METODY BADAŃ I POMIARÓW
METODY BADAŃ I POMIARÓW
CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA
CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA
ZDROWIA W ŚRODOWISKU PRACY
ZDROWIA W ŚRODOWISKU PRACY
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia 20 kwietnia 2005 r.
z dnia 20 kwietnia 2005 r.
w sprawie badań i pomiarów czynników
w sprawie badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia (Dz.U Nr 73 poz.
szkodliwych dla zdrowia (Dz.U Nr 73 poz.
645)
645)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia
Rozporządzenie Ministra Zdrowia
w sprawie badań i pomiarów czynników
w sprawie badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia podaje:
szkodliwych dla zdrowia podaje:
§
§
6. Metody badań i pomiarów czynników
6. Metody badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku
szkodliwych dla zdrowia w środowisku
pracy określają Polskie Normy oraz normy
pracy określają Polskie Normy oraz normy
międzynarodowe lub równoważne .
międzynarodowe lub równoważne .
Pomiary zapylenia
Pomiary zapylenia
Oznaczanie stężenia:
Oznaczanie stężenia:
•
pyłu całkowitego [ mg/m
pyłu całkowitego [ mg/m
3
3
]
]
•
pyłu respirabilnego [ mg/m
pyłu respirabilnego [ mg/m
3
3
]
]
•
zawartości Wolnej Krystalicznej Krzemionki [ % ]
zawartości Wolnej Krystalicznej Krzemionki [ % ]
Metodyka badania oparta jest na Polskich Normach
Metodyka badania oparta jest na Polskich Normach
•
PN - Z - 04008-7:2002 Ochrona czystości powietrza.
PN - Z - 04008-7:2002 Ochrona czystości powietrza.
Pobieranie próbek .Zasady pobierania próbek
Pobieranie próbek .Zasady pobierania próbek
powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników.
powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników.
Tematyka
Tematyka
– norma określa między innymi :strategię
– norma określa między innymi :strategię
poboru tj. dozymetrię indywidualną lub stacjonarną ,
poboru tj. dozymetrię indywidualną lub stacjonarną ,
czas poboru ( 75 % zmiany roboczej) , ilość
czas poboru ( 75 % zmiany roboczej) , ilość
pracowników poddanych badaniu , ocenę wyników
pracowników poddanych badaniu , ocenę wyników
badań
badań
Zapylenie
Zapylenie
PN-G-04035 Ochrona czystości powietrza w
PN-G-04035 Ochrona czystości powietrza w
podziemnych zakładach górniczych . Pomiar
podziemnych zakładach górniczych . Pomiar
stężenia zapylenia powietrza oraz oznaczanie
stężenia zapylenia powietrza oraz oznaczanie
zawartości WKK w pyle .
zawartości WKK w pyle .
PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy.
PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy.
Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na
Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na
czynniki chemiczne przez porównanie z
czynniki chemiczne przez porównanie z
wartościami dopuszczalnymi i strategia
wartościami dopuszczalnymi i strategia
pomiarowa .
pomiarowa .
PN- EN 481:2002 Atmosfera miejsca pracy.
PN- EN 481:2002 Atmosfera miejsca pracy.
Określenie składu ziarnowego dla pomiaru
Określenie składu ziarnowego dla pomiaru
cząstek zawieszonych w powietrzu.
cząstek zawieszonych w powietrzu.
PN-91/Z-04030/05 – Ochrona czystości powietrza.
PN-91/Z-04030/05 – Ochrona czystości powietrza.
Badanie zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego
Badanie zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego
na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową.
na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową.
PN-91/Z-04030/06 – Ochrona czystości powietrza.
PN-91/Z-04030/06 – Ochrona czystości powietrza.
Badanie zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu
Badanie zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu
respirabilnego na stanowiskach pracy metodą
respirabilnego na stanowiskach pracy metodą
filtracyjno-wagową.
filtracyjno-wagową.
