu
jednostkowego
jednostkowego
22
22
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
Nurt
Nurt
zarządzania administracyjnego
zarządzania administracyjnego
Główny obiekt badań
Główny obiekt badań
– zarządzanie całą organizacją i jej strukturami
– zarządzanie całą organizacją i jej strukturami
Prekursor –
Prekursor –
Henri Fayol
Henri Fayol
(1841-1925) – elementy jego koncepcji:
(1841-1925) – elementy jego koncepcji:
DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI GOSPODARCZEJ
DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI GOSPODARCZEJ
Zespół czynności:
Zespół czynności:
Kierowniczy
Kierowniczy
ch
ch
Technicznyc
Technicznyc
h
h
Handlowych
Handlowych
Finansowyc
Finansowyc
h
h
Ochronnych
Ochronnych
Rachunkow
Rachunkow
ych
ych
1.1. Funkcja kierownicza:
1.1. Funkcja kierownicza:
Planowanie
Planowanie
1.2. Funkcja kierownicza:
1.2. Funkcja kierownicza:
Organizowanie
Organizowanie
1.3. Funkcja kierownicza:
1.3. Funkcja kierownicza:
Rozkazywanie
Rozkazywanie
1.4. Funkcja kierownicza:
1.4. Funkcja kierownicza:
Koordynowanie
Koordynowanie
1.5. Funkcja kierownicza:
1.5. Funkcja kierownicza:
Kontrolowanie
Kontrolowanie
23
23
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
Nurt
Nurt
zarządzania administracyjnego
zarządzania administracyjnego
ZASADY SPRAWNEGO ZARZĄDZANIA
ZASADY SPRAWNEGO ZARZĄDZANIA
(wg Fayol’a)
(wg Fayol’a)
1. Podział pracy
1. Podział pracy
, usprawnia wykonanie pracy
, usprawnia wykonanie pracy
(np. linia montażowa)
(np. linia montażowa)
8. Ład
8. Ład
– przestrzenno-czasowe porządkowanie
– przestrzenno-czasowe porządkowanie
zasobów i działalności organizacji
zasobów i działalności organizacji
2.Autorytet
2.Autorytet
–
–
formalny
formalny
, wynikający z uprawnień;
, wynikający z uprawnień;
-
-
osobisty
osobisty
, (wiedza, umiejętności, kultura)
, (wiedza, umiejętności, kultura)
9. Hierarchia
9. Hierarchia
– uporządkowanie struktury
– uporządkowanie struktury
władzy
władzy
i podległości w organizacji, od
i podległości w organizacji, od
najwyższego
najwyższego
do najniższego poziomu
do najniższego poziomu
3. Dyscyplina
3. Dyscyplina
– przestrzeganie ustalonych reguł
– przestrzeganie ustalonych reguł
10. Stabilność personelu
10. Stabilność personelu
– unikanie
– unikanie
fluktuacji kadr
fluktuacji kadr
4. Jakość rozkazodawstwa
4. Jakość rozkazodawstwa
– tylko jeden
– tylko jeden
przełożony > unikanie sprzeczności > nie
przełożony > unikanie sprzeczności > nie
naruszanie autorytetu
naruszanie autorytetu
11. Inicjatywa
11. Inicjatywa
–umożliwianie podejmowania
–umożliwianie podejmowania
inicjatyw przez pracowników
inicjatyw przez pracowników
5. Podporządkowanie interesu osobistego
5. Podporządkowanie interesu osobistego
interesowi organizacji
interesowi organizacji
12. Jednolitość kierownictwa
12. Jednolitość kierownictwa
– koncentracja
– koncentracja
podobnych działań w kompetencje
podobnych działań w kompetencje
jednego kierownika.
jednego kierownika.
6. Wynagrodzenie
6. Wynagrodzenie
sprawiedliwe (godzące
sprawiedliwe (godzące
interesy osobiste i interesy organizacji)
interesy osobiste i interesy organizacji)
13. Odpowiednie traktowanie
13. Odpowiednie traktowanie
pracowników
pracowników
– obiektywne,
– obiektywne,
sprawiedliwe, uczciwe, przychylne.
sprawiedliwe, uczciwe, przychylne.
7. Centralizacja
7. Centralizacja
– przemieszczanie uprawnień
– przemieszczanie uprawnień
i odpowiedzialności na wyższy poziom
i odpowiedzialności na wyższy poziom
zarządzania
zarządzania
14. Zespołowość
14. Zespołowość
–wytwarzanie poczucia
–wytwarzanie poczucia
jedności w grupach pracowniczych.
jedności w grupach pracowniczych.
Organizacja mała funkcjonować sprawnie, jak dobrze skonstruowana maszyna, a pracownicy mieli wypełniać ściśle
Organizacja mała funkcjonować sprawnie, jak dobrze skonstruowana maszyna, a pracownicy mieli wypełniać ściśle
określone role instrumentalne.
określone role instrumentalne.
Zaniedbanie podmiotowej i twórczej roli człowieka > barierą dalszego wzrostu sprawności organizacji.
Zaniedbanie podmiotowej i twórczej roli człowieka > barierą dalszego wzrostu sprawności organizacji.
24
24
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
2. Szkoła behawioralna
2. Szkoła behawioralna
Szkoła behawioralna
Szkoła behawioralna
= psychosocjologiczne ujęcie funkcjonowania organizacji,
= psychosocjologiczne ujęcie funkcjonowania organizacji,
= akcentowanie roli i znaczenia człowieka,
= akcentowanie roli i znaczenia człowieka,
= szkoła stosunków międzyludzkich.
= szkoła stosunków międzyludzkich.
Przedstawiciele:
Przedstawiciele:
Abraham Maslow
Abraham Maslow
i
i
Douglas McGregor
Douglas McGregor
– teza:
– teza:
„
„
Pracownicy reagują nie tylko na bodźce materialne, lecz
Pracownicy reagują nie tylko na bodźce materialne, lecz
także na społeczny kontekst pracy, grupowe normy
także na społeczny kontekst pracy, grupowe normy
nieformalne oraz jakość kontaktów pionowych i poziomych”.
nieformalne oraz jakość kontaktów pionowych i poziomych”.
25
25
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
2. Szkoła behawioralna
2. Szkoła behawioralna
Założenia teorii X (McGregora)
Założenia teorii X (McGregora)
(Bliższe szkole klasycznej)
(Bliższe szkole klasycznej)
1.
1.
Ludzie nie lubią pracować.
Ludzie nie lubią pracować.
2.
2.
Unikają odpowiedzialności.
Unikają odpowiedzialności.
3.
3.
Chcą być kierowani.
Chcą być kierowani.
4.
4.
Muszą być zmuszani do pracy, kontrolowani i karani.
Muszą być zmuszani do pracy, kontrolowani i karani.
26
26
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
2. Szkoła behawioralna
2. Szkoła behawioralna
Założenia
Założenia
teorii Y (McGregora)
teorii Y (McGregora)
(Bliższe szkole behawioralnej)
(Bliższe szkole behawioralnej)
1.
1.
Praca jest naturalną potrzebą.
Praca jest naturalną potrzebą.
2.
2.
Ludzie są wewnętrznie motywowani.
Ludzie są wewnętrznie motywowani.
3.
3.
Chętnie podejmują odpowiedzialność.
Chętnie podejmują odpowiedzialność.
4.
4.
Chętnie uczestniczą w życiu organizacji.
Chętnie uczestniczą w życiu organizacji.
27
27
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
2. Szkoła behawioralna
2. Szkoła behawioralna
Całościowo ujmuje
Całościowo ujmuje
uwarunkowania
uwarunkowania
i
i
skutki zachowań
skutki zachowań
:
:
- indywidualnych,
- indywidualnych,
- grupowych,
- grupowych,
- formalnych i nieformalnych,
- formalnych i nieformalnych,
- świadomych i nieświadomych
- świadomych i nieświadomych
.
.
Szkoła behawioralna = znaczenie ludzi w organizacji > najcenniejszy zasób
Szkoła behawioralna = znaczenie ludzi w organizacji > najcenniejszy zasób
Wady
Wady
:
:
Nieodporna na probablilizm i nieprzewidywalność zachowań ludzkich.
Nieodporna na probablilizm i nieprzewidywalność zachowań ludzkich.
28
28
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
3. Szkoła ilościowa
3. Szkoła ilościowa
Podejmowanie optymalnych decyzji kierowniczych
Podejmowanie optymalnych decyzji kierowniczych
Teoria podejmowania decyzji
Teoria podejmowania decyzji
Badania operacyjne
Badania operacyjne
Budowa modeli matematycznych
Budowa modeli matematycznych
do:
do:
-
prognozowania;
prognozowania;
-
programowania;
programowania;
-
planowania;
planowania;
-
koordynowania
koordynowania
Budowa modeli działań:
Budowa modeli działań:
- transportowych;
- transportowych;
- alokacyjnych;
- alokacyjnych;
- sterowania przepływem produkcj;
- sterowania przepływem produkcj;
- inne
- inne
Modele programowania
Modele programowania
matematycznego = narzędzia:
matematycznego = narzędzia:
Narzędzia = modele symulacyjne
Narzędzia = modele symulacyjne
- teoria gier;
- teoria gier;
- teoria masowej obsługi;
- teoria masowej obsługi;
- inne
- inne
Zasada Lorenza:
Zasada Lorenza:
„W decyzjach kierowniczych wyraża się istota zarządzania i od nich zależy los
„W decyzjach kierowniczych wyraża się istota zarządzania i od nich zależy los
organizacji”
organizacji”
.
.
