Plan jakości

Temat 1.

Podstawy zarządzania

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

. 2 x 45 min.

1.2. Funkcje zarządzania …………………….……………...….

45 min.

1.3. Specyfika struktur organizacyjnych

…........................... 2 x 45 min.

1.4. Procesy informacyjno-decyzyjne w zarządzaniu

……...….. 45 min.

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

……………...….45 min.

1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie..

…..….45 min.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Każda bowiem, czegokolwiek dotycząca teoria,

jeśli ma być oparta na zasadach rozumowych, powinna

wyjść od definicji, aby jasne było, co to jest to, o czym się

mówi.

Marek Tuliusz Cycero,

O powinnościach. Księga I. W Wybór pism naukowych.

Wyd. De Agostini Polska Sp. z o.o., Warszawa 2002, s. 170

MOTTO

Zanim się przystąpi do pracy naukowej, (...) do

dalszych wywodów, należy wprzód unormować

znaczenie wyrazów,

poustalać definicje pojęć

a bez tego ani kroku iść naprzód nie wolno,...

Kotarbiński T.

, Prakseologia.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków 1999, s. 28.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Istota definicji

definicja

ż I, DCMs. -cji; lm D. -cji (-cyj) określenie

znaczenia wyrazu, sprowadzające się zwykle do

sprecyzowania jego treści i zorientowania w jego

możliwym zakresie,

co ułatwia właściwe posługiwanie się wyrazem.

Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 1978, T-1, s. 368

DEFINICJA

[łac.], log. Zdanie wyjaśniające, złożone

z dwu członów: - definiowanego (definiendum) i definiującego

(definiens), połączonych tzw. spójnikiem definiującym

(np. “jest”, “to tyle co” itp.);

Encyklopedia powszechna PWN. PWN, Warszawa 1973, T-1, s. 568

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Arystoteles

„

Definittio fit per genus proximum et differentiam specificum”

Definiujemy przez dodanie najbliższego rodzaju nadrzędnego
oraz wyszczególnienie różnicy gatunkowej

Zdania

=genus; rodzaj; termin

nadrzędny

wyjaśniające =

differentia specyfika; różnica

gatunkowa

DEFINICJA

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

... zaleca się by definiować daną nazwę A przez

porównanie jej zakresu z zakresem jakiejś ogólniejszej

nazwy B

(genus- rodzaj) ograniczonym przez dodanie

cech C (differentia

specyfika - różnica gatunkowa),

zwężających należycie ten szerszy zakres.

”

Ziembiński Z.

Logika praktyczna

PWN, Warszawa 1990, s. 44-45

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Praprzyczyna organizacji

Św. Tomasz z Akwinu,

Dzieła wybrane

, Wyd. Altaya 2001, s. 16.

...Otóż człowiek jest z natury stworzeniem społecznym i

politycznym, żyjącym w gromadzie, bardziej nawet niż

wszystkie zwierzęta. Wynika to z naturalnej konieczności.

Zwierzętom bowiem natura przygotowuje pokarm,

przyodziewa futrami, daje broń w postaci zębów, rogów,

pazurów, a przynajmniej szybkość w uciekaniu. Człowiek zaś

nie otrzymał od natury żadnej z tych rzeczy, lecz zamiast tego

został obdarzony rozumem, aby mógł zapewnić sobie to

wszystko pracą rąk. Ale jeden człowiek do tego nie wystarczy,

gdyż nie zdoła on samodzielnie przejść przez życie. Jest więc

dla niego czymś naturalnym, że żyje w licznej wspólnocie.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Przykładowe definicje

organizacji

Koźmiński A.K., Piotrowski Wł.,

Zarządzanie. Teoria i praktyka

Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 45

Słowo

„organizacja”

wywodzi się z greckiego "organizo",

co oznacza tworzenie uporządkowanych, harmonijnych całości.

organizacja

- grupa ludzi, którzy współpracują ze

sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby

osiągnąć pewien zestaw celów.

Griffin R.W.

Podstawy zarządzania organizacjami

Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 35

Każda

organizacja

jest systemem społecznym, subkulturą,

której normy, wartości i wyuczone wzory zachowań można w

większym lub mniejszym stopniu kształtować.

Obłój K.,

Strategia organizacji.

Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998, s. 300

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Przykładowe definicje

organizacji

Kotarbiński T.,

Traktat o dobrej robocie.

Polska Akademia Nauk Komitet Nauk Filozoficznych Wyd. Zakład

Naukowy im. Ossolińskich Wrocław, Warszawa, Kraków 2000, s. 70

... przez

organizację

, zależnie od kontekstu,

rozumie się bądź czynność organizowania, bądź

osiągnięty na skutek takiej czynności (albo nawet w

drodze samorzutnego kształtowania się) ustrój

przedmiotu złożonego, układ jego wewnętrznych

zależności, bądź wreszcie sam obiekt tak zorganizowany.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Skutek praprzyczyny

organizacji

...Otóż wszędzie tam, gdzie jest jakieś

ukierunkowanie na cel i gdzie można postępować tak albo

inaczej,

potrzebny jest jakiś kierownik

, dzięki któremu

dochodzi się przez to do właściwego celu.[...] Ludzie zaś w

różny sposób dążą do tego co zamierzyli. Świadczy o tym

sama różnorodność ich wysiłków i działań.

Potrzebuje

więc człowiek jakiegoś

kierownika

ku celowi

Św. Tomasz z Akwinu,

Dzieła wybrane

, Wyd. Altaya 2001, s. 15.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Pojęcie zarządzania

Przyjmuje się, że relatywnie najogólniejszym pojęciem jest

„

sterowanie

”.

Sterowaniem -

nazywa się działanie jednego systemu

(sterującego) skierowane na drugi system (sterowany).

SYSTEM STERUJĄCY

SYSTEM STEROWANY

Wypełnia

Sterowanie



Wypełnia

funkcje sterownicze

funkcje wykonawcze

Zawiera



Sprzężenie zwrotne



Nie zawiera

podsystem społeczny



Sprzężenie proste

podsystemu

społecznego

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Pojęcie zarządzania

Zarządzaniem

- nazywa się

sterowanie

, w którym

system sterowany zawiera podsystem społeczny.

SYSTEM

STERUJĄCY

SYSTEM

STEROWANY

Wypełnia

Sterowanie

Zarządzanie



Wypełnia

funkcje sterownicze

funkcje

wykonawcze

Zawiera



Sprzężenie zwrotne



Zawiera

podsystem

społeczny



Sprzężenie

formalne

→→

podsystem

społeczny

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Pojęcie zarządzania

Kierowaniem -

nazywa się

zarządzanie

w którym działania systemu zarządzającego skierowane

są na podsystem społeczny systemu zarządzanego

SYSTEM

STERUJĄCY

SYSTEM

STEROWANY

Wypełnia

funkcje sterownicze

Sterowanie

Zarządzanie



Wypełnia

funkcje

wykonawcze

Zarządzanie

Kierowanie



Podsystem

społeczny

Zawiera



Sprzężenie zwrotne



podsystem

społeczny



Sprzężenie

formalne

→→

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Pojęcie zarządzania

STEROWANIE,

oddziaływanie mające na celu zapewnienie

pożądanego przebiegu (lub stanu) danego

procesu

Encyklopedia powszechna PWN.

PWN, Warszawa 1978, tom 4, s. 284

ZARZĄDZANIE

, w

prakseologii

działanie polegające na spowodowaniu funkcjonowania

rzecz

organizacji

lub osób podległych zarządzającemu zgodnie z wytyczonym przez niego

celem

. Istotą funkcji

jest formułowanie celu działania, pozyskiwanie i rozmieszczanie potrzebnych

zasobów

(ludzkich i

rzeczowych), planowanie oraz kontrolowanie realizacji celów.

