FARMAKOLOGIA UKŁADU

KRĄŻENIA



Leki nasercowe



Leki przeciwarytmiczne



Leki rozszerzające naczynia

wieńcowe

FARMAKOLOGIA UKŁADU

KRĄŻENIA

Działanie leków na serce:



Chronotropowe + lub

- : przyśpieszenie lub

zwolnienie czynności serca



Inotropowe + lub - :

zwiększenie lub

zmniejszenie siły skurczowej mięśnia

sercowego



Tonotropowe + lub - :

wzrost lub

zmniejszenie napięcia mięśnia sercowego



Dromotropowe + lub -

: przyśpieszenie lub

zwolnienie przewodnictwa w układzie

bodźcoprzewodzącym serca



Batmotropowe + lub - :

zwiększenie lub

zmniejszenie pobudliwości drugo- i

trzeciorzędowych ośrodków bodźcotwórczych

serca – wzrost lub spadek automatyzmu

pozazatokowego serca.

Niedomoga sercowa jest stanem

patologicznym serca, w którym

pojemność minutowa wyrzucanej

krwi jest niewystarczająca do

zaopatrzenia tkanek organizmu w

tlen.

Farmakoterapia pacjentów

wykazujących niedomogę serca

zależy głównie od jej charakteru

(typu).

TYPY NIEDOMOGI SERCOWEJ



Niedomoga systoliczna (skurczowa)  w

przebiegu której zmniejszone są zarówno
kurczliwość mięśnia sercowego jak i wielkość
frakcji wyrzutowej.



Niedomoga diastoliczna (rozkurczowa)  w

której zmniejszenie pojemności minutowej jest
wynikiem przerostu tkanki mięśniowej, jej
usztywnienia czyli zmniejszenia elastyczności.



Wiąże się z utratą właściwej długości
spoczynkowej włókien mięśniowych, co z kolei
wpływa to na tzw. objętość i ciśnienie
późnorozkurczowe.

Niedomodze sercowej towarzyszy

odpowiedź dwóch układów
regulujących opór naczyniowy :



układu współczulnego i



układu renina-angiotensyna

Niedomoga serca  spadek

pojemności minutowej

SPADEK POJEMNOŚCI MINUTOWEJ

(NIEDOMOGA)

Spadek pobudzeń w sinus caroticus Spadek

przepływu nerkowego

Wzrost napięcia układu współczulnego Wzrost

wydzielania reniny

Wzrost wydzielania NA i A Wzrost stężenia

angiotensyny

Wzrost siły skurczu
Wzrost częstości pracy

Wzrost obciążenia wstępnego Wzrost

obciążenia następczego

Kompensacyjny wzrost pojemności minutowej Przebudowa

tkanki mięśnia

Kompensacja pojemności

minutowej jest wynikiem wzrostu
wszystkich czynników istotnych dla
normalnego funkcjonowania serca tzn.



kurczliwości związanej z siłą
skurczu,



częstotliwością uderzeń,



obciążenia wstępnego (preload)



obciążenia następczego (afterload).



Obciążenie wstępne serca (preload) =

ciśnienie końcoworozkurczowe

 termin

określający najwyższe ciśnienie

występujące w komorze serca (prawej

lub lewej) przed rozpoczęciem skurczu.



Obciążenie następcze serca (afterload) =

opór naczyniowy

 ciśnienie generowane

przez komory serca w momencie

otwarcia zastawek półksiężycowatych,

niezbędne do wykonania skurczu. Jego

wielkość zależy od ciśnienia

późnorozkurczowego w aorcie i objętości

późnorozkurczowej komór.



Wzrost obciążenia wstępnego (preload) 

to

wzrost ciśnienia napełniania wywołanego

przez zwiększony dopływ do serca krwi np.

przez skurcz naczyń żylnych.

Powiększa to

komorową objętość późnorozkurczową, co

zwiększa frakcje wyrzutu ale kosztem nasilenia

pracy mięśnia i zapotrzebowania serca na tlen.



Wzrost obciążenia następczego (afterload)



to efekt obwodowego skurczu tętniczek, co

stopniowo doprowadza do zmniejszenia

objętości wyrzutowej i wzrostu objętości

późnorozkurczowej, prowadząc finalnie do

podobnych skutków jak przy wzroście

obciążenia wstępnego.

OSTRA I PRZEWLEKŁA

NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA

W ostrej niewydolności serca (niedomodze

systolicznej) i wstrząsie kardiogennym stosuje się

dożylnie leki działające inotropowo dodatnio:



Dopaminę



Dobutaminę



Swoiste inhibitory fosfodiesterazy III

W przewlekłej niewydolności serca (niedomodze

diastolicznej) stosuje się leki rozszerzające

obwodowe naczynia tętnicze i żylne,

zmniejszające mechaniczne obciążenie serca:



Antagoniści kanałów wapniowych



Inhibitory konwertazy angiotensyny



Leki moczopędne



Glikozydy nasercowe – leki II rzutu

LEKI DZIAŁAJĄCE INOTROPOWO

DODATNIO



INHIBITORY FOSFODIESTERAZY III



GLIKOZYDY NASERCOWE



DOPAMINA I DOBUTAMINA

INHIBITORY FOSFODIESTERAZY

III



Pimobendan



Amrinon



Milrinon



Mechanizm działania:

hamowanie

aktywności izoenzymu III
fosfodiesterazy (PDE-3) 

zwiększenie

stężenia cAMP w miocytach i komórkach
mięśni gładkich naczyń krwionośnych.