29
29
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
4. Szkoła integrująca
4. Szkoła integrująca
Ujęcie systemowe
Ujęcie systemowe
Ujęcie sytuacyjne
Ujęcie sytuacyjne
Organizacja –
Organizacja –
względnie
względnie
odosobniony
odosobniony
i spójny
i spójny
system
system
o określonej
o określonej
strukturze wewnętrznej i
strukturze wewnętrznej i
zewnętrznej:
zewnętrznej:
Teoria musi być relatywizowana
Teoria musi być relatywizowana
do
do
konkretnej
konkretnej
sytuacji
sytuacji
-
zharmonizowanie elementów w
zharmonizowanie elementów w
całość;
całość;
-
dwustronne sprzężenie z
dwustronne sprzężenie z
otoczeniem;
otoczeniem;
-
synergizm
synergizm
Nie ma rozwiązań
Nie ma rozwiązań
uniwersalnych
uniwersalnych
, odpowiadających
, odpowiadających
rzeczywistości
rzeczywistości
Organizacje = systemy
Organizacje = systemy
Transformacja zasilań > wyniki
Transformacja zasilań > wyniki
-
złożone;
złożone;
-
probablilistyczne;
probablilistyczne;
-
spójne;
spójne;
-
o nieograniczonych zbiorach sprzężeń
o nieograniczonych zbiorach sprzężeń
wewnętrznych i zewnętrznych
wewnętrznych i zewnętrznych
Zmiany dowolnego elementu
Zmiany dowolnego elementu
organizacji rozprzestrzeniają się na
organizacji rozprzestrzeniają się na
inne, > potrzeba:
inne, > potrzeba:
Analizy skutków podejmowanych
Analizy skutków podejmowanych
decyzji i działań
decyzji i działań
30
30
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA
WNIOSEK
WNIOSEK
Tylko analiza konkretnej sytuacji daje możliwość
Tylko analiza konkretnej sytuacji daje możliwość
doboru adekwatnych modeli, metod czy
doboru adekwatnych modeli, metod czy
rozwiązań oraz pozwala na określenie ich
rozwiązań oraz pozwala na określenie ich
jednorazowej skuteczności.
jednorazowej skuteczności.
31
31
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda
Metoda
(gr.
(gr.
methodos
methodos
= badanie) [1] W ogólnym znaczeniu: świadomy i konsekwentny
= badanie) [1] W ogólnym znaczeniu: świadomy i konsekwentny
sposób postępowania (działania) wyznaczony ze względu na określony cel.
sposób postępowania (działania) wyznaczony ze względu na określony cel.
Mała encyklopedia filozofii.
Mała encyklopedia filozofii.
Oficyna Wydawnicza „
Oficyna Wydawnicza „
Branta
Branta
”, Bydgoszcz 1996. s. 288
”, Bydgoszcz 1996. s. 288
Metoda zarządzania przez cele
Metoda zarządzania przez cele
Podstawa
Podstawa
= zespół zintegrowanych celów organizacji. Istotne są skutki działań, a nie same działania.
= zespół zintegrowanych celów organizacji. Istotne są skutki działań, a nie same działania.
Naczelne kierownictwo –
Naczelne kierownictwo –
formułuje
formułuje
misję
misję
i
i
cele kluczowe
cele kluczowe
.
.
Kierownicy
Kierownicy
– formułują
– formułują
cele cząstkowe
cele cząstkowe
.
.
Pracownicy
Pracownicy
– współuczestniczą.
– współuczestniczą.
Zalety:
Zalety:
1) Przyczynia się do harmonijnego funkcjonowania organizacji.
1) Przyczynia się do harmonijnego funkcjonowania organizacji.
2) Ułatwia rozłożenie i skuteczną kontrolę odpowiedzialności.
2) Ułatwia rozłożenie i skuteczną kontrolę odpowiedzialności.
3) Umożliwia wymierną ocenę udziału w powodzeniach i porażkach.
3) Umożliwia wymierną ocenę udziału w powodzeniach i porażkach.
Wady:
Wady:
Zmienność w zależności od celów (subiektywizm celów).
Zmienność w zależności od celów (subiektywizm celów).
32
32
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania przez decentralizację
Metoda zarządzania przez decentralizację
Podstawa
Podstawa
= delegowanie uprawnień i przenoszenie odpowiedzialności na niższe poziomy zarządzania.
= delegowanie uprawnień i przenoszenie odpowiedzialności na niższe poziomy zarządzania.
Zależy od: -
Zależy od: -
rozpiętości kierowania,
rozpiętości kierowania,
- ryzyka i rangi skutków decyzji,
- ryzyka i rangi skutków decyzji,
Zalety:
Zalety:
1) Max. wykorzystanie potencjału ludzkiego
1) Max. wykorzystanie potencjału ludzkiego
(wiedzy, doświadczenia, umiejętności, kreatywności itp.).
(wiedzy, doświadczenia, umiejętności, kreatywności itp.).
2) Zwiększa samodzielność jedn. organ. i pracowników.
2) Zwiększa samodzielność jedn. organ. i pracowników.
3) Decyzje podejmowane są w miejscach najbardziej kompetentnych.
3) Decyzje podejmowane są w miejscach najbardziej kompetentnych.
Wady:
Wady:
A) Wymaga przegrupowania środków.
A) Wymaga przegrupowania środków.
B) Wymaga wzmożenia kontroli.
B) Wymaga wzmożenia kontroli.
- stylu kierowania,
- stylu kierowania,
- kultury organizacji i jej celów,
- kultury organizacji i jej celów,
- kompetencji kadry kierowniczej niższych szczebli.
- kompetencji kadry kierowniczej niższych szczebli.
33
33
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania przez wyjątki
Metoda zarządzania przez wyjątki
Podstawa
Podstawa
= podział problemów decyzyjnych na:
= podział problemów decyzyjnych na:
wymagające zaangażowania kierownika
wymagające zaangażowania kierownika
i
i
rozwiązywane przez samych pracowników
rozwiązywane przez samych pracowników
.
.
Zależy od: -
Zależy od: -
rozpiętości kierowania,
rozpiętości kierowania,
Zalety:
Zalety:
1) Minimalizacja zakresu decyzji kierownika, odciąża go, podnosi skuteczność pracy.
1) Minimalizacja zakresu decyzji kierownika, odciąża go, podnosi skuteczność pracy.
2) Interwencyjna rola kierownika.
2) Interwencyjna rola kierownika.
Wady:
Wady:
A) Wymaga klasyfikacji zdarzeń na:
A) Wymaga klasyfikacji zdarzeń na:
standardowe
standardowe
i
i
wyjątkowe
wyjątkowe
.
.
B) Wymaga systematycznej kontroli.
B) Wymaga systematycznej kontroli.
Kierownicy
Kierownicy
– podejmują decyzje w sprawach
– podejmują decyzje w sprawach
najwyższej rangi
najwyższej rangi
lub
lub
jednostkowe (pierwotne)
jednostkowe (pierwotne)
.
.
Pracownicy
Pracownicy
– realizują działania: rutynowe, znormalizowane, zgodne z procedurami.
– realizują działania: rutynowe, znormalizowane, zgodne z procedurami.
34
34
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania przez koszty i zyski
Metoda zarządzania przez koszty i zyski
Podstawa
Podstawa
= ekonomiczne instrumentarium w zarządzaniu (sprecyzowanie
= ekonomiczne instrumentarium w zarządzaniu (sprecyzowanie
centrów kosztów
centrów kosztów
i
i
centrów zysku
centrów zysku
).
).
Zalety:
Zalety:
1) Racjonalizacja powstawania kosztów u samych źródeł.
1) Racjonalizacja powstawania kosztów u samych źródeł.
Wady:
Wady:
A) Wymaga pełnego rachunku kosztów i zysków.
A) Wymaga pełnego rachunku kosztów i zysków.
B) Wymaga systematycznej kontroli.
B) Wymaga systematycznej kontroli.
35
35
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania przez marketing
Metoda zarządzania przez marketing
Podstawa
Podstawa
= założenie, że
= założenie, że
szanse na zyski tkwią w otoczeniu rynkowym
szanse na zyski tkwią w otoczeniu rynkowym
.
.
Kierownicy
Kierownicy
– współuczestniczą w kształtowaniu
– współuczestniczą w kształtowaniu
oferty rynkowej.
oferty rynkowej.
Pracownicy
Pracownicy
– współuczestniczą w kształtowaniu
– współuczestniczą w kształtowaniu
oferty rynkowej
oferty rynkowej
.
.
Dąży się >
Dąży się >
optymalna adaptacja organizacji do otoczenia rynkowego
optymalna adaptacja organizacji do otoczenia rynkowego
i wywieranie wpływu na to otoczenie, stosownie do celów organizacji.
i wywieranie wpływu na to otoczenie, stosownie do celów organizacji.
36
36
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania nakazowo-rozdzielczego
Metoda zarządzania nakazowo-rozdzielczego
Podstawa
Podstawa
= odgórne: formułowanie celów i zadań, przydział środków, egzekwowanie
= odgórne: formułowanie celów i zadań, przydział środków, egzekwowanie
i kontrola wykonania zadań, nagradzanie i karanie wykonawców.
i kontrola wykonania zadań, nagradzanie i karanie wykonawców.
Kierownicy
Kierownicy
– sprawują pełnię władzy, w ramach zadań i kompetencji
– sprawują pełnię władzy, w ramach zadań i kompetencji
ustalonych przez wyższy
ustalonych przez wyższy
poziom zarządzania.
poziom zarządzania.
Pracownicy
Pracownicy
– realizują to, co im każą.
– realizują to, co im każą.
