Funkcje współczesnej

Funkcje współczesnej

turystyki

turystyki

Linda Moisa i Martyna Świercz

Linda Moisa i Martyna Świercz

Ogólna definicja

Ogólna definicja

• Turystyka pełni różne

funkcje, można je podzielić
na negatywne czy
pozytywne albo na
oczekiwane, postulowane i
rzeczywiste. Turystyka
pełni funkcje zarówno w
stosunku do turysty,
mieszkańców terenów
odwiedzanych w zakresie
poziomu, jakości i sensu
życia, a także gospodarki i
środowiska przyrodniczego

Funkcja

Funkcja

społeczno-wychowawcza

społeczno-wychowawcza

• Uprawianie różnych form

turystyki daje określone

wartości:

- wartości poznawcze
- wartości wychowawcze
- pogłębianie patriotyzmu
- pobudzenie do społecznego

działania

- poznanie innych krajów i

narodów

- zaprezentowanie własnego

kraju turystom zagranicznym

- szerzenie świadomości

ekologicznej

- aktywizacja poszczególnych

samorządów terenowych

Wartości poznawcze

Wartości poznawcze

• Na skutek uprawiania turystyki

człowiek wzbogaca bądź pogłębia
swoja wiedzę z różnych dziedzin
życia

Wartości wychowawcze

Wartości wychowawcze

• Turystyka uczy współżycia w grupie,

samodzielności i odwagi – potęguje
więc pozytywne cechy osobowości
człowieka. Odnosi się to szczególnie
do młodzieży, uprawiającej różne
formy turystyki kwalifikowanej, jak
również do dzieci i młodzieży –
uczestników kolonii i obozów

Pogłębianie

Pogłębianie

patriotyzmu

patriotyzmu

• Jedno z haseł PTK „przez poznanie

kraju do jego umiłowania” nie
straciło nic ze swojej aktualności.
Poznanie walorów kraju
ojczystego, jego piękna, dorobku
kulturalnego i gospodarczego staje
się niewątpliwym czynnikiem
pogłębiającym patriotyzm

Pobudzenie do

Pobudzenie do

społecznego działania

społecznego działania

• Następuje przez łączenie ludzi o podobnych

zainteresowaniach uprawianiem

określonego rodzaju turystyki np. różnego

rodzaju kluby i sekcje turystyczne

(kolarskie, kajakarskie itp.) PTTK, których

działalność programowa i organizacyjna

opiera się w większości na społecznym

zaangażowaniu ich członków. Dotyczy to

również innych organizacji, nie tylko

młodzieżowych jak LOP, czy różnego rodzaju

stowarzyszeń np. miłośników zabytków itp.

Poznanie innych krajów

Poznanie innych krajów

i narodów

i narodów

• Dzięki uprawianiu zagranicznej turystyki

wyjazdowej poznaje się nie tylko piękno

zabytków i różnych krajów, ale też język,

obyczaje, religię, folklor, kuchnię itp.

Niejednokrotnie pozwala to na

nawiązywanie długotrwałych znajomości,

a nawet zorganizowanie wymiany

pomiędzy poszczególnymi krajami,

szczególnie młodzieży, jak również

łączenie turystyki z wymiana doświadczeń

zawodowych

Zaprezentowanie

Zaprezentowanie

własnego kraju

własnego kraju

turystom zagranicznym

turystom zagranicznym

• Następuje zarówno przez obsługę ruchu

turystycznego (pilotaż, przewodnictwo),

jak i dzięki przyjazdom indywidualnym do

polskich rodzin. Pozwala to na

skorygowanie mylnych niejednokrotnie

pojęć o naszym kraju. W tym miejscu

warto podkreślić, jak wielkie znaczenie ma

zagraniczna turystyka przyjazdowa dla

Polonii Zagranicznej, która odwiedza kraj

rodzinny czy kraj swoich przodków po raz

pierwszy od kilku czy kilkunastu lat

Szerzenie świadomości

Szerzenie świadomości

ekologicznej

ekologicznej

• Powstaje coraz więcej

stowarzyszeń i grup
nieformalnych, szerzących tę
świadomość, propagując ochronę
naturalnego środowiska
człowieka, czy też protestujących
przeciwko jej zniszczeniu i
dewastacji

