Plasmodium

vivax

zarodziec ruchliwy

Plasmodium vivax

• pierwotniak
• pasożytuje w wątrobie, w hepatocytach,

komórkach siateczki i śródbłonkowych oraz

krwinkach czerwonych krwi obwodowej

• wywołuje zimnicę (malarię) trzydniową, tzw.

trzeciaczkę (malaria tertiana)

• zarażenie pod postacią sporozoita ze śliną

komara widliszka (Anopheles

quadrimaculatus, A. maculipennis, A.

Gambiae) lub poprzez krew od zakażonych

krwiodawców

Występowanie malarii

Cykl rozwojowy

• Rozwój przebiega z przemianą

pokoleń, w ciele dwóch żywicieli

• Pokolenie bezpłciowe wykształca się

w ustroju człowieka – schizogonia

• Pokolenie płciowe wykształca się w

organizmie samicy komara widliszka
- sporogonia

Cykl życiowy

•Schizogonia pozakrwinkowa

•Schizogonia krwinkowa (1-3

tyg.)

Schizogonia pozakrwinkowa

• Podczas ssania krwi samica komara

wprowadza przez skórę ze śliną
sporozoity, które następnie przedostają
się do wątroby zajmując hepatocyty.

• W hepatocytach w ciągu 2 tygodni

tworzą się postacie schizontów.

• Schizonty przechodzą schizogonię,

dzieląc się wielokrotnie i rozpadając się
na merozoity.

Schizogonia krwinkowa

• Część merozoitów (powstały ze

schizontów) wnika do erytrocytów.

• Tworzą początkowo trofozoity w postaci

pierścienia (zajmują 1/3 krwinki), a

następnie schizonty (zajmują 2/3 krwinki).

• Schizonty dzielą się następnie na

merozoity, które mogą atakować kolejne

erytrocyty.

• Po kilku cyklach krwinkowych część

merozoitów przekształca się w

makrogametocyty i mikrogametocyty.

• Gametocyty to zawiązki pokoleń płciowych,

które przedostają się wraz z krwią człowieka

do przewodu pokarmowego samicy

widliszka i przekształcają w gamety.

• Makrogametocyt przekształca się w

makrogametę, a mikrogametocyty

przekształcają się w 4-8 mikrogamet w

ciągu 10-15 minut.

• W następstwie zapłodnienia powstaje

ruchliwa zygota (ookineta).

• Wnika pod nabłonek jelita komara, otacza

się grubą błoną, tworząc oocystę.

• Wytwarzają się w niej sporozoity i oocysta

przekształca się w sporocystę, po jej

pęknięciu uwolnione sporozoity przedostają

się do gruczołów ślinowych owada.

Zimnica (plasmodiosis)

• Okres wylęgania od 11 do 14 dni (w

tym czasie odbywa się schizogonia
pozakrwinkowa)

• Objawy przypominają grypę: bóle

głowy, mięśni, stawów, zaburzenia
oddychania z bólami w klatce
piersiowej)

Objawy kliniczne

• ataki gorączki co 48 godzin
• zakażeniu tym pasożytem nie ulega więcej niż

2% krwinek

• nagle pojawiające się dreszcze i uczucie zimna

• temperatura ciała wzrasta do 40stopni C, która

po kilku godzinach gwałtownie się obniża przy

obfitych potach

• nudności, wymioty, bóle głowy, bóle okolicy

krzyżowej

• zaburzenia czynności serca

• może pojawić się opryszczka wargowa

• powiększenie wątroby i śledziony

• Po upływie pewnego czasu objawy

chorobowe ustępują i rozpoczyna się
zimnica przewlekła(namnażanie
pasożytów w komórkach wątroby),
podczas osłabienia organizmu
żywiciela może nastąpić nawrót
choroby. Ma krótszy i łagodniejszy
przebieg, pojawia się nieregularnie co
2-3 lata.

• Poważnym powikłaniem jest

niewydolność krążenia i pęknięcie
torebki śledziony.

Wykrywanie

• W celu wykrycia pasożytów wykonuje się

rozmazy trwałe z krwi obwodowej,
barwione i preparaty grubej kropli.
Utrwala się je alkoholem metylowym i
barwi metodą Pappenheima, barwnikami
Romanowskiego. Cienki rozmaz pozwala
ustalić przynależność gatunkową
pasożyta. Gruby rozmaz umożliwia
znalezienie pasożytów podczas mało
intensywnej inwazji.