INHIBITORY FOSFODIESTERAZY III



Wpływ na serce:

silne działanie

inotropowe dodatnie  zwiększenie

objętości wyrzutowej serc



Wpływ na naczynia

: zmniejszenie

oporu naczyń żylnych i tętniczych



zmniejszenie wstępnego i następczego
obciążenia serca



Ze względu na działanie inotropowe
dodatnie i równoczesne działanie
rozszerzające naczynia krwionośne leki
z tej grupy nazywane są

inodilatorami

.

INHIBITORY FOSFODIESTERAZY

III

Wskazania :

1.

Przewlekła zastoinowa niewydolność
serca

2.

Ostra niewydolność serca, również
będąca powikłaniem zawału

3.

Wstrząs septyczny

4.

Nadciśnienie tętnicze i dysfunkcja
komory prawej

5.

Zespół „małego rzutu serca”
występujący w czasie lub po zabiegach
chirurgicznych na sercu.

PIMOBENDAN (VETMEDIN

KAPS.)



Pimobendan jest przeznaczony do
leczenia zastoinowej niewydolności
serca u psów.



Jest związkiem o działaniu
nasercowym i rozszerzającym
naczynia krwionośne.



Wykazuje działanie inotropowe
dodatnie, nie wpływa na liczbę
skurczów serca – nie zmienia tętna.

PIMOBENDAN



Obniża opór naczyniowy oraz

hamuje agregację płytek krwi.



Pimobendan hamuje aktywność

fosfodiesterazy typu III co

prowadzi do wzrostu stężenia

cAMP w komórkach mięśnia

sercowego.



Pimobendan uwrażliwia również

komórki mięśnia sercowego na Ca+

+, lecz nie zmienia stężenia wapnia

wewnątrzkomórkowego.

PIMOBENDAN



Podawany jest per os, w organiźmie psa
jest szybko metabolizowany.



Metabolity wykazują działanie
farmakologiczne (dodatnie działanie
inotropowe).



Wydalany jest z kałem



Wykazano, że poprawa stanu klinicznego
psów z zastoinową niewydolnością serca
jest korzystniejsza po podaniu
pimobendanu niż po stosowaniu
digoksyny (glikozyd nasercowy)

AMRINON



Stosowany jest u psów dożylnie lub doustnie.



Po podaniu doustnym (2-10 mg/kg) efekt

inotropowy dodatni wystepuje po 15 minutach

i utrzymuje się przez ok.. 5 godzin.



Lek powoduje wzrost siły skurczu serca z

równoczesnym wzrostem ciśnienia w lewym

przedsionku, natomiast prawie nie zmienia

liczby skurczów serca i ciśnienia krwi.



Ponadto istotnie zmniejsza wstępne (preload)

i następcze (afterload) obciążenie serca.



Amrinon istotnie zmniejsza zużycie tlenu

przez serce.

AMRINON



U psów amrinon podaje się dożylnie
we wlewie kroplowym (0,75 mg/kg –
dawka nasycająca, a następnie 1-10
ug/kg/min) lub doustnie (2-10 mg/kg).



Podawanie przewlekłe amrinonu
prowadzi u człowieka do wystąpienia
trombocytopenii i wykazuje działanie
arytmogenne.



Nie stwierdzono takiego
niepożądanego działania u psów

MILRINON



Może być stosowany u psów dożylnie lub

doustnie.



Milrinon bardziej wybiórczo hamuje

aktywność fosfodiesterazy typu III niż

amrinon,



Jest lepiej tolerowany i wykazuje 20-30

razy silniejsze działanie inotropowe

dodatnie niż amrinon

MILRINON



Doustnie milrinon podaje się w dawce

0,5-1 mg/kg – dodatnie działanie

inotropowe pojawia się po ok.. 30

minutach i utrzymuje się przez ok.. 6

godzin – lek należy podawać 2 razy

dziennie.



Dożylnie milrinon podaje się początkowo

w dawce nasycającej 50 ug/kg, a

nastepnie po 15 minutach można

podawac lek w ciągłym wlewie

kroplowym w dawce 0,375 – 0,75

ug/kg/min.



Wlew ciągły może być utrzymywany

nawet do 24 godzin

.

MILRINON



Milrinon jest stosowany u psów z
przewlekłą zastoinową niewydolnością
serca.



Zalecany szczególnie u tych osobników
u których dochodzi do wystąpienia
skurczów dodatkowych po podaniu
glikozydów nasercowych



Działanie niepożądane - tachyarytmia

GLIKOZYDY NASERCOWE



Glikozydy naparstnicy purpurowej (Digitalis

purpurea):

digitoksyna

, gitoksyna, gitalina



Glikozydy naparstnicy wełnistej (Digitalis

lanata):

digitoksyna, digoksyna

, gitoksyna



Strofantyna

(Strophanntus kombe i S.

gratus)



Glikozydy cebuli morskiej (Scilla maritima) –

scilareny



Glikozyd nasercowy



pierścień

steroidowy + pierścień laktonowy =

AGLIKON + genina (część cukrowa –

cząsteczki monosacharydów)



Aglikon warunkuje działanie na mięśniń

sercowy



Genina warunkuje właściwości

farmakokinetyczne związku czynnego

GLIKOZYDY NASERCOWE

MECHANIZM DZIAŁANIA NA MIĘSIEŃ

SERCOWY

:



Hamowanie aktywności trifosfatazy
adenozynowej błon komórkowych,
aktywowanej przez jony sodu i potasu
(Na+, K+ -ATPazy).