Encyklopedia powszechna PWN.

PWN, Warszawa 1978, tom 4, s. 769

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Pojęcie zarządzania

KIEROWANIE

to powodowanie, aby ktoś lub coś zachowywało

się zgodnie z wolą kierującego. Polega ono na: działaniu

zmierzającym do spowodowania działania swojego lub swojego i

innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej

instytucji; określaniu przez kierującego celu i sposobów jego

osiągania, jak również na informacyjnym

oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.

Piaget J.,

Strukturalizm

, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1972, s. 31

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Przedmiotem badań nauk organizacji i zarządzania

są

„

organizacje

” =

systemy zdolne do działania.

gdzie:

działanie

celowe zachowanie człowieka (zespołu ludzi).

gdzie:

– każde działanie,

- podmiot działania,

– narzędzia działania,

- obiekt (tworzywo) działania,

– rezultat działania.

D = {P

, N, T, C

}

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Celem sterowania

jest powodowanie, aby

coś

zachowywało się zgodnie z wolą sterującego.

Polega ono na:

Działaniu zmierzającym do spowodowania działania

systemu sterowanego zgodnie z potrzebami swoimi

lub określonej instytucji;

2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania,

jak również na informacyjnym oddziaływaniu na siebie.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Celem zarządzania

jest powodowanie, aby

coś

lub

ktoś

zachowywało się zgodnie z wolą zarządzającego.

Polega ono na:

1. Działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego

lub systemu sterowanego, w tym ewentualnie także innych

ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji;

2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania, jak również

na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

Celem kierowania

jest powodowanie, aby

ktoś

zachowywał się zgodnie z wolą kierującego.

Polega ono na:

1. Działaniu zmierzającym do spowodowania działania swojego lub

innych ludzi, zgodnie z potrzebami swoimi lub określonej instytucji;

2. Określaniu przez sterującego celu i sposobów jego osiągania, jak również

na informacyjnym oddziaływaniu na siebie, jak i na kierowanych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

W dotychczasowym rozwoju nauk organizacji i zarządzania wyróżnia się

cztery szkoły (kierunki, podejścia, ujęcia)

Szkoła klasyczna

odpowiada na potrzebę usprawnienia organizacji w czasach,

w których obowiązywały

tendencje

: proilościowe; mentalność produkcyjna;

technocentryczne i biurokratyczne rozwiązywanie problemów.

1. Szkoła klasyczna

Zarządzanie naukowe

Zarządzanie administracyjne

Naukowa organizacja pracy

Klasyczna teoria organizacji

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

Nurt

naukowej organizacji pracy

Główny obiekt badań

– stanowisko robocze i całokształt uwarunkowań wydajności.

Prekursor – Frederick W. Taylor (1856-1915)

– elementy jego koncepcji:

1. Zasady

pracy

kierownictw

Funkcjonaln

y podział

działań

zarządczych

3. Badanie

czasu pracy

Normowani

5. Premie

zadaniowe

1.1. Przyswajanie całej wiedzy praktycznej

1.2. Naukowy dobór robotników

1.3. Szkolenie i doskonalenie umiejętności robotników

1.4. Bezpośrednia, przyjazna współpraca z robotnikami

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

Nurt

naukowej organizacji pracy

W Polsce prof..

Karol Adamiecki

(1866-1933) prace:

1. Nauka organizacji i jej rola w życiu gospodarczym (1932).

2. O istocie naukowej organizacji (1938).

3. Harmonizacja pracy (1948).

Prawa Karola Adamieckiego

Podziału pracy

Harmonii

Koncentracji

(integracji)

Optymalnej

wielkości

produkcji

Wyróżnia się:

pracę wykonawczą

pracę

kierowniczą.

Umożliwia

specjalizację

wzrost efektywności

i wydajności pracy

Dążyć do:

optymalnego doboru

czynników w pracy

zespołowej

współdziałania

w czasie

Łączenie

jednostek

wykonujących

jednakowe zadania

(funkcje, czynności)

Wyraża

zależność kosztów

skali produkcji

i kryterium

najniższego kosztu

jednostkowego

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

Nurt

zarządzania administracyjnego

Główny obiekt badań

– zarządzanie całą organizacją i jej strukturami

Prekursor –

Henri Fayol

(1841-1925) – elementy jego koncepcji:

DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI GOSPODARCZEJ

Zespół czynności:

Kierowniczy

Technicznyc

Handlowych

Finansowyc

Ochronnych

Rachunkow

ych

1.1. Funkcja kierownicza:

Planowanie

1.2. Funkcja kierownicza:

Organizowanie

1.3. Funkcja kierownicza:

Rozkazywanie

1.4. Funkcja kierownicza:

Koordynowanie

1.5. Funkcja kierownicza:

Kontrolowanie

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

Nurt

zarządzania administracyjnego

ZASADY SPRAWNEGO ZARZĄDZANIA

(wg Fayol’a)

1. Podział pracy

, usprawnia wykonanie pracy

(np. linia montażowa)

8. Ład

– przestrzenno-czasowe porządkowanie

zasobów i działalności organizacji

2.Autorytet

–

formalny

, wynikający z uprawnień;

osobisty

, (wiedza, umiejętności, kultura)

9. Hierarchia

– uporządkowanie struktury

władzy

i podległości w organizacji, od

najwyższego

do najniższego poziomu

3. Dyscyplina

– przestrzeganie ustalonych reguł

10. Stabilność personelu

– unikanie

fluktuacji kadr

4. Jakość rozkazodawstwa

– tylko jeden

przełożony > unikanie sprzeczności > nie

naruszanie autorytetu

11. Inicjatywa

–umożliwianie podejmowania

inicjatyw przez pracowników

5. Podporządkowanie interesu osobistego

interesowi organizacji

12. Jednolitość kierownictwa

– koncentracja

podobnych działań w kompetencje

jednego kierownika.

6. Wynagrodzenie

sprawiedliwe (godzące

interesy osobiste i interesy organizacji)

13. Odpowiednie traktowanie

pracowników

– obiektywne,

sprawiedliwe, uczciwe, przychylne.

7. Centralizacja

– przemieszczanie uprawnień

i odpowiedzialności na wyższy poziom

zarządzania

14. Zespołowość

–wytwarzanie poczucia

jedności w grupach pracowniczych.

Organizacja mała funkcjonować sprawnie, jak dobrze skonstruowana maszyna, a pracownicy mieli wypełniać ściśle

określone role instrumentalne.

Zaniedbanie podmiotowej i twórczej roli człowieka > barierą dalszego wzrostu sprawności organizacji.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

2. Szkoła behawioralna

Szkoła behawioralna

= psychosocjologiczne ujęcie funkcjonowania organizacji,

= akcentowanie roli i znaczenia człowieka,

= szkoła stosunków międzyludzkich.

Przedstawiciele:

Abraham Maslow

Douglas McGregor

– teza:

„

Pracownicy reagują nie tylko na bodźce materialne, lecz

także na społeczny kontekst pracy, grupowe normy

nieformalne oraz jakość kontaktów pionowych i poziomych”.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

2. Szkoła behawioralna

Założenia teorii X (McGregora)

(Bliższe szkole klasycznej)

Ludzie nie lubią pracować.

Unikają odpowiedzialności.

Chcą być kierowani.