Zalety
Zalety
:
:
1) Metoda odpowiada teorii X McGregora.
1) Metoda odpowiada teorii X McGregora.
Wady
Wady
:
:
A) Dominują relacje: „w dół” >
A) Dominują relacje: „w dół” >
nakazy
nakazy
; „w górę”>
; „w górę”>
wyniki kontroli
wyniki kontroli
.
.
37
37
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania przez jakość
Metoda zarządzania przez jakość
Metoda wywodząca się z obszaru
Metoda wywodząca się z obszaru
kwalitologii
kwalitologii
, niedostatecznie rozwinięta na
, niedostatecznie rozwinięta na
gruncie nauk organizacji i zarządzania.
gruncie nauk organizacji i zarządzania.
Filozofia tej metody sprowadza się do
Filozofia tej metody sprowadza się do
wyrażania wszystkich elementów
wyrażania wszystkich elementów
zarządzania za pomocą kategorii jakościowych
zarządzania za pomocą kategorii jakościowych
oraz powszechnego
oraz powszechnego
zastosowania strategii projakościowej.
zastosowania strategii projakościowej.
38
38
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania
METODY ZARZĄDZANIA
METODY ZARZĄDZANIA
Metoda zarządzania strategicznego
Metoda zarządzania strategicznego
Podstawa
Podstawa
= orientacja na najważniejsze uwarunkowania i cele działania organizacji.
= orientacja na najważniejsze uwarunkowania i cele działania organizacji.
Etapy:
Etapy:
- formułowanie misji;
- formułowanie misji;
- badanie otoczenia;
- badanie otoczenia;
- analiza potencjału organizacji;
- analiza potencjału organizacji;
- opracowanie wariantów strategicznych,
- opracowanie wariantów strategicznych,
- wybór wariantu;
- wybór wariantu;
- opracowanie programu (planu) strategicznego i kontrola realizacji
- opracowanie programu (planu) strategicznego i kontrola realizacji
strategii.
strategii.
Zalety
Zalety
:
:
1) Zagregowany sposób prezentacji problemów.
1) Zagregowany sposób prezentacji problemów.
Wady
Wady
:
:
A) Długookresowy zasięg projekcji.
A) Długookresowy zasięg projekcji.
39
39
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
Sieć działań zarządczych
(Podstawowe funkcje
zarządzania)
Sys
te
m z
arz
ądz
an
ia
Syste
m
zarzą
dza
ny
Sys
te
m
zarzą
dza
j
ąc
y
3. Przewodzenie
(kierowanie
)
2.
Organizowanie
1. Planowanie
4.
Kontrolowanie
5.
Doskonalenie
Sieć działań wykonawczych
t
0
t
1
t
2
t
3
Czas
Wykonanie (Etapy)
I
II
N
...
FUNKCJĄ
nazywa się powtarzalne, typowe i sformalizowane działanie,
wyodrębnione ze względu na zawartość treściową i określone
zadanie.
40
40
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
rozpoczyna fazę preparacyjną wszystkich działań
organizacji i cechuje się:
• celowością względem działań wykonawczych;
•
odniesieniem do przyszłości;
• informacyjnym charakterem;
• warunkuje realizację następnych działań;
• rezultatem jest plan (projekt, program) = wzorzec działania
wykonawczego.
Problemy planistyczne:
1. Co uzasadnia istnienie organizacji i do czego zmierzają jej
działania?
2. Jak osiągnąć ustalone cele?
3. Jakie zasoby są potrzebne do przeprowadzenia działań
wykonawczych i jak je pozyskać?
4. Jak działania wykonawcze będą rozłożone w czasie?
5. Kto i w jakim zakresie uczestniczy w działaniach wykonawczych?
41
41
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
Problemy planistyczne:
Co uzasadnia istnienie organizacji i do czego zmierzają jej działania?
CELE
ORGANIZACJ
I
ORGANIZAC
JA
Formułowa
nie
Podsys
tem
społec
zny
Otoczenie (elektorat):
-bliższe;
-dalsze.
Klien
ci
CE
L
Wykonawcze
Odp.:
Formułowanie celów organizacji i celów podejmowanych przez nią
działań wykonawczych.
42
42
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
Problemy planistyczne:
Jak osiągnąć ustalone cele?
Możliwe
technologie
Organiz
acja
Możliwości organizacji
Czynniki zewnętrzne
Wybór
optymal
nej
METOD
Y
Procedura
1
Procedura
2
Procedura N
Odp.:
Określanie sposobów osiągania poszczególnych celów i realizacji zadań.
43
43
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
Problemy planistyczne:
Jakie zasoby są potrzebne do przeprowadzenia działań wykonawczych i
jak je pozyskać?
ZASOBY
Rzeczow
eLudzkie
Finansow
e
Energetycz
ne
Informacyjne
Czasowe
Własn
e
Otoczeni
a
Odp.:
Ustalenie ilości i jakości umożliwiających realizację zadań, zgodnie
z technologią
44
44
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
Problemy planistyczne:
Jak działania wykonawcze będą rozłożone w czasie?
Start
Procedura 1
Procedura
2
Procedura N
STO
P
Następstwo czasowe procedur
Czasochłonność
-pracochłonność;
-maszynochłonnoś
ć
Odp.:
Opracowanie harmonogramu działań wykonawczych
45
45
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
Problemy planistyczne:
Kto i w jakim zakresie uczestniczy w działaniach wykonawczych?
Wykonawca
System
zarządza
ny
Planowa
nie
(Uczestnic
two)
Odpowiedzialno
ść za:
-
organizację
działań;
- wykonanie
zadań.
Odp.:
Przyporządkowanie zbiorowi procedur odpowiedniej struktury
podmiotowej danej organizacji i rozkładu zasobów.
46
46
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PLANOWANIE
Charakterystyki Planowania (Planów)
Planowanie
może obejmować: marketing, produkcję, finanse, zasoby
ludzkie, rozwój techniki i technologii, jakość, inwestycje,
koszty, zaopatrzenie itp.
Charakter
Poziomy
Horyzont
czasu
Ranga
spraw
Rodzaj miar
Zasięg
Odpowiedzial
ność
Strategic
zny
Długi
Max.
Syntetyczn
e
Firma
Naczelne
kierownictw
o
Taktyczny
Średni
Pośredni
a
Pośrednie
Proces
Kierownictw
o średniego
szczebla
Operacyj
ny
Krótki
Min.
Analityczn
e
Czynność
Kierownictw
o
I-szej linii
47
47
Cechy "DOBREGO PLANU„
Wg prof. Tadeusza KOTARBIŃSKIEGO
Celowy
Celowy
Wskazywać właściwe środki do celu, któremu służy
Wskazywać właściwe środki do celu, któremu służy
Wykonalny
Wykonalny
O wykonalności planu można się tedy przekonać
O wykonalności planu można się tedy przekonać
stanowczo dopiero
stanowczo dopiero
ex post
ex post
Zgodny wewnętrznie
Zgodny wewnętrznie
Gdy pewne jego elementy nie utrudniają innych -
Gdy pewne jego elementy nie utrudniają innych -
harmonijny
harmonijny
Operatywny
Operatywny
Od którego uświadomienia łatwiej się przechodzi do
Od którego uświadomienia łatwiej się przechodzi do
realizacji
realizacji
Elastyczny
Elastyczny
Powinien dopuszczać modyfikację treści własnej, nie
Powinien dopuszczać modyfikację treści własnej, nie
powinien zawierać nic, co by ją udaremniało
powinien zawierać nic, co by ją udaremniało
O ograniczonej
O ograniczonej
szczegółowości
szczegółowości
Pozostawiający wykonawcy planu wyznaczenie
Pozostawiający wykonawcy planu wyznaczenie
pewnych jego pozycji w przyszłości
pewnych jego pozycji w przyszłości
Musi mieć swój
Musi mieć swój
horyzont
horyzont
Wyznacza zamierzonej robocie jakiś przyszły kres
Wyznacza zamierzonej robocie jakiś przyszły kres
O ograniczonej czasie
O ograniczonej czasie
realizacji
realizacji
Długodystansowość planu utrzymana w mierze,
Długodystansowość planu utrzymana w mierze,
stosownie do stanu osiąganej wiedzy
stosownie do stanu osiąganej wiedzy
przygotowawczej
przygotowawczej
Dzielny
Dzielny
Obejmuje całość wszystkiego, co potrzebne do tego,
Obejmuje całość wszystkiego, co potrzebne do tego,
by zadanie na określony termin mogło być wykonane
by zadanie na określony termin mogło być wykonane
Racjonalny
Racjonalny
Tym racjonalniejszy jest plan im poważniej są
Tym racjonalniejszy jest plan im poważniej są
ugruntowane poznawczo jego elementy
ugruntowane poznawczo jego elementy
Musi być planem dobrej roboty
Musi być planem dobrej roboty
Źródło: T. Kotarbiński, Sprawność i błąd. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1957. s. 58-78.
48
48
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
ORGANIZOWANIE
ORGANIZOWANIE
jest zespołem działań zarządczych zmierzających do
osiągnięcia, a następnie utrzymania stanu gotowości organizacji
do prowadzenia działań wykonawczych zgodnie z opracowanymi
planami
.
.
ORGANIZOWANIE
odnosi się do Etapu przygotowawczego (wstępnego) działań
wykonawczych.
Płaszczyzny
"Formalnej struktury organizacyjnej
"
kadrowa, technologiczna, narzędziowa,
materiałowa,
finansowa, informacyjna, inwestycyjna,
innowacyjna itp.
49
49
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
ORGANIZOWANIE
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna
-
-
uporządkowany zbiór
uporządkowany zbiór
relacji pomiędzy jednostkami
relacji pomiędzy jednostkami
organizacyjnymi.
organizacyjnymi.