Zahamowanie aktywności tego enzymu
powoduje zwiększenie stężenia wolnych
jonów wapniowych wewnątrz komórek
sercowych i nasilenie przepływu jonów
wapniowych z płynu pozakomórkowego
do komórek sercowych.

GLIKOZYDY NASERCOWE



Swoiste wiązanie się glikozydów

nasercowych z ATPazą zaburza
transport jednowartościowych
kationów (Na+ i K+) przez błony
komórkowe.



Zwiększa się stopniowo stężenie

jonów sodu a zmniejsza się
stężenie jonów potasu.

GLIKOZYDY NASERCOWE



Następstwem wzrostu
wewnątrzkomórkowego stężenia
jonów sodu jest zahamowanie
wymiany pomiędzy jonami sodu
znajdującymi się pozakomórkowo a
jonami wapnia znajdującymi się
wewnątrzkomórkowo 

stężenie

jonów wapnia wewnątrz komórek
mięśnia sercowego ulega wzrostowi



dodatnie działanie inotropowe

GLIKOZYDY NASERCOWE



Jony wapnia gromadzą się w siateczce

sarkoplazmatycznej i są stąd uwalniane na

skutek każdego dopływającego do komórek

potencjału czynnościowego, aktywując skurcz

włókien mięśniowych.



W trakcie każdego skurczu serca następuje

również otwarcie kanałów wapniowych

znajdujących się na błonach komórkowych

mięśnia sercowego.



Zwiększony napływ jonów wapnia powoduje

również ich uwalnianie z organelli

komórkowych.

POWYŻSZE MECHANIZMY

PROWADZĄ DO ZWIĘKSZENIA
STĘŻENIA WOLNYCH JONÓW
WAPNIA WEWNĄTRZ KOMÓREK
SERCA



ZWIĘKSZONA SIŁA SKURCZU

MIĘŚNIA SERCOWEGO

GLIKOZYDY NASERCOWE

EFEKT DZIAŁANIA NA SERCE:



Dodatnie działanie inotropowe



Dodatnie działanie tonotropowe



Ujemne działanie chronotropowe



Ujemne działanie dromotropowe



Dodatnie działanie batmotropowe



działanie niepożądane lub objaw zatrucia
glikozydami

GLIKOZYDY NASERCOWE

U osobników z niewydolnością serca

podanie glikozydów nasercowych
prowadzi do:



Wzrostu kurczliwości i objętości
wyrzutowej serca !!!!!!!

Zmniejszenia częstości skurczów



 ujemne działanie chronotropowe

związane jest ze zmniejszeniem
szybkości powstawania impulsów w
węźle zatokowo-przedsionkowym.



Ujemne działanie dromotropowe



związane jest ze zmniejszeniem

przewodzenia w węźle i pęczku

przedsionkowo-komorowym 

Hamowanie przewodzenia jest też

spowodowane wpływem glikozydów na

napięcie układu autonomicznego:



indukcją wzrostu przewodzenia w

układzie cholinergicznym

unerwiającym układ przewodzący

serca z



równoczesne zmniejszeniem napięcia

układu adrenergicznego

unerwiającego węzły i włókna

przewodzące mięśnia sercowego



Glikozydy powodują depolaryzację
włókien Purkinjego w ich fazie
spoczynkowej i opóźniają
powstanie kolejnej depolaryzacji 



indukcja pobudzeń w mięśniach
komór tzw. pobudzenia ektopowe




dodatnie działanie

batmotropowe !!!!!!

Działanie niepożądane lub toksyczne

!!!!

GLIKOZYDY NASERCOWE

INTERAKCJE:



SYNERGIZM Z JONAMI WAPNIA !!!



ANTAGONIZM Z JONAMI POTASU!!!

GLIKOZYDY NASERCOWE

WSKAZANIA:



Przewlekła zastoinowa niewydolność
mięśnia sercowego



Niemiarowości nadkomorowe (

migotanie

przedsionków

)

PRZECIWWSKAZANIA:



Blok przedsionkowo-komorowy II i III stopnia



Zaburzenia rytmu pochodzenia komorowego



Kardiomiopatia przerostowa zaciskająca



Ciężka niewydolność oddechowa



Zawał

DIGITOKSYNA



Stosowana tylko u psów (20-60ug/kg 2 razy
dziennie)



Działanie nasercowe rozpoczyna się dopiero
po kilku godzinach od momentu podania,
ulega kumulacji



Działa długo, u psa okres półtrwania wynosi
8-12 godzin, u człowieka kilka dni



Ma niski współczynnik terapeutyczny 

wymagana jest wolna digitalizacja serca



Stały stan stężenia we krwi (1-2,5 ug/l)
ustala się po 1-2 dniach od rozpoczęcia
podawania

DIGITOKSYNA



Dwukrotne podwyższenie pierwszej dawki

leczniczej przyśpiesza ustalenie stanu

stałego stężenia we krwi bez ryzyka

działania toksycznego (pobudzenia

ektopowe)



Wchłania się szybko i kompletnie z

przewodu pokarmowego



Biodostepność zależy od mikroflory

przewodu pokarmowego  konieczność

indywidualnego ustalenia dawkowania



Przy zmianie postaci np. tabletek na

krople obowiązuje zmniejszenie dawki o

ok.. 25 %

DIGOKSYNA



Stosowana doustnie u psów, kotów i
koni



Działa nasercowo po 6-8 godzinach od podania,
ulega kumulacji



Półokres trwania u psa 20-55 godz., u konia 12-
48 godz.