Tematyka
Tematyka
– normy określają strategię pobierania próbek
– normy określają strategię pobierania próbek
(dozymetria indywidualna lub stacjonarna),
(dozymetria indywidualna lub stacjonarna),
wymagania stawiane aparaturze pomiarowej , miejsce
wymagania stawiane aparaturze pomiarowej , miejsce
pobierania próbek , czas pobierania ( co najmniej 70
pobierania próbek , czas pobierania ( co najmniej 70
% czasu trwania procesu technologicznego) .,
% czasu trwania procesu technologicznego) .,
Pomiary hałasu
Pomiary hałasu
•
Pomiar równoważnego ciśnienia akustycznego
Pomiar równoważnego ciśnienia akustycznego
skorygowanego charakterystyką częstotliwościową A
skorygowanego charakterystyką częstotliwościową A
•
Pomiar maksymalnego ciśnienia akustycznego
Pomiar maksymalnego ciśnienia akustycznego
skorygowanego charakterystyką częstotliwościową A
skorygowanego charakterystyką częstotliwościową A
•
Pomiar szczytowego ciśnienia akustycznego
Pomiar szczytowego ciśnienia akustycznego
skorygowanego charakterystyką częstotliwościową C
skorygowanego charakterystyką częstotliwościową C
Pomiary te służą do określenia równoważnego
Pomiary te służą do określenia równoważnego
ciśnienia akustycznego skorygowanego
ciśnienia akustycznego skorygowanego
charakterystyką częstotliwościową A odniesionego do
charakterystyką częstotliwościową A odniesionego do
8 godzinnego czasu pracy L
8 godzinnego czasu pracy L
Ex,8h
Ex,8h
jaki i równoważnego
jaki i równoważnego
ciśnienia akustycznego skorygowanego
ciśnienia akustycznego skorygowanego
charakterystyką częstotliwościową A odniesionego do
charakterystyką częstotliwościową A odniesionego do
40 godzinnego (tygodniowego) czasu pracy L
40 godzinnego (tygodniowego) czasu pracy L
Ex,W
Ex,W
Pomiary hałasu
Pomiary hałasu
PN-ISO 9612 :2004 Akustyka. Wytyczne do pomiarów i
PN-ISO 9612 :2004 Akustyka. Wytyczne do pomiarów i
oceny ekspozycji na hałas w środowisku pracy.
oceny ekspozycji na hałas w środowisku pracy.
Tematyka
Tematyka
– w normie opisano wyznaczanie wielkości
– w normie opisano wyznaczanie wielkości
akustycznych , w szczególności określono rodzaj i
akustycznych , w szczególności określono rodzaj i
miejsce wykonywania pomiarów poziomu ciśnienia
miejsce wykonywania pomiarów poziomu ciśnienia
akustycznego , wymagany czas próbkowania oraz
akustycznego , wymagany czas próbkowania oraz
właściwe charakterystyki hałasu , które powinny być
właściwe charakterystyki hałasu , które powinny być
wzięte pod uwagę. Celem pomiarów jest ocena
wzięte pod uwagę. Celem pomiarów jest ocena
wpływu całodziennej ekspozycji pracownika na hałas
wpływu całodziennej ekspozycji pracownika na hałas
w środowisku pracy. Norma jest przeznaczona do
w środowisku pracy. Norma jest przeznaczona do
stosowania przez instytucje upoważnione do
stosowania przez instytucje upoważnione do
oznaczania i kontroli zgodności z dopuszczalnymi
oznaczania i kontroli zgodności z dopuszczalnymi
wartościami hałasu w miejscu pracy oraz do
wartościami hałasu w miejscu pracy oraz do
decydowania o potrzebie wprowadzenia programu
decydowania o potrzebie wprowadzenia programu
ochrony słuchu i środków ochrony przeciwhałasowej.
ochrony słuchu i środków ochrony przeciwhałasowej.
