LEKI ANTYHISTAMINOWE

LEKI ANTYHISTAMINOWE

I ANTYLEUKOTRIENOWE

I ANTYLEUKOTRIENOWE

JACEK GOCKI

JACEK GOCKI

Seminarium dla studentów V roku

Seminarium dla studentów V roku

Wydziału Lekarskiego

Wydziału Lekarskiego

Collegium Medicum im. L. Rydygiera w

Collegium Medicum im. L. Rydygiera w

Bydgoszczy

Bydgoszczy

MASTOCYT

MASTOCYT

MASTOCYT ULEGAJĄCY DEGRANULACJI UWALNIA

MASTOCYT ULEGAJĄCY DEGRANULACJI UWALNIA

DWIE GRUPY MEDIATORÓW:

DWIE GRUPY MEDIATORÓW:

PREFORMOWANE:

PREFORMOWANE:

–

Histamina

Histamina

–

Heparyna

Heparyna

–

Chymaza

Chymaza

–

Tryptaza

Tryptaza

NOWO SYNTETYZOWANE:

NOWO SYNTETYZOWANE:

–

Prostaglandyny : PDG

Prostaglandyny : PDG

2

2

, PDH

, PDH

2

2

, PGD

, PGD

2

2

,

,

PGE

PGE

2

2

, PGF

, PGF

2

2

α

α

–

Tromboksan A

Tromboksan A

2

2

–

Prostacykliny

Prostacykliny

–

Leukotrieny:

Leukotrieny:

LTA

LTA

4

4

, LTB

, LTB

4

4

, LTC

, LTC

4

4

, LTD

, LTD

4

4

, LTE

, LTE

4

4

–

PAF

PAF

HISTAMINA

HISTAMINA

Efekt kliniczny działania histaminy przejawia się przez

Efekt kliniczny działania histaminy przejawia się przez

pobudzenie receptorów histaminowych

pobudzenie receptorów histaminowych

H

H

1

1

znajdujących się w OUN, śródbłonku naczyń,

znajdujących się w OUN, śródbłonku naczyń,

mięśniach gładkich, układzie moczowo-płciowym,

mięśniach gładkich, układzie moczowo-płciowym,

jelicie, nadnerczach, wątrobie, limfocytach T,

jelicie, nadnerczach, wątrobie, limfocytach T,

makrofagach, komórkach APC, eozynofilach,

makrofagach, komórkach APC, eozynofilach,

fibroblastach, bazofilach, mastocytach

fibroblastach, bazofilach, mastocytach

H

H

2

2

znajdują się w komórkach okładzinowych i śluzówki

znajdują się w komórkach okładzinowych i śluzówki

żołądka, adypocytach, w mięśniu sercowym, spojówce

żołądka, adypocytach, w mięśniu sercowym, spojówce

oka, bazofilach, neutrofilach, limfocytach Ts i Th,

oka, bazofilach, neutrofilach, limfocytach Ts i Th,

monocytach, makrofagach

monocytach, makrofagach

H

H

3

3

znajdują się w OUN, płucach, siatkówce oka

znajdują się w OUN, płucach, siatkówce oka

H

H

4

4

znajdują się w szpiku kostnym, monocytach,

znajdują się w szpiku kostnym, monocytach,

eozynofilach

eozynofilach

RECEPTORY H

RECEPTORY H

1

1

DLA HISTAMINY

DLA HISTAMINY

Pobudzenie receptorów H

Pobudzenie receptorów H

1

1

dla histaminy powoduje:

dla histaminy powoduje:

Skurcz mięśni gładkich

Skurcz mięśni gładkich

Wzrost przepuszczalności naczyń – obrzęk

Wzrost przepuszczalności naczyń – obrzęk

Świąd

Świąd

Pobudzenie syntezy prostaglandyn

Pobudzenie syntezy prostaglandyn

Wzmożone wydzielanie śluzu

Wzmożone wydzielanie śluzu

Aktywacje nerwu błędnego

Aktywacje nerwu błędnego

Tachykardię

Tachykardię

Stymulację produkcji przeciwciał klasy IgE

Stymulację produkcji przeciwciał klasy IgE

Aktywację komórek nacieku alergicznego

Aktywację komórek nacieku alergicznego

LEKI ANTYHISTAMINOWE W ALERGOLOGII

LEKI ANTYHISTAMINOWE W ALERGOLOGII

Są to leki blokujące receptor H

Są to leki blokujące receptor H

1

1

dla histaminy

dla histaminy

Wyróżnia się dwie generacje tych leków

Wyróżnia się dwie generacje tych leków

–

Leki I generacji

Leki I generacji

: Antazolina (phenazolinum), Difenhydramina

: Antazolina (phenazolinum), Difenhydramina

(Betadrin), Klemastna (Clemastin), Dimetynden (Fenistil),

(Betadrin), Klemastna (Clemastin), Dimetynden (Fenistil),

Prometazyna (Diphergan), ketotifen (Ketotifen, Pozitan,

Prometazyna (Diphergan), ketotifen (Ketotifen, Pozitan,

Zaditen), Cyproheptadyna (Peritol, Protadine), Hydroxyzyna

Zaditen), Cyproheptadyna (Peritol, Protadine), Hydroxyzyna

(Hydroxyzyna)