Jednostka organizacyjna
- składnik organizacji zdolny do
działania.
Bezpośrednim
celem
organizowania
jest
zagwarantowanie
skuteczności
struktury
organizacyjnej, mierzonej stopniem osiągania
zaplanowanych celów organizacji.
50
50
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
ORGANIZOWANIE
Ważniejsze
Ważniejsze
działania organizatorskie
działania organizatorskie
:
:
•
identyfikacja
i
klasyfikacja
działań wykonawczych
(drzewa
funkcji);
•
podział
działań wykonawczych
(pracy),
agregacja
procesów
;
•
projektowanie
jednostek organizacyjnych
i powiązań między
nimi;
•
projektowanie
schematu organizacyjnego
(hierarchii);
•
alokacja
:
zadań, obowiązków, uprawnień, kompetencji,
decyzji i odpowiedzialności
;
•
projektowanie
wyposażenia
(zasoby - ilość i jakość);
•
opracowanie
harmonogramu
i
procedur
koordynacji;
•
projektowanie
systemu informacji
;
•
opracowanie
programu przygotowania i wykorzystania
zasobów ludzkich
(dobór kadr, szkolenie, humanizacja pracy,
wydajność, kultura, motywacje);
•
opracowanie
dokumentacji organizacyjnej
(schematy,
algorytmy, procedury, księgi, normatywy, druki, instrukcje,
regulaminy)
51
51
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PRZEWODZENIE
PRZEWODZENIE
(KIEROWANIE)
(KIEROWANIE)
PRZEWODZENIE (KIEROWANIE)
PRZEWODZENIE (KIEROWANIE)
- bieżące oddziaływanie podmiotów ze sfery
- bieżące oddziaływanie podmiotów ze sfery
zarządzania na podmioty wykonawcze, zmierzające do
zarządzania na podmioty wykonawcze, zmierzające do
ukierunkowania procesów wykonawczych na realizację planów w
ukierunkowania procesów wykonawczych na realizację planów w
ramach utworzonej struktury organizacyjnej.
ramach utworzonej struktury organizacyjnej.
przełożony
< = >
podwładny
Rola międzyludzka
, stosunki interpersonalne, klimat współdziałania,
integracja celów indywidualnych i grupowych z celami organizacji;
Rola informacyjna
,
pozyskiwanie, gromadzenie i rozpowszechnianie
informacji;
Rola decyzyjna
,
dokonywanie wyboru wariantów realizacji
(przeciwdziałanie zakłóceniom, alokacja zasobów, przebieg procesów
wykonawczych
.
System zarządzający
< = >
System zarządzany
gdzie: < = > jakość kontaktów międzyludzkich
Role kadry kierowniczej:
52
52
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PRZEWODZENIE
PRZEWODZENIE
(KIEROWANIE)
(KIEROWANIE)
Style
Style
KIEROWANIA
KIEROWANIA
Troska o
personel
Troska o wykonanie
zadań
Kierowanie
zubożone
Kierowanie
klubowe
Kierowanie
autorytarne
Kierowanie
zrównoważon
e
Kierowanie
zespołowe
53
53
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PRZEWODZENIE
PRZEWODZENIE
(KIEROWANIE)
(KIEROWANIE)
Stymulowanie podwładnych:
Stymulowanie podwładnych:
System
różnorodnych
potrzeb
Możliwości
Możliwości
Szanse
Szanse
STYMULATORY
STYMULATORY
(
(
bodźce
bodźce
)
)
MOTYWACJE
MOTYWACJE
REAKCJE (działania)
REAKCJE (działania)
Stymulatory materialne
Stymulatory materialne
-
płace, premie, nagrody, deputaty, dodatki,
płace, premie, nagrody, deputaty, dodatki,
świadczenia socjalne i przywileje (np.: samochód i
świadczenia socjalne i przywileje (np.: samochód i
mieszkanie służbowe, telefon, posiłki, przejazdy).
mieszkanie służbowe, telefon, posiłki, przejazdy).
Stymulatory niematerialne
Stymulatory niematerialne
-
sprawiedliwa ocena i traktowanie, ergonomiczne
sprawiedliwa ocena i traktowanie, ergonomiczne
warunki środowiska pracy, kultura organizacji, przyjazne
warunki środowiska pracy, kultura organizacji, przyjazne
stosunki międzyludzkie, właściwa intensywność pracy,
stosunki międzyludzkie, właściwa intensywność pracy,
możliwość samorealizacji, normy moralne i etyczne,
możliwość samorealizacji, normy moralne i etyczne,
poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, możliwość osiągnięć
poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, możliwość osiągnięć
i zdobycia uznania (autorytetu, sławy, szacunku, awansu,
i zdobycia uznania (autorytetu, sławy, szacunku, awansu,
wyróżnień), udział w zarządzaniu i przyjmowaniu
wyróżnień), udział w zarządzaniu i przyjmowaniu
odpowiedzialności.
odpowiedzialności.
54
54
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PRZEWODZENIE
PRZEWODZENIE
(KIEROWANIE)
(KIEROWANIE)
Ważniejsze
Ważniejsze
działania przywódcze
działania przywódcze
:
:
•
wydawanie poleceń, rozkazywanie i
wydawanie poleceń, rozkazywanie i
przyjmowanie raportów;
przyjmowanie raportów;
•
koordynowanie, integrowanie,
koordynowanie, integrowanie,
harmonizowanie, synchronizowanie, ocena
harmonizowanie, synchronizowanie, ocena
i korygowanie działań wykonawców;
i korygowanie działań wykonawców;
•
delegowanie uprawnień oraz
delegowanie uprawnień oraz
odpowiedzialności, współdziałanie;
odpowiedzialności, współdziałanie;
•
udzielanie rad i zaleceń oraz instruowanie,
udzielanie rad i zaleceń oraz instruowanie,
konsultowanie i szkolenie wykonawców;
konsultowanie i szkolenie wykonawców;
•
aktywizowanie, przekonywanie,
aktywizowanie, przekonywanie,
mobilizowanie i wspieranie wykonawców;
mobilizowanie i wspieranie wykonawców;
•
tworzenie wizji, celów i zadań;
tworzenie wizji, celów i zadań;
•
wysłuchiwanie oraz reprezentowanie
wysłuchiwanie oraz reprezentowanie
podwładnych, a także rozwiązywanie i
podwładnych, a także rozwiązywanie i
wykorzystywanie konfliktów;
wykorzystywanie konfliktów;
•
rozwijanie uzdolnień oraz inwencji
rozwijanie uzdolnień oraz inwencji
podwładnych.
podwładnych.
55
55
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
PRZEWODZENIE
PRZEWODZENIE
(KIEROWANIE)
(KIEROWANIE)
Ważniejsze
Ważniejsze
działania przywódcze
działania przywódcze
:
:
•
wydawanie poleceń, rozkazywanie i
wydawanie poleceń, rozkazywanie i
przyjmowanie raportów;
przyjmowanie raportów;
•
koordynowanie, integrowanie,
koordynowanie, integrowanie,
harmonizowanie, synchronizowanie, ocena
harmonizowanie, synchronizowanie, ocena
i korygowanie działań wykonawców;
i korygowanie działań wykonawców;
•
delegowanie uprawnień oraz
delegowanie uprawnień oraz
odpowiedzialności, współdziałanie;
odpowiedzialności, współdziałanie;
•
udzielanie rad i zaleceń oraz instruowanie,
udzielanie rad i zaleceń oraz instruowanie,
konsultowanie i szkolenie wykonawców;
konsultowanie i szkolenie wykonawców;
•
aktywizowanie, przekonywanie,
aktywizowanie, przekonywanie,
mobilizowanie i wspieranie wykonawców;
mobilizowanie i wspieranie wykonawców;
•
tworzenie wizji, celów i zadań;
tworzenie wizji, celów i zadań;
•
wysłuchiwanie oraz reprezentowanie
wysłuchiwanie oraz reprezentowanie
podwładnych, a także rozwiązywanie i
podwładnych, a także rozwiązywanie i
wykorzystywanie konfliktów;
wykorzystywanie konfliktów;
•
rozwijanie uzdolnień oraz inwencji
rozwijanie uzdolnień oraz inwencji
podwładnych.
podwładnych.
56
56
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
KONTROLOWANIE
KONTROLOWANIE
KONTROLOWANIE
KONTROLOWANIE
-
-
sprawdzanie zgodności stanu faktycznego z
sprawdzanie zgodności stanu faktycznego z
planowanym, określanie stopnia
planowanym, określanie stopnia
niezgodności, proponowanie przedsięwzięć korygujących
niezgodności, proponowanie przedsięwzięć korygujących
.
.
Pomiar
rezultat
ów
Porówna
nie
rezultató
w
z planem
Ustale
nie
odchyl
eń
Analiza i
ocena
odchyleń
oraz
ustalenie
sposobów ich
korekcji
CELE KONTROLOWANIA
1) Określenie, ocena stopnia i skuteczności osiągania celów organizacji;
2) Bieżące doskonalenie działalności organizacji ( w tym stymulacja ludzi).
57
57
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
KONTROLOWANIE
KONTROLOWANIE
Rodzaje KONTROLI:
Rodzaje KONTROLI:
wg
wg
etapów działania wykonawczego
etapów działania wykonawczego
Kontrola wstępna
Kontrola wstępna
-
dot. stanu gotowości i zasobów systemu zarządzanego
do podjęcia działań wykonawczych.