Pomiary hałasu
Pomiary hałasu
PN-N-01307 :1994 Hałas. Dopuszczalne wartości
PN-N-01307 :1994 Hałas. Dopuszczalne wartości
hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące
hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące
wykonywania pomiarów.
wykonywania pomiarów.
PN-81/N-01306 Hałas. Metody pomiaru .Wymagania
PN-81/N-01306 Hałas. Metody pomiaru .Wymagania
ogólne
ogólne
Tematyka
Tematyka
– w normie określono dopuszczalne
– w normie określono dopuszczalne
wartości hałasu w środowisku pracy ze względu
wartości hałasu w środowisku pracy ze względu
na ochronę słuchu i możliwość realizacji przez
na ochronę słuchu i możliwość realizacji przez
pracownika jego podstawowych zadań oraz
pracownika jego podstawowych zadań oraz
wymagania dotyczące wykonywania pomiarów.
wymagania dotyczące wykonywania pomiarów.
Przykładowe dane dotyczące tzw. krotności – porównania
Przykładowe dane dotyczące tzw. krotności – porównania
poziomu ekspozycji na hałas LEX,8h do wartości dopuszczalnej
poziomu ekspozycji na hałas LEX,8h do wartości dopuszczalnej
( 85 dB)
( 85 dB)
Poziom ekspozycji
Poziom ekspozycji
L
L
EX ,8h
EX ,8h
w dB
w dB
Krotność ( poziom
Krotność ( poziom
ekspozycji / wartość
ekspozycji / wartość
dop.)
dop.)
80
80
0,3
0,3
81
81
0,4
0,4
82
82
0,5
0,5
83
83
0,6
0,6
84
84
0,8
0,8
85
85
1,0
1,0
86
86
1,3
1,3
87
87
1,6
1,6
88
88
2,0
2,0
89
89
2,5
2,5
90
90
3,2
3,2
Pomiary drgań mechanicznych
Pomiary drgań mechanicznych
Drgania działające na organizm człowieka przez
Drgania działające na organizm człowieka przez
kończyny górne oraz o ogólnym działaniu są
kończyny górne oraz o ogólnym działaniu są
charakteryzowane przez sumę wektorową
charakteryzowane przez sumę wektorową
skutecznych , ważonych częstotliwościowo
skutecznych , ważonych częstotliwościowo
przyspieszeń drgań wyznaczonych dla trzech
przyspieszeń drgań wyznaczonych dla trzech
składowych kierunkowych.
składowych kierunkowych.
PN -91/N -01352 Drgania. Zasady wykonywania
PN -91/N -01352 Drgania. Zasady wykonywania
pomiarów na stanowiskach pracy.
pomiarów na stanowiskach pracy.
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy ,2000 r.
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy ,2000 r.
Drgania mechaniczne .Procedura badania drgań.
Drgania mechaniczne .Procedura badania drgań.
Pomiary drgań mechanicznych
Pomiary drgań mechanicznych
PN – EN ISO 5349-1 :2004 Drgania mechaniczne. Pomiar i
PN – EN ISO 5349-1 :2004 Drgania mechaniczne. Pomiar i
wyznaczanie ekspozycji człowieka na drgania przenoszone
wyznaczanie ekspozycji człowieka na drgania przenoszone
przez kończyny górne. Część 1 : Wymagania ogólne.
przez kończyny górne. Część 1 : Wymagania ogólne.
PN-EN ISO 5349-2 :2004 Drgania mechaniczne. Pomiar i
PN-EN ISO 5349-2 :2004 Drgania mechaniczne. Pomiar i
wyznaczanie ekspozycji człowieka na drgania przenoszone
wyznaczanie ekspozycji człowieka na drgania przenoszone
przez kończyny górne. Część 2 : praktyczny przewodnik
przez kończyny górne. Część 2 : praktyczny przewodnik
dotyczący pomiaru na stanowisku pracy.
dotyczący pomiaru na stanowisku pracy.
