Regulacja hormonalna układu rozrodczego

background image

Regulacja

hormonalna układu

rozrodczego

Azita Rezaei

Marta Rybińska

Emilia Kowalska

background image

Hormony

Hormon (od gr. ὁρμάω hormao - rzucam

się naprzód, pędzę) – związek chemiczny,

który jest wydzielany przez gruczoły lub

tkanki układu hormonalnego. Funkcją

hormonu jest regulacja czynności i

modyfikacja cech

strukturalnych tkanek leżących w pobliżu

miejsca jego wydzielania lub oddalonych,

do których dociera poprzez krew

background image

Endokrynologia- nauka o wydzielaniu

wewnętrznym, gruczołach dokrewnych

wytwarzających hormony, działaniu i naturze hormonów

a także, o zaburzeniach wynikających z nadmiaru lub

niedoboru hormonów w ustroju. Endokrynologia bada

biologiczne i chemiczne właściwości hormonów i ich

związek z funkcją całego organizmu, naturę i działanie

receptorów hormonalnych w komórkach docelowych

oraz drogi i mechanizmy działania hormonów na

poziomie komórkowym i molekularnym.

W zakresie endokrynologii znajduje się także

opracowywanie i wprowadzanie do nauki metod

ilościowego oznaczania hormonów we krwi, tkanach i

różnych płynach ciała, a także metod określania

biologicznej aktywności hormonów.

background image
background image

Gruczoły i hormony które

wydzialają: podwzgórze 

•tyreoliberyna (TRH)

•gonadoliberyna (GnRH)

•Somatoliberyna (GHRH)

•kortykoliberyna(CRH)

•somatostatyna(GIH)

•Prolaktostatyna  inaczej dopamina  (PIH)

•wazopresyna

oksytocyna

background image

Przysadka Mózgowa:

płat przedni

•somatotropina (GH), (STH), hormon
wzrostu.

•prolaktyna (PRL)

•hormon
adrenokortykotropowy (ACTH)

•hormon tyreotropowy 
(TSH)

hormon folikulotropowy
(FSH)

hormon luteinizujący
(LH)

•hormon lipotropowy  
(LPH)

background image

Gruczoł Tarczowy

Hormony tarczycy:

• tyroksyna  (T4)

• trójjodotyronina (T3)

• Kalcytonina

Gruczoły Przytarczyczne

• parathormon  (PTH)

background image

Nadnercza: Kora Nadnerczy

•glikokortykoidy

•mineralokortykoidy

Androgeny

•dehydroepiandrosteron

•kortyzol

•kortykosteron

Nadnercza: Rdzeń

Nadnerczy

•Adrenalina (epinefryna)

•Noradrenalina (norepinefryna)

background image

Jądra 

•Androgeny

Testosteron (reguluje aktywność gruczołów płciowych)

Jajniki

•Estrogeny (regulują aktywność gruczołów płciowych)

•Progesteron

•Estron

•Estradiol

•Estriol

•relaksyna

Łożysko 

•Progesteron

•Gonadotropina kosmówkowa (HCG)

•Estriol

•Testosteron

background image

Grasica

Tymozyna

•Tymopoetyna

•Tymulina

Trzustka (wyspy

Langerhansa)

 

•Insulina  (regulacja ilości cukru we
krwi)

•Glukagon  (regulacja ilości cukru we
krwi)

•Somatostatyna

•Polipeptyd Trzustkowy

background image

Podział

hormonów

background image

Ze względu na budowę

chemiczną:

hormony sterydowe, np.
estrogeny, testosteron

pochodne aminokwasów, np.
adrenalina, hormony tarczycy,

peptydy i białka, np. insulina,
somatotropina,

pochodne kwasów tłuszczowych –
prostaglandyny

background image

Ze względu na miejsce

powstawania:

gruczołowe – wytwarzane przez specjalne

gruczoły, np. tyroksyna przez tarczycę,

neurohormony – produkowane przez

podwzgórze (przez komórki sekrecyjne),

np. liberyny, statyny, oksytocyna,

wazopresyna (ADH),

tkankowe – produkowane przez

wyspecjalizowane komórki różnych

narządów, np. gastryna produkowana w

żołądku, mediatory.

background image

Ze względu na sposób

wydzielania:

endokrynne - uwalniane bezpośrednio do krwi,

parakrynne - wydzielane pośrednio do krwi a
bezpośrednio do tkanek (hormony tkankowe) ze
względu na miejsce ich działania i właściwości (po
dostaniu się do krwi ulegają szybko unieczynnieniu).

