IDEA INTEGRACJI W
ZREFORMOWANEJ SZKOLE

Trwają intensywne prace nad nowymi rozwiązaniami edukacyjnymi,
strukturalnymi, programowymi i metodycznymi, które dawałyby
podstawę do stworzenia szkoły na miarę współczesności . To nowe
podejście do edukacji wyraża się w tym, iż edukację ujmuje się

jako:

-szeroki kontekst wyznań współczesnego świata i sytuacji w Polsce ,
-kompleksowośc w podejściu do uwarunkowań i funkcji edukacji
-ustawicznośc samokształcenia każdej jednostki ludzkiej,
-siłę sprawczą i efekt realizowanych przemian.

Spośród zmian czekających edukację szkolną do najbardziej

pożądanych

zdaniem T.Lewowickiego należy :
1.Zbliżenie edukacji do rzeczywistego życia, do potrzeb

społecznych i

indywidualnych.
2.Uwzględnienie przemian funkcji oświaty.
3.Upodmiotowienie oświaty.
4.Demokratyzacja i elastycznośc systemu edukacji.

Większośc nakreślonych wyżej idei można osiągnąc stosując się w
procesie życia szkolnego do założeń kształcenia zintegrowanego.

Właśnie

we współczesnej edukacji wczesnoszkolnej najwięcej uwagi, dyskusji i
opracowań poświęca się problemowi integracji. Zdaniem R.
Więckowskiego współczesne koncepcje integracji mają raczej formę
korelacji między-przedmiotowej. Proponuje on następujące założenia:
-edukacja wczesnoszkolna jest swoistą całością, co oznacza, że

wszystkie

rodzaje zajęc mają jednakowo ważne znaczenie,
-w organizowaniu różnych rodzajów aktywności (plastycznej,
matematycznej itp.) należy zachowac określone i racjonalne proporcje
czasowe, bez preferowania którejkolwiek z wymienionych rodzajów
aktywności,
-plan nauczania, zawierający rejestr przedmiotów i wymiar czasu
przeznaczony na ich opracowanie powinien mieć charakter

orientacyjny,

-elementem integrującym poszczególne składniki współczesnej edukacji
wczesnoszkolnej jest język.

Zgodnie z założeniami reformowanej szkoły, jedną z cech

współczesnej

edukacji ma być nauczanie zintegrowane ukazujące uczniom świat
całościowo , a nie poprzez fragmentaryczną wiedzę w wyniku której
następuje:
-przekazywanie uczniom spójnej wizji świata,
-odejście od encyklopedyzmu w nauczaniu,
-przejście od wąskiej specjalizacji poszczególnych nauczycieli ku
szerszemu przygotowaniu pedagogicznemu i zawodowemu,
-lepsze przygotowanie ucznia do życia poprzez położenie nacisku w
nauczaniu na osiągnięcie poprzez nich podstawowych

kompetencji, a

nie jak dotychczas głównie wiedzy,
-współpraca nauczycieli w szkole prowadząca do spójności

szkolnych

programów nauczania i wychowania,
-integrowanie szkoły ze środowiskiem lokalnym, co powoduje

lepsze

zaspokojenie lokalnych potrzeb edukacyjnych dzieci.
 

ISTOTA KSZTAŁCENIA
ZINTEGROWANEGO

Integracja w edukacji wczesnoszkolnej to propozycja pracy z

dzieckiem,

zorientowana na dziecko jako podmiot i indywidualnośc, w której

to :

-dziecko jest postrzegane jako niepowtarzalna całośc
-respektowane są indywidualne różnice dzieci
-poszanowana jest indywidualnośc dziecka (jego potrzeby, zdolności,
zainteresowania,itp.)
-zintegrowane oferty edukacyjne respektują drogę nabywania
kompetencji, dziecięcy styl myślenia i działania, a także odwołują

się do

jego natury
-uwzględniane jest „ miejsce w rozwoju dziecka”
-nabywanie kompetencji dokonuje się poprzez aktywne działanie,

uczenie

się wszystkimi zmysłami
-założeniem jest stwarzanie dziecku maksymalnie sprzyjających do
ujawniania swego potencjału rozwojowego na różnych obszarach
aktywności.