PN-EN 14246 :2005 (U) Drgania mechaniczne ogólne. Wytyczne
PN-EN 14246 :2005 (U) Drgania mechaniczne ogólne. Wytyczne
praktyczne
praktyczne
Tematyka
Tematyka
– w normach podano ogólne wymagania dotyczące
– w normach podano ogólne wymagania dotyczące
pomiarów i ekspozycji człowieka na drgania .Uzupełniono je
pomiarów i ekspozycji człowieka na drgania .Uzupełniono je
informacjami o praktyczne porady dotyczące stosowania
informacjami o praktyczne porady dotyczące stosowania
właściwych technik pomiaru i oceny na stanowisku pracy.
właściwych technik pomiaru i oceny na stanowisku pracy.
Uzupełniono informacjami o skutkach zdrowotnych
Uzupełniono informacjami o skutkach zdrowotnych
wywoływanych drganiami oraz przedsięwzięciami
wywoływanych drganiami oraz przedsięwzięciami
profilaktycznymi do wdrażania przez osoby odpowiedzialne za
profilaktycznymi do wdrażania przez osoby odpowiedzialne za
zdrowie i bezpieczeństwo w środowisku pracy.
zdrowie i bezpieczeństwo w środowisku pracy.
Oświetlenie miejsc pracy.
Oświetlenie miejsc pracy.
Pomiar natężenia oświetlenia elektrycznego w
Pomiar natężenia oświetlenia elektrycznego w
miejscu pracy oraz określenie współczynnika
miejscu pracy oraz określenie współczynnika
równomierności oświetlenia .
równomierności oświetlenia .
PN-G-02600:1996 Oświetlenie podziemnych
PN-G-02600:1996 Oświetlenie podziemnych
wyrobisk górniczych zakładów górniczych.
wyrobisk górniczych zakładów górniczych.
Podstawowe wymagania i badania.
Podstawowe wymagania i badania.
PN-G-02601:1999 Oświetlenie elektryczne
PN-G-02601:1999 Oświetlenie elektryczne
powierzchni podziemnych zakładów górniczych.
powierzchni podziemnych zakładów górniczych.
Podstawowe wymagania i badania.
Podstawowe wymagania i badania.
Tematyka
Tematyka
– Normy te określają sposób wykonania
– Normy te określają sposób wykonania
pomiarów oraz wymagania odnośnie między
pomiarów oraz wymagania odnośnie między
innymi natężenia oświetlenia i równomierności dla
innymi natężenia oświetlenia i równomierności dla
miejsc pracy (czynności) występujących w
miejsc pracy (czynności) występujących w
zakładach górniczych pod ziemią i na powierzchni
zakładach górniczych pod ziemią i na powierzchni
.
.
Oświetlenie miejsc pracy.
Oświetlenie miejsc pracy.
PN-EN 12464-1 :2004 Światło i oświetlenie . Oświetlenie
PN-EN 12464-1 :2004 Światło i oświetlenie . Oświetlenie
miejsc pracy.
miejsc pracy.
Część 1 : Miejsca pracy we wnętrzach.
Część 1 : Miejsca pracy we wnętrzach.
Normy nie stosuje się do oświetlenia miejsc pracy
Normy nie stosuje się do oświetlenia miejsc pracy
na zewnątrz oraz w podziemnym górnictwie.
na zewnątrz oraz w podziemnym górnictwie.
Tematyka
Tematyka
– Norma ta zastępuje dotychczasowe normy
– Norma ta zastępuje dotychczasowe normy
PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem
PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem
elektrycznym , PN-84/E-02034 Oświetlenie
elektrycznym , PN-84/E-02034 Oświetlenie
elektryczne terenów budowy, przemysłowych ,
elektryczne terenów budowy, przemysłowych ,
kolejowych i portowych oraz dworców , PN-84/E-
kolejowych i portowych oraz dworców , PN-84/E-
02034 Oświetlenie elektryczne obiektów
02034 Oświetlenie elektryczne obiektów
energetycznych.
energetycznych.