Dany hormon działa na komórkę jeśli ta posiada
swoisty dla niego receptor. Jest to mechanizm, który
decyduje o zasięgu działania określonego hormonu.

background image

Kobieta

background image

Oogeneza- czyli powstawanie komórek

jajowych, zachodzi w jajnikach. Przed

urodzeniem powstają tysiące

niedojrzałych komórek zwanych

oogoniami. W wieku prenatalnym

rozwijają sie one do oocytów I-rzędu.

Później wchodzą w fazę spoczynkową

trwającą aż do osiągnięcia dojrzałości

płciowej.

background image

Rozwijający sie oocyt otoczony jest

warstwą ochronną z komórek warstwy

ziarnistej, tworząc pęcherzyk pierwotny.

Wraz z wejściem w okres dojrzewania,

nieliczne pęcherzyki zaczynają

dojrzewać w ustalonym rytmie

miesięcznym.

background image

Cykl miesięczny

Cykl płciowy zaczyna występować u
dziewcząt w okresie pokwitania (11-
14lat)

Regularne występowanie cyklu zależne
jest od mechanizmu kontrolowanego
przez żeński ośrodek rozrodczy w
podwzgórzu.

background image

Ośrodek rozrodczy

kieruje aktywnością somatyczną organizmu
związanego z przedłużeniem gatunku

czynność tego ośrodka jest odmienna u obu
płci

ośrodek żeński wyzwala popęd płciowy w
kirunku płci męskiej

kontroluje cykliczne wydzielanie
podwórzowego hormonu uwalniającego
gonadotropiny (GnRH)

background image
background image

W cyklu wyróżnia sie 4 fazy:

krwawienie miesiączkowe (ok. 4dni)

faza folikularna (ok. 9dni)

faza owulacyjna (1dzien)

faza lutealna (ok. 14dni)

background image

1 faza

wydalanie przez pochwę:

obumierających i złuszczających się
komórek śluzówki macicy

krwi z pękających zakończeń naczyń
krwionośnych błony śluzowej macicy

płynu tkankowego

background image

2 faza

podwzgórze uwalnia pulsacyjnie GnRH co stymuluje przysadkę do

pulsacyjnego wydzielania FSH i LH

stężenie FSH (h. folikulotropowego) we krwi zmienia się stopniowo i

jest największe w pierwszym tygodzniu cyklu, wpływając na

rozpoczęcie wzrostu pęcherzyków pierwotnych.

rosnące pęcherzyki zaczynają wydzielać estradiol (jeden z

estrogenów) oraz inhibinę (polipeptyd tworzony w warstwie ziarnistej

pęcherzyka)

współdziałanie FSH i estradiolu powoduje przyspieszony wzrost

kilkunastu pęcherzyków.

w połowie fazy folikularnej zwiększające sie stężęnie estradiolu we

krwi, na drodze ujmenego sprzężenia zwrotnego, powoduje spadek

wydzielania FSH. W tym procesie uczestniczy także inhibina.

dzięki estrogenom błona śluzowa macicy rozrasta się, grubieje i

powsają w niej nowe naczynia krwionośne.

wydzielanie LH (h. luteinizującego) zwiększa się od początku cyklu.

Na 3-4dni przed owulacją wysoki poziom estrogenów, wytwarzanych

przez dojrzewający pęcherzyk, powoduje, na drodze dodatniego

sprzężenia zwrotnego, wyraźny wzrost wydzielania LH. Prowadzi to

do owulacji.

12h przed owulacją następuje wydzielenie progesteronu, który

pomaga utworzyć i utrzymać ciałko żółte

background image

3 faza

Uwolnienie z pęcherzyka Graafa
komórki jajowej

background image

4 faza

wysoki stężenie LH powoduje rozwój ciałka

żółtego, które produkuje w dużych ilościach

estrogeny i inhibine. Hormony te

przygotowywują macicę do ciąży.

Wysokie stężenie progesteronu hamuje

sekrecję GnRH, FSH i LH.