Biodostępność zależy od mikroflory przewodu
pokarmowego



Niski współczynnik terapeutyczny

 terapię

należy rozpocząć od wolnej digitalizacji zależnej
od okresu półtrwania u danego gatunku

DIGOKSYNA



Zmiana podania postaci np..tabletek na

krople wymaga obniżenia dawki leku o

ok. 25%



Koń

; p.o 20 ug/kg, a nastepnie 10 ug/kg

2 razy dziennie. Dożylnie 2,5-5 ug/kg 2

razy dziennie



Pies:

p.o 10 ug/kg 2 razy dziennie (małe

psy), 5 ug/kg 2 razy dziennie (duże psy) –

u dobermanów dawkować jak u małych

psów



Kot:

nie stosować płynnych postaci

(kropli) p.o 7-10 ug/kg co 48 godzin lub 4

ug/kg 1 raz dziennie

STROFANTYNA



Stosowana tylko u psów



Droga podania: dożylna !!!

Wskazania



ostra

niewydolność

lewokomorowa

serca,



niemiarowość

nadkomorowa,

wyrażająca się wystąpieniem migotania
lub trzepotania przedsionków



niewydolność

serca

przewlekła

w

przypadku nietolerancji na glikozydy
naparstnicy.

Strofantynę można stosować

zapobiegawczo u osobników
zagrożonych wystąpieniem
niewydolności serca :



przed zabiegiem operacyjnym,



przed porodem,



w przebiegu ciężkiego zakażenia
wirusowego lub bakteryjnego.

STROFANTYNA



Podanie

jedynie

dożylne

w

dawce

jednorazowej 0,01 mg/kg, w zależności od
efektu działania dawkę można powtórzyć
po 30-60 minutach.



Nie należy przekraczać dawki dobowej w
wysokości 0,022-0,033 mg/kg



Dawka dobowa z reguły powinna być
podzielona na trzy dawki jednorazowe.

STROFANTYNA



Nie wolno równocześnie podawać strofantyny

z preparatami zawierającymi jony wapnia.



Nie należy podawać strofantyny po uprzednim

stosowaniu

glikozydów

naparstnicowych

(digoksyny, digitoksyny)

ze względu na

możliwość kumulacji i wystąpienia zatrucia.



Równoczesne

stosowanie

środków

moczopędnych nieoszczędzających potasu

(tiazydów, diuretyków pętlowych)

prowadzi

do wystąpienia hipokalemii i następowego

działania

toksycznego

strofantyny

manifestującego się wystąpieniem zaburzeń

rytmu serca.

STROFANTYNA



Ze względu na silne działanie drażniące
nie należy podawać strofantyny w
iniekcji domięśniowej.



Iniekcję dożylną należy wykonywać
powoli,



Szybkie wstrzyknięcie strofantyny może
wywołać ciężką arytmię komorową.

STROFANTYNA



Preparaty zawierające jony wapnia podane

parenteralnie

nasilają

działanie

strofantyny

co

może

prowadzić

do

wystąpienia zatrucia



Diuretyki

nieoszczędzające

potasu

(

furosemid, kwas etakrynowy, tiazydy

)

wywołują na skutek hipokaliemii zatrucie

strofantyną.



Z kolei diuretyki oszczędzające potas

(

spironolakton, triamteren, amylorid

) oraz

inhibitory konwertazy angiotensyny mogą

(

enalapril

)

prowadzić

do

wystąpienia

hiperkaliemii, czego następstwem może

być wystąpienie pod wpływem strofantyny

G

bloku

przedsionkowo-komorowego

całkowitego i zatrzymania czynności serca.

STROFANTYNA



Również przewlekła terapia takimi

lekami

jak

glukortykosterydy,

amfoterycyna B

może prowadzić

do hipokaliemii i wystąpienia

zatrucia strofantyną G.



Wcześniejsze

stosowanie

glikozydów

naparstnicowych

prowadzi

do

wystąpienia

kumulacji

w

wyniku

której

dochodzi do zatrucia glikozydami

nasercowymi.



Strofantynę można stosować u

psów, u których ostatnią dawkę

glikozydów

naparstnicy

zastosowano 4 doby wcześniej.



Leki

indukujące

enzymy

mikrosomalne

wątroby:

fenobarbital,

fenytoina,

fenylobutazon,

rifampicyna

zmniejszają

siłę

działania

strofantyny

G

na

skutek

przyśpieszenia jej metabolizmu.