Muszą być zmuszani do pracy, kontrolowani i karani.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

2. Szkoła behawioralna

Założenia

teorii Y (McGregora)

(Bliższe szkole behawioralnej)

Praca jest naturalną potrzebą.

Ludzie są wewnętrznie motywowani.

Chętnie podejmują odpowiedzialność.

Chętnie uczestniczą w życiu organizacji.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

2. Szkoła behawioralna

Całościowo ujmuje

uwarunkowania

skutki zachowań

- indywidualnych,

- grupowych,

- formalnych i nieformalnych,

- świadomych i nieświadomych

Szkoła behawioralna = znaczenie ludzi w organizacji > najcenniejszy zasób

Wady

Nieodporna na probablilizm i nieprzewidywalność zachowań ludzkich.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

3. Szkoła ilościowa

Podejmowanie optymalnych decyzji kierowniczych

Teoria podejmowania decyzji

Badania operacyjne

Budowa modeli matematycznych

do:

prognozowania;

programowania;

planowania;

koordynowania

Budowa modeli działań:

- transportowych;

- alokacyjnych;

- sterowania przepływem produkcj;

- inne

Modele programowania

matematycznego = narzędzia:

Narzędzia = modele symulacyjne

- teoria gier;

- teoria masowej obsługi;

- inne

Zasada Lorenza:

„W decyzjach kierowniczych wyraża się istota zarządzania i od nich zależy los

organizacji”

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

4. Szkoła integrująca

Ujęcie systemowe

Ujęcie sytuacyjne

Organizacja –

względnie

odosobniony

i spójny

system

o określonej

strukturze wewnętrznej i

zewnętrznej:

Teoria musi być relatywizowana

konkretnej

sytuacji

zharmonizowanie elementów w

całość;

dwustronne sprzężenie z

otoczeniem;

synergizm

Nie ma rozwiązań

uniwersalnych

, odpowiadających

rzeczywistości

Organizacje = systemy

Transformacja zasilań > wyniki

złożone;

probablilistyczne;

spójne;

o nieograniczonych zbiorach sprzężeń

wewnętrznych i zewnętrznych

Zmiany dowolnego elementu

organizacji rozprzestrzeniają się na

inne, > potrzeba:

Analizy skutków podejmowanych

decyzji i działań

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

HISTORYCZNE I WSPÓŁCZESNE SZKOŁY ZARZĄDZANIA

WNIOSEK

Tylko analiza konkretnej sytuacji daje możliwość

doboru adekwatnych modeli, metod czy

rozwiązań oraz pozwala na określenie ich

jednorazowej skuteczności.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda

(gr.

methodos

= badanie) [1] W ogólnym znaczeniu: świadomy i konsekwentny

sposób postępowania (działania) wyznaczony ze względu na określony cel.

Mała encyklopedia filozofii.

Oficyna Wydawnicza „

Branta

”, Bydgoszcz 1996. s. 288

Metoda zarządzania przez cele

Podstawa

= zespół zintegrowanych celów organizacji. Istotne są skutki działań, a nie same działania.

Naczelne kierownictwo –

formułuje

misję

cele kluczowe

Kierownicy

– formułują

cele cząstkowe

Pracownicy

– współuczestniczą.

Zalety:

1) Przyczynia się do harmonijnego funkcjonowania organizacji.

2) Ułatwia rozłożenie i skuteczną kontrolę odpowiedzialności.

3) Umożliwia wymierną ocenę udziału w powodzeniach i porażkach.

Wady:

Zmienność w zależności od celów (subiektywizm celów).

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania przez decentralizację

Podstawa

= delegowanie uprawnień i przenoszenie odpowiedzialności na niższe poziomy zarządzania.

Zależy od: -

rozpiętości kierowania,

- ryzyka i rangi skutków decyzji,

Zalety:

1) Max. wykorzystanie potencjału ludzkiego

(wiedzy, doświadczenia, umiejętności, kreatywności itp.).

2) Zwiększa samodzielność jedn. organ. i pracowników.

3) Decyzje podejmowane są w miejscach najbardziej kompetentnych.

Wady:

A) Wymaga przegrupowania środków.

B) Wymaga wzmożenia kontroli.

- stylu kierowania,

- kultury organizacji i jej celów,

- kompetencji kadry kierowniczej niższych szczebli.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania przez wyjątki

Podstawa

= podział problemów decyzyjnych na:

wymagające zaangażowania kierownika

rozwiązywane przez samych pracowników

Zależy od: -

rozpiętości kierowania,

Zalety:

1) Minimalizacja zakresu decyzji kierownika, odciąża go, podnosi skuteczność pracy.

2) Interwencyjna rola kierownika.

Wady:

A) Wymaga klasyfikacji zdarzeń na:

standardowe

wyjątkowe

B) Wymaga systematycznej kontroli.

Kierownicy

– podejmują decyzje w sprawach

najwyższej rangi

lub

jednostkowe (pierwotne)

Pracownicy

– realizują działania: rutynowe, znormalizowane, zgodne z procedurami.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania przez koszty i zyski

Podstawa

= ekonomiczne instrumentarium w zarządzaniu (sprecyzowanie

centrów kosztów

centrów zysku

Zalety:

1) Racjonalizacja powstawania kosztów u samych źródeł.

Wady:

A) Wymaga pełnego rachunku kosztów i zysków.

B) Wymaga systematycznej kontroli.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania przez marketing

Podstawa

= założenie, że

szanse na zyski tkwią w otoczeniu rynkowym

Kierownicy

– współuczestniczą w kształtowaniu

oferty rynkowej.

Pracownicy

– współuczestniczą w kształtowaniu

oferty rynkowej

Dąży się >

optymalna adaptacja organizacji do otoczenia rynkowego

i wywieranie wpływu na to otoczenie, stosownie do celów organizacji.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania nakazowo-rozdzielczego

Podstawa

= odgórne: formułowanie celów i zadań, przydział środków, egzekwowanie

i kontrola wykonania zadań, nagradzanie i karanie wykonawców.

Kierownicy

– sprawują pełnię władzy, w ramach zadań i kompetencji

ustalonych przez wyższy

poziom zarządzania.

Pracownicy

– realizują to, co im każą.

Zalety

1) Metoda odpowiada teorii X McGregora.

Wady

A) Dominują relacje: „w dół” >

nakazy

; „w górę”>

wyniki kontroli

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania przez jakość

Metoda wywodząca się z obszaru

kwalitologii

, niedostatecznie rozwinięta na

gruncie nauk organizacji i zarządzania.

Filozofia tej metody sprowadza się do

wyrażania wszystkich elementów

zarządzania za pomocą kategorii jakościowych

oraz powszechnego

zastosowania strategii projakościowej.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1. PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.1. Podstawowe wiadomości z zakresu teorii zarządzania

METODY ZARZĄDZANIA

Metoda zarządzania strategicznego

Podstawa

= orientacja na najważniejsze uwarunkowania i cele działania organizacji.

Etapy:

- formułowanie misji;

- badanie otoczenia;

- analiza potencjału organizacji;

- opracowanie wariantów strategicznych,

- wybór wariantu;

- opracowanie programu (planu) strategicznego i kontrola realizacji

strategii.

Zalety

1) Zagregowany sposób prezentacji problemów.

Wady

A) Długookresowy zasięg projekcji.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

Sieć działań zarządczych

(Podstawowe funkcje

zarządzania)

Sys

m z

arz

ądz

Syste

zarzą

dza

Sys

zarzą

dza

ąc

3. Przewodzenie

(kierowanie

)

Organizowanie

1. Planowanie

Kontrolowanie

Doskonalenie

Sieć działań wykonawczych

Czas

Wykonanie (Etapy)

...

