Układ Krążenia - 1

Cele nauczania

• Wprowadzenie i powtórzenie wiedzy o lekach stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego

• Znajomość długofalowych okulistycznych skutków źle kontrolowanego nadciśnienia

• Powtórzenie informacji o lekach w tych grupach, które wykazują działania niepożądane w obrębie oka.

Kluczowa terminologia i leki

• nadciśnienie tętnicze

• diuretyki

• Hydrochlorotiazyd

• Furosemid

• beta blokery

• Propranolol

• Atenolol

• inhibitory konwertazy angiotensyny

• Kaptopryl

• Enalapryl

• Lizynopryl

• Blokery receptorów angiotensyny

• Losartan

• Blokery kanałów wapniowych

• Dilitiazem

• Verapamil

• Nifedypina

• Amlodypina

• Antagoniści receptorów alfa

• Prazosyna

• Doksazosyna

• Terazosyna

• Agoniści receptorów OUN

• Klonidyna

• Metyldopa

• Retinopatia nadciśnieniowa

I. Wstęp

II. Nadciśnienie tętnicze

Definicja: długtrwała podwyższona wartość ciśnienia skurczowego przekraczająca 140 mmHg, lub długotrwała podwyższona wartość ciśnienia rozkurczowego przekraczająca 90 mmHg.

U wielu pacjentów nadciśnienie tętnicze przebiega bezobjawowo, ale przewlekłe nadciśnienie tętnicze może prowadzić do zastoinowej niewydolności serca, zawału mięśnia sercowego (tzw. atak serca), lub udaru - i ma wpływ na oko.

A. W jaki sposób organizm kontroluje ciśnienie krwi:

a. baroreceptory i układ współczulny (OUN)

b. układ renina - angiotensyna - aldosteron (obwodowy u.n.; nerki)

B. W jaki sposób leki kontrolują ciśnienie krwi:

Leczenie nadciśnienia tętniczego różni się zależnie od schorzeń współistniejących.

Ale

Stosuje się pewne grupy leków:

• Diuretyki

• Beta blokery (omawialiśmy je przy okazji farmakologii autonomicznego układu nerwowego)

• inhibitory konwertazy angiotensyny (inhibitory ACE)

• Blokery receptorów angiotensyny (ARB)

• Blokery kanałów wapniowych

• Leki działające na receptory alfa: Antagoniści receptorów alfa

3. Diuretykiobniżają ciśnienie krwi zwiększając wydalanie wody i sodu Zmniejsza to pozakomórkową objętość płynu, co skutkuje zmniejszoną pojemnością minutową serca i przepływem przez nerki.

1. Diuretyki tiazydowe stosowane są najczęściej (Hydrochlorotiazyd).

2. Skutki uboczne obejmują hipokaliemię (zbyt niski poziom potasu w surowicy) oraz hiperurykemię (zbyt wysoki poziom kwasu moczowego w surowicy) u 70% pacjentów.

3. Diuretyki pętlowe (furosemid) również mogą mieć zastosowanie.

4. Beta blokery obniżają ciśnienie krwi zmniejszając pojemność minutową serca (spada również czynnośc serca). Zmniejszając odpływ z układu współczulnego, hamują one także uwalnianie reniny w nerkach (uwolnienie reniny natychmiast podnosi ciśnienie krwi).

1. Powszechnie stosowany jest propranolol.

2. Atenolol, lub beta bloker selektywny, może być stosowany u pacjentów z astmą lub problemami oddechowymi (skurcz oskrzeli regulowany przez receptory beta-2).

3. Beta blokerów nie należy odstawiać gwałtownie.

5. Onhibitory ACE (Inhibitory Konwertazy Angiotensyny) obniżają ciśnienie krwi zmniejszając opór naczyniowy bez jednoczesnego zwiększania pojemności minutowej serca, czynności serca czy kurczliwości mięśnia sercowego. Hamują one enzym, który konwertuje angiotensynę (tzw. konwertazę angiotensyny) I oraz angiotensynę II. Angiotensyna II działa silnie obkurczając naczynia krwionośne.

1. Powszechnie stosuje się kaptopryl, enalapryl lub lizynopryl.

2. Mogą one powodować hiperkaliemię, więc jeśli stosowane są jednocześnie z diuretykiem oszczędzającymi potas, należy monitorować poziom potasu w surowicy.

3. Suchy kaszel u ok. 10% pacjentów - podwyższony poziom bradykininy.

6. Antagoniści receptorów angiotensyny II (ARB) stanowią alternatywę dla inhibitorów ACE.

1. Dostępny jest Losartan i inne leki. Obniżają one ciśnienie krwi dając efekt rozszerzenia naczyń krwionośnych i blokując wydzielanie aldosteronu. Ulegają wiązaniu do receptorów angiotensyny II, w ten sposóļ zapobiegając wydzielaniu aldosteronu.