STROFANTYNA

Podanie

strofantyny

może

prowadzić

do

wystąpienia zaburzeń rytmu serca:



rzadkoskurczu,



bloku przedsionkowo-komorowego,



zaburzeń rytmu przedsionków (skurcze

dodatkowe,

przedwczesne,

tachyarytmii

ponadkomorowych napadowych),



zaburzeń

rytmu

komór

w

postaci

przedwczesnych skurczów komorowych.



Najczęstszą przyczyną wystąpienia działań

niepożądanych

jest

stosowanie

zbyt

wysokich

dawek,

hipokaliemia

spowodowana

stosowaniem

diuretyków

tiazydowych,

tiazydopodobnych

lub

pętlowych, hiperkalcemia.

UKŁAD RENINA-

ANGIOTENSYNA-ALDOSTERON

Aktywność biologiczna : regulacja

ciśnienia krwi i gospodarki wodno-

elektrolitowej

ANGIOTENSYNOGEN

 Renina 

ANGIOTENSYNA



Enzym konwertujący

angiotensynę



ANGIOTENSYNA II



Aminopeptydaza 

ANGIOTENSYNA III



Endopeptydaza 

ANGIOTENSYNA 1-7

Układ renina-angiotensyna-

aldosteron

Nadaktywność tego układu jest przyczyną

wielu chorób układu krążenia
przebiegających najczęściej z

nadciśnieniem tętniczym.



Renina jest proteazą produkowaną w nerce
przez komórki aparatu przykłębkowego.



Czynniki stymulujące wydzielanie reniny:



spadek stężenia jonów Na+ w kanaliku
dalszym nefronu,



spadek ciśnienia perfuzji nerkowej



wzrost napięcia ukł. współczulnego (przez rec.
β)



zmniejszenie objętości płynu
pozakomórkowego



Czynniki hamujące wydzielanie reniny:



angiotensyna II (ujemne sprzężenie zwrotne)



przedsionkowy peptyd natriuretyczny



wazopresyna, potas, adenozyna

AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA

ANGIOTENSYNY II



Skurcz naczyń krwionośnych przez

nasilenie przekaźnictwa w układzie

adrenergicznym ośrodkowym i

obwodowym.



Uwalnianie amin katecholowych z

rdzenia nadnerczy



Zwiększenie uwalniania aldosteronu



Zwiększenie readsorbcji jonów sodu w

kanalikach proksymalnych nerek



Skurcz naczyń krwionośnych nerek



Pobudzenie układu adrenergicznego w

nerkach



Rozrost komórek mięśnia sercowego i

mięśni gładkich naczyń krwionośnych.

AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA

ANGIOTENSYNY 1-7



Pobudzenie uwalniania wazopresyny



Indukcja biosyntezy prostaglandyn



Nie wpływa na wydzielanie
aldosteronu



Nie wpływa na uwalnianie amin
katecholowych



Nie wywiera działania
hipertensyjnego

LEKI HAMUJĄCE UKŁAD RENINA-

ANGIOTENSYNA-ALDOSTERON



Leki hamujące uwalnianie reniny:

β-adrenoantagoniści



Inhibitory reniny

: enalkiren



Inhibitory enzymu konwertującego
angiotensynę:

kaptopril, enalapril, benazepril



Antagoniści receptora AT1 (receptor dla
angiotensyny) :

salarazin, losartan



Antagoniści receptora aldosteronowego:

spironolakton

INHIBITORY KONWERTAZY

ANGIOTENSYNY



Kaptopril

(aktywny)



Enalapril

(pro-drug)



Benazepril

(pro-drug)



Perindopril



Ramipril



Trandorapril



Lisinopril

EFEKTY FARMAKOLOGICZNEGO

DZIAŁANIA INHIBITORÓW

KONWERTAZY ANGIOTENSYNY



EFEKTY HORMONALNE



EFEKTY HEMODYNAMICZNE



EFEKTY STRUKTURALNE

EFEKTY HORMONALNE



Hamowanie przekształcenia
angiotensyny I w angiotensynę II



Zmniejszenie stężenia angiotensyny II, aldosteronu
i wazopresyny w krwiobiegu



Hamowanie degradacji bradykininy



Pobudzenie wytwarzania NO i
naczyniorozszerzających prostaglandyn co
związane jest ze wzrostem stężenia bradykininy



Hamowanie wytwarzania inhibitora aktywatora
plazminogenu typu 1 (PAI-1)



Zmniejszenie wytwarzania endoteliny typu 1 (E-1)



Zwiększenie wytwarzania
śródbłonkowopochodnego czynnika
hiperpolaryzacyjnego (EDHF)

EFEKTY HORMONALNE



Zmniejszenie stężeń anionów nadtlenkowych –

działanie antyoksydacyjne



Zmniejszenie wrażliwości obwodowych zakończeń

nerwów współczulnych na działanie amin

katecholowych



Zwiększenie wrażliwości tkanek obwodowych na

insulinę, poprawa tolerancji glukozy



Zmniejszenie uwalniania noradrenaliny z

presynaptycznych zakończeń adrenergicznych



Zmniejszenie intensywności procesów oksydacji

lipidów



Pobudzenie wytwarzania neuropeptydów o

działaniu naczyniorozszerzającym



Zmniejszenie wydzielania hormonu

antydiuretycznego



Hamowanie aktywności układu adrenergicznego w

OUN



Zmniejszenie aktywności ośrodka pragnienia

EFEKTY HEMODYNAMICZNE



Rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych



Zmniejszenie oporu obwodowego i obniżenie
ciśnienia tętniczego krwi bez zmian częstości
rytmu serca