FUNKCJĄ

nazywa się powtarzalne, typowe i sformalizowane działanie,

wyodrębnione ze względu na zawartość treściową i określone
zadanie.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

rozpoczyna fazę preparacyjną wszystkich działań

organizacji i cechuje się:

• celowością względem działań wykonawczych;

•

odniesieniem do przyszłości;

• informacyjnym charakterem;

• warunkuje realizację następnych działań;

• rezultatem jest plan (projekt, program) = wzorzec działania
wykonawczego.

Problemy planistyczne:

1. Co uzasadnia istnienie organizacji i do czego zmierzają jej

działania?

2. Jak osiągnąć ustalone cele?
3. Jakie zasoby są potrzebne do przeprowadzenia działań

wykonawczych i jak je pozyskać?

4. Jak działania wykonawcze będą rozłożone w czasie?
5. Kto i w jakim zakresie uczestniczy w działaniach wykonawczych?

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

Problemy planistyczne:

Co uzasadnia istnienie organizacji i do czego zmierzają jej działania?

CELE

ORGANIZACJ

ORGANIZAC

Formułowa

nie

Podsys

tem

społec

zny

Otoczenie (elektorat):

-bliższe;

-dalsze.

Klien
ci

Wykonawcze

Odp.:

Formułowanie celów organizacji i celów podejmowanych przez nią

działań wykonawczych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

Problemy planistyczne:

Jak osiągnąć ustalone cele?

Możliwe
technologie

Organiz
acja

Możliwości organizacji

Czynniki zewnętrzne

Wybór

optymal

nej

METOD

Procedura

Procedura N

Odp.:

Określanie sposobów osiągania poszczególnych celów i realizacji zadań.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

Problemy planistyczne:

Jakie zasoby są potrzebne do przeprowadzenia działań wykonawczych i

jak je pozyskać?

ZASOBY

Rzeczow

eLudzkie

Finansow

Energetycz

Informacyjne

Czasowe

Własn

Otoczeni

Odp.:

Ustalenie ilości i jakości umożliwiających realizację zadań, zgodnie

z technologią

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

Problemy planistyczne:

Jak działania wykonawcze będą rozłożone w czasie?

Start

Procedura 1

Procedura

Procedura N

STO

Następstwo czasowe procedur

Czasochłonność

-pracochłonność;

-maszynochłonnoś
ć

Odp.:

Opracowanie harmonogramu działań wykonawczych

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

Problemy planistyczne:

Kto i w jakim zakresie uczestniczy w działaniach wykonawczych?

Wykonawca

System

zarządza

Planowa

nie

(Uczestnic
two)

Odpowiedzialno

ść za:

organizację

działań;

- wykonanie
zadań.

Odp.:

Przyporządkowanie zbiorowi procedur odpowiedniej struktury

podmiotowej danej organizacji i rozkładu zasobów.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PLANOWANIE

Charakterystyki Planowania (Planów)

Planowanie

może obejmować: marketing, produkcję, finanse, zasoby

ludzkie, rozwój techniki i technologii, jakość, inwestycje,
koszty, zaopatrzenie itp.

Charakter

Poziomy

Horyzont

czasu

Ranga

spraw

Rodzaj miar

Zasięg

Odpowiedzial

ność

Strategic

zny

Długi

Max.

Syntetyczn

Firma

Naczelne

kierownictw

Taktyczny

Średni

Pośredni

Pośrednie

Proces

Kierownictw

o średniego

szczebla

Operacyj

Krótki

Min.

Analityczn

Czynność

Kierownictw

I-szej linii

Cechy "DOBREGO PLANU„

Wg prof. Tadeusza KOTARBIŃSKIEGO

Celowy

Wskazywać właściwe środki do celu, któremu służy

Wykonalny

O wykonalności planu można się tedy przekonać

stanowczo dopiero

ex post

Zgodny wewnętrznie

Gdy pewne jego elementy nie utrudniają innych -

harmonijny

Operatywny

Od którego uświadomienia łatwiej się przechodzi do

realizacji

Elastyczny

Powinien dopuszczać modyfikację treści własnej, nie

powinien zawierać nic, co by ją udaremniało

O ograniczonej

szczegółowości

Pozostawiający wykonawcy planu wyznaczenie

pewnych jego pozycji w przyszłości

Musi mieć swój

horyzont

Wyznacza zamierzonej robocie jakiś przyszły kres

O ograniczonej czasie

realizacji

Długodystansowość planu utrzymana w mierze,

stosownie do stanu osiąganej wiedzy

przygotowawczej

Dzielny

Obejmuje całość wszystkiego, co potrzebne do tego,

by zadanie na określony termin mogło być wykonane

Racjonalny

Tym racjonalniejszy jest plan im poważniej są

ugruntowane poznawczo jego elementy

Musi być planem dobrej roboty

Źródło: T. Kotarbiński, Sprawność i błąd. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1957. s. 58-78.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

ORGANIZOWANIE

jest zespołem działań zarządczych zmierzających do

osiągnięcia, a następnie utrzymania stanu gotowości organizacji
do prowadzenia działań wykonawczych zgodnie z opracowanymi
planami

ORGANIZOWANIE

odnosi się do Etapu przygotowawczego (wstępnego) działań

wykonawczych.

Płaszczyzny

"Formalnej struktury organizacyjnej

kadrowa, technologiczna, narzędziowa,

materiałowa,

finansowa, informacyjna, inwestycyjna,

innowacyjna itp.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

ORGANIZOWANIE

Struktura organizacyjna

uporządkowany zbiór

relacji pomiędzy jednostkami

organizacyjnymi.

Jednostka organizacyjna

- składnik organizacji zdolny do

działania.

Bezpośrednim

celem

organizowania

jest

zagwarantowanie

skuteczności

struktury

organizacyjnej, mierzonej stopniem osiągania
zaplanowanych celów organizacji.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

ORGANIZOWANIE

Ważniejsze

działania organizatorskie

•

identyfikacja

klasyfikacja

działań wykonawczych

(drzewa

funkcji);

•

podział

działań wykonawczych

(pracy),

agregacja

procesów

;

•

projektowanie

jednostek organizacyjnych

i powiązań między

nimi;

•

projektowanie

schematu organizacyjnego

(hierarchii);

•

alokacja

zadań, obowiązków, uprawnień, kompetencji,

decyzji i odpowiedzialności

;

•

projektowanie

wyposażenia

(zasoby - ilość i jakość);

•

opracowanie

harmonogramu

procedur

koordynacji;

•

projektowanie

systemu informacji

;

•

opracowanie

programu przygotowania i wykorzystania

zasobów ludzkich

(dobór kadr, szkolenie, humanizacja pracy,

wydajność, kultura, motywacje);

•

opracowanie

dokumentacji organizacyjnej

(schematy,

algorytmy, procedury, księgi, normatywy, druki, instrukcje,
regulaminy)

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PRZEWODZENIE

(KIEROWANIE)

PRZEWODZENIE (KIEROWANIE)

- bieżące oddziaływanie podmiotów ze sfery

zarządzania na podmioty wykonawcze, zmierzające do

ukierunkowania procesów wykonawczych na realizację planów w

ramach utworzonej struktury organizacyjnej.

przełożony

< = >

podwładny

Rola międzyludzka

, stosunki interpersonalne, klimat współdziałania,

integracja celów indywidualnych i grupowych z celami organizacji;

Rola informacyjna

pozyskiwanie, gromadzenie i rozpowszechnianie

informacji;

Rola decyzyjna

dokonywanie wyboru wariantów realizacji

(przeciwdziałanie zakłóceniom, alokacja zasobów, przebieg procesów
wykonawczych

System zarządzający

< = >

System zarządzany

gdzie: < = > jakość kontaktów międzyludzkich

Role kadry kierowniczej:

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PRZEWODZENIE

(KIEROWANIE)

Style

KIEROWANIA

Troska o
personel

Troska o wykonanie

zadań

Kierowanie

zubożone

Kierowanie

klubowe

Kierowanie

autorytarne

Kierowanie

zrównoważon

Kierowanie

zespołowe

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PRZEWODZENIE

(KIEROWANIE)

Stymulowanie podwładnych:

System

różnorodnych

potrzeb

Możliwości

Szanse

STYMULATORY

(

bodźce

)



MOTYWACJE



REAKCJE (działania)

Stymulatory materialne

płace, premie, nagrody, deputaty, dodatki,

świadczenia socjalne i przywileje (np.: samochód i

mieszkanie służbowe, telefon, posiłki, przejazdy).

