AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

Podstawy Zarządzania Bezpieczeństwem

Informacyjnym

„Biały wywiad” i metody Dalekiego

Wschodu

Michał KUŁAGA

1.07.21

1

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Biały wywiad – forma pracy

wywiadowczej,

polegająca na gromadzeniu informacji
pochodzących z ogólnie dostępnych

źródeł.

Wykorzystywana jest zarówno w

wywiadzie

państwowym, jak i gospodarczym.

1.07.21

2

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Do "białych" źródeł należą między innymi:
• Internet;
• dokumentacja, jaką przedsiębiorstwa muszą udostępnić

według wymogów prawa;

• ogólnie dostępne rejestry;
• sądowe ogłoszenia upadłości i postanowienia o

postępowaniu układowym;

• wydawnictwa marketingowe: biuletyny, informatory,

reklamy;

• analizy produktów (inżynieria odwrotna).

1.07.21

3

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Niejednokrotnie wywiad gospodarczy jest mylony ze szpiegostwem

przemysłowym, dlatego też regulacje prawne dotyczące tej materii są

inne w różnych krajach czy nawet dziedzinach.

Faktycznie wywiad gospodarczy zazwyczaj balansuje na krawędzi

szpiegostwa przemysłowego, dlatego wymaga dokładnych regulacji

prawnych oraz odpowiedzialnego zachowania ludzi, którzy są w niego

zaangażowani. Przede wszystkim chodzi o to, by informacje

pozyskiwane przez osoby zajmujące się wywiadem nie stanowiły

tajemnicy w rozumieniu prawa.

1.07.21

4

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Według ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przez

„tajemnicę przedsiębiorstwa” rozumie się nieujawnione do

wiadomości

publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne

przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość

gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne

działania

w celu zachowania ich poufności .

(Dz. U. 2003.153.1503 z dn. 16 kwietnia 2003 r.)

1.07.21

5

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Wielu specjalistów zajmujących się tymi działaniami mówi o

wywiadzie gospodarczym, nazywając go wywiadem o konkurencji

czy

konkurentach.

Inni wyszczególniają wywiad ekonomiczny, a jeszcze inni uznają

wywiad gospodarczy jako ogół, a w nim wywiad konkurencyjny,

wywiad

ekonomiczny, wywiad przemysłowy lub technologiczny.

1.07.21

6

RODZAJE WYWIAU GOSPODARCZEGO

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

 wywiad o produktach czy usługach,

 wywiad o strategii marketingowej,

 wywiad finansowy,

 wywiad o personelu,

 wywiad o promocji,

 wywiad o cenach,

 wywiad o klientach,

 wywiad o Internecie,

 i inne.

1.07.21

7

Można podzielić wywiad jeszcze bardziej szczegółowo:

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Innym podziałem pozyskiwania informacji jest rozróżnienie

wywiadu

na tzw. „biały” i „czarny” ze względu na sposób

pozyskiwania

informacji,a także sam typ informacji, jakimi interesuje się

wywiadowca.

1.07.21

8

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Wywiad biały – jest pozyskiwaniem informacji w sposób

zupełnie jawny i tym samym nie dotyczy informacji objętych

jakąkolwiek klauzulą i innych chronionych w odmienny

sposób.

1.07.21

9

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Wywiad czarny – jest przeciwieństwem wywiadu białego i

można go określić jako szpiegostwo. Celem są wszystkie

informacje chronione prawnie i/lub fizycznie. Do ich

zdobycia wykorzystuje się wszelkie możliwe środki i metody,

przede wszystkim niejawne, nielegalne, często noszące

znamiona przestępstwa.

1.07.21

10

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Metody Dalekiego Wschodu (stosowane przez Japończyków i
Chińczyków) polegają na minimalizowaniu profesjonalnych służb
wywiadowczych, a maksymalizowaniu wszystkich obywateli, którzy
mogą być przydatni.

Tymi przydatnymi ludźmi są np.: studenci, stypendyści, długoletni

mieszkańcy na obczyźnie i oczywiście turyści. Sformułowanie, że
wykorzystanie tych właśnie ludzi – daje niezwykłe efekty zostało
zawarte, opublikowanym 25 maja 1999 roku, raporcie komisji Chrisa
Coksa (specjalnej komisji Kongresu).

1.07.21

11

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Z cytowanego raportu wynika również, że przez 20 lat Chiny bez
najmniejszych przeszkód zdobywały informacje o kluczowych
tajemnicach militarnych Stanów Zjednoczonych. Działania te nie mogły
być zakłócone gdyż amerykańskie służby specjalne były po prostu
bezradne w walce z chińskimi „szpiegami”, którzy tak naprawdę w
rozumieniu prawa szpiegami nie byli.

Liczbę tych „nieprofesjonalnych chińskich szpiegów” określono na

miliony, ale żaden z nich nie miał nic wspólnego z profesjonalnym
wywiadem, sama jednak ilość „turystycznych agentów” nie wystarczy

do

sięgnięcia sukcesu, żeby tak się stało należy zastosować odpowiednią
strategię, polegającą na zbieraniu informacji od jak największej liczy
osób i składaniu tej mozaiki w jedną całość.

1.07.21

12

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

• Chiński wywiad systematycznie utrzymuje i rozbudowuje

kontakty z wielką liczbą potencjalnych „nośników
informacji”, którzy są najczęściej: biznesmenami,
menadżerami, inżynierami, naukowcami, stypendystami
oraz zwykłymi turystami.

• Po powrocie ich do kraju dzielą się oni swoimi

spostrzeżeniami
z pracownikami służb specjalnych i właśnie po takich
rozmowach powstają kolejne elementy układanki.

1.07.21

13

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Aktualnie Komisja Kongresu, CIA i FBA prowadzą kilkanaście

dochodzeń w celu ustalenia winnych ujawnienia najbardziej

strzeżonych tajemnic strategicznych laboratoriów. Chodzi

również o ustalenie sposobów omijania przepisów

dotyczących zasad eksportu do Chin technologii o

charakterze strategicznym.

1.07.21

14

„Biały wywiad” i metody Dalekiego Wschodu

Przekłady metod wywiadu Dalekiego Wschodnich :

• Wen Ho Lee, naukowiec pochodzący z Tajwanu, przez kilka lat był

pracownikiem laboratorium w Los Alamos. Mimo podejrzeń, że
przekazywał Chińczykom strategiczne informacje, FBA nie zdołała mu
niczego udowodnić;

• Peter Lee, również naukowiec pochodzący z Tajwanu w czasie legalnych

wizyt naukowych w Chinach, zdaniem FBA ujawnił ekspertom technikę
laserowej symulacji eksplozji nuklearnych i konstrukcję radarów
służących do wykrywania atomowych okrętów podwodnych. Na
wspomniane badania amerykańskie ośrodki badawcze wydały
kilkadziesiąt miliardów dolarów. W sprawie doszło do wyroku
skazującego ale jedynie na: 12 miesięcy aresztu domowego, 3000
godzin pracy społecznej na rzecz gminy

i 20 000 $ grzywny.

1.07.21

15

1.07.21

16

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.