Jeżeli oocyt nie zostanie zapłodniony, to po ok

8 dniach ciałko żółte degeneruje.

Spadek stężenia estrogenów i progesteronu

we krwi powoduje obkurczanie się drobnych

tętnic w macicy co prowadzi do obumierania

komórek i kolejnej menstruacji.

background image

Mężczyzna

background image

Spermatogeneza- to proces powstawania i

dojrzewania plemników, czyli gamet męskich,
który odbywa się w jądrach – gonadach
męskich.

Odbywa się w jądrach nieprzerwanie od okresu

pokwitania do późnej starości.Pomimo tego, że
plemniki powstają od ok. 10 r.ż., zdolność do
zapładniania uzyskują dopiero w 14 – 16 r.ż.

background image
background image

1 faza

spermatocytogeneza – jej celem jest

wytworzenie spermatocytów. Leżące na

obwodzie kanalika spermatogonie

intensywnie się dzielą, część z nich

przekształca się w spermatocyty I

rzędu.

background image

2 faza

mejoza - spermatocyty I rzędu

poprzez I podział mejotyczny

przekształcają się w spermatocyty II

rzędu. Te z kolei przechodzą II podział

(wyrównawczy), w wyniku którego

powstają haploidalne spermatydy.

background image

3 faza

spermiogeneza – jej celem jest przekształcenie

typowej komórki (spermatyda) w wysoko

wyspecjalizowany i unikatowy morfologicznie

plemnik. W trakcie tego procesu aparat Golgiego

spermatydy wytwarza akrosom (pęcherzyk

zawierający enzymy trawienne), jądro

komórkowe ulega spłaszczeniu i znacznemu

zagęszczeniu, wyrasta witka (budowa aksonemy

i mechanizm ruchu identyczny jak w migawce, p.

tkanka nabłonkowa), wokół jej początkowego

odcinka gromadzą się mitochondria, a w

końcowym etapie zostaje odrzucona cała zbędna

już reszta cytoplazmy.

background image

Oś podwzgórze-

przysadka-jądra

Podwzgórze wydziela hormon
gonadoliberynę – GnRH do przedniego
płatu przysadki, który pobudza
wydzielanie folikulotropiny i hormonu
luteinizującego (gonadotropin), które
następnie działają na jądra stymulując
wzrost kanalików nasiennych i regulując
spermatogenezę oraz pobudzając komórki
śródmiąższowe do wydzielania
testosteronu.

background image
background image

Androgeny

Jądra zawierają komórki Leydiga

(śródmiąższowe) produkujące sterydy,

zwane ogólnie androgenami - czyli

hormonami płciowymi męskimi.

Są to:

Androsteron

Androstandiol

testosteron

background image

Problemy z androgenami

Hirsutyzm – występowanie nadmiernego

owłosienia typu męskiego (owłosienie na twarzy,

klatce piersiowej, brzuchu, okolicy sromu) u

kobiet. Przyczyną najczęściej jest podwyższony

poziom androgenów (męskich hormonów).

Hirsutyzm może występować rodzinnie, może

również pojawić się w czasie ciąży, na skutek

przestrojenia hormonalnego organizmu. Może być

spowodowany występowaniem nowotworów

hormonalnie czynnych (niektóre guzy jajnika, rak

nerki oraz rak tarczycy).

background image
background image

Testosteron

Funkcje:

kształtowanie płci i cech płciowych w życiu płodowym

wpływ na spermatogenezę,

wykształcanie się wtórnych cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia,
zarost twarzy itp.),

wpływ anaboliczny poprzez pobudzenie syntezy białek (w bardzo niewielkim
stopniu powoduje także zwiększenie masy mięśniowej itp.),

może zwiększać poziom libido (przy długotrwałym stosowaniu efekt ten zanika),

ukierunkowuje popęd płciowy ku płci żeńskiej,

przyspiesza zakończenie wzrostu kości długich,

pobudza rozwój gruczołu krokowego, zwiększa jego objętość, silnie pobudza rozwój
raka prostaty

zwiększa poziom cholesterolu we krwi

kształtuje sferę emocjonalną poprzez ukształtowanie takich cech jak
zdecydowanie, śmiałość, pewność, odwaga, niezależność, ale też skłonność do
ryzyka, w zależności od rozwoju emocjonalnego może powodować wybuchowość,
agresję.

background image

Testosteron a zachowanie

Na ogół spadek poziomu testosteronu obniża aktywność

seksualną. Po kastracji większość mężczyzn odczuwa zmniejszenie

zainteresowania seksem i przejawia mniejszą aktywność w tej

dziedzinie, jednak spadek testosteronu nie jest przyczyną

impotencji.