Stymulatory niematerialne

sprawiedliwa ocena i traktowanie, ergonomiczne

warunki środowiska pracy, kultura organizacji, przyjazne

stosunki międzyludzkie, właściwa intensywność pracy,

możliwość samorealizacji, normy moralne i etyczne,

poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, możliwość osiągnięć

i zdobycia uznania (autorytetu, sławy, szacunku, awansu,

wyróżnień), udział w zarządzaniu i przyjmowaniu

odpowiedzialności.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PRZEWODZENIE

(KIEROWANIE)

Ważniejsze

działania przywódcze

•

wydawanie poleceń, rozkazywanie i

przyjmowanie raportów;

•

koordynowanie, integrowanie,

harmonizowanie, synchronizowanie, ocena

i korygowanie działań wykonawców;

•

delegowanie uprawnień oraz

odpowiedzialności, współdziałanie;

•

udzielanie rad i zaleceń oraz instruowanie,

konsultowanie i szkolenie wykonawców;

•

aktywizowanie, przekonywanie,

mobilizowanie i wspieranie wykonawców;

•

tworzenie wizji, celów i zadań;

•

wysłuchiwanie oraz reprezentowanie

podwładnych, a także rozwiązywanie i

wykorzystywanie konfliktów;

•

rozwijanie uzdolnień oraz inwencji

podwładnych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

PRZEWODZENIE

(KIEROWANIE)

Ważniejsze

działania przywódcze

•

wydawanie poleceń, rozkazywanie i

przyjmowanie raportów;

•

koordynowanie, integrowanie,

harmonizowanie, synchronizowanie, ocena

i korygowanie działań wykonawców;

•

delegowanie uprawnień oraz

odpowiedzialności, współdziałanie;

•

udzielanie rad i zaleceń oraz instruowanie,

konsultowanie i szkolenie wykonawców;

•

aktywizowanie, przekonywanie,

mobilizowanie i wspieranie wykonawców;

•

tworzenie wizji, celów i zadań;

•

wysłuchiwanie oraz reprezentowanie

podwładnych, a także rozwiązywanie i

wykorzystywanie konfliktów;

•

rozwijanie uzdolnień oraz inwencji

podwładnych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

KONTROLOWANIE

sprawdzanie zgodności stanu faktycznego z

planowanym, określanie stopnia

niezgodności, proponowanie przedsięwzięć korygujących

Pomiar

rezultat

ów

Porówna

nie

rezultató

z planem

Ustale

nie

odchyl

eń

Analiza i

ocena

odchyleń

oraz

ustalenie

sposobów ich

korekcji

CELE KONTROLOWANIA

1) Określenie, ocena stopnia i skuteczności osiągania celów organizacji;

2) Bieżące doskonalenie działalności organizacji ( w tym stymulacja ludzi).

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

KONTROLOWANIE

Rodzaje KONTROLI:

etapów działania wykonawczego

Kontrola wstępna

dot. stanu gotowości i zasobów systemu zarządzanego

do podjęcia działań wykonawczych.

Kontrola regulująca

(równoległa, bieżąca

) -

dot. poszczególnych części

działań wykonawczych i służy głównie celom korygowania
przebiegu kolejnych, powtarzalnych lub ciągłych części tego
działania.

Kontrola końcowa

dot. całości działania wykonawczego po jego

ukończeniu, służy ocenie i weryfikacji przebiegu wszystkich
lub wybranych faz cyklu działania zorganizowanego.

sposobu kontrolowania

Kontrola biurokratyczna

- prowadzona przez menedżerów w ramach

sformalizowanych, hierarchicznych zależności

służbowych >

scentralizowana

;

Kontrola z udziałem podwładnych

delegowanie uprawnień kontrolnych;

samokontrola

zdecentralizowana

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.2. Funkcje zarządzania

DOSKONALENIE

(Funkcja proponowana, bo: Zamknięcie cyklu działania

zorganizowanego kontrolowaniem, nie ukazuje dalszego

ciągu działań pokontrolnych oraz istotnego aspektu całego

cyklu - doskonalenia).

Polega na prowadzeniu

działań

korekcyjnych

lub

naprawczych

Zarządcze działania korekcyjne

- przebiegają w układzie regulacji,

obejmującym funkcjonowanie systemu zarządzanego w
aspekcie funkcji: przewodzenia, wykonania i kontrolowania.
Wyniki kontrolowania wykorzystuje się do generowania
sygnałów korygujących przebieg kolejnych, powtarzalnych lub
ciągłych procesów wykonawczych.

Zarządcze działania naprawcze

- dot. konieczności powtórzenia fazy

wykonawczej lub jej części, albo - podjęcia dodatkowych działań
wykonawczych, poprawiających niezadowalające rezultaty
uzyskane wcześniej.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR

ORGANIZACYJNYCH

Struktura organizacyjna

jest narzędziem osiągania celów, łączącym

w synergiczną całość zasoby organizacji i

uwzględniającym całokształt uwarunkowań

środowiska zewnętrznego.

Czynniki determinujące kształt struktury organizacyjnej:

cele i strategia organizacji;

- otoczenie bliższe i dalsze;
- technika i technologia

wykonywania zadań;

- kadra kierownicza i personel;
- wielkość i złożoność zadań.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

1. Struktura liniowa

Najstarszy typ struktury organizacyjnej,

akcentujący hierarchiczne powiązania

jednostek organizacyjnych.

Menadżerowie

najwyższego szczebla

Menadżerowie

średniego szczebla

Menadżerowie pierwszej linii

(niższy nadzór)

WYKONAWCY

Rela

cje

„P

rze

ło

żo

–

dwła

y”

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

1. Struktura liniowa

Zalety:

jednoosobowe kierownictwo (każdy podwładny ma tylko jednego

kierownika);

- jednolitość kierownictwa (brak sprzeczności programów i poleceń);

- możliwość szybkiego podejmowania decyzji;

- łatwość ustalania zakresów uprawnień, obowiązków i

odpowiedzialności.

Wady:

- izolacja pionów organizacyjnych;

- niedostatek komunikacji poziomej;

- sztywność łatwość mała podatność na zmiany;

- niewielka innowacyjność;

- nadmierna wieloszczeblowość;

- podatność na centralizację zarządzania;

- konieczność wszechstronnego przygotowania kadry kierowniczej.

Sprzyja autorytarnemu stylowi kierowania

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

2. Struktura funkcjonalna (funkcyjna);

MENEDŻEROWIE DS.

