SYSTEMY

UPRAWY ROLI

NARZĘDZIA I

MASZYNY

DO UPRAWY

SYSTEMY UPRAWY ROLI

System uprawy

płużnej

Oparty na pracy

pługa → orka

System uprawy

bezpłużnej

Zastąpienie pługa

innymi

narzędziami →

drapaczowanie,

talerzowanie

głęboszowanie

gryzowanie

System uprawy

zerowej

Brak zabiegów

mechanicznych

→

Zabiegi chemiczne

Specjalne siewniki

Siew bezpośredni

NARZEDZIA I MASZYNY

Do uprawy

podstawowej:

Pługi

Łopaty mechaniczne

Kultywatory

Glebogryzarki

Brony talerzowe

Pługofrezarki

Do uprawy

uzupełniającej:

Kultywatory

Glebogryzarki

Brony

Wały

Włóki

Równiarki polowe

Do uprawy

specjalnej:

Pługi specjalne

Głębosze

Równiarki polowe

Włókowanie

Włóka jest narzędziem działającym powierzchniowo, bardzo

płytko spulchnia górną warstwę gleby i jednocześnie dobrze ją

wyrównuje oraz niszczy chwasty.

Dodatnie działanie włóki utrzymuje się krótko.

WŁÓKI

Gładkie

Zębow

e

Drewniane

Metalowe

Inne (opony)

Belkowe

Obręczowe

Brzytwowe

Ręczna włóka do

wyrównywania darni

Włóka

Bronowanie

W zależności od celu jaki bronowanie ma spełniać

wyróżniamy:

Bronowanie nie obsianych pól

Bronowanie posiewne

Bronowanie pielęgnacyjne

BRONOWANIE POWINNO SIĘ

PRZEPROWADZAĆ PRZY WILGOTNOŚCI

GLEBY 40-60% PPW

Bronowanie nie

obsianych pól

Cele:

•Bezpośrednio po uprawach odwracających lub kultywatorowaniu w

celu wyrównania powierzchni roli, zmniejszenia powierzchni

parowania, rozkruszenia brył i bryłek, przerwania podsiąkania wody

przestworami kapilarnymi

•Bezpośrednio po wałowaniu, zwłaszcza wałami gładkimi, jak też po

zaskorupieniu uprzednio wyrównanej roli, w celu przerwania

podsiąkania

•Po siewie niewielkich dawek nawozów mineralnych, w celu

wymieszania ich z glebą

•Po pojawieniu się siewek chwastów, w celu ich zniszczenia

•Po zastosowaniu kultywatorów do wyciągania rozłogów perzu, w celu

oczyszczenia rozłogów z ziemi i usunięcia ich z pola

•Bezpośrednio przed siewem roślin, jeśli wykonane uprawki nie

zapewniają dostatecznego przygotowania roli do siewu

Bronowanie posiewne

Cele:

•Wyrównanie powierzchni

•Równomierne przykrycie nasion

•Zatarcie śladów po redlicach i kołach

Bronowanie

pielęgnacyjne

Cele:

•W kilka dni po siewie, jeśli rola się zaskorupi, w celu ułatwienia

wschodów

•W fazie wschodów lub wkrótce po ich zakończeniu, w celu

podtrzymywania sprawności roli

•Po zakończeniu wschodów, w celu przerzedzenia niektórych roślin

•Po dobrym ukorzenieniu się siewek, w celu niszczenia wschodzących

chwastów

•W celu wprowadzenia powierzchniowo rozsianego nawozu do gleby

•W wypadku wystąpienia skorupy lodowej, w celu jej pokruszenia

•W celu usunięcia obumarłych części roślin, po pewnych rodzajach

uszkodzeń zimowych

•W celu pobudzenia roslin do krzewienia (np. pszenicy ozimej) i

regeneracji (np. pastewnych wieloletnich po zbiorze pokosu)

