Otyłość i

Otyłość i

nadwaga

nadwaga

Katarzyna Podsiadło

Katarzyna Podsiadło

Jacek Wacławski

Jacek Wacławski

Gr. 1b

Gr. 1b

Piotr Gościniewicz

Piotr Gościniewicz

Otyłość

Otyłość



Choroba przewlekła

Choroba przewlekła



Nadmierne nagromadzenie tkanki

Nadmierne nagromadzenie tkanki

tłuszczowej

tłuszczowej

Powyżej 15 % masy ciała dorosłego

Powyżej 15 % masy ciała dorosłego

mężczyzny

mężczyzny



Powyżej 25 % masy ciała dorosłej

Powyżej 25 % masy ciała dorosłej

kobiety

kobiety



Jest następstwem dodatniego bilansu

Jest następstwem dodatniego bilansu

energetycznego

energetycznego

Rozpoznanie otyłości

Rozpoznanie otyłości



Wskaźnik masy ciała BMI

Wskaźnik masy ciała BMI



BMI = masa ciała (kg)/wzrost

BMI = masa ciała (kg)/wzrost

2

2

(m

(m

2

2

)

)



BMI < 25 - norma

BMI < 25 - norma



25 ≥ BMI ≤ 30 – nadwaga

25 ≥ BMI ≤ 30 – nadwaga



BMI > 30 - otyłość

BMI > 30 - otyłość

BMI

BMI

Indeks masy ciała (BMI) nie jest dobrym

Indeks masy ciała (BMI) nie jest dobrym

miernikiem w przypadku:

miernikiem w przypadku:



dzieci, które ciągle rosną

dzieci, które ciągle rosną



osób w wieku starszym, u których nie

osób w wieku starszym, u których nie

można dokonać dokładnych pomiarów

można dokonać dokładnych pomiarów

wzrostu

wzrostu



sportowców oraz osób o rozbudowanej

sportowców oraz osób o rozbudowanej

tkance mięśniowej

tkance mięśniowej



kobiet ciężarnych

kobiet ciężarnych

Rozpoznanie otyłości

Rozpoznanie otyłości



WHR – obwód talii / największy

WHR – obwód talii / największy

obwód

obwód

okolicy biodrowej

okolicy biodrowej



WHR < 1 – norma u mężczyzn

WHR < 1 – norma u mężczyzn



WHR < 0,85 – norma u kobiet

WHR < 0,85 – norma u kobiet

Rozpoznanie otyłości

Rozpoznanie otyłości



Pomiar grubości fałdu skórnego

Pomiar grubości fałdu skórnego

mierzonego nad mięśniem trójgłowym

mierzonego nad mięśniem trójgłowym

lub w okolicy podłopatkowej

lub w okolicy podłopatkowej



Grubość ≥ 18 mm u mężczyzn

Grubość ≥ 18 mm u mężczyzn

otyłość

otyłość



Grubość ≥ 25 mm u kobiet

Grubość ≥ 25 mm u kobiet

Mierniki otyłości

Mierniki otyłości

IMC

IMC

- tzw. idealna masa ciała ustalana ze

- tzw. idealna masa ciała ustalana ze

wzoru Lorenza:

wzoru Lorenza:

IMC=(wzrost[cm]-100)-

IMC=(wzrost[cm]-100)-

{(wzrost[cm]-150):K}

{(wzrost[cm]-150):K}

K- dla kobiet wynosi 4 a dla mężczyzn 2

K- dla kobiet wynosi 4 a dla mężczyzn 2

Epidemiologia

Epidemiologia

W Polsce

W Polsce



otyłość 19%

otyłość 19%



otyłość i nadwaga – łącznie 15,7 mln

otyłość i nadwaga – łącznie 15,7 mln

osób

osób

W USA

W USA



otyłość 25% (2003), 15% (1991)

otyłość 25% (2003), 15% (1991)

Podział otyłości

Podział otyłości



Otyłość prosta

Otyłość prosta



Otyłość wtórna

Otyłość wtórna



Samoistna, pokarmowa

Samoistna, pokarmowa



Spowodowana nadmierną podażą

Spowodowana nadmierną podażą

pokarmów w stosunku do wydatku

pokarmów w stosunku do wydatku

energetycznego

energetycznego

Otyłość prosta

Otyłość prosta

Etiologia otyłości prostej

Etiologia otyłości prostej



Czynniki genetyczne 20-70%

Czynniki genetyczne 20-70%



Czynniki nabyte

Czynniki nabyte



Złe nawyki żywieniowe

Złe nawyki żywieniowe



Mała aktywność fizyczna

Mała aktywność fizyczna



Stres i zaburzenia emocjonalne

Stres i zaburzenia emocjonalne



Czynniki kulturowe i tradycje rodzinne

Czynniki kulturowe i tradycje rodzinne

Otyłość wtórna

Otyłość wtórna



Otyłość wtórna ( patologiczna) :

Otyłość wtórna ( patologiczna) :

- może być wynikiem zaburzonej

- może być wynikiem zaburzonej

czynności układu hormonalnego

czynności układu hormonalnego

np. nadczynność tarczycy, jajników,

np. nadczynność tarczycy, jajników,

zespół Cushinga,

zespół Cushinga,

- występuje w genetycznie

- występuje w genetycznie

uwarunkowanych zespołach tj.

uwarunkowanych zespołach tj.