Kontrola regulująca
Kontrola regulująca
(równoległa, bieżąca
) -
dot. poszczególnych części
działań wykonawczych i służy głównie celom korygowania
przebiegu kolejnych, powtarzalnych lub ciągłych części tego
działania.
Kontrola końcowa
Kontrola końcowa
-
dot. całości działania wykonawczego po jego
ukończeniu, służy ocenie i weryfikacji przebiegu wszystkich
lub wybranych faz cyklu działania zorganizowanego.
wg
wg
sposobu kontrolowania
sposobu kontrolowania
Kontrola biurokratyczna
Kontrola biurokratyczna
- prowadzona przez menedżerów w ramach
- prowadzona przez menedżerów w ramach
sformalizowanych, hierarchicznych zależności
sformalizowanych, hierarchicznych zależności
służbowych >
służbowych >
scentralizowana
scentralizowana
;
;
Kontrola z udziałem podwładnych
Kontrola z udziałem podwładnych
-
-
delegowanie uprawnień kontrolnych;
delegowanie uprawnień kontrolnych;
samokontrola
samokontrola
>
>
zdecentralizowana
zdecentralizowana
.
.
58
58
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.2. Funkcje zarządzania
1.2. Funkcje zarządzania
DOSKONALENIE
DOSKONALENIE
DOSKONALENIE
DOSKONALENIE
(Funkcja proponowana, bo: Zamknięcie cyklu działania
(Funkcja proponowana, bo: Zamknięcie cyklu działania
zorganizowanego kontrolowaniem, nie ukazuje dalszego
zorganizowanego kontrolowaniem, nie ukazuje dalszego
ciągu działań pokontrolnych oraz istotnego aspektu całego
ciągu działań pokontrolnych oraz istotnego aspektu całego
cyklu - doskonalenia).
cyklu - doskonalenia).
Polega na prowadzeniu
Polega na prowadzeniu
działań
działań
korekcyjnych
korekcyjnych
lub
lub
naprawczych
naprawczych
.
.
Zarządcze działania korekcyjne
Zarządcze działania korekcyjne
- przebiegają w układzie regulacji,
obejmującym funkcjonowanie systemu zarządzanego w
aspekcie funkcji: przewodzenia, wykonania i kontrolowania.
Wyniki kontrolowania wykorzystuje się do generowania
sygnałów korygujących przebieg kolejnych, powtarzalnych lub
ciągłych procesów wykonawczych.
Zarządcze działania naprawcze
Zarządcze działania naprawcze
- dot. konieczności powtórzenia fazy
wykonawczej lub jej części, albo - podjęcia dodatkowych działań
wykonawczych, poprawiających niezadowalające rezultaty
uzyskane wcześniej.
59
59
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR
ORGANIZACYJNYCH
ORGANIZACYJNYCH
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna
jest narzędziem osiągania celów, łączącym
jest narzędziem osiągania celów, łączącym
w synergiczną całość zasoby organizacji i
w synergiczną całość zasoby organizacji i
uwzględniającym całokształt uwarunkowań
uwzględniającym całokształt uwarunkowań
środowiska zewnętrznego.
środowiska zewnętrznego.
Czynniki determinujące kształt struktury organizacyjnej:
-
cele i strategia organizacji;
- otoczenie bliższe i dalsze;
- technika i technologia
wykonywania zadań;
- kadra kierownicza i personel;
- wielkość i złożoność zadań.
60
60
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
1. Struktura liniowa
Najstarszy typ struktury organizacyjnej,
akcentujący hierarchiczne powiązania
jednostek organizacyjnych.
Menadżerowie
najwyższego szczebla
Menadżerowie
średniego szczebla
Menadżerowie pierwszej linii
(niższy nadzór)
WYKONAWCY
Rela
cje
„P
rze
ło
żo
ny
–
Po
dwła
dn
y”
61
61
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1. Struktura liniowa
Zalety:
Zalety:
-
jednoosobowe kierownictwo (każdy podwładny ma tylko jednego
jednoosobowe kierownictwo (każdy podwładny ma tylko jednego
kierownika);
kierownika);
- jednolitość kierownictwa (brak sprzeczności programów i poleceń);
- jednolitość kierownictwa (brak sprzeczności programów i poleceń);
- możliwość szybkiego podejmowania decyzji;
- możliwość szybkiego podejmowania decyzji;
- łatwość ustalania zakresów uprawnień, obowiązków i
- łatwość ustalania zakresów uprawnień, obowiązków i
odpowiedzialności.
odpowiedzialności.
Wady:
Wady:
- izolacja pionów organizacyjnych;
- izolacja pionów organizacyjnych;
- niedostatek komunikacji poziomej;
- niedostatek komunikacji poziomej;
- sztywność łatwość mała podatność na zmiany;
- sztywność łatwość mała podatność na zmiany;
- niewielka innowacyjność;
- niewielka innowacyjność;
- nadmierna wieloszczeblowość;
- nadmierna wieloszczeblowość;
- podatność na centralizację zarządzania;
- podatność na centralizację zarządzania;
- konieczność wszechstronnego przygotowania kadry kierowniczej.
- konieczność wszechstronnego przygotowania kadry kierowniczej.
Sprzyja autorytarnemu stylowi kierowania
Sprzyja autorytarnemu stylowi kierowania
62
62
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
2. Struktura funkcjonalna (funkcyjna);
2. Struktura funkcjonalna (funkcyjna);
MENEDŻEROWIE DS.
Marketi
ngu
Finansó
w
Produk
cji
Zasobó
w
ludzkic
h
Dział
Sprzedaży
Dział
Logistyki
Wydział
Konstrukcyjny
Wydział
Produkcji Nr 3
Wydział
Produkcji Nr 3
Wydział
Produkcji Nr
3
In
n
e
A
d
m
in
is
t
ra
c
ji
63
63
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
2. Struktura funkcjonalna (funkcyjna);
2. Struktura funkcjonalna (funkcyjna);
Zalety:
Zalety:
-
profesjonalizm kadry kierowniczej;
profesjonalizm kadry kierowniczej;
- elastyczność realizacji poszczególnych funkcji zarządczych.
- elastyczność realizacji poszczególnych funkcji zarządczych.
Wady:
Wady:
- zburzenie jedności i jednolitości kierownictwa.
- zburzenie jedności i jednolitości kierownictwa.
Uwaga:
Uwaga:
Ideę struktury funkcjonalnej należy odróżniać od zasady budowania struktury na
Ideę struktury funkcjonalnej należy odróżniać od zasady budowania struktury na
podstawie drzewa funkcji.
podstawie drzewa funkcji.
64
64
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
3. Struktura liniowo-sztabowa;
3. Struktura liniowo-sztabowa;
Menadżerowie najwyższego szczebla
Menadżerowie
średniego szczebla
Menadżerowie pierwszej linii
(niższy nadzór)
WYKONAWCY
S
p
e
c
ja
li
st
yc
zn
y
S
Z
T
A
B
d
o
ra
d
c
zy
S
p
e
c
ja
li
st
yc
zn
y
S
Z
T
A
B
d
o
ra
d
c
zy
65
65
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
3. Struktura liniowo-sztabowa;
3. Struktura liniowo-sztabowa;
Kompromis = + zalety – wady (struktura liniowa, struktura
funkcjonalna)
Zalety
Zalety
:
:
Wady:
-
możliwość sporów kompetencyjnych oraz zakłóceń koordynacji
działań:
jednostka sztabowa jednostka sztabowa,
jednostka sztabowa kierownicy liniowy
.
66
66
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
4. Struktura dywizjonalna (konglomeratowa)
4. Struktura dywizjonalna (konglomeratowa)
MENEDŻEROWIE
Zakład
Filia
Wydział
Produkcji Nr
3
Wydział
Produkcji Nr 3
Wydział
Brak znaczących
powiązań;
Wspólne kierownictwo
67
67
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
4. Struktura dywizjonalna (konglomeratowa)
4. Struktura dywizjonalna (konglomeratowa)
Zalety:
Zalety:
- sprzyja usamodzielnieniu jednostek organizacyjnych;
- sprzyja usamodzielnieniu jednostek organizacyjnych;
- sprzyja decentralizacji decyzji.
- sprzyja decentralizacji decyzji.
Wady:
brak spójności => łatwo się rozpada
68
68
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
5. Struktura macierzowa
5. Struktura macierzowa
Jednostki organizacyjne
Podległość zadaniowa
P
O
D
L
E
G
Ł
O
Ś
Ć
S
Ł
U
Ż
B
O
W
A
+
;
+
+
+
+
+
;
+
+
+
+
;
+
+
;
+
+
;
+
+
;
+
69
69
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
5. Struktura macierzowa
5. Struktura macierzowa
Zalety:
Zalety:
- większa zmienność i tymczasowość;
- większa zmienność i tymczasowość;
- ułatwia współpracę specjalistów z wielu jednostek
- ułatwia współpracę specjalistów z wielu jednostek
organizacyjnych;
organizacyjnych;
- łatwiejsza koordynacja wykonawstwa zadań;
- łatwiejsza koordynacja wykonawstwa zadań;
- zwiększona motywacja;
- zwiększona motywacja;
- sprzyja decentralizacji decyzji.
- sprzyja decentralizacji decyzji.
Wady:
Wady:
- możliwość konfliktów na skrzyżowaniu zależności
- możliwość konfliktów na skrzyżowaniu zależności
służbowych.
służbowych.
70
70
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
6. Struktura fraktalna
6. Struktura fraktalna
NACZELNE KIEROWNICTWO
Centrum
kosztów
Centrum
rozwoju
Samodzielne
jednostki
organizacyjne
Wydział
Wydział
Produkcji Nr 1
Wydział
Produkcji
Nr 2
Centrum zysku
Dostawca
Klient
Zalety:
Zalety:
- wyzwala motywację i
inicjatywę;
- przeciwdziała
skostnieniu
Wady:
Wady:
- zachwianie równowagi między
współpracą
a konkurencją wewnętrzną.