Marketi

ngu

Finansó

Produk

cji

Zasobó

ludzkic

Dział
Sprzedaży

Dział
Logistyki

Wydział
Konstrukcyjny

Wydział
Produkcji Nr 3

Wydział
Produkcji Nr
3

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

2. Struktura funkcjonalna (funkcyjna);

Zalety:

profesjonalizm kadry kierowniczej;

- elastyczność realizacji poszczególnych funkcji zarządczych.

Wady:

- zburzenie jedności i jednolitości kierownictwa.

Uwaga:

Ideę struktury funkcjonalnej należy odróżniać od zasady budowania struktury na

podstawie drzewa funkcji.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

3. Struktura liniowo-sztabowa;

Menadżerowie najwyższego szczebla

Menadżerowie

średniego szczebla

Menadżerowie pierwszej linii

(niższy nadzór)

WYKONAWCY

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

3. Struktura liniowo-sztabowa;

Kompromis = + zalety – wady (struktura liniowa, struktura
funkcjonalna)

Zalety

Wady:

możliwość sporów kompetencyjnych oraz zakłóceń koordynacji

działań:

jednostka sztabowa  jednostka sztabowa,

jednostka sztabowa  kierownicy liniowy

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

4. Struktura dywizjonalna (konglomeratowa)

MENEDŻEROWIE

Zakład

Filia

Wydział
Produkcji Nr
3

Wydział
Produkcji Nr 3

Wydział

Brak znaczących

powiązań;

Wspólne kierownictwo

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

4. Struktura dywizjonalna (konglomeratowa)

Zalety:

- sprzyja usamodzielnieniu jednostek organizacyjnych;

- sprzyja decentralizacji decyzji.

Wady:

brak spójności => łatwo się rozpada

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

5. Struktura macierzowa

Jednostki organizacyjne

Podległość zadaniowa

O
D

S
Ł

B
O

;

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

5. Struktura macierzowa

Zalety:

- większa zmienność i tymczasowość;

- ułatwia współpracę specjalistów z wielu jednostek

organizacyjnych;

- łatwiejsza koordynacja wykonawstwa zadań;

- zwiększona motywacja;

- sprzyja decentralizacji decyzji.

Wady:

- możliwość konfliktów na skrzyżowaniu zależności

służbowych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

6. Struktura fraktalna

NACZELNE KIEROWNICTWO

Centrum

kosztów

Centrum

rozwoju

Samodzielne

jednostki

organizacyjne

Wydział

Wydział
Produkcji Nr 1

Wydział
Produkcji
Nr 2

Centrum zysku

Dostawca 

Klient

Zalety:

- wyzwala motywację i

inicjatywę;

- przeciwdziała

skostnieniu

Wady:

- zachwianie równowagi między

współpracą
a konkurencją wewnętrzną.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.3. SPECYFIKA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Typy struktur organizacyjnych:

7. Struktura hybrydowa

Stanowi swoistą kompozycję właściwości i

rozwiązań

wymienionych typów struktur organizacyjnych.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W

ZARZĄDZANIU

Decyzja

dowolny wybór określonego sposobu organizacji układu działań.

Jest uogólnieniem: celu działań, analizy i oceny warunków wykonania zadań, planu i

organizacji układu działań.

Motto:

"ZARZĄDZANIE jest sztuką posługiwania się

informacją”

SYSTEM ZARZĄDZAJĄCY

Informacje

Pozyskiwanie

Gromadzenie

Przetwarzanie

Podejmowanie

decyzji

SYSTEM ZARZĄDZANY

SYSTEM

ZARZĄDZANY

Otoczeni

ORGANIZACJA

Przekazywanie decyzji

Podejmowanie decyzji

– rozpoznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej,

zidentyfikowanie alternatywnych możliwości, wybór „najlepszej” z nich i

wprowadzenie jej w życie.

Decyzje zaprogramowane (rutynowe)

– mające kompletną strukturę

lub powtarzające się z pewną częstotliwością (albo i jedno, i drugie).

Rodzaje

decyzji

Decyzje niezaprogramowane (nierutynowe)

–

o niezbyt wyraźnej

strukturze, podejmowane znacznie rzadziej niż decyzje zaprogramowane

Ze względu na strukturę i częstotliwość podejmowanych decyzji

Ze względu na stopień realizacji zakładanego celu działania

Decyzje idealne

–

podejmowane przy pełnej świadomości

warunków ich realizacji, w pełni umożliwiające osiągnięcie
zakładanego celu.

„Idealne”, czytaj, abstrakcyjne, nierealne.

Decyzje optymalne (D

)

to rozwiązania, dla których istnieje zespół

kryteriów (zasad) pozwalających na porównanie pełnego ich
zbioru, a wybrane rozwiązanie jest z punktu widzenia tych
kryteriów (zasad) najlepsze ze wszystkich innych.

Decyzja satysfakcjonująca (D

)

- to rozwiązanie, dla którego

istnieje zespół kryteriów i według których określone są
minimalne warunki wykonywania zadania, a wybranie go
odpowiada tym wszystkim kryteriom.

Decyzje zarządcze

wpływają w skali ok.

80% na sukcesy

lub

porażki

organizacji,

decyzje w sferze wykonania

- w skali ok. 20%.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU

Podejmowanie decyzji

w warunkach pewności

Zachodzi, gdy decydent zna w akceptowalnym zakresie pewności dostępne

możliwości wyboru i związane z każdą z nich warunki.

Warunki podejmowania decyzji:

DECYDENT

PEWNOŚ

RYZYKO

NIEPEWNOŚ

Podejmowanie decyzji

w warunkach ryzyka

Zachodzi, gdy decydent zna z szacunkowym prawdopodobieństwem

dostępność poszczególnych możliwości i związane z każdą z nich

potencjalne korzyści i koszty.

Podejmowanie decyzji

w warunkach niepewności

Zachodzi, gdy decydent nie zna wszystkich możliwości

(alternatyw), ryzyka związanego z każdą z nich ani ich

prawdopodobnych konsekwencji.

1. Poszukiwanie lub

generowanie

problemu decyzyjnego

2. Diagnozowanie

sytuacji decyzyjnej

3. Opracowanie

modelu rozwiązania problemu

decyzyjnego

4. Pozyskanie

potrzebnych danych

5. Rozwiązanie modelu

(warianty, ocena, wybór wariantu

optymalnego)

6. Wdrożenie i realizacja

optymalnego wariantu

decyzji

7. Kontrola realizacji

i skutków decyzji

OPERACJE

METODY

WYNIKI

Zarządzanie

(planowanie, organizowanie,

przewodzenie, kontrolowanie,

doskonalenie)

Informacja

o problemie decyzyjnym

Metody

diagnostyczne, prognostyczne,
analizy itd.

Zestawienie informacji

o sytuacji decyzyjnej

Modele

teorii podejmowania

decyzji
badań operacyjnych itd.

Model

Metody

zbierania i

systematyzowania
informacji

Baza danych

Metody

rozwiązywania modeli

Metody

wdrażania i nadzoru

Metody kontroli

Informacja o

decyzji

Informacja

o wynikach kontroli

Informacja

o skutkach decyzji

Schemat procesu informacyjno-

decyzyjnego

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU

Cechy użytecznej informacji

Informacja użyteczna

- dokładna, aktualna, pełna i

odpowiednia

Informacja dokładna

- dostarczająca wiarygodnego

odzwierciedlenia rzeczywistości.