Willy-Pradera, Downa

Willy-Pradera, Downa

Otyłość wtórna

Otyłość wtórna

Może powstać w wyniku stosowania niektórych

Może powstać w wyniku stosowania niektórych

leków:

leków:



glikokortykosteroidów,

glikokortykosteroidów,



długotrwałego stosowania estrogenów,

długotrwałego stosowania estrogenów,

progesteronu,

progesteronu,



środków uspokajających

środków uspokajających



przy przedawkowaniu insuliny w cukrzycy,

przy przedawkowaniu insuliny w cukrzycy,



leki przeciwdepresyjne,

leki przeciwdepresyjne,



neuroleptyki (fenotiazyny i butyrofenonu),

neuroleptyki (fenotiazyny i butyrofenonu),



leki hipotensyjne, insulina,

leki hipotensyjne, insulina,



pochodne sulfonylomocznika

pochodne sulfonylomocznika

Otyłość wtórna

Otyłość wtórna



otyłość podwzgórzowa może być

otyłość podwzgórzowa może być

wywołana urazem, guzem

wywołana urazem, guzem

nowotworowym, tętniakiem lub

nowotworowym, tętniakiem lub

stanem zapalnym brzuszno -

stanem zapalnym brzuszno -

przyśrodkowej części podwzgórza w

przyśrodkowej części podwzgórza w

której to znajduje się ośrodek sytości

której to znajduje się ośrodek sytości

w związku z czym charakteryzuje ją

w związku z czym charakteryzuje ją

wzmożone łaknienie.

wzmożone łaknienie.

Otyłość centralna

Otyłość centralna



Inaczej brzuszna, andropoidalna,

Inaczej brzuszna, andropoidalna,

wisceralna, tzw. typ „jabłko”.

wisceralna, tzw. typ „jabłko”.



Nagromadzenie tkanki tłuszczowej w

Nagromadzenie tkanki tłuszczowej w

górnej połowie ciała, głównie wewnątrz

górnej połowie ciała, głównie wewnątrz

jamy brzusznej: w sieci krezki i

jamy brzusznej: w sieci krezki i

przestrzeni zaotrzewnowej.

przestrzeni zaotrzewnowej.



Najczęściej u mężczyzn, a u kobiet

Najczęściej u mężczyzn, a u kobiet

zazwyczaj pojawia się ona w okresie

zazwyczaj pojawia się ona w okresie

menopauzy.

menopauzy.

Otyłość obwodowa

Otyłość obwodowa



Inaczej pośladkowo-udowa,

Inaczej pośladkowo-udowa,

ginoidalna, tzw. typ „gruszka”.

ginoidalna, tzw. typ „gruszka”.



Charakteryzuje się nagromadzeniem

Charakteryzuje się nagromadzeniem

nadmiaru tkanki tłuszczowej w

nadmiaru tkanki tłuszczowej w

obrębie dolnej połowy ciała.

obrębie dolnej połowy ciała.



Jest ona charakterystyczna dla

Jest ona charakterystyczna dla

kobiet.

kobiet.

Następstwa otyłości

Następstwa otyłości

1.

1.

Nadciśnienie tętnicze – wzrost masy

Nadciśnienie tętnicze – wzrost masy

ciała o 20% powoduje 8-krotny wzrost

ciała o 20% powoduje 8-krotny wzrost

częstości występowania nadciśnienia.

częstości występowania nadciśnienia.

2.

2.

Niewydolność serca – ryzyko

Niewydolność serca – ryzyko

wystąpienia u otyłych jest większe 1,9

wystąpienia u otyłych jest większe 1,9

razy.

razy.

3.

3.

Choroba wieńcowa – ryzyko jest 1,5

Choroba wieńcowa – ryzyko jest 1,5

razy większe niż u osoby z

razy większe niż u osoby z

prawidłową wagą.

prawidłową wagą.

Następstwa otyłości

Następstwa otyłości

4.

4.

Hiperlipidemia – wzrasta poziom

Hiperlipidemia – wzrasta poziom

cholesterolu i trójglicerydów we krwi,

cholesterolu i trójglicerydów we krwi,

zmiana stosunku cholesterolu

zmiana stosunku cholesterolu

HDL/LDL.

HDL/LDL.

5.

5.

Udar mózgu – ryzyko wystąpienia u

Udar mózgu – ryzyko wystąpienia u

osób otyłych jest 2 razy większe.

osób otyłych jest 2 razy większe.

6.

6.

Zaburzenia oddychania w czasie snu –

Zaburzenia oddychania w czasie snu –

objawiające się m.in. zespołem

objawiające się m.in. zespołem

hipowentylacji bądź bezdechu sennego.

hipowentylacji bądź bezdechu sennego.