W normie tej określono wymagania oświetleniowe
W normie tej określono wymagania oświetleniowe
miejsc pracy we wnętrzach , w stworzeniu warunków
miejsc pracy we wnętrzach , w stworzeniu warunków
zapewniających komfort i właściwą wydolność
zapewniających komfort i właściwą wydolność
wzrokową. Uwzględniono wszystkie zadania
wzrokową. Uwzględniono wszystkie zadania
wzrokowe , również związane z urządzeniami
wzrokowe , również związane z urządzeniami
wyposażonymi w monitory ekranowe.
wyposażonymi w monitory ekranowe.
Oświetlenie miejsc pracy – wg PN-EN 12464-1 :2004
Oświetlenie miejsc pracy – wg PN-EN 12464-1 :2004
Wprowadzono nowe terminy i definicje takie jak :
Wprowadzono nowe terminy i definicje takie jak :
pole zadania – część pola w miejscu pracy gdzie wykonywane jest
pole zadania – część pola w miejscu pracy gdzie wykonywane jest
zadanie wzrokowe.
zadanie wzrokowe.
Pole bezpośredniego otoczenia – pas o szerokości co najmniej 0,5
Pole bezpośredniego otoczenia – pas o szerokości co najmniej 0,5
m otaczający pole zadania.
m otaczający pole zadania.
Równomierność oświetlenia w polu zadania wynosi co najmniej
Równomierność oświetlenia w polu zadania wynosi co najmniej
0,7.
0,7.
Dodatkowymi wymaganiami są : wskaźnik oddawania barw ,
Dodatkowymi wymaganiami są : wskaźnik oddawania barw ,
rozkładu
rozkładu
luminancji ( współczynniki odbicia ) i ograniczenia olśnienia
luminancji ( współczynniki odbicia ) i ograniczenia olśnienia
(UGR).
(UGR).
Pozostaje nadal do oceny warunków oświetlenia dziennego norma
Pozostaje nadal do oceny warunków oświetlenia dziennego norma
PN-71/B-02380 Oświetlenie wnętrz światłem dziennym.
PN-71/B-02380 Oświetlenie wnętrz światłem dziennym.
Ukazała się nowa norma dotycząca oświetlenia awaryjnego.
Ukazała się nowa norma dotycząca oświetlenia awaryjnego.
PN-EN 1838 :2005 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie
PN-EN 1838 :2005 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie
awaryjne.
awaryjne.
Pola elektromagnetyczne
Pola elektromagnetyczne
(PEM)
(PEM)
W zakresie częstotliwości do 300 GHz wykonuje się pomiary
W zakresie częstotliwości do 300 GHz wykonuje się pomiary
natężenia
natężenia
pola elektrycznego E , a w zakresie częstotliwości do 3 GHz
pola elektrycznego E , a w zakresie częstotliwości do 3 GHz
również
również
pomiary natężenia pola magnetycznego H.
pomiary natężenia pola magnetycznego H.
•
PN-T-06580-1:2002 Ochrona pracy w polach i promieniowaniu
PN-T-06580-1:2002 Ochrona pracy w polach i promieniowaniu
elektromagnetycznym o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz .
elektromagnetycznym o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz .
Część 1 :Terminologia.
Część 1 :Terminologia.
•
PN-T-06580-3:2002 Ochrona pracy w polach i promieniowaniu
PN-T-06580-3:2002 Ochrona pracy w polach i promieniowaniu
elektromagnetycznym o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz .
elektromagnetycznym o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz .
Część 3 : Metody pomiaru i oceny pola na stanowisku pracy.
Część 3 : Metody pomiaru i oceny pola na stanowisku pracy.
Pola elektromagnetyczne
Pola elektromagnetyczne
(PEM)
(PEM)
Strefy bezpieczeństwa w PEM :
Strefy bezpieczeństwa w PEM :
Strefa niebezpieczna – strefa ochronna , w której mogą
Strefa niebezpieczna – strefa ochronna , w której mogą
przebywać pracownicy wyposażeni w środki ochrony
przebywać pracownicy wyposażeni w środki ochrony
indywidualnej.
indywidualnej.