Dziecko jest w pełni aktywne gdy:
-nie tylko rusza się, czy mówi , ale gdy tym jego

widocznym działaniom

towarzyszy intensywna praca jego umysłu, gdy

pojawiają się w nim

różnorodne odczucia i emocje
-jego wysiłek jest zauważany i doceniany, a także

szanowany przez

otoczenie, szczególnie ważne dla niego osoby
-jest aktywne w sposób różnorodny
-rzeczywiście korzysta ze swoich wewnętrznych zasobów
-działa z poczuciem bezpieczeństwa
-doświadcza powiązania między własnym wysiłkiem w

działania, a

uzyskiwanym efektem.

Można powiedziec że, integracja w nauczaniu początkowym:
-dokonuje się w samym dziecku, które poznaje, doświadcza scaloną
rzeczywistośc
-”odbywa się „ poprzez osobę nauczyciela, który jest organizatorem i
koordynatorem całokształtu aktywności dziecka
-zachodzi na poziomie wspólnych poczynań dziecka i nauczyciela

(oboje

konstruują linię działania )
-to integracja zespołu klasowego ( klasa musi być autentycznym,
zintegrowanym środowiskiem życia, aktywności, rozwoju ).
-to integracja środowisk dziecka ( szkoła, dom rodzinny, grupa
rówieśnicza oddziaływają na dziecko łącznie, a nie każde z nich
oddzielnie, jako oderwane epizody).
-to integracja wszystkich podmiotów ( uczniów, nauczycieli,

rodziców )

uczestniczących w procesie edukacyjnym.

NAUCZANIE ZINTEGROWANE
W OPINII NAUCZYCIELI,
DZIECI KLAS I-III I ICH
RODZICÓW

CELE:
1.      Umiejętności służące zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania i rachowania )
2.      Umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z

innymi

dziecmi, dorosłymi z osobami niepełnosprawnymi, przedstawicielami innej
narodowości i rasy
3.      Poczucie przynależności do społeczności szkolnej, środowiska lokalnego,
regionu i kraju
4.      Umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych
5.      Rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą
BADANIA:
1. Rozpoznanie warunków dla realizacji koncepcji kształcenia zintegrowanego

w

kl.I-III
2. Ukazanie opinii nauczycieli odnośnie możliwości realizacji założeń nauczania
zintegrowanego w różnych środowiskach i różnych warunkach życia

szkolnego

3. Zbadanie opinii rodziców wobec zmian wprowadzonych w pracy z dziecmi w

kl.

I-III
4. Dokonanie analizy doświadczen szkolnych dzieci w klasach niższych po
wprowadzeniach innowacji.

OPINIE:
1.      80% dzieci w klasach I-III wyraziło pozytywne opinie

odnośnie tak zorganizowanej pracy w klasie.

2.      82% rodziców pozytywnie oceniło nowy sposób pracy

w klasie swojego dziecka

3.      Prawie wszyscy nauczyciele wykazali pozytywne

nastawienie.

UTRUDNIENIA:
1.      Brak merytorycznego a przede wszystkim

metodycznego przygotowania do takiej strategii

2.      Literatura, w której dominuje przedmiotowe podejście

do edukacji dziecka

3.      Koncentracja na stopniu zrealizowania treści

programowych, a nie na rozwoju dziecka

4.      Brak odpowiednich pomocy
5.      Umiejętnośc przeniesienia zdobytej wiedzy

teoretycznej na grunt codziennych rozwiązań

6.      Hałas na przerwach a więc potrzeba wydzielenia i

wyizolowania sal od klas starszych

7.      Zbyt liczne klasy.

KOMPETENCJE

NAUCZYCIELA KLAS I-

III NIEZBĘDNE W

ZREFORMOWANEJ

SZKOLE

NAUCZYCIEL REFLEKSYJNY to taki:
-         który potrafi dokonac korekty swojego planu
-         który kieruje się celami programu dydaktycznego
-         którego świadomośc obejmuje 3 wątki:
1.      wątek edukacyjny- związany wprost z realizacją

zadań wynikających z programu dydaktycznego
( wychowawczego),

2.      wątek grupowy- związany z prowadzeniem klasy

jako całości, jako grupy ze swym własnym życiem i
własnymi prawidłami funkcjonowania w niej,

