Układ krążenia człowieka

Damian Ziemiak

Klasa1c, rok szkolny 2005/06

Spis treści

•

Co to jest układ kr
ążenia

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Co to jest układ krążenia:

Serce, tętnice, żyły oraz naczynia włosowate tworzą zamknięty układ,

zwany układem krążenia, którym płynie krew. Tętnice, miarę oddalania

się od serca, dzielą się na coraz drobniejsze, a żyły w miarę zbliżania

się do serca, są coraz szersze wskutek łączenia się mniejszych żył.

Tętnice zbudowane są z trzech warstw zwanych błoną wewnętrzną

(intima), środkową (media) zewnętrzną (adventitia). Błona wewnętrzna

od strony światła naczynia pokryta jest szczelnym, gładkim

śródbłonkiem, stanowiącym warstwę ochronną ściany naczynia

i posiadającą właściwości uniemożliwiające krzepnięcie krwi naczyniu.

Ściana tętnicy posiada liczne włókna mięśniowe umożliwiające jej

skurcz i rozkurcz, co odgrywa istotną rolę przepływie krwi, oraz włókna

kolagenu i elastyny zapewniające elastyczność ściany tętnicy. Drobne

tętnice zawierają znacznie więcej włókien mięśniowych niż duże

tętnice. Umożliwia to poprzez skurcz naczynia stwarzanie oporu dla

przepływającej krwi utrzymanie właściwego ciśnienia tętniczego na

obwodzie daleko od serca. Naczynia kapilarne zawierają już jedynie

warstwę sródbłonka otoczoną tkanką łączną - dzięki tej bezpośredniej

niemal styczności krwi poszczególną komórką, układzie tym dochodzi

do wymiany gazów substancji odżywczych oraz produktów przemiany

materii między krwią komórką. Układ żylny zbiera natomiast krew

z kapilarów i odporowadza ją do serca.

Serce

Serce człowieka znajduje się w klatce piersiowej, tuż pod
mostkiem. Serce jest podzielone na prawy przedsionek, prawą
komorę lewy przedsionek i lewą komorę. Do prawego przedsionka
krew odtlenowaną ( krew transportująca dwutlenek węgla z
komórek ciała do płuc) doprowadzają żyły główne, a do lewego –
żyły płucne, prowadzące utlenowaną krew z płuc (krew
transportująca tlen z płuc do komórek ciała). Z prawej komory
serca odtlenowaną krew doprowadza tętnica płucna do płuc,
natomiast z komory lewej krew utlenowaną doprowadza – aorta.
Kierunek przepływu krwi w sercu reguluje układ zastawek. Między
przedsionkami a komorami znajdują się zastawki przedsionkowo-
komorowe. Pomiędzy prawą komorą a tętnicą płucną oraz między
lewą komorą a aortą występują zastawki półksiężycowate, które
uniemożliwiają cofanie się krwi podczas rozkurczu komór. Serce
jest otoczone łączno- tkankowym workiem, zwanym osierdziem.
Stale pracujący mięsień sercowy wymaga odpowiedniego
odżywiania i natleniania oraz usuwania szkodliwych produktów
metabolicznych. Dlatego włókna mięśnia sercowego są
zaopatrywane w krew za pośrednictwem własnego układu naczyń
krwionośnych, zwanego krążeniem wieńcowym.

Układ krążenia

Składa się z układu krwionośnego i z układu

chłonnego.
U. krwionośny składa się z płynnego osocza i
składników morfotycznych.
Osocze składa się z surowicy i włóknika (jest to
białko, które tworzy skrzep).
Składniki morfatyczne to erytrocyty (krwinki
czerwone) ok.4,5-5mil w mm3 , leukocyty (krwinki
białe) 5-10 tyś w mm3,trąbocyty (płytki krwi) 300-
600 tyś.

Duży krwioobieg

Krew (bogata w tlen) wypływa z lewej komory

serca przez zastawkę aortalną do głównej

tętnicy ciała, aorty, rozgałęzia się na tętnice

mniejszego kalibru, dalej na tętniczki, a

następnie przechodzi przez sieć naczyń

włosowatych we wszystkich narządach ciała.

Naczynia włosowate przechodzą w drobne żyłki,

które przechodzą w żyły większego kalibru i żyłę

główną górną i dolną. Krew powracająca żyłami

jest odtlenowana (uboga w tlen) i przechodzi do

prawego przedsionka serca, po czym przez

zastawkę trójdzielną wpływa do prawej komory.

Mały krwioobieg

Odtlenowana wypompowywana jest z
prawej komory serca przez zastawkę tętnicy
płucnej do tętnicy o tej samej nazwie, która
rozgałęzia się w płucach na sieć naczyń
włosowatych oplatających pęcherzyki
płucne, tam dochodzi do wymiany gazowej.
Utlenowana krew powraca żyłami płucnymi
do lewego przedsionka serca, a tam przez
zastawkę dwudzielną (mitralną) krew
wpływa do lewej komory serca.

Układ wrotny

Układ składa się z żyły wrotnej, a ona z
żyły kreskowej dolnej i śledzionowej.
Zadaniem tego układu jest zebranie
substancji odżywczych i przekazanie ich do
wątroby.

Układ limfatyczny

Rozpoczynają go zbierające płyn
tkankowy włosowate naczynia
limfatyczne. Łączą się one w coraz
większe naczynia chłonne, przechodzące
następnie w główny przewód piersiowy,
łączący się z kolei z układem
krwionośnym. Dzięki temu limfa dostaje
się do układu krwionośnego i dochodzi
do ciągłej wymiany substancji między
nią a krwią. Do układu limfatycznego
zalicza się też więzły chłonne, np. w
pachwinach kończyn. Funkcje układu
limfatycznego związane są m.in. z
wytwarzaniem tzw. przeciwciał, które
łącząc się np. z bakteriami, ułatwiają ich
niszczenie przez krwinki białe.

Naczynia włosiowate

Znajdują się w układzie krwionośnym, na
połączeniu żył i tętnic, przenikając tkanki
ciała. W naczyniach tych dochodzi do
wymiany substancji pomiędzy krwią, a
komórkami ciała. Wyróżnia się 3 podstawowe
typy naczyń włosowatych: o ścianie ciągłej,
okienkowej oraz nieciągłej.