Strefa zagrożenia – strefa ochronna , w której mogą przebywać
Strefa zagrożenia – strefa ochronna , w której mogą przebywać
pracownicy przez określony czas , krótszy niż 8 godzin
pracownicy przez określony czas , krótszy niż 8 godzin
Strefa pośrednia - strefa ochronna , w której mogą przebywać
Strefa pośrednia - strefa ochronna , w której mogą przebywać
pracownicy w ciągu całej zmiany roboczej.
pracownicy w ciągu całej zmiany roboczej.
Strefa bezpieczna – obszar poza strefami ochronnymi , w
Strefa bezpieczna – obszar poza strefami ochronnymi , w
którym przebywanie ludzi nie podlega ograniczeniom.
którym przebywanie ludzi nie podlega ograniczeniom.
Pomiary natężenia pola PEM.
Pomiary natężenia pola PEM.
•
Wybór obszaru pomiarowego – za obszar pomiarowy
Wybór obszaru pomiarowego – za obszar pomiarowy
należy przyjąć całą przestrzeń w obrębie stanowiska
należy przyjąć całą przestrzeń w obrębie stanowiska
pracy w otoczeniu źródeł pól , w której mogą
pracy w otoczeniu źródeł pól , w której mogą
przebywać pracownicy w czasie wykonywania pracy.
przebywać pracownicy w czasie wykonywania pracy.
•
Pomiary natężenia pola należy wykonywać w
Pomiary natężenia pola należy wykonywać w
podstawowych i pomocniczych pionach
podstawowych i pomocniczych pionach
pomiarowych. Piony pomiarowe należy
pomiarowych. Piony pomiarowe należy
ponumerować , a ich lokalizację podać na planie
ponumerować , a ich lokalizację podać na planie
sytuacyjnym.
sytuacyjnym.
•
Lokalizacja podstawowych pionów pomiarowych
Lokalizacja podstawowych pionów pomiarowych
powinna odpowiadać rozmieszczeniu stanowisk
powinna odpowiadać rozmieszczeniu stanowisk
pracowników.
pracowników.
Pomocnicze piony pomiarowe można wybierać :
Pomocnicze piony pomiarowe można wybierać :
- w pobliżu podstawowych pionów w celu uzyskania
- w pobliżu podstawowych pionów w celu uzyskania
informacji o rozkładzie natężeń pól w otoczeniu
informacji o rozkładzie natężeń pól w otoczeniu
pracownika ,
pracownika ,
- na przejściach w miejscach , w których pracownicy
- na przejściach w miejscach , w których pracownicy
najczęściej przebywają ,
najczęściej przebywają ,
- w pobliżu granicy rozdziału stref ochronnych w
- w pobliżu granicy rozdziału stref ochronnych w
celu wyznaczenia zasięgu stref ochronnych ,
celu wyznaczenia zasięgu stref ochronnych ,
- w miejscach , w których znajdują się kończyny
- w miejscach , w których znajdują się kończyny
pracownika,
pracownika,
- w pobliżu nieekranowanych podzespołów źródeł
- w pobliżu nieekranowanych podzespołów źródeł
pól ,
pól ,
- w pobliżu odbiorników energii elektrycznej , gniazd
- w pobliżu odbiorników energii elektrycznej , gniazd
sieciowych , tablic rozdzielczych,
sieciowych , tablic rozdzielczych,
-
rozdzielczych pobliżu instalacji , urządzeń i
rozdzielczych pobliżu instalacji , urządzeń i
konstrukcji metalowych (wtórne źródła pola PEM)
konstrukcji metalowych (wtórne źródła pola PEM)
Na podstawie wyników pomiarów należy wskazać
Na podstawie wyników pomiarów należy wskazać
stanowiska pracowników podlegających ekspozycji :
stanowiska pracowników podlegających ekspozycji :
niebezpiecznej , zagrożenia , pośredniej i
niebezpiecznej , zagrożenia , pośredniej i
bezpiecznej.
bezpiecznej.