Następstwa otyłości

Następstwa otyłości

7.

7.

Kamica pęcherzyka żółciowego –

Kamica pęcherzyka żółciowego –

występuje 6-krotnie częściej niż u

występuje 6-krotnie częściej niż u

szczupłych.

szczupłych.

8.

8.

Zmiany zwyrodnieniowe stawów –

Zmiany zwyrodnieniowe stawów –

spowodowane nadmiernym obciążeniem:

spowodowane nadmiernym obciążeniem:

bóle kręgosłupa i stawów kolanowych.

bóle kręgosłupa i stawów kolanowych.

9.

9.

Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży

Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży

częściej występują u osób otyłych.

częściej występują u osób otyłych.

Następstwa otyłości

Następstwa otyłości

10.

10.

Nowotwory – częściej niż u

Nowotwory – częściej niż u

szczupłych występują nowotwory

szczupłych występują nowotwory

macicy, sutka, prostaty, jelita

macicy, sutka, prostaty, jelita

grubego, pęcherzyka żółciowego.

grubego, pęcherzyka żółciowego.

11.

11.

Żylaki kończyn dolnych – gorsze

Żylaki kończyn dolnych – gorsze

warunki odpływu krwi.

warunki odpływu krwi.

Otyłość zwiększa ryzyko zgonu

Otyłość zwiększa ryzyko zgonu

Zespół X (zespół

Zespół X (zespół

polimetaboliczny)

polimetaboliczny)



Zespół ogólnoustrojowych zaburzeń

Zespół ogólnoustrojowych zaburzeń

na które składają się:

na które składają się:



otyłość trzewna,

otyłość trzewna,



upośledzona tolerancja glukozy,

upośledzona tolerancja glukozy,

zwiększone stężenie insuliny,

zwiększone stężenie insuliny,



oporność na insulinę,

oporność na insulinę,



nadciśnienie,

nadciśnienie,



dyslipidemia (wzrost trójglicerydów,

dyslipidemia (wzrost trójglicerydów,

spadek HDL),

spadek HDL),



choroba wieńcowa.

choroba wieńcowa.

Sposoby leczenia otyłości

Sposoby leczenia otyłości



Odpowiednia dieta – ograniczenie

Odpowiednia dieta – ograniczenie

spożycia tłuszczu cukrów prostych,

spożycia tłuszczu cukrów prostych,

zwiększenie spożycia warzyw i

zwiększenie spożycia warzyw i

owoców, unikanie konsumpcji alkoholu,

owoców, unikanie konsumpcji alkoholu,

zaleca się spożywanie tłuszczy

zaleca się spożywanie tłuszczy

bogatych w kwas linolowy, nie należy

bogatych w kwas linolowy, nie należy

obniżać ilości spożytego białka poniżej

obniżać ilości spożytego białka poniżej

1g/kg należnej masy ciała

1g/kg należnej masy ciała



Zwiększenie aktywności fizycznej

Zwiększenie aktywności fizycznej



Psychoterapia

Psychoterapia

Sposoby leczenia otyłości

Sposoby leczenia otyłości



Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne

–

–

należy rozpocząć gdy:

należy rozpocząć gdy:

- BMI > 30 kg/m2

- BMI > 30 kg/m2

- BMI jest niższe ale współistnieją

- BMI jest niższe ale współistnieją

choroby tj. cukrzyca typu 2, nadciśnienie,

choroby tj. cukrzyca typu 2, nadciśnienie,

hiperlipidemia

hiperlipidemia

- próby leczenia samą dietą i wysiłkiem

- próby leczenia samą dietą i wysiłkiem

fizycznym zakończyły się niepowodzeniem

fizycznym zakończyły się niepowodzeniem



Sibutramina, Orlistat

Sibutramina, Orlistat

Sposoby leczenia otyłości

Sposoby leczenia otyłości



Leczenie chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne

–

–

należy rozpocząć gdy:

należy rozpocząć gdy:

- BMI > 40 kg/m2

- BMI > 40 kg/m2

- BMI 35 – 40 kg/m2 w sytuacji

- BMI 35 – 40 kg/m2 w sytuacji

zagrożenia życia lub przed

zagrożenia życia lub przed

operacją gdy otyłość stanowi

operacją gdy otyłość stanowi

przeszkodę w skutecznym

przeszkodę w skutecznym

leczeniu choroby podstawowej.

leczeniu choroby podstawowej.

Spadek masy ciała rzędu 10 kg powoduje

Spadek masy ciała rzędu 10 kg powoduje



znaczne zmniejszenie ryzyka

znaczne zmniejszenie ryzyka

zachorowalności na choroby układu

zachorowalności na choroby układu

krążenia,

krążenia,



spadek o 20% umieralności ogólnej

spadek o 20% umieralności ogólnej



spadek o 50% stężenia glukozy na

spadek o 50% stężenia glukozy na

czczo.

czczo.

Dziękujemy

Dziękujemy