Informacja aktualna

- dostępna w czasie umożliwiającym właściwe

działanie menedżera

Informacja kompletna (pełna)

Informacja odpowiednia

dostarczająca menedżerowi

wszelkich potrzebnych mu

faktów i szczegółów

przydatna menedżerowi w

konkretnych warunkach i do

konkretnych potrzeb

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU

Potrzeby informacyjne kadry kierowniczej

NIŻSZY NADZÓR

ŚREDNIEJ

NACZELNEJ

Społeczne

Koncepcyjne

Społeczne

Techniczne

System informowania kierownictwa (SIK)

Podstawowe rodzaje informacyjnych systemów

zarządzania

Przeznaczenie

: dostarczenie odpowiedniej informacji kadrze kierowniczej, stosownie

do zróżnicowania pozycji w hierarchii organizacji oraz specyfiki realizowanych zadań.

Funkcjonowanie SWD

polega na dialogi menedżera z komputerem (siecią

komputerową) w trakcie rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.

Oprócz odpowiednich baz danych ma do dyspozycji bank metod i model, z którego

uzyskuje wskazówki niezbędne do wyboru sposobu wykorzystania określonych

metod (modeli) w danej sytuacji decyzyjnej. SWD ułatwia podejmowanie decyzji

nierutynowych.

System wspomagania decyzji (SWD)

Systemy eksperckie (SE)

Wykorzystują tzw.

sztuczną inteligencję

. Pełnią role doradcy w

rozwiązywaniu problemów decyzyjnych skomplikowanych, słabo
ustrukturalizowanych i nie poddających się algorytmizacji. SE

potrafią

•

diagnozować

sytuację decyzyjna;

•

zalecać

wariantowe rozwiązania problemów;

•

uzasadniać

decyzję i zalecenia;

•

uczyć się

z poprzednich doświadczeń, powiększając bazę wiedzy i modyfikując program.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.4. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W ZARZĄDZANIU

Zakresowe kryterium wyodrębniania obszarów

zarządzania

RODZAJE KRYTERIUM ZAKRESOWEGO

Podmiotowe

Działaniowe

(procesowe)

Zasobowe

Wyniki dekompozycji systemu zarządzanego

Struktura

podmiotowa

Struktura działaniowa

(procesowa)

Struktura

zasobowa

Przykłady obszarów zarządzania

stanowiskiem pracy

wydziałem

działem

zakładem

biurem

finansami

kadrami

zapasami

produktami

środkami trwałymi

zaopatrzeniem

sprzedażą

produkcją

naprawami

rozwojem

przedsiębiorstwem

marketingiem

informacją

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania

przedsiębiorstwem

Zarządzanie strategiczne

polega na definiowaniu

i redefiniowaniu kryteriów równowagi oraz warunków

jej osiągania w wymiarze materialnym

i społecznym, zewnętrznym i wewnętrznym

oraz na takim oddziaływaniu (w ramach organizacji) na

podsystemy i otoczenie, które prowadzi do

przywracania i podtrzymywania równowagi.

Koźmiński A.K., Obłój K.:

Zarys teorii równowagi organizacyjnej.

Warszawa 1989.

Zadaniem zarządzania strategicznego

jest

efektywne działanie na rzecz funkcjonalnej równowagi

organizacyjnej, która jest nieustannie zakłócana przez

procesy zewnętrzne i wewnętrzne.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Istota

skutecznej

strategii

polega na tym, że:



tworzy unikatowość (unikalność) firmy,



pozwala pracownikom firmy i otoczeniu wyraźnie

odróżnić daną firmę od wszystkich konkurentów.

W rezultacie

Określa tożsamość firmy

bez względu na rodzaj i wielkość.

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

Główne elementy strategii organizacji

DOMENA

DZIAŁANIA

CELE

STRATEGICZN

PRZEWAGA

STRATEGICZN

FUNKCJONALN

PROGRAMY

DZIAŁANIA

MISJA

FIRMY

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Misja firmy

jest precyzyjnym

wyrażeniem

, w

języku zrozumiałym dla pracowników i

otoczenia organizacji,

dalekosiężnych

zamierzeń i aspiracji organizacji

Jest sformułowaniem wizji przyszłości firmy
i nabiera strategicznego znaczenia, gdy
spełnia

trzy wymogi

• wyznacza

kierunek

dotyczący przyszłości;

•

wyraża marzenia i wyzwania

pracowników;

• proces jej realizacji jest

wiarygodny

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Domena działania

Określa

gdzie

komu

firma zamierza sprzedawać

swoje wyroby/usługi

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Przewaga strategiczna (konkurencyjna)

polega na tym, aby w ramach wybranej domeny

być bardziej atrakcyjnym partnerem niż inne

firmy

Przewaga decyduje o sile konkurencyjnej firmy istotnej dla odbiorców

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Cele strategiczne

są elementarnym

uzupełnieniem domeny działania oraz

strategicznej przewagi nad konkurentami.

Cele te określają,

co konkretnie firma chce

osiągnąć

w kolejnych odcinkach czasu

pozwalają orzekać

(mierzyć), czy firma osiąga

sukces

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Funkcjonalne programy działania

są

są przełożeniem koncepcji strategii

konkretne

działania firmy

i na

codzienne

zachowanie każdego pracownika

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Najwyższy (Top management)

Niższy

(niższy nadzór)

WYKONAWCY

Średni (Middle management)

1. Określa misję, strategię,
cele:

Co czynić? Dokąd podążać?

2. Ponad

5 lat

1.Określa
Sposoby realizacji celów:

Co, jak?

2 do 5 lat

1.Określa
Technologie realizacji zadań:

Kiedy, gdzie, kto?

Rok i krótsze

Kryterium nr 1

Poziom w hierarchicznej
strukturze organizacji

Kryterium nr 2

Horyzont czasu
podejmowanych decyzji

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.5. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem

Wskaźniki równowagi strategicznej

Równowa

Zewnętrzna

Wewnętrzna

Materialn

Zysk

Procent udziału w rynku

Zdolność kredytowa

Płynność finansowa

Wskaźniki techniczne

Stan parku maszynowego, urządzeń i

narzędzi

Struktura

Społeczna

Stopień społecznej

i politycznej akceptacji

oraz odpowiedzialności

firmy

Zgodność z prawem.

Naciski społeczne.

Opinia społeczna

Motywacja

Morale

Lojalność

Poczucie przynależności

Płynność kadr,

Absencja,

Wydajność pracy

Kultura

Strategia

Procedury

Instrumenty

równoważenia

organizacji

w procesie

zarządzania

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.6. Problemy zarządzania jakością w

przedsiębiorstwie

Istota jakości:

Co to jest

JAKOŚĆ

Jakością

nazywa się

zbiór cech

, c

, ..., c

}

żółty

miły

satysfakcjonując

sprawiedli

spraw

osobow

benzyno

kompeten

tny

W tej postaci

jakość

nie

posiada

samodzielnego

bytu

Co to jest

JAKOŚĆ PRZEDMIOTU?

Jakością przedmiotu

nazywa się

zbiór cech

przynależnych

temu

przedmiotowi

, c

, ..., c

)

żółty

miły

satysfakcjonujący

sprawiedliwy

sprawn

osobow

benzyno

kompetentny

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie

Doskonałą jakością przedmiotu

nazywa się

abstrakcyjny

zbiór cech przynależnych wyobrażanemu sobie

przedmiotowi

„Nie lekceważcie drobnostek, ponieważ od

drobnostek zależy doskonałość, a
doskonałość nie jest drobnostką".

Michał Anioł Buonarroti

1. Jest

nieosiągalna

(jak każdy inny ideał).

2. Jest

wyzwaniem

do działań

doskonalących

Ograniczona aktualnymi możliwościami

realizacji

jest

wzorcową (bazową) jakością

przedmiotu

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

1.6. Problemy zarządzania jakością w przedsiębiorstwie

Co to jest

POZIOM JAKOŚĆ?