1SP
1
2
3
4
5
6
7
8
14
1
3
12
11
7
Strefa pośrednia
( czas pracy do
8h)
Strefa
zagrożenia
( czas pracy
poniżej 8h)
Strefa
niebezpieczna
(środki ochr.)
16
1
5
Pomiary mikroklimatu
Pomiary mikroklimatu
Pomiary mikroklimatu sprowadzają się do określenia
Pomiary mikroklimatu sprowadzają się do określenia
ogólnych wskaźników komfortu lub obciążenia
ogólnych wskaźników komfortu lub obciążenia
termicznego człowieka .
termicznego człowieka .
Metody badań określone są w Polskich Normach :
Metody badań określone są w Polskich Normach :
PN-87/N-08016
PN-87/N-08016
Środowiska Termiczne .Przyrządy i
Środowiska Termiczne .Przyrządy i
metody pomiaru wielkości fizycznych.
metody pomiaru wielkości fizycznych.
Norma określa podstawowe i pochodne mierzone
Norma określa podstawowe i pochodne mierzone
wielkości fizyczne charakteryzujące środowisko
wielkości fizyczne charakteryzujące środowisko
( temperatura powietrza , temperatura promieniowania,
( temperatura powietrza , temperatura promieniowania,
wilgotność bezwzględna , prędkość przepływu ,
wilgotność bezwzględna , prędkość przepływu ,
temperatura wilgotna poczernionej kuli - WBGT )
temperatura wilgotna poczernionej kuli - WBGT )
PN-85/N-08011
PN-85/N-08011
Ergonomia. Środowiska Gorące.
Ergonomia. Środowiska Gorące.
Wyznaczanie obciążeń termicznych działających na
Wyznaczanie obciążeń termicznych działających na
człowieka w środowisku pracy , oparte na wskaźniku
człowieka w środowisku pracy , oparte na wskaźniku
WBGT.
WBGT.
Norma określa metodę obliczania obciążenia
Norma określa metodę obliczania obciążenia
termicznego działającego na człowieka w środowisku
termicznego działającego na człowieka w środowisku
gorącym i jest oparta na wskaźniku WBGT , który
gorącym i jest oparta na wskaźniku WBGT , który
wiąże ze sobą podstawowe parametry wpływu
wiąże ze sobą podstawowe parametry wpływu
środowiska tzn. temperaturę wilgotną i temperaturę
środowiska tzn. temperaturę wilgotną i temperaturę
poczernionej kuli.
poczernionej kuli.
PN -85/N-08013
PN -85/N-08013
Ergonomia. Środowiska termicznie
Ergonomia. Środowiska termicznie
umiarkowane . Określenie wskaźników PMV , PPD i
umiarkowane . Określenie wskaźników PMV , PPD i
wymagań dotyczących komfortu termicznego.
wymagań dotyczących komfortu termicznego.
Norma określa metodę pomiaru i oceny środowisk
Norma określa metodę pomiaru i oceny środowisk
termicznych umiarkowanych przy pomocy
termicznych umiarkowanych przy pomocy
wskaźników PMV i PPD.
wskaźników PMV i PPD.
PN -87/N-08009
PN -87/N-08009
Ergonomia. Środowiska
Ergonomia. Środowiska
Zimne .Metoda oceny ujemnego obciążenia
Zimne .Metoda oceny ujemnego obciążenia
termicznego oparta na wskaźnikach WCI i IREQ.
termicznego oparta na wskaźnikach WCI i IREQ.