BRONY

Talerzowe = Talerzówka

Sprężynowe = Kultywator

sprężynowy

Obrotowe = Spulchniacze

Bierne

Zębowe

Aktywne

CIĘŻKIE (uprawowe)

1 pole 120 kg – nacisk na ząb 20 N

ŚREDNIE

1 pole 80 kg – nacisk na ząb 15 N

LEKKIE

1 pole 380 kg – nacisk na ząb do 10 N

SPECJALNE

Chwastownik-Zgrzebło

Brona Weedera

WAHADŁOWA

ROTACYJNA

KARUZELOWA

(wirnikowa)

Rodzaje zębów: 1-bron posiewnych, 2- bron średnich,

3 – bron ciężkich, 4 – bron z gęsiostópkami

Brona talerzowa 4-walcowa typ

V

Brona talerzowa „X”

Brona wirnikowa

"TORNADO"

Kultywatorowani

e

(Drapaczowanie)

Zabieg uprawowy wykonany przy pomocy

kultywatora powodujący spulchnianie, kruszenie i

mieszanie roli bez jej całkowitego odwracania.

ZADANIA:

Przyśpieszenie osiadania roli po orce na glebach ciężkich

Spulchnienie i częściowe wymieszanie zbyt zleżałej roli na

wiosnę

Zastąpienie orki siewnej, np. pod oziminy, gdy przychodzą po

okopowych

Mieszanie z glebą nawozów mineralnych

Niszczenie chwastów jednorocznych

Podcinanie i wyciąganie rozłogów perzu

KULTYWATORY

SPRĘŻYNOWE

Lekkie

5-13 cm

Średnie

8-13 cm

Ciężkie

8-16 cm

PÓŁSPRĘŻYNOWE

Średnie

9-13 cm

SZTYWNE

Lekkie

8-16 cm

Ciężkie

10-40 cm

Wygięte Proste

Zęby kultywatorów: a,b,c – sztywne, d,e – sprężynowe,

f,g półsztywne

Kultywator podorywkowy

GRYZOWANIE – odcinanie i odrzucanie

pasa roli nożem glebogryzarki lub

łopaty mechanicznej (kęs – krótki pas

roli)

PŁYTKIE 5-10 cm

Glebogryzarki lekkie

ŚREDNIE 10-15 cm

Glebogryzarki średnie

GŁĘBOKIE 15-20 cm

Glebogryzarki ciężkie

Cele → zabieg spulchniający

Zadania → mieszanie darni

niszczenie chwastów

doprawienie roli po orce na glebach
ciężkich

do płytkiej uprawy przedsiewnej

Wałowanie

Uprawki powodujące zagęszczenie wierzchniej

warstwy roli do głębokości zależnej od nacisku

jednostkowego wału oraz wciskanie w rolę brył

znajdujących się na powierzchni lub ich

rozkruszanie.

ZADANIA:

Poprawienie stosunków wodnych w wierzchniej warstwie roli

Kruszenie skorupy glebowej

Przyśpieszenie osiadania roli po orce

Pielęgnowanie „wysadzonych” po zimie ozimin

WAŁY

Gładki

Polowy

Łąkowy

Prętowy

Strunowy 2-5 cm

Żeberkowy
(łąkowy)

Pierścieniowy

Zwykły

Cambridge

Croscill

Cambridge-Croscill

Campbella

Kolczatka

Kombinowany

WAŁY

Podział ze względu na działanie

Ugniatające

Gładkie 5-7 cm

Kruszace –
- na gleby ciężkie

Pierścieniowe
Croscill
Cambridge
Kolczatki

Działające wgłębnie

Campbella
Strunowe

Wały:
a) gładki,
b) Croscill,
c) Campbella,
d) strunowy

dwurzędow
y

(Waszkiewicz 1998)

Wał gładki

Wał doprawiający Campbell

ciągniony podwójny

Wał strunowy

Agregat uprawowy „SZWED”

kultywator + wał strunowy