Poziomem cechy

(p)

nazywa się

różnicę

stanu cechy

(s)

oraz

przyjętego stanu

bazowego tej cechy (

)

s - s

Poziomem jakości (P

)

nazywa się

zbiór

poziomów cech

{ p

, p

, ... p

}

dr inż. Adam SZYDŁOWSKI

TEORIA ZARZĄDZANIA

Temat 1.

PODSTAWY ZARZĄDZANIA

Przedsiębiorstwo produkcyjne przedmiotem

zarządzania jakością

ORGANIZACJ

ORGANIZACJE

GOSPODARCZE

ORGANIZACJE

INNE

ZYSK

PRZEDSIĘBIORSTWO

PRODUKCYJNE

PRODUKCJA i SPRZEDAŻ
WYROBÓW

Przedsiębiorstwem produkcyjnym

nazywa się

organizację gospodarczą

produkującą wyroby.

Otoczenie przedsiębiorstwa

produkcyjnego

elementy jakościowe

CZYNNIKI w układzie JAKOŚCIOWYM

Technologi

czne

(techniczne

)

Ekonomiczn

Socjok

ulturow

Prawne

Polityczne

Rynkowe

Przyrodnic

KLIENCI

PRZEDSIĘBIORSTWO

PRODUKCYJNE

Organ.-e

Dostawc

Koopera

nci

Konkure

nci

Organy

władzy

państwow

Organy

wymiaru

sprawiedliwo

ści

Organ.-e

społeczn

o -

politycz

Organ.-e

gospodar

cze

CZYNNIKI w układzie PODMIOTOWYM

Zakres zarządzania jakością

w przedsiębiorstwie produkcyjnym

Wielopoziomowa struktura przedsiębiorstwa

produkcyjnego

Podmiotowa "1"

Podmiotowa "2"

Podmiotowa "3"

1.1

1.2

....

2.1

2.2

...

3.1

3.2

....

Funkc

zarzą

dzani

jakoś

cią

Plano

wanie

jakośc

"1"

1.1

1.1
1.1

1.1
1.2

1.2

1.2
1.1

1.2
1.2

...

Elementy macierzy

- określone

funkcje

zarządzania jakością

odniesione do określonych

składników struktury

przedsiębiorstwa produkcyjnego

T-3N (s. 4)

Organi

zowan

ie dla

jakośc

i "2"

2.1

2.2

...

Przewodzen

ie dla

jakości "3"

3.1

3.2

...

Kontrolowa

nie jakości

"4"

4.1

4.2

...

Doskonalen

ie jakości

"5"

5.1

5.2

...

PODEJŚCIE JAKOŚCIOWE

Zakresem zarządzania jakością należy objąć

wszystkie

jednostki organizacyjne

przedsiębiorstwa

PRZEDSIĘBIORSTWO

Wejścia

Wyjścia

Jednostki

produkcyjne

Jednos

tki

Adm.

Sztabowe

Zarządzanie jakością

w tak prezentowanym układzie

oddziaływań obejmuje trzy

typy obiektów

tego

zarządzania.

•

jakość WE

poszczególnych jednostek i

przedsiębiorstwa jako całości;

•

jakość procesów transformacji WE na WY

poszczególnych jednostkach i przedsiębiorstwie w
całości;

•

jakość WY

poszczególnych jednostek i

przedsiębiorstwa jako całości.

Zakresem zarządzania jakością

obejmuje

się

procesy

Środki

produkcji



PRODUKCJA UBOCZNA

(Procesy technologiczne i pomocnicze)

Finalne

wyroby



uboczne



Środki

produkcji



PRODUKCJA PODSTAWOWA

Procesy technologiczne

Środki

produkcji



Przygotowa

nie

tworzyw

(np. cięcie)

Produkcja

części

Monta

częściow

Monta

końco

Operacje

wykończenio

(np.

malowanie)

Finalne

wyroby

podstawowe



Procesy pomocnicze

Transport

Magazynowa

nie

Kontrol

jakości

Obsług

adminis

Napraw

(remont

....



Wyroby pomocnicze



PRODUKCJA POMOCNICZA

(procesy technologiczne i

pomocnicze)

Środki

produkcji



Pomoce

warsztatowe

Narzędzia

Bazy

technicz

Energia

Części

zamienn

.....

Finalne

wyroby



pomocnicze

100

CYKL ŻYCIA

JAKOŚĆ

WYROBU

Z całokształtu uwarunkowań

cyklu życia wyrobu

wynikają:

jakość projektowa i jakość wykonania

, które współtworzy i

za które odpowiada przedsiębiorstwo produkcyjne".

1. Faza

przygotowania

produkcji

2 Faza

produkcji

3. Faza

dystrybucji

4. Faza

eksploatacj

5. Faza

likwidacji

Czas

Sieć sprzężeń

Potrzeby, cele i wymagania podmiotów oraz pozostałe uwarunkowania występujące w

poszczególnych fazach cyklu życia wyrobu

Jakość

preparacyjna

Jakość

produkcyjna

Jakość

handlowa

Jakość

eksploatacyj

Jakość

likwidacyjna

Sumowanie jakości cząstkowych

Kompleksowa jakość wyrobu J

J = J

J

Surowce wtórne,
odpady

Efekt użytkowy

Jakość

projektowa

Jakość

wykonania

101

Schemat powstawania

jakości wyrobu

Badania i studia,

Koncepcja

wyrobu

Przygotowanie

konstrukcyjne

Przygotowanie

technologiczne

Uruchomienie

produkcji

i produkcja

Przygotowanie

eksploatacji

i obrót towarowy

JAKOŚĆ

WYROBU

Jakość projektu

Jakość wykonania

Jakość eksploatacji

Jakość wyrobu

można zapisać w postaci wektora

- jakość projektu

wyrobu

]

- jakość wykonania

- jakość eksploatacyji

102

MARKETINGOWA

INTERPRETACJA

JAKOŚCI

WYROBU

Możliwe inne zastosowania i wartości

Nowe

miejsce

układzi

wyrobó

Usługi: przedsprzedażne, sprzedażne,

posprzedażne

Gwarancja Rękojmia Serwis techniczny

Termin

Wizerunek

firmy

Zachowani

pracownik

ów

Koszty

eksploatac

Kompleksowa jakość

wyrobu

Konstrukcja Tworzywo

Promocja

Szkolenia

Funkcje

pomocnic

Wartoś

główna

wynikając

a z

podstawo

wej

funkcji

wyrobu

Funkcje

uboczne

Opakowanie Cena Marka

Dostawa Instalowanie Testowanie Kredyty

Części zamienne Utylizacja Diagnostyka

Przewidywane udoskonalenia

104

Wpływ

jakości wyrobu

na wynik

finansowy

przedsiębiorstwa

Jakość wyrobu finalnego

Koszty wadliwości

Popyt na wyrób

Koszty eksploatacji,

dystrybucji i

likwidacji

Cena

Koszty jakości

wytworzenia

egzemplarza

wyrobu

Wielkość sprzedaży

Koszty jakości

wytworzenia

sprzedanych

wyrobów

Wartość

sprzedaży

(Przychód)

Wynik finansowy

(Zysk lub Strata)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(

)

(8)

(9)

(10)

(11)

(13)

(14)

(15)

(16)

(12)

(17)

1 – 9 Zmienne ekonomiczne

(1) – (17) Sprzężenia ukazujące mechanizm pośredniego wpływu jakości wyrobu finalnego na wynik
finansowy przedsiębiorstwa.

Document Outline