Aktywizacja

Aktywizacja

poszczególnych

poszczególnych

samorządów

samorządów

terenowych

terenowych

• Ma miejsce w celu organizacji

obsługi recepcyjnej turystów
krajowych i zagranicznych w
atrakcyjnych miejscowościach
wypoczynkowych, wsiach
letniskowych itp. z korzyścią dla
miejscowej ludności

Funkcja rekreacyjno-

Funkcja rekreacyjno-

zdrowotna

zdrowotna

• Funkcja ta ma szczególne

znaczenie u schyłku XX i na
progu XXI wieku. Cechy
obecnej cywilizacji takie jak:
ciągły stres oraz
przemęczenie fizyczne i
psychiczne, a także
intensywne tempo życia,
hałas, niejednokrotnie
szkodliwe dla zdrowia
warunki pracy,
„zmotoryzowanie”
społeczeństwa, wpływają na
nadmierne przemęczenie
ludzi

*******

• Są to zjawiska szczególnie niebezpieczne, jeśli

chodzi o dzieci i młodzież. Tutaj właśnie duże

znaczenie ma uprawianie różnych form

turystyki, mądrze i racjonalnie

zorganizowanych. Ruch na świeżym

powietrzu, kontakt z przyrodą, szczególnie w

jej nieskażonej postaci, wypoczynek nad wodą,

korzystanie z walorów klimatycznych, to

wszystko powoduje regeneracje zużytych sił

fizycznych i psychicznych człowieka. Wielka

rola przypada tu organizatorom obsługi ruchu

turystycznego

Funkcja społeczno-

Funkcja społeczno-

gospodarcza

gospodarcza

• Sprowadza się ona w

zasadzie do
odpowiedzi na dwa
pytania:

1. na co i w jakiej

wysokości wydatki
ponosi turystyka?

2. kto je

„przechwytuje”,
czyli do czyjej
wpływają kieszeni?

*******

• Funkcja ta odnosi się przede wszystkim do wydatków

turystów i wpływów z turystyki. Po pierwsze właściciele i
gestorzy bazy turystycznej, biur podróży itp., czyli w
szerokim tego słowa znaczeniu placówek, jednostek i
organizacji obsługi ruchu turystycznego, płacą podatki na
rzecz gmin i miast oraz budżetu państwa. Po drugie rozwój
ruchu turystycznego w danej miejscowości, regionie czy w
danym kraju powoduje gospodarczą i kulturalna aktywizację,
m.in. zmniejsza bezrobocie, przyczynia się do bogacenia
mieszkańców oraz budżetów władz lokalnych i budżetu
państwa. W dochodach państwa szczególne znaczenie mają
wpływy dewizowe, osiągane z zagranicznej turystyki
przyjazdowej, które są po prostu rodzajem eksportu, tyle że
usług turystycznych, konsumowanych na miejscu.

Inna klasyfikacja funkcji

Inna klasyfikacja funkcji

współczesnej turystyki

współczesnej turystyki

według Gaworeckiego

według Gaworeckiego

• Funkcja wypoczynkowa
• Zdrowotna
• Wychowawcza
• Kształceniowa
• Miastotwórcza
• Edukacji kulturowej
• Ekonomiczna
• Etniczna
• Kaształtowanie

świadomości

ekologicznej

• Polityczne

Funkcja wypoczynkowa

Funkcja wypoczynkowa

• Funkcja wypoczynkowa turystyki, gdy

jest w pełni realizowana, stymuluje

rozwój społeczny i gospodarczy.

Turystyka wypoczynkowa polega nie

tylko na zwykłym biernym wypoczynku

ale także na sportowej aktywności oraz

odnowie biologicznej i korzyściach

płynących z przebywania w warunkach

sprzyjających tej odnowie (np. SPA,

„górskie powietrze” itp.)