Zmniejszenie obciążenia wstępnego (pre-load) i
następczego (after-load) serca



Wtórna poprawa bilansu tlenowego serca



Poprawa rozkurczowej funkcji komór



Wzrost objętości wyrzutowej serca



Wzrost elastyczności naczyń



Poprawa parametrów przepływu wieńcowego



Zwiększone wydalanie sodu i wody z organizmu



Zmniejszenie skłonności płytek krwi do
agregacji i adhezji

EFEKTY STRUKTURALNE



Hamowanie proliferacji komórek mięśni

gładkich



Hamowanie wytwarzania kolagenu przez

fibroblasty



Zmniejszenie apoptozy komórek mięśnia

sercowego



Zmniejszenie masy i regresja przerostu

lewej komory serca



Regresja zwłóknienia okołonaczyniowego



Opóźnienie procesów miażdżycowych



Opóźnienie uszkodzenia kłębuszków nerkowych



Zmniejszenie białkomoczu

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE



Obrzęk naczynioruchowy – zaburzenie
degradacji kinin



Kaszel – hamowanie degradacji bradykininy



Reakcje nadwrażliwości – gorączka, bóle
stawowe, zmiany skórne



Odczyny hematologiczne – obniżenie
stężenia hemoglobiny i wartości
hematokrytu



Działanie teratogenne – bezwzględne
przeciwwskazanie do stosowania u samic
ciężarnych



Hipotonia



Zmiany behawioralne

INTERAKCJE



Niesterydowe leki przeciwzapalne
zmniejszają działanie hipotensyjne
inhibitorów konwertazy angiotensyny



Agoniści receptora beta2-adrenergicznego
zmniejszają hipotensyjne działanie
inhibitorów konwertazy angiotensyny



Nie należy stosować z innymi lekami
obniżającymi ciśnienie krwi – możliwość
hipotonii



Inhibitory konwertazy angiotensyny
nasilają hipoglikemiczne działanie leków
przeciwcukrzycowych

SPIRONOLAKTON

(PRILACTON TABL)



Gatunek docelowy: pies



Spironolakton i jego aktywne

metabolity (kanrenon i 7alfa-

tiometyl-spironolakton)

są

swoistymi antagonistami

aldosteronu.



Jako antagonista aldosteronu wiąże się

konkurencyjnie z receptorami

mineralokortykoidów zlokalizowanymi w

nerkach, sercu i naczyniach

krwionośnych

SPIRONOLAKTON



Spironolakton jest lekiem

natriuretycznym (

hamuje retencję

sodu indukowaną przez aldosteron

)



wzrost wydalania sodu i wody oraz

zatrzymanie potasu

( diuretyk

oszczędzający potas).



Spironolakton indukuje spadek

ilości płynu zewnątrzkomórkowego,

spadek obciążenia wstępnego serca

i ciśnienia w lewym przedsionku.

SPIRONOLAKTON



Efekt:

usprawnienie pracy serca



W układzie sercowo-naczyniowym

spironolakton zapobiega szkodliwemu

działaniu aldosteronu wywołującemu:

zwłóknienie mięśnia sercowego,

przebudowę mięśnia sercowego i

naczyń oraz dysfunkcję śródbłonka



Wskazania:

terapia niewydolności

zastoinowej serca spowodowanej

cofaniem krwi z komory do

przedsionka

SPIRONOLAKTON

FARMAKOKINETYKA:



Dobrze się wchłania po podaniu

doustnym



Pokarm nasila wchłanianie



Stan równowagi dynamicznej osiągany

jest w drugiej dobie po rozpoczęciu

podawania



Okres półtrwania u psa 14 godzin –

stosuje się lek 1 raz dziennie



Natychmiast ulega metabolizmowi w

wątrobie do czynnych metabolitów



Wydalany w postaci metabolitów z kałem

(70%)

SPIRONOLAKTON

Przeciwwskazania:



Nie stosować u psów przeznaczonych do

hodowli



Nie stosować u psów z hipoadrenokortycyzmem,

hiperkaliemią, hiponatremią



Nie stosować u psów rosnących (efekt

antyandrogenny)



Nie stosować u samic ciężarnych i karmiących

(działa teratogennie u zwierząt laboratoryjnych)



Nie stosować u psów z uszkodzoną wątrobą



Nie stosować równocześnie z niesterydowymi

lekami przeciwzapalnymi u psów z

niewydolnością nerek

SPIRONOLAKTON

INTERAKCJE:



Można łączyć z pimobendanem i
furosemidem



Spironolakton zmniejsza wydalanie digoksyny



Podawnie glukokortykosterydów lub NLPZ ze
spironolaktonem zmniejsza jego działanie
natriuretyczne – należy dobrze nawodnić
zwierzęta



Spironolakton + inhibitory ACE lub inne leki
oszczędzające potas (beta-blokery, blokery
kanałów wapniowych) może prowadzić do

hiperkaliemii

TERAPIA ARYTMII SERCA

NIEMIAROWOŚCI = ARYTMIE

mięśnia

sercowego:



Zaburzenia szybkości



Zaburzenia regularności



Zaburzenia miejsca powstawania impulsów

elektrycznych w mięśniu sercowym



Zaburzenia przewodzenia w układzie

automatycznym serca


Następstwem czego są zmiany w kolejności

powstawania pobudzeń w przedsionkach i/lub

komorach serca

LEKI PRZECIWARYTMICZNE



Leki stabilizujące błony
komórkowe

: chinidyna,

prokainamid, ajmalina



Leki beta-adrenolityczne

:

propranolol, karazolol, acebutolol,
metoprolol.



