Ratownictwo Medyczne

Dr n. med. Dariusz Sokołowski

Obrzęk mózgu

Przyczyny
- wstrząśnienie mózgu
- stłuczenie i zranienie mózgu
- krwotoki śródczaszkowe
* krwiaki nadtwardówkowe
* krwiaki ostre i przewlekłe
podtwardówkowe
* krwiaki śródmózgowe
* krwotoki podpajęczynówkowe
- padaczka pourazowa

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Obrzęk mózgu

Śmiertelność w ciężkich urazach głowy wynosi
ok. 50%

Ciężkie urazy głowy są główną przyczyna
śmiertelności
u mężczyzn w wieku < 35 r.ż.

Główne przyczyny

ciężkich urazów mózgu to

odłamy kostne czaszki i contrecoup (gwałtownie
działające siły przyśpieszenia lub opóźnienia
działające zwłaszcza po stronie przeciwnej, w
mniejszym stopniu po stronie urazu).

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Statystyka

- Utrata przytomności (zaburzenie
czynności
fizykochemicznych tworu siatkowatego
[RAS])
- Niepamięć wsteczna
- Oddech płytki
- Zwolnione tętno
- Dezorientacja
- Ból głowy
- Nudności i wymioty

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Wstrząśnienie mózgu

(commotio

cerebri)

- Nasilone zmiany krwotoczne i martwicze tkanki

mózgu
- Contrecoup
- NIE WYSTĘPUJE UTRATA PRZYTOMNOŚCI

(z

reguły)

- Występują objawy ubytkowe
- Senność lub pobudzenie, często śpiączka
- Dezorientacja
- Halucynacje
- Czasem wyciek krwi z nosa lub ucha
- Często szybka śmierć

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Stłuczenie i zranienie mózgu

(contusio

at laceratio cerebri)

- W stłuczeniach śmiertelność około 5%
- W zranieniach około 40%

Leczenie tylko szpitalne
- Transport enblock, ABC, opatrunki
- Transport z głową ułożona nisko jeśli jest
wypływ
płynu m-r (wtedy dodać

glukozę 5%) !!!???

-

O

2

40%

- Obniżenie temperatury – miejscowo
- W razie drgawek (

Fenytoina

50 mg/min)

-

Mannitol

12,5 – 25 g / 15 – 30 min i.v. co 1 – 4

godz.
-

Promazyna

50 – 100 i.m. ew

Haloperidol

2 – 5

mg i.m.

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Stłuczenie i zranienie mózgu

c.d.

Mannitol

  inj.: (20,0%) flakon 250 ml
  inj.: (20,0%) flakon 100 ml

100 ml zawiera 20 g D-mannitolu
250 ml zawiera 50 g D-mannitolu
Dorośli: obrzęk mózgu i nadciśnienie
śródczaszkowe –
1,5 - 2,0 g/kg m.c. w czasie 30-60
minut
rozległe zabiegi naczyniowe i
kardiochirurgiczne –
50-100 g mannitolu

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

- Uraz w którym złamana kość czaszki rani

tętnicę
oponową środkową

- Po urazie zwykle nie ma utraty
przytomności lub
krótkotrwała ale powoli postępuje
śpiączka
- Przeciwstronny niedowład połowiczy
- Powoli narastają zaburzenia stanu
świadomości

Leczenie tylko operacyjne
Nie leczony = nieuchronna śmierć

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Krwiak nadtwardówkowy

(haematoma

epidurale)

Pomiędzy oponą twardą a pajęczynówką

- Najczęściej u mężczyzn (zwłaszcza alkoholicy)
- Pochodzenie żylne (

żyły zatok żylnych

)

- Dominują płaty czołowy i ciemieniowy
- Często obustronnie
- Często otorbienie i śmierć przez stopniową
absorpcje
płynu m-r (osmoza)

Leczenie tylko operacyjne
Nie leczony = nieuchronna śmierć

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Krwiak podtwardówkowy

(haematoma

subdurale)

Objawy

- Zwykle skąpe lub brak objawów
klinicznych
- Ból głowy (przewlekły)
- Narastające objawy niedowładu
(początkowo bardzo
skąpe)
- Poszerzenie źrenicy po stronie krwiaka
- Wygórowanie odruchów głębokich
- Zwolnienie tętna

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Krwiak podtwardówkowy

c.d.

- Zwykle zamknięty uraz czaszki
- Objawy zależą ściśle od lokalizacji i
wielkości
krwiaka
- Leczenie w zależności od lokalizacji
czasami
zachowawcze
- Gama objawów przeróżna w zależności
od
lokalizacji i ucisku na określony ośrodek
korowy

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Krwiak śródmózgowy

- Zwykle przyczyna nieurazowa
- 80% tętniak dużych tętnic mózgowych
- 10% naczyniak tętniczo-żylny
- 10% w przebiegu innych chorób (np. zakrzepica

zatok żylnych)
- Najczęściej pomiędzy 30 a 60 r.ż. w 90%
gwałtowny
początek
- U prawie 100% ból głowy zwłaszcza w okolicy
potylicznej
i czołowej
- Często wymioty u 50%
- Objawy oponowe

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Krwiak podpajęczynówkowy

(haemorrhagia subarachnoidealis)

- Wyjątkowo rzadko niedowład połowiczy
- Zaburzenia orientacji
- Objawy obrzęku mózgu do wklinowania
włącznie
- U 30% śpiączka

Postępowanie
Pozycja leżąca
ABCDE
Leczenie operacyjne do 3-5 dni
Leczenie zachowawcze pow. w/w czasu
180 dni leżąc

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Krwiak podpajęczynówkowy

c.d.

- 6 – 18 miesięcy po urazie
- Okresowo powoduje obrzęki przemijające
mózgu
leczone w sposób typowy (leczenie
p/padaczkowe)
- Częstość występowania napadów
padaczkowych
wynosi od 2,5% do 40% w zależności od
ciężkości
urazu i okolicy uszkodzonej
- Po urazach ciężkich mózgu zaleca się
zażywanie
profilaktyczne przeciwpadaczkoych
leków przez
okres 12 – 24 miesięcy

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

Padaczka pourazowa

Otwieranie oczu

Brak reakcji

1

Na ból

2

Na polecenie

3

Spontanicznie

4

Najlepsza odpowiedź słowna

Brak odpowiedzi

1

Niezrozumiała

2

Niewłaściwa

3

Splątany(a)

4

Zorientowany(a)

5

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

GLASGOW

Najlepsza reakcja ruchowa

Brak reakcji

1

Wyprostna (sztywność odmóżdżeniowa)

2

Zgięciowa nieprawidłowa

(sztywność z odkorowania)

3

Zgięciowa nieprawidłowa

4

Lokalizuje ból

5

Prawidłowa

6

Razem

3 – 15

3 -5 pkt – uszkodzenia potencjalnie śmiertelne
> 8 pkt – rokowanie pomyślne

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu

GLASGOW

Dziękuję za uwagę

Ratownictwo Medyczne

Obrzęk mózgu