71
71
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
Typy struktur organizacyjnych:
Typy struktur organizacyjnych:
7. Struktura hybrydowa
7. Struktura hybrydowa
Stanowi swoistą kompozycję właściwości i
Stanowi swoistą kompozycję właściwości i
rozwiązań
rozwiązań
wymienionych typów struktur organizacyjnych.
wymienionych typów struktur organizacyjnych.
72
72
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W
ZARZĄDZANIU
ZARZĄDZANIU
Decyzja
Decyzja
-
-
dowolny wybór określonego sposobu organizacji układu działań.
dowolny wybór określonego sposobu organizacji układu działań.
Jest uogólnieniem: celu działań, analizy i oceny warunków wykonania zadań, planu i
Jest uogólnieniem: celu działań, analizy i oceny warunków wykonania zadań, planu i
organizacji układu działań.
organizacji układu działań.
Motto:
"ZARZĄDZANIE jest sztuką posługiwania się
"ZARZĄDZANIE jest sztuką posługiwania się
informacją”
informacją”
SYSTEM ZARZĄDZAJĄCY
Informacje
Informacje
Pozyskiwanie
Gromadzenie
Przetwarzanie
Podejmowanie
decyzji
SYSTEM ZARZĄDZANY
SYSTEM
ZARZĄDZANY
Otoczeni
e
ORGANIZACJA
Przekazywanie decyzji
Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzji
– rozpoznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej,
– rozpoznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej,
zidentyfikowanie alternatywnych możliwości, wybór „najlepszej” z nich i
zidentyfikowanie alternatywnych możliwości, wybór „najlepszej” z nich i
wprowadzenie jej w życie.
wprowadzenie jej w życie.
73
73
Decyzje zaprogramowane (rutynowe)
Decyzje zaprogramowane (rutynowe)
– mające kompletną strukturę
lub powtarzające się z pewną częstotliwością (albo i jedno, i drugie).
Rodzaje
Rodzaje
decyzji
decyzji
Decyzje niezaprogramowane (nierutynowe)
Decyzje niezaprogramowane (nierutynowe)
–
–
o niezbyt wyraźnej
strukturze, podejmowane znacznie rzadziej niż decyzje zaprogramowane
.
.
Ze względu na strukturę i częstotliwość podejmowanych decyzji
Ze względu na strukturę i częstotliwość podejmowanych decyzji
:
:
Ze względu na stopień realizacji zakładanego celu działania
Ze względu na stopień realizacji zakładanego celu działania
:
:
Decyzje idealne
Decyzje idealne
–
podejmowane przy pełnej świadomości
warunków ich realizacji, w pełni umożliwiające osiągnięcie
zakładanego celu.
„Idealne”, czytaj, abstrakcyjne, nierealne.
Decyzje optymalne (D
o
)
to rozwiązania, dla których istnieje zespół
kryteriów (zasad) pozwalających na porównanie pełnego ich
zbioru, a wybrane rozwiązanie jest z punktu widzenia tych
kryteriów (zasad) najlepsze ze wszystkich innych.
Decyzja satysfakcjonująca (D
s
)
- to rozwiązanie, dla którego
istnieje zespół kryteriów i według których określone są
minimalne warunki wykonywania zadania, a wybranie go
odpowiada tym wszystkim kryteriom.
Decyzje zarządcze
wpływają w skali ok.
80% na sukcesy
lub
porażki
organizacji,
a
decyzje w sferze wykonania
- w skali ok. 20%.
74
74
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzji
w warunkach pewności
w warunkach pewności
Zachodzi, gdy decydent zna w akceptowalnym zakresie pewności dostępne
Zachodzi, gdy decydent zna w akceptowalnym zakresie pewności dostępne
możliwości wyboru i związane z każdą z nich warunki.
możliwości wyboru i związane z każdą z nich warunki.
Warunki podejmowania decyzji:
Warunki podejmowania decyzji:
DECYDENT
PEWNOŚ
Ć
RYZYKO
NIEPEWNOŚ
Ć
Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzji
w warunkach ryzyka
w warunkach ryzyka
Zachodzi, gdy decydent zna z szacunkowym prawdopodobieństwem
Zachodzi, gdy decydent zna z szacunkowym prawdopodobieństwem
dostępność poszczególnych możliwości i związane z każdą z nich
dostępność poszczególnych możliwości i związane z każdą z nich
potencjalne korzyści i koszty.
potencjalne korzyści i koszty.
Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzji
w warunkach niepewności
w warunkach niepewności
Zachodzi, gdy decydent nie zna wszystkich możliwości
Zachodzi, gdy decydent nie zna wszystkich możliwości
(alternatyw), ryzyka związanego z każdą z nich ani ich
(alternatyw), ryzyka związanego z każdą z nich ani ich
prawdopodobnych konsekwencji.
prawdopodobnych konsekwencji.
75
75
1. Poszukiwanie lub
generowanie
problemu decyzyjnego
2. Diagnozowanie
sytuacji decyzyjnej
3. Opracowanie
modelu rozwiązania problemu
decyzyjnego
4. Pozyskanie
potrzebnych danych
5. Rozwiązanie modelu
(warianty, ocena, wybór wariantu
optymalnego)
6. Wdrożenie i realizacja
optymalnego wariantu
decyzji
7. Kontrola realizacji
i skutków decyzji
OPERACJE
METODY
WYNIKI
Zarządzanie
(planowanie, organizowanie,
przewodzenie, kontrolowanie,
doskonalenie)
Informacja
o problemie decyzyjnym
Metody
diagnostyczne, prognostyczne,
analizy itd.
Zestawienie informacji
o sytuacji decyzyjnej
Modele
teorii podejmowania
decyzji
badań operacyjnych itd.
Model
Metody
zbierania i
systematyzowania
informacji
Baza danych
Metody
rozwiązywania modeli
.
Metody
wdrażania i nadzoru
Metody kontroli
.
Informacja o
decyzji
Informacja
o wynikach kontroli
Informacja
o skutkach decyzji
Schemat procesu informacyjno-
Schemat procesu informacyjno-
decyzyjnego
decyzyjnego
76
76
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
Cechy użytecznej informacji
Cechy użytecznej informacji
Informacja użyteczna
- dokładna, aktualna, pełna i
odpowiednia
Informacja dokładna
- dostarczająca wiarygodnego
odzwierciedlenia rzeczywistości.
Informacja aktualna
- dostępna w czasie umożliwiającym właściwe
działanie menedżera
Informacja kompletna (pełna)
Informacja odpowiednia
dostarczająca menedżerowi
wszelkich potrzebnych mu
faktów i szczegółów
przydatna menedżerowi w
konkretnych warunkach i do
konkretnych potrzeb
77
77
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
Potrzeby informacyjne kadry kierowniczej
Potrzeby informacyjne kadry kierowniczej
NIŻSZY NADZÓR
ŚREDNIEJ
NACZELNEJ
Społeczne
Koncepcyjne
Koncepcyjne
Koncepcyjne
Społeczne
Społeczne
Techniczne
Techniczne
Techniczne
78
78
System informowania kierownictwa (SIK)
System informowania kierownictwa (SIK)
Podstawowe rodzaje informacyjnych systemów
Podstawowe rodzaje informacyjnych systemów
zarządzania
zarządzania
Przeznaczenie
Przeznaczenie
: dostarczenie odpowiedniej informacji kadrze kierowniczej, stosownie
: dostarczenie odpowiedniej informacji kadrze kierowniczej, stosownie
do zróżnicowania pozycji w hierarchii organizacji oraz specyfiki realizowanych zadań.
do zróżnicowania pozycji w hierarchii organizacji oraz specyfiki realizowanych zadań.
Funkcjonowanie SWD
Funkcjonowanie SWD
polega na dialogi menedżera z komputerem (siecią
polega na dialogi menedżera z komputerem (siecią
komputerową) w trakcie rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.
komputerową) w trakcie rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.
Oprócz odpowiednich baz danych ma do dyspozycji bank metod i model, z którego
Oprócz odpowiednich baz danych ma do dyspozycji bank metod i model, z którego
uzyskuje wskazówki niezbędne do wyboru sposobu wykorzystania określonych
uzyskuje wskazówki niezbędne do wyboru sposobu wykorzystania określonych
metod (modeli) w danej sytuacji decyzyjnej. SWD ułatwia podejmowanie decyzji
metod (modeli) w danej sytuacji decyzyjnej. SWD ułatwia podejmowanie decyzji
nierutynowych.
nierutynowych.
System wspomagania decyzji (SWD)
System wspomagania decyzji (SWD)
Systemy eksperckie (SE)
Systemy eksperckie (SE)
Wykorzystują tzw.
sztuczną inteligencję
sztuczną inteligencję
. Pełnią role doradcy w
rozwiązywaniu problemów decyzyjnych skomplikowanych, słabo
ustrukturalizowanych i nie poddających się algorytmizacji. SE
potrafią
:
•
diagnozować
sytuację decyzyjna;
•
zalecać
wariantowe rozwiązania problemów;
•
uzasadniać
decyzję i zalecenia;
•
uczyć się
z poprzednich doświadczeń, powiększając bazę wiedzy i modyfikując program.