Leki zwiększające czas trwania
potencjału błonowego

: amiodaron



Antagoniści kanałów wapniowych

:

werapamil

LEKI STABILIZUJĄCE BŁONY

KOMÓRKOWE

CHINIDYNA



Przedłuża czas trwania potencjału

czynnościowego



Zmniejsza pobudliwość mięśnia sercowego, gdyż

zwiększa potencjał progowy – hamowanie

powstawania potencjału czynnościowego



Wydłuża czas refrakcji i czas przewodzenia

impulsów



Zmniejsza automatyzm serca oraz szybkość

depolaryzacji w ogniskach ektopowych



Zmniejsza siłę skurczu serca



Stosowana doustnie lub dożylnie u koni i

zwierząt mięsożernych



Potęguje działanie leków zwiotczających mięśnie

prążkowane



Rezerpina i diuretyki nasilają jej toksyczność

LEKI STABILIZUJĄCE BŁONY

KOMÓRKOWE

PROKAINAMID



Mechanizm działania podobny do chinidyny



Podawany doustnie lub dożylnie

AJMALINA



Podobny efekt i mechanizm działania



Nie stosować u samic ciężarnych



Stosowana doustnie i dożylnie



Stosowana w zaburzeniach rytmu serca
wywołanego glikozydami nasercowymi

LEKI ZWIĘKSZAJĄCE CZAS

TRWANIA POTENCJAŁU

BŁONOWEGO

AMIODARON



Stosowany doustnie



Zmniejsza zapotrzebowanie serca na

tlen



Ulega kumulacji w organiźmie



Biologiczny okres półtrwania jest bardzo

długi – 30 dni (człowiek)



Działanie przeciwarytmiczne utrzymuje

się 150 dni po jego odstawieniu



Może wywołać nadczynność lub

niedoczynność tarczycy oraz

śródmiąższowe zapalenie płuc (przy

długim stosowaniu 2-7% pacjentów)

ANTAGONIŚCI KANAŁÓW

WAPNIOWYCH

WERAPAMIL -

zmniejsza stężenie wolnych

jonów wapnia w komórkach mięśnia

sercowego i mięśniach gładkich naczyń



Hamuje powstawanie impulsów w węźle zatokowo-

przedsionkowym



Zmniejsza przewodzenie impulsów w układzie

automatycznym serca



Przedłuża okres refrakcji



Działa inotropowo ujemnie



Rozszerza naczynia wieńcowe i obwodowe



Podawany doustnie lub dożylnie



Nie należy równocześnie podawać leków beta-

adrenolitycznych i glikozydów nasercowych – ze

względu na działanie inotropowe ujemne

werapamilu !!!!!!

WSTRZĄS

Jest to stan w którym praca serca jest

niedostosowana do prawidłowego

ukrwienia tkanek i narządów, w

następstwie czego rozwija się:



Niedotlenienie tkanek



Kwasica



Niewydolność nerek



Zaburzenia funkcji OUN



Zaburzenie funkcji układów

kontrolujących homeostazę

WSTRZĄS

Różne rodzaje wstrząsu są spowodowane

upośledzeniem czynności jednej lub więcej z
trzech podstawowych składowych układu
krążenia:



Pompy sercowej



Oporu obwodowego



Objętości krwi krążącej

WSTRZĄS

Przyczyny:



Ostra niewydolność serca (zawał, zator tętniczy) –

wstrząs

kardiogenny



Duża utrata krwi lub płynów ustrojowych –

wstrząs

hypowolemiczny



Działanie endotoksyn bakteryjnych –

wstrząs septyczny



Działanie alergenów lub zhemolizowanej krwi głównie na

łożysko naczyniowe szczególnie poprzez wzrost
przepuszczalności naczyń –

wstrząs anafilaktyczny lub

wstrząs hemolityczny



Uszkodzenie OUN z następowym zaleganiem krwi w

rozszerzonych naczyniach tętniczych –

wstrząs neuropochodny

We wszystkich postaciach wstrząsu stwierdza się

znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi

WSTRZĄS

W zależności od zmian hemodynamicznych:

I.

Wstrząs

HIPODYNAMICZNY

–

zmniejszona minutowa objętość
wyrzutowa serca

II.

Wstrząs

HIPERDYNAMICZNY

–

zwiększona minutowa objętość
wyrzutowa serca

FARMAKOTERAPIA WSTRZĄSU

WSZYSTKIE LEKI NALEŻY PODAWAĆ

DOŻYLNIE !!!!!!!

I.

Płyny infuzyjne – hamowanie

hypowolemii



Normalizacja objętości krwi krążącej (wypełnienie

łożyska naczyniowego)  zmniejszenie oporu

naczyń obwodowych.



