Globalizacja
Pojęcie globalizacji
Globalizacja to proces coraz bliższego,
realnego scalania gospodarek narodowych,
przejawiający się w dynamicznym wzroście
obrotów handlowych, międzynarodowych
przepływów kapitałowych i usługowych,
będący efektem wzrastającej tendencji do
traktowania przez coraz większą liczbę
przedsiębiorstw całego świata jako rynku
zbytu.
Czynniki rynkowe
globalizacji to:
upodabnianie się stylów życia i gustów
(np. McDonald’s),
rozwój turystyki tworzący nowego klienta
globalnego,
pojawienie się organizacji działających jako
klienci globalni,
wzrost regionalnych i globalnych sieci
dystrybucji,
pojawienie się marek światowych (Coca-
Cola, Levi’s itp.),
rozwój reklamy globalnej.
Czynniki kosztowe globalizacji
to:
globalne korzyści skali i zasięgu,
efektywność zaopatrzenia,
usprawnienia logistyczne i postęp w
dziedzinie transportu,
kosztowe zróżnicowanie krajów,
wysokie koszty rozwoju produktów,
szybko zmieniające się technologie.
Czynniki rządowe globalizacji
to:
sprzyjająca polityka handlowa,
porównywalne standardy techniczne,
powstanie bloków gospodarczych (np. Unia
Europejska w 1992 roku),
poziom kontroli rządowej,
prywatyzacja w krajach, gdzie wcześniej
dominowała własność państwowa,
przechodzenie na system wolnorynkowy
gospodarek postkomunistycznych krajów
Europy Wschodniej.
Czynniki konkurencyjne
globalizacji to:
wielkość eksportu i importu,
konkurenci z różnych kontynentów i
krajów,
wzrost udziału zagranicznych
podmiotów w strukturze własności,
wzrost globalnych sieci
międzynarodowych współzależności w
poszczególnych dziedzinach
wytwórczości (np. w elektronice).
Czynniki dodatkowe
globalizacji to:
rewolucja w informacji i komunikacji,
globalizacja rynków finansowych,
udogodnienia w podróżowaniu.
Korzyści globalizacji:
rozwój wolnego handlu międzynarodowego,
wykorzystanie kategorii kosztów
komparatywnych,
efekty skali w zakresie zaopatrzenia,
produkcji, marketingu i sprzedaży oraz
serwisu,
zmniejszenie ingerencji państwa oraz
likwidacja protekcjonizmu,
liberalizacja gospodarki i rozwój demokracji,
rozwój instytucji międzynarodowych oraz
mediacji między państwami.
Niekorzyści globalizacji
nadmierna koncentracja kapitału i zysków, a w ślad za tym
koncentracja władzy politycznej i ekonomicznej w słabo
kontrolowanych korporacjach, oraz bankach i innych
instytucjach finansowych o charakterze ponadnarodowym,
osłabienie państwa jako suwerena,
narastanie społeczno-ekonomicznych nierówności w
obrębie poszczególnych krajów oraz pomiędzy narodami;
marginalizacja słabiej rozwiniętych regionów świata,
szczególnie w Afryce i Azji,
rosnące zanieczyszczenie środowiska naturalnego,
grożące powstaniem ekologicznej bariery rozwoju
społeczno-gospodarczego,
koncentrowanie się społeczeństwa na inwestycjach,
produkcji i handlu zagranicznym kosztem rozwoju
społecznego i kulturalnego,
unifikacja wzorców kulturowych oraz narzucanie przez
ponadnarodowy biznes kosmopolityzmu oraz
amerykańskiej kultury.
Presja globalizacyjna na gospodarkę
wynika głównie z:
Funkcjonowania globalnych rynków
finansowych.
Nasilenia konkurencji globalnej.
Globalizacji działalności gospodarczej.
Działania korporacji transnarodowych.
Globalizacji przemysłu.
Globalizacji technologii i wiedzy.
Istnienia globalnych instytucji i podmiotów
gospodarczych.
Wzrostu oddziaływania zjawisk zewnętrznych na
rozwój kraju.
Kosztów społecznych globalizacji.