Norma określa wymagania dotyczące pomiarów
Norma określa wymagania dotyczące pomiarów
oraz ocenę oddziaływania środowiska zimnego
oraz ocenę oddziaływania środowiska zimnego
tzn. z temperaturą poniżej 10
tzn. z temperaturą poniżej 10
0
0
C na człowieka
C na człowieka
przy pomocy wskaźnika siły chłodzącej WCI i
przy pomocy wskaźnika siły chłodzącej WCI i
wskaźnika ciepłochronności odzieży IREQ.
wskaźnika ciepłochronności odzieży IREQ.
Pomiary wydatku energetycznego
Pomiary wydatku energetycznego
Wartości wydatku energetycznego zmieniają się w
Wartości wydatku energetycznego zmieniają się w
zależności od technologii pracy ,
zależności od technologii pracy ,
intensywności , doświadczenia zawodowego ,
intensywności , doświadczenia zawodowego ,
rodzaju używanych narzędzi. Powoduje to
rodzaju używanych narzędzi. Powoduje to
sytuacje w której wartość wydatku
sytuacje w której wartość wydatku
energetycznego na takich samych stanowiskach
energetycznego na takich samych stanowiskach
i w tych samych warunkach pracy może się
i w tych samych warunkach pracy może się
różnić dla poszczególnych osób o 20 %.
różnić dla poszczególnych osób o 20 %.
Ocena tzw. kosztu energetycznego , szczególnie
Ocena tzw. kosztu energetycznego , szczególnie
złożonych operacji roboczych jest obarczona
złożonych operacji roboczych jest obarczona
błędem.
błędem.
Zalecenia i wytyczne zostały określone w między
Zalecenia i wytyczne zostały określone w między
innymi następujących publikacjach:
innymi następujących publikacjach:
D. Koradecka, J. Bugajska. – „Ocena wielkości
D. Koradecka, J. Bugajska. – „Ocena wielkości
obciążenia pracą fizyczną na stanowiskach pracy”.
obciążenia pracą fizyczną na stanowiskach pracy”.
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Warszawa, 1998
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Warszawa, 1998
r.
r.
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
w Sosnowcu; Materiały szkoleniowe – „Metody
w Sosnowcu; Materiały szkoleniowe – „Metody
oceny
oceny
środowisk cieplnych pracy z elementami oceny
środowisk cieplnych pracy z elementami oceny
metabolizmu” - Sosnowiec, 1998 r.
metabolizmu” - Sosnowiec, 1998 r.
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
w Sosnowcu; Materiały szkoleniowe – „Ocena
w Sosnowcu; Materiały szkoleniowe – „Ocena
środowisk cieplnych i wydatku energetycznego” -
środowisk cieplnych i wydatku energetycznego” -
Sosnowiec, 2000 r.
Sosnowiec, 2000 r.
Metody określania wydatku energetycznego to
Metody określania wydatku energetycznego to
między innymi :
między innymi :
•
metoda kolorymetrii pośredniej –określenie
metoda kolorymetrii pośredniej –określenie
objętości tlenu pobieranego przez organizm w
objętości tlenu pobieranego przez organizm w
jednostce czasu,
jednostce czasu,
•
metoda oparta na pomiarze wentylacji płuc – przy
metoda oparta na pomiarze wentylacji płuc – przy
pomocy miernika MWE-1 gdzie wykorzystuje się
pomocy miernika MWE-1 gdzie wykorzystuje się
zależność liniową pomiędzy wielkością wentylacji
zależność liniową pomiędzy wielkością wentylacji
płuc , zużyciem tlenu i wydatkiem energetycznym –
płuc , zużyciem tlenu i wydatkiem energetycznym –
metoda najczęściej stosowana do bezpośredniego
metoda najczęściej stosowana do bezpośredniego
pomiaru na stanowisku pracy,
pomiaru na stanowisku pracy,
•
metody tabelaryczne –szacunkowa metoda
metody tabelaryczne –szacunkowa metoda
polegająca na odczytaniu z tablic typowych
polegająca na odczytaniu z tablic typowych
czynności zawodowych (obarczona dużym błędem).
czynności zawodowych (obarczona dużym błędem).