Hamowanie działania testosteronu jest czasem wykorzystywane

jako metoda kontroli zachowań przestępców seksualnych

(gwałcicieli, pedofilów). Obniżenie poziomu testosteronu powoduje

u nich tak jak i u normalnych mężczyzn realny skutek - zmniejsza

się ich aktywność seksualna.  

Hormony płciowe wpływają jednak nie tylko na zachowania

seksualne. Testosteron nasila zachowania agresywne, wpływa

również na samopoczucie, chęć i możliwość podejmowania walki,

niezależność psychiczną i sprawność intelektualną.

background image

Menopauza

ustanie miesiączkowania, zaczyna sie u
kobiet w wieku ok 50 lat.

Jajniki tracą wrażliwość na działanie
gonadotropin przysadkowych- owulacja
występuje coraz rzadziej

Spada stężenie hormonów jajnikowych,
co prowadzi do zmniejszania się macicy,
zwężania pochwy i zmian zanikowych
sromu.

background image

Objawy:

Uderzenia gorąca

Nadmierna potliwość

Zaburzenia snu

Stany depresyjne, utrata poczucia własnej
wartości

Zmniejszenie zainteresowania życiem płciowym

Osłabienie pamięci

Bolesność stawów i kości

Zmniejszona wilgotność pochwy

Nietrzymanie moczu

background image

Andropauza

Andropauza (gr. andros = mężczyzna,

człowiek; gr. pausis, łac. pausa = przerwa) - w

ujęciu biopsychospołecznym definiowana jako

okres w życiu mężczyzny (najczęściej po 50

roku życia), zapowiadający zbliżające się

wejście w okres starości z początkiem

wystąpienia szeregu dolegliwości w różnych

sferach funkcjonowania jednostki, zarówno

somatycznej, psychologicznej jak i seksualnej

o podłożu wielonarządowych zmian w

organizmie, w tym zmian hormonalnych,

wywołanych starzeniem się.

background image

Jak wstępnie rozpoznać zespół

andropauzy?

Czy obserwuje Pan spadek popędu płciowego?

Czy odczuwa Pan brak energii?

Czy obserwuje Pan spadek siły mięśniowej lub

obniżenie odporności na wysiłek fizyczny?

Czy odnotował Pan spadek zadowolenia z życia?

Czy obniżył się Pana wzrost?

Czy jest Pan smutny i/lub w złym humorze?

Czy wzwody członka są słabsze?

Czy zauw

ażył

Pan

ost

atnio obniżenie aktywności

ruchowe

j?

Czy chc

e się Panu spać po obfitym posiłk

u

(obiedzie)

?

Czy m

iał Pan ostatnio trudności w wykon

ywaniu

pracy

zawod

owej?

background image

Dziękujemy za

uwagę


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
407 B3EF0104P0 Regulacja Popychacz ukladu kierowniczego ( ) Nieznany
Patofizjologia ukladu rozrodczego
19 Hormony układu pokarmowego seminarium
Budowa i choroby układu rozrodczego kobiet
Fw bulki, LB 5, Dla oceny czynności hormonalnej układu podwzgórze - przysadka mózgowa - jądro nie st
Wybrane zagadnienia patologii układu rozrodczego, Patomorfologia, Układ rozrodczy
regulacja hormonalna, odp9ab, Sprawdzian ab
4 regulacja pracy układu pokarmowego
FARMAKOLOGIA UKŁADU ROZRODCZEGO
Regulacja hormonalna
Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego
wpływ czynników na nasienie i narządy układu rozrodczego mężczyzny
Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego samiczego u ptaków ppt
regulacja hormonalna, spr9a, Sprawdzian a
biologia budowa układu rozrodczego i wydalniczego
12 Hormony, układ rozrodczy
Choroby układu rozrodczego, Patologia i choroby

więcej podobnych podstron