3.      wątek indywidualny- związany ze stymulowaniem do

zmiany poszczególnych osób w klasie.

ETAPY REFLEKSJI NAUCZYCIELA:
I etap -to etap projektowania swej działalności

( nauczyciel planuje swoje kroki)

II etap- to realizacja przygotowanego planu działania

zgodnie z kolejnymi, wcześniej zaplanowanymi
krokami

III etap -to ewaluacja, w toku której nauczyciel dokonuje

analizy;

-         do czego doszedł wraz z uczniami
-         jakie osiągnął efekty
-         czy są one zgodne z zamierzonymi, czy nie
-         jaką drogą zostały osiągnięte
-         jakie jest samopoczucie uczniów po zakończeniu

pracy

-         jakie jest samopoczucie nauczyciela

RODZAJE KOMPETENCJI NAUCZYCIELA:
-kompetencje socjalistyczne, czyli wiedza i umiejętności dotyczące

obszaru

zwanego nauczanie początkowe
-kompetencje dydaktyczne, które obejmują:
-kształcenie umiejętności właściwego projektowanie i planowania

modułów

zintegrowanych jednostek tematycznych
-respektowanie logiki i specyfiki rozwojowej dzieci w młodszym wieku
szkolnym
-uwzględnienie cyklu uczenia się
-nabywanie umiejętności diagnozowania dziecka i jego rozwoju
-opanowanie technik motywowania i zachęcania dzieci do podejmowania
różnorodnej aktywności i to w różnorodny sposób organizowanej
-kompetencje psychologiczne w szczególności:
-umiejętnośc kontrolowania emocji
-umiejętnośc budowania zgranego zespołu uczniowskiego i kierowania nim
-umiejętnośc unikania najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu

się

ludzi
-umiejętnośc porozumiewania sięi nawiązywania bliskiego kontaktu z
uczniami.

NAUCZANIE
ZINTEGROWANE Z
PERSPEKTYWY DZIECKA

1.Edukacja procesem holistycznym- wyznacza zupełnie

odmienną

strategie kształtowania kompetencji
 
2.Rozwój psychiczny człowieka- jest procesem trwającym

przez całe

życie. Do zadań stawianych przez rozwój należy: 
-otoczenie- wymagania, żądania, nacisk oraz formułowanie

takie w

sposób wryty oczekiwania innych ludzi
-własny organizm- uczenie się „ słuchanie” własnego ciała i

poznawanie

jego mocnych i słabych stron
-samego siebie- realizowanie planów, programów działań w

krótszej i

dłuższej perspektywie czasu.

3.Zadania dzieci w młodszym wieku szkolnym:
 
-opanowanie mowy pisanej jako nowego języka
-rozumienie systemu elementarnych pojęc
-opanowanie sprawności fizycznych i umysłowych
-powstanie umiejętności współdziałania z innymi
-kształtowanie się samooceny
-opanowanie nad emocjami
 
4.Szkoła, dom, rodzina, grupa rówieśnicza powinny oddziaływac

na

dziecko w sposób zintegrowany, gdyż:
-w tych środowiskach pojawiają się podobne problemy, dlatego

też są

wcześniej doświadczane i rozwiązywane
-edukacja dziecka odbywa się tam gdzie jest życie i dlatego

zajęcia

lekcyjne, domowe podejmowane przez dziecko w czasie

wolnym,

stanowią nierozerwalną całośc- integruje je dziecko