Porównanie cech obrzęku

naczyniopochodnego i

cytotoksycznego mózgu

Ewelina Romanowska

W zależności od mechanizmu

powstawania wyróżniamy dwa rodzaje

obrzęku mózgu:



naczyniopochodny



cytotoksyczny

Obrzęk naczyniopochodny

Powstaje w wyniku uszkodzenia funkcji

bariery krew mózg (zawały, krwotoki,

urazy, zapalenie ropne opon) lub

błędnego jej uformowania (nowotwory).

Uszkodzenie bariery stwarza warunki

przenikania płynu obrzękowego do

przestrzeni sródmiąższowej mózgu.

Obrzęk naczyniopochodny cd.

Rozprzestrzenianie się obrzęku zależy w

dużej mierze od ciśnienia tetniczego krwi.

Szybki wzrost ciśnienia układowego krwi

sprawia, że obszar dotknięty obrzękiem

zwieksza się. Natomiast spadek ciśnienia

krwi działa przeciwnie.

Obrzęk naczyniopochodny cd.

Płyn obrzekowy gromadzi się w

przestrzeni śródmiąższowej mózgu.

Przede wszystkim w wypustkach

astrocytów przylegających do ścian

naczyń włosowatych (w korze) lub w

wypustkach asrtocytów i miedzy nimi

(w istocie białej).

Obrzęk naczyniopochodny cd.

Objawy kliniczne obrzęku mogą być

niezauważalne lub występować w postaci

narastającego bólu głowy, nierównych

źrenic, zaburzeń gałkoruchowych,

nieprawidłowych objawów ogniskowych

po przeciwnej stronie do ogniska

uszkodzenia, drżenia, zaburzenia

świadomości.

Obrzęk cytotoksyczny

Rozwija się na skutek działania różnych

substancji uszkadzjących metabolizm

komórek (trójetylek cynowy), w

przebiegu stanów niedotlenienia,

silnego spadku osmolarności surowicy

krwi wskutek utraty sodu.

Obrzęk cytotoksyczny cd.

Produkcja energii w komórce jest

zaburzona. Następuje upośledzenie

transportu jonowego, a to powoduje

nagromadzenie się wody w komórce.

Obrzęk cytotoksyczny cd.

W tych sytuacjach płyn obrzękowy

gromadzi się wyłącznie w

przestrzeniach wewnątrzkomórkowych

(pęcznienie komórek); jest to płyn

ubogobiałkowy, trudny do wykazania w

metodach barwienia.

Obrzęk cytotoksyczny cd.

Objawy, jakie mogą się pojawić to:

narastający ból głowy, nierówne źrenice,

zaburzenia gałkoruchowe, nieprawidłowe

objawy ogniskowe po przeciwnej stronie

do ogniska uszkodzenia, drżenie,

drgawki, zaburzenia świadomości,

śpiączka.

Obecnie przyjmuje się, że niezaleznie od

zasadniczego czynnika etiologicznego

obydwa rodzaje obrzęku współistnieja

w każdym przypadku.

Morfologia

Opona twarda jest napięta, opony

miękkie suchawe, zakręty mózgu

przypłaszczone, rowki zaciśnięte.

Na przekrojach mózg jest blady,

wilgotny, komory szparowate.

W przypadku nasilonego obrzkęku

jedostronnego wyraźnie zaznacza się

asymetria półkul, przesunięcia

struktur i układu komorowego w

strone przeciwną.

Morfologia

Za niewątpliwy wykładnik morfologiczny

obrzęku mózgu można przyjąć

występowanie wolnego płynu

bogatobiałkowego (płyn

ubogobiałkowy jest trudny do

wykazania w metodach barwienia).

Względnie swoiste dla obrzęku jest

zblednięcie istoty białej w barwieniu

osłonek mielinowych oraz obrzmienie

cytoplazmy komórek oligodendrogleju.

Podsumowanie

Obrzęk

naczyniopochodny

Obrzęk cytotoksyczny

Przyczyna

powstania

Uszkodzenie bariery krew-

mózg

Działanie różnych substacji

uszkadzjących metabolizm

komórki

Lokalizacja płynu

obrzekowego

Przestrzeń śródmiąższowa

mózgu

Przestrzenie

wewnatrzkomórkowe

Płynu

bogatokomórkowy

ubogokomórkowy

Rozpoznanie na

podstawie badań

obrazowych

rezonans magnetyczny,

tomografia komputerowa

Badania obrazowe we

wczesnym okresie obrzeku

są zwykle prawidłowe