79
79
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU
Zakresowe kryterium wyodrębniania obszarów
Zakresowe kryterium wyodrębniania obszarów
zarządzania
zarządzania
RODZAJE KRYTERIUM ZAKRESOWEGO
Podmiotowe
Działaniowe
(procesowe)
Zasobowe
Wyniki dekompozycji systemu zarządzanego
Struktura
podmiotowa
Struktura działaniowa
(procesowa)
Struktura
zasobowa
Przykłady obszarów zarządzania
stanowiskiem pracy
wydziałem
działem
zakładem
biurem
finansami
kadrami
zapasami
produktami
środkami trwałymi
zaopatrzeniem
sprzedażą
produkcją
naprawami
rozwojem
przedsiębiorstwem
marketingiem
informacją
80
80
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania
1.5. Podstawy zarządzania
przedsiębiorstwem
przedsiębiorstwem
Zarządzanie strategiczne
Zarządzanie strategiczne
polega na definiowaniu
polega na definiowaniu
i redefiniowaniu kryteriów równowagi oraz warunków
i redefiniowaniu kryteriów równowagi oraz warunków
jej osiągania w wymiarze materialnym
jej osiągania w wymiarze materialnym
i społecznym, zewnętrznym i wewnętrznym
i społecznym, zewnętrznym i wewnętrznym
oraz na takim oddziaływaniu (w ramach organizacji) na
oraz na takim oddziaływaniu (w ramach organizacji) na
podsystemy i otoczenie, które prowadzi do
podsystemy i otoczenie, które prowadzi do
przywracania i podtrzymywania równowagi.
przywracania i podtrzymywania równowagi.
Koźmiński A.K., Obłój K.:
Koźmiński A.K., Obłój K.:
Zarys teorii równowagi organizacyjnej.
Zarys teorii równowagi organizacyjnej.
Warszawa 1989.
Warszawa 1989.
Zadaniem zarządzania strategicznego
Zadaniem zarządzania strategicznego
jest
jest
efektywne działanie na rzecz funkcjonalnej równowagi
efektywne działanie na rzecz funkcjonalnej równowagi
organizacyjnej, która jest nieustannie zakłócana przez
organizacyjnej, która jest nieustannie zakłócana przez
procesy zewnętrzne i wewnętrzne.
procesy zewnętrzne i wewnętrzne.
81
81
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Istota
Istota
skutecznej
skutecznej
strategii
strategii
polega na tym, że:
polega na tym, że:
tworzy unikatowość (unikalność) firmy,
tworzy unikatowość (unikalność) firmy,
pozwala pracownikom firmy i otoczeniu wyraźnie
pozwala pracownikom firmy i otoczeniu wyraźnie
odróżnić daną firmę od wszystkich konkurentów.
odróżnić daną firmę od wszystkich konkurentów.
W rezultacie
W rezultacie
:
:
Określa tożsamość firmy
Określa tożsamość firmy
bez względu na rodzaj i wielkość.
bez względu na rodzaj i wielkość.
82
82
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Główne elementy strategii organizacji
Główne elementy strategii organizacji
DOMENA
DOMENA
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
CELE
STRATEGICZN
E
PRZEWAGA
STRATEGICZN
A
FUNKCJONALN
E
PROGRAMY
DZIAŁANIA
MISJA
MISJA
FIRMY
FIRMY
83
83
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Misja firmy
Misja firmy
jest precyzyjnym
jest precyzyjnym
wyrażeniem
wyrażeniem
, w
, w
języku zrozumiałym dla pracowników i
języku zrozumiałym dla pracowników i
otoczenia organizacji,
otoczenia organizacji,
dalekosiężnych
dalekosiężnych
zamierzeń i aspiracji organizacji
zamierzeń i aspiracji organizacji
.
.
Jest sformułowaniem wizji przyszłości firmy
i nabiera strategicznego znaczenia, gdy
spełnia
trzy wymogi
:
• wyznacza
kierunek
dotyczący przyszłości;
•
wyraża marzenia i wyzwania
pracowników;
• proces jej realizacji jest
wiarygodny
.
84
84
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Domena działania
Domena działania
Określa
Określa
gdzie
gdzie
i
i
komu
komu
firma zamierza sprzedawać
firma zamierza sprzedawać
swoje wyroby/usługi
swoje wyroby/usługi
.
.
85
85
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Przewaga strategiczna (konkurencyjna)
Przewaga strategiczna (konkurencyjna)
polega na tym, aby w ramach wybranej domeny
polega na tym, aby w ramach wybranej domeny
być bardziej atrakcyjnym partnerem niż inne
być bardziej atrakcyjnym partnerem niż inne
firmy
firmy
.
.
Przewaga decyduje o sile konkurencyjnej firmy istotnej dla odbiorców
.
86
86
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Cele strategiczne
Cele strategiczne
są elementarnym
są elementarnym
uzupełnieniem domeny działania oraz
uzupełnieniem domeny działania oraz
strategicznej przewagi nad konkurentami.
strategicznej przewagi nad konkurentami.
Cele te określają,
co konkretnie firma chce
co konkretnie firma chce
osiągnąć
osiągnąć
w kolejnych odcinkach czasu
i
pozwalają orzekać
pozwalają orzekać
(mierzyć), czy firma osiąga
sukces
sukces
.
87
87
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Funkcjonalne programy działania
Funkcjonalne programy działania
są
są przełożeniem koncepcji strategii
na
na
konkretne
konkretne
działania firmy
działania firmy
i na
i na
codzienne
codzienne
zachowanie każdego pracownika
zachowanie każdego pracownika
.
.
88
88
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Najwyższy (Top management)
Niższy
(niższy nadzór)
WYKONAWCY
Średni (Middle management)
1. Określa misję, strategię,
cele:
Co czynić? Dokąd podążać?
2. Ponad
5 lat
1.Określa
Sposoby realizacji celów:
Co, jak?
2.
2 do 5 lat
1.Określa
Technologie realizacji zadań:
Kiedy, gdzie, kto?
2.
Rok i krótsze
Kryterium nr 1
Kryterium nr 1
Poziom w hierarchicznej
strukturze organizacji
Kryterium nr 2
Kryterium nr 2
Horyzont czasu
podejmowanych decyzji
89
89
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem
Wskaźniki równowagi strategicznej
Równowa
ga
Zewnętrzna
Wewnętrzna
Materialn
a
Zysk
Procent udziału w rynku
Zdolność kredytowa
Płynność finansowa
Wskaźniki techniczne
Stan parku maszynowego, urządzeń i
narzędzi
Struktura
Społeczna
Stopień społecznej
i politycznej akceptacji
oraz odpowiedzialności
firmy
.
Zgodność z prawem.
Naciski społeczne.
Opinia społeczna
Motywacja
Morale
Lojalność
Poczucie przynależności
Płynność kadr,
Absencja,
Wydajność pracy
Kultura
Strategia
Procedury
Instrumenty
równoważenia
organizacji
w procesie
zarządzania
90
90
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.6. Problemy zarządzania jakością w
1.6. Problemy zarządzania jakością w
przedsiębiorstwie
przedsiębiorstwie
Istota jakości:
Istota jakości:
Co to jest
Co to jest
JAKOŚĆ
JAKOŚĆ
?
?
Jakością
Jakością
nazywa się
zbiór cech
zbiór cech
J
J
=
{c
{c
1
1
, c
, c
2
2
, ..., c
, ..., c
n
n
}
}
żółty
miły
satysfakcjonując
y
sprawiedli
wy
spraw
ny
osobow
y
benzyno
wy
kompeten
tny
W tej postaci
jakość
jakość
nie
nie
posiada
posiada
samodzielnego
samodzielnego
bytu
bytu
.
.
91
91
Co to jest
Co to jest
JAKOŚĆ PRZEDMIOTU?
JAKOŚĆ PRZEDMIOTU?
Jakością przedmiotu
Jakością przedmiotu
nazywa się
nazywa się
zbiór cech
zbiór cech
przynależnych
przynależnych
temu
temu
przedmiotowi
przedmiotowi
J
J
p
p
=
=
(c
(c
1p
1p
, c
, c
2p
2p
, ..., c
, ..., c
np
np
)
)
żółty
miły
satysfakcjonujący
sprawiedliwy
sprawn
y
osobow
y
benzyno
wy
kompetentny
92
92
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie
Doskonałą jakością przedmiotu
Doskonałą jakością przedmiotu
nazywa się
nazywa się
abstrakcyjny
abstrakcyjny
zbiór cech przynależnych wyobrażanemu sobie
zbiór cech przynależnych wyobrażanemu sobie
przedmiotowi
przedmiotowi
.
.
„Nie lekceważcie drobnostek, ponieważ od
drobnostek zależy doskonałość, a
doskonałość nie jest drobnostką".
Michał Anioł Buonarroti
1. Jest
nieosiągalna
(jak każdy inny ideał).
2. Jest
wyzwaniem
wyzwaniem
do działań
doskonalących
.
3.
Ograniczona aktualnymi możliwościami
realizacji
jest
wzorcową (bazową) jakością
przedmiotu
.
93
93
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie
Co to jest
Co to jest
POZIOM JAKOŚĆ?
POZIOM JAKOŚĆ?