Funkcja zdrowotna

Funkcja zdrowotna

• Funkcja zdrowotna polega na tym, że

wyjazd odbywa się w korzystnych

warunkach środowiskowych. Jest

pośrednio związana z funkcją

wypoczynkową. Polega na

ograniczeniu negatywnych wpływów

rozwoju cywilizacyjnego, poprzez

dostosowanie odpowiedniej aktywności

fizycznej do wieku, stanu zdrowotnego

i zainteresowań turysty

Funkcja wychowawcza

Funkcja wychowawcza

• Jest funkcją społeczną. Turystyka daje

wiele możliwości oddziaływania na
osobowość człowieka. Uczy
odpowiedzialności, aktywności fizycznej,
samodzielności, umiejętności
rozwiązywania problemów, samokontroli,
solidarności grupowej, kontaktu z
przyrodą, poszanowania kultury i obcych
kultur, poszerza horyzonty, uczy tolerancji,
zwracają uwagi na piękno

Funkcja edukacji

Funkcja edukacji

kulturowej

kulturowej

• Turystyka może być także traktowana jako

element kultury, przekaz kulturowy,
spotkanie kultur albo czynniki przemian
kulturowych. Ta funkcja turystyki jest
urzeczywistniana przede wszystkim w
ramach turystyki wypoczynkowej,
zdrowotnej, pielgrzymkowej, krajoznawczej,
kwalifikowanej. Kultura inspiruje rozwój
turystyki, a turystyka wzbogaca, chroni i
popularyzuje dobra kulturowe

Funkcja kształtowania

świadomości ekologicznej

• Znaczenie tej funkcji wynika z

dwustronnego powiązania
turystyki ze środowiskiem
przyrodniczym oraz ze słabego
powiązania świadomości
ekologicznej i działań

ekologicznych

Funkcja poznawcza

Funkcja poznawcza

•

Funkcja poznawcza (kształceniowa) wiąże się
z zaspokojeniem ciekawości świata. Istnieje
w niej możliwość skonfrontowania posiadanej
wiedzy z rzeczywistością. Ta funkcja jest
realizowana w sensie poznawczym i
praktycznym, jest zgodna z koncepcją
kształcenia ustawicznego, wpływa na proces
samokształcenia uczestników imprezy
turystycznej. Ta funkcja jest szczególnie
istotna w turystyce kwalifikowanej

Funkcja ekonomiczna

Funkcja ekonomiczna

• Funkcja ekonomiczna przejawia się

poprzez to, że turystyka wpływa na zmiany
w przestrzennej strukturze podziału
dochodu narodowego, wpływa na
powstawanie nowych źródeł dochodów w
miejscowościach i regionach turystycznych,
poprawia efektywność pracy, turystyka
zagraniczna jest elementem handlu
zagranicznego. Turystyka przyjazdowa jest
traktowana jako eksport towarów i usług

Funkcja miastotwórcza

Funkcja miastotwórcza

• W tym przypadku oddziaływania turystyki

na proces urbanizacji polega na zwiększeniu
się liczby ludności stałej i sezonowej w danej
miejscowości lub regionie turystycznym,
wzroście zatrudnienia w różnych zawodach,
rozwoju infrastruktury technicznej i
społecznej. Przykładem realizacji tej funkcji
są parki rozrywki, miejscowości
uzdrowiskowe, „miasta-zabytki” czy miejsca
kultu religijnego

Funkcja etniczna

Funkcja etniczna

• Ta funkcja kształtuje się na podstawie

kulturowych związków między
miejscem emisji turystów a miejscem
docelowym, z chęci zachowania
tożsamości kulturowej diaspory albo
ochrony zabytków kulturowych jak
pomniki czy cmentarze. Często
powoduje też ułatwienie kontaktów
międzynarodowych

Funkcja polityczna

Funkcja polityczna

• W turystyce międzynarodowej

realizowane są cele kształtowania
wizerunku danego kraju za granicą,
określenie charakteru stosunków z
innymi krajami, określenie procesów
integracyjnych. Ta funkcja może być
także realizowana w ramach
turystyki krajowej