Usprawnienie przepływu w naczyniach włosowatych

 przywrócenie przepływu w narządach



Zmniejszenie lepkości krwi  poprawa warunków

mikrokrążenia



Zmniejszenie powikłań zakrzepowo-zatorowych



Podniesienie ciśnienia krwi



Zwiększenie rzutu serca

PŁYNY INFUZYJNE

1.

Krystaloidy

–

hipertoniczne roztwory soli

fizjologicznej (tylko hipertoniczne roztwory w

pierwszej fazie leczenia mogą przywrócić

mikrokrążenie)



7,2-7,5% NaCl w dawce 4ml/kg



Izotoniczne roztwory soli fizjologicznej w dawce 15

ml/kg



Wieloelektrolitowy płyn Ringera w dawce 15 ml/kg

2.

Płyny koloidowe



Dekstran 40 lub 70 jako 10% roztwór w

izotonicznym roztworze chlorku sodowego



Dekstran 70 jako 6% roztwór w hipertonicznym

(7,5%) roztworze chlorku sodowego – 20 ml/kg

PŁYNY INFUZYJNE



Polipeptydy żelatynowe (m.cz. 30000-35000)



Hydroksyetyloskrobia (m.cz. 45000)



Płyny koloidowe stosuje się w początkowym
okresie wstrząsu



Koloidy nie ulegają szybkiemu wydaleniu,
zmniejszając lepkość krwi przeciwdziałają
powstawaniu mikrozatorów



W okresie rozwiniętego wstrząsu po pojawieniu
się zmian destrukcyjnych w śródbłonku naczyń
i zwiększeniu ich przepuszczalności koloidy
mogą nasilać obrzęki śródmiąższowe

ZAPOBIEGANIE ROZWOJOWI

KWASICY



Zapobieganie rozwojowi kwasicy
metabolicznej polega na dożylnym
podaniu 6-8,4% wodorowęglanu
sodu (20 ml/1000 ml płynu
infuzyjnego)  konieczność

monitorowania równowagi
kwasowo-zasadowej.

LEKI PRZECIW NIEDOMODZE

KRĄŻENIA

LEKI O DZIAŁANIU INOTROPOWYM

DODATNIM



Dopamina



Dobutamina



Strofantyna



Glukagon

LEKI ROZSZERZAJĄCE NACZYNIA

WIEŃCOWE



Nitrogliceryna



Nitroprusydek sodu

LEKI O DZIAŁANIU

PRZECIWODCZYNOWYM

Leki hamujące syntezę i uwalnianie

mediatorów rozszerzających naczynia (kinin,
histaminy) oraz substancji zwiększających
przepuszczalność naczyń (TNF, PAF) –
wstrząs septyczny i anafilaktyczny



Glukokortykosterydy:

hemibursztynian hydrokortyzonu,
metyloprednizolon, prednizolon)



Ibuprofen (niesterydowy lek
przeciwzapalny)

LEKI HAMUJĄCE KRZEPLIWOŚĆ

KRWI

HEPARYNA –

zapobiega powstawaniu

zespołu DIC (rozsiane
wewnątrznaczyniowe wykrzepianie) –
dawka 0,5-1 j.m./kg



Przyśpiesza działanie antytrombiny III



Zapobiega agregacji elementów
morfotycznych krwi



Zmniejsza lepkość krwi



Obniża ciśnienie w tętnicy płucnej



Zmniejsza współczynnik
przepuszczalności naczyń w płucach

LEKI HAMUJĄCE WAZO- I

KARDIODEPRESYJNE DZIAŁANIE

BETA-ENDORFIN



Antagoniści receptorów opioidowych –
nalokson w dawce 2 mg/kg



Nalokson przeciwdziała niewydolności
sercowo-naczyniowej w przebiegu
wstrząsu septycznego u psów i kotów;



Brak efektów u świń.

LEKI HAMUJĄCE

BRONCHOSPASTYCZNE

DZIAŁANIE HISTAMINY



EPINEFRYNA



METYLOKSANTYNY:

AMINOFILINA I

PENTOKSYFILINA



ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW H1

:

KLEMASTYNA , CETYREZYNA, PROMETAZYNA ,
ASTEMIZOL

PENTOKSYFILINA



Zwiększa zdolność odkształcania krwinek

czerwonych

 ułatwia ich krążenie w naczyniach

włosowatych



Hamuje lepkość płytek krwi i ich agregację przez

zmniejszenie syntezy tromboksanu



Pobudza syntezę prostacykliny



Hamuje syntezę i uwalnianie TNF przez

monocyty/makrofagi



Hamuje syntezę i uwalnianie cytokin prozapalnych

(IL-1, IL-6, IL-8)



Zmniejsza zdolność aktywowanych przez cytokiny

neutrofilów do adhezji, uwalniania kwaśnych proteaz

i wolnych rodników  przeciwdziała uszkodzeniu

śródbłonka naczyniowego i przesiąkania płynów



Zmniejsza występowaniu układowej niewydolności

wielonarządowej  zmniejszenie śmiertelności w

przebiegu wstrząsu septycznego

ANTYBIOTYKOTERAPIA –

WSTRZĄS SEPTYCZNY



Podawanie dożylne antybiotyków
bakteriobójczych o szerokim spektrum
działania :

1.

Antybiotyki beta-laktamowe i/lub

2.

Antybiotyki aminoglikozydowe

3.

Polimyksyna – neutralizacja LPS