7. Blokery kanałów wapniowych stosuje się, gdy inne leki pierwszego rzutu są nieskuteczne lub istnieją przeciwskazania do ich stosowania. Blokują one kanały wapniowe typu L w obrębie serca i naczyń obwodowych, skutkiem czego jest rozkurcz mięśni gładkich.

1. Dwoma przykładami są Verpamil oraz dilitiazem. Istnieje szereg leków z grupy dihydropirydyn - nifedypina (1wsza generacja) i amlodypina (2ga generacja) to kilka z nich.

8. Antagoniści receptorów alfa:

1. Leki blokujące receptory adrenergiczne alfa: prazosyna, doksazosyna, terazosyna.

9. Agoniści receptorów alfa:

1. Agoniści receptorów adrenergicznych OUN - agoniści receptorów alfa-2

Klonidyna Metyldopa

J. Inne Leki

a. Środki rozszerzające naczynia: hydralazyna i minoksydyl

III. Powikłania nadciśnienia tętniczego i oko

A. Nadciśnienie tętnicze powoduje uszkodzenie dużych i małych naczyń tętniczych.

B. Tkanki i narządy, do których dostarczają one krew również mogą ulec uszkodzeniu. Wystąpić może kilka objawów, a przy b. wysokich wartościach ciśnienia tętniczego obserwuje się widzenie rozmyte

3. Oko jest jedyną częścią ciała, w której bez stosowania metod inwazyjnych, można zwizualizować układ krążenia (naczynia tętnicze i żylne). Niekiedy możliwe jest rozpoznanie nadciśnienia tętniczego w trakcie badania okulistycznego, częściej jednak badania oczu służą monitorowaniu zmian u pacjentów z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym. Do badania rozszerza się oko

Omówienie: Jakie leki stosuje się do rozszerzania źrenic?

Grupa leków _________________________ Nazwa leku:________________

Grupa leków _________________________ Nazwa leku:________________

D. Długotrwałe wysokie wartości ciśnienia tętniczego mogą powodować uszkodzenia małych naczyń tętniczych siatkówki. Schorzenie nazywa się retinopatią nadciśnieniową.

Skala klasyfikacyjna Keitha - Wagnera:

GP 1: Przejściowe skurcze naczyń siatkówki

We wczesnych stadiach tętniczki siatkówki ulegają rozszerzeniu i zwężeniu.

GP 2: Skurcz i twardnienie tętniczek siatkówki.

W późniejszych stadiach, w tętniczkach dochodzi do niedrożności lub upływu krwi do ciała szklistego.

GP 23 Zmiany naczyniowe, krwotoki, wysięki

GP 4: Zmiany opisane powyżej plus obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.

W ciężkich przypadkach, może dojść do obrzęku nerwu wzrokowego i utraty wzroku.

5. Leczenie retinopatii nadciśnieniowej wymaga leczenia nadciśnienia tętniczego.

1. Uszkodzenia leczy się trudno - i na ogół stopniowo, choć niedrożne naczynia można leczyć zabiegami laseroterapii.

IV. Działania niepożądane w obrębie oka leków wymienionych w tej części

Metyldopa - zapalenie spojówek

Blokery receptorów adrenergicznych alfa: rozmyte widzenie, zaczerwienienie twardówki

V. Powtórzenie - Leczenie Nadciśnienia Ocznego (czyli podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe IOP - nie mylić z powikłaniami nadciśnienia tętniczego w obrębie oka!!!) (patrz strony 6 i 10 materiałów Autonomiczny Układ Nerwowy-2

Należy leczyć schorzenie powodujące nadciśnienie oczne, o ile przyczyna jest znana.

Idealna farmakoterapia powinna:

• Obniżać ciśnienie wewnątrzgałkowe

• Nie wykazywać działań niepożądanych lub/oraz nie powodować zaostrzeń chorób ogólnoustrojowych

• Nie być kosztowna, leki przyjmowane raz dziennie

Jakie grupy leków stosuje się w tym przypadku?

____________________________

____________________________

____________________________

____________________________

Strona 4 z 4 Układ Krążenia -1

Powikłania nadciśnienia tętniczego i oko

Carol L. Beck, Pharm.D., Ph.D.

Układ Krążenia - 1

Powikłania nadciśnienia tętniczego i oko Strona 3 z 4

Carol L. Beck, Pharm.D., Ph.D.

---