Poziomem cechy
Poziomem cechy
(p)
(p)
nazywa się
nazywa się
różnicę
różnicę
stanu cechy
stanu cechy
(s)
(s)
oraz
oraz
przyjętego stanu
przyjętego stanu
bazowego tej cechy (
bazowego tej cechy (
s
s
b
b
)
)
p
p
=
=
s - s
s - s
b
b
Poziomem jakości (P
j
)
nazywa się
zbiór
poziomów cech
P
j
=
{ p
1
, p
2
, ... p
n
}
94
94
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie
1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie
KWALITOLOGIA
KWALITOLOGIA
NAUKA o JAKOŚCI
NAUKA o JAKOŚCI
95
95
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA ZARZĄDZANIA
TEORIA ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
Przedsiębiorstwo produkcyjne przedmiotem
Przedsiębiorstwo produkcyjne przedmiotem
zarządzania jakością
zarządzania jakością
ORGANIZACJ
E
ORGANIZACJE
GOSPODARCZE
ORGANIZACJE
INNE
ZYSK
PRZEDSIĘBIORSTWO
PRODUKCYJNE
PRODUKCJA i SPRZEDAŻ
WYROBÓW
Przedsiębiorstwem produkcyjnym
nazywa się
organizację gospodarczą
produkującą wyroby.
96
96
Otoczenie przedsiębiorstwa
Otoczenie przedsiębiorstwa
produkcyjnego
produkcyjnego
elementy jakościowe
elementy jakościowe
CZYNNIKI w układzie JAKOŚCIOWYM
Technologi
czne
(techniczne
)
Ekonomiczn
e
Socjok
ulturow
e
Prawne
Polityczne
Rynkowe
Przyrodnic
ze
KLIENCI
PRZEDSIĘBIORSTWO
PRZEDSIĘBIORSTWO
PRODUKCYJNE
PRODUKCYJNE
Organ.-e
B&
R
Dostawc
y
Koopera
nci
Konkure
nci
Organy
władzy
państwow
ej
Organy
wymiaru
sprawiedliwo
ści
Organ.-e
społeczn
o -
politycz
ne
Organ.-e
gospodar
cze
CZYNNIKI w układzie PODMIOTOWYM
97
97
Zakres zarządzania jakością
Zakres zarządzania jakością
w przedsiębiorstwie produkcyjnym
w przedsiębiorstwie produkcyjnym
Wielopoziomowa struktura przedsiębiorstwa
Wielopoziomowa struktura przedsiębiorstwa
produkcyjnego
produkcyjnego
Podmiotowa "1"
Podmiotowa "1"
Podmiotowa "2"
Podmiotowa "2"
Podmiotowa "3"
Podmiotowa "3"
1.1
1.2
....
2.1
2.2
...
3.1
3.2
....
Funkc
je
zarzą
dzani
a
jakoś
cią
Plano
wanie
jakośc
i
"1"
1.1
1.1
1.1
1.1
1.2
1.2
1.2
1.1
1.2
1.2
...
Elementy macierzy
- określone
funkcje
zarządzania jakością
odniesione do określonych
składników struktury
przedsiębiorstwa produkcyjnego
T-3N (s. 4)
Organi
zowan
ie dla
jakośc
i "2"
2.1
2.2
...
Przewodzen
ie dla
jakości "3"
3.1
3.2
...
Kontrolowa
nie jakości
"4"
4.1
4.2
...
Doskonalen
ie jakości
"5"
5.1
5.2
...
98
98
PODEJŚCIE JAKOŚCIOWE
Zakresem zarządzania jakością należy objąć
wszystkie
jednostki organizacyjne
przedsiębiorstwa
PRZEDSIĘBIORSTWO
Wejścia
Wyjścia
Jednostki
produkcyjne
Jednos
tki
Adm.
J.
Sztabowe
Zarządzanie jakością
w tak prezentowanym układzie
oddziaływań obejmuje trzy
typy obiektów
tego
zarządzania.
•
jakość WE
poszczególnych jednostek i
przedsiębiorstwa jako całości;
•
jakość procesów transformacji WE na WY
w
poszczególnych jednostkach i przedsiębiorstwie w
całości;
•
jakość WY
poszczególnych jednostek i
przedsiębiorstwa jako całości.
99
99
Zakresem zarządzania jakością
Zakresem zarządzania jakością
obejmuje
obejmuje
się
się
procesy
procesy
Z
A
O
P
A
T
R
Z
E
N
I
E
Środki
produkcji
PRODUKCJA UBOCZNA
PRODUKCJA UBOCZNA
(Procesy technologiczne i pomocnicze)
Finalne
wyroby
uboczne
S
P
R
Z
E
D
A
Ż
Środki
produkcji
PRODUKCJA PODSTAWOWA
PRODUKCJA PODSTAWOWA
Procesy technologiczne
Procesy technologiczne
Środki
produkcji
Przygotowa
nie
tworzyw
(np. cięcie)
Produkcja
części
Monta
ż
częściow
y
Monta
ż
końco
wy
Operacje
wykończenio
we
(np.
malowanie)
Finalne
wyroby
podstawowe
Procesy pomocnicze
Procesy pomocnicze
Transport
Magazynowa
nie
Kontrol
Kontrol
a
a
jakości
jakości
Obsług
a
adminis
t.
Napraw
y
(remont
y)
....
Wyroby pomocnicze
PRODUKCJA POMOCNICZA
PRODUKCJA POMOCNICZA
(procesy technologiczne i
pomocnicze)
Środki
produkcji
Pomoce
warsztatowe
Narzędzia
Bazy
technicz
ne
Energia
Części
zamienn
e
.....
Finalne
wyroby
pomocnicze
100
100
CYKL ŻYCIA
CYKL ŻYCIA
i
i
JAKOŚĆ
JAKOŚĆ
WYROBU
WYROBU
Z całokształtu uwarunkowań
cyklu życia wyrobu
wynikają:
jakość projektowa i jakość wykonania
jakość projektowa i jakość wykonania
, które współtworzy i
za które odpowiada przedsiębiorstwo produkcyjne".
1. Faza
przygotowania
produkcji
2 Faza
produkcji
3. Faza
dystrybucji
4. Faza
eksploatacj
i
5. Faza
likwidacji
Czas
Sieć sprzężeń
Potrzeby, cele i wymagania podmiotów oraz pozostałe uwarunkowania występujące w
poszczególnych fazach cyklu życia wyrobu
Jakość
preparacyjna
J
p
Jakość
produkcyjna
J
pr
Jakość
handlowa
J
h
Jakość
eksploatacyj
na
J
e
Jakość
likwidacyjna
J
l
Sumowanie jakości cząstkowych
Kompleksowa jakość wyrobu J
J = J
p
J
pr
J
h
J
e
J
l
Surowce wtórne,
odpady
Efekt użytkowy
Jakość
projektowa
Jakość
wykonania
101
101
Schemat powstawania
Schemat powstawania
jakości wyrobu
jakości wyrobu
Badania i studia,
Koncepcja
wyrobu
Przygotowanie
konstrukcyjne
Przygotowanie
technologiczne
Uruchomienie
produkcji
i produkcja
Przygotowanie
eksploatacji
i obrót towarowy
JAKOŚĆ
JAKOŚĆ
WYROBU
WYROBU
Jakość projektu
Jakość wykonania
Jakość eksploatacji
Jakość wyrobu
Jakość wyrobu
można zapisać w postaci wektora
:
J
J
p
p
- jakość projektu
- jakość projektu
[J
[J
wyrobu
wyrobu
]
]
=
J
J
w
w
- jakość wykonania
- jakość wykonania
J
J
e
e
- jakość eksploatacyji
- jakość eksploatacyji
102
102
MARKETINGOWA
INTERPRETACJA
JAKOŚCI
WYROBU
Możliwe inne zastosowania i wartości
Nowe
miejsce
w
układzi
e
wyrobó
w
Usługi: przedsprzedażne, sprzedażne,
posprzedażne
Gwarancja Rękojmia Serwis techniczny
Termin
Wizerunek
firmy
Zachowani
e
pracownik
ów
Koszty
eksploatac
ji
Kompleksowa jakość
wyrobu
Konstrukcja Tworzywo
Promocja
Szkolenia
Funkcje
pomocnic
ze
Wartoś
ć
główna
wynikając
a z
podstawo
wej
funkcji
wyrobu
Funkcje
uboczne
Opakowanie Cena Marka
Dostawa Instalowanie Testowanie Kredyty
Części zamienne Utylizacja Diagnostyka
Przewidywane udoskonalenia
103
103
Grupy kosztów jakości:
KOSZTY ZWIĄZANE Z JAKOŚCIĄ
Koszty
zapobiega
nia wadom
Koszty badań
Badania
Koszty
Specjalistyczne wad
Badania towarzysz.
procesom
wewnętrzne zewnętrzne
Koszty zgodności
Zwykłe nakłady na
uzyskanie wyniku
przedsiębiorstwa
Koszty niezgodności
Marnotrawstwo
zasobów
KOSZTY ZWIĄZANE Z PROCESEM
104
104
Wpływ
Wpływ
jakości wyrobu
jakości wyrobu
na wynik
na wynik
finansowy
finansowy
przedsiębiorstwa
przedsiębiorstwa
Jakość wyrobu finalnego
Koszty wadliwości
Popyt na wyrób
Koszty eksploatacji,
dystrybucji i
likwidacji
Cena
Koszty jakości
wytworzenia
egzemplarza
wyrobu
Wielkość sprzedaży
Koszty jakości
wytworzenia
sprzedanych
wyrobów
Wartość
sprzedaży
(Przychód)
Wynik finansowy
(Zysk lub Strata)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(
7
)
(8)
(9)
(10)
(11)
(13)
(14)
(15)
(16)
(12)
(17)
8
7
6
3
5
2
4
1
9
1 – 9 Zmienne ekonomiczne
(1) – (17) Sprzężenia ukazujące mechanizm pośredniego wpływu jakości wyrobu finalnego na wynik
finansowy przedsiębiorstwa.
105
105
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
dr inż. Adam SZYDŁOWSKI
TEORIA
TEORIA
ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIA
Temat 1.
Temat 1.
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
K O N I E C
K O N I E C