(Hydroxyzyna)

–

Leki II generacji

Leki II generacji

: Astemizol (Hismanal), Azelastyna

: Astemizol (Hismanal), Azelastyna

(Allergodil, Azelastine), Cetyryzyna (Zyrtec), Lewocetyryzyna

(Allergodil, Azelastine), Cetyryzyna (Zyrtec), Lewocetyryzyna

(Xyzal), Ebastyna (Kestine), Emedastyna (Emadine),

(Xyzal), Ebastyna (Kestine), Emedastyna (Emadine),

Feksofenadyna (Telfast), Lewokabastyna (Histimet), Loratydyna

Feksofenadyna (Telfast), Lewokabastyna (Histimet), Loratydyna

(Clarytyna), Dezloratydyna (Aerius), Mizolastyna (Mizzollen)

(Clarytyna), Dezloratydyna (Aerius), Mizolastyna (Mizzollen)

LEUKOTRIENY

LEUKOTRIENY

Należą do grupy mediatorów nowo syntetyzowanych jako

Należą do grupy mediatorów nowo syntetyzowanych jako

mediatory lipidowe powstające w kaskadzie metabolizmu

mediatory lipidowe powstające w kaskadzie metabolizmu

kwasu arachidonowego przy udziale enzymu lipoooksygenazy

kwasu arachidonowego przy udziale enzymu lipoooksygenazy

Wyróżnia się:

Wyróżnia się:

–

Leukotrieny cysteinylowe (LTC

Leukotrieny cysteinylowe (LTC

4

4

, LTD

, LTD

4

4

, LTE

, LTE

4

4

) działające przez

) działające przez

receptor Cyst LT1

receptor Cyst LT1

–

Leukotrien LTB

Leukotrien LTB

4

4

działający przez swoisty dla niego receptor

działający przez swoisty dla niego receptor

Powodują :

Powodują :

–

Skurcz mięśni gładkich oskrzeli, przewodu pokarmowego

Skurcz mięśni gładkich oskrzeli, przewodu pokarmowego

–

Wzrost wydzielania śluzu przez komórki kubkowe

Wzrost wydzielania śluzu przez komórki kubkowe

–

Wzrost przepuszczalności naczyń i ich skurcz

Wzrost przepuszczalności naczyń i ich skurcz

–

Są czynnikiem chemotaktycznym dla neutrofilów i eozynofilów

Są czynnikiem chemotaktycznym dla neutrofilów i eozynofilów

Produkowane i uwalniane przez mastocyty i eozynofile (LTC

Produkowane i uwalniane przez mastocyty i eozynofile (LTC

4

4

),

),

neutrofile i bazofile (LTB

neutrofile i bazofile (LTB

4

4

), monocyty i makrofagi (LTC

), monocyty i makrofagi (LTC

4

4

, LTB

, LTB

4

4

)

)

Wcześniej nazywane wolno działającą substancją anafilaksji

Wcześniej nazywane wolno działającą substancją anafilaksji

SRS-A

SRS-A

Odkrycie ich zostało uhonorowane nagrodą Nobla w 1982r

Odkrycie ich zostało uhonorowane nagrodą Nobla w 1982r

LEKI ANTYLEUKOTRIENOWE

LEKI ANTYLEUKOTRIENOWE

Są lekami o silnym działaniu przeciwzapalnym

Są lekami o silnym działaniu przeciwzapalnym

Dzielone są na dwie grupy:

Dzielone są na dwie grupy:

–

Blokery receptorów leukotrienowych (Singular, Accolate)

Blokery receptorów leukotrienowych (Singular, Accolate)

–

Inhibitory syntezy leukotrienów (Zileuton – inhibitor 5-

Inhibitory syntezy leukotrienów (Zileuton – inhibitor 5-

lipooksygenazy)

lipooksygenazy)

Obniżają poziom eozynofilii we krwi obwodowej jak i

Obniżają poziom eozynofilii we krwi obwodowej jak i

plwocinie indukowanej

plwocinie indukowanej

Poprawa czynności układu oddechowego (PEF, FEV1)

Poprawa czynności układu oddechowego (PEF, FEV1)

Zmniejszenie stężenia ECP (eozynofilowe białko kationowe)

Zmniejszenie stężenia ECP (eozynofilowe białko kationowe)

Wzrost stężenia IL-10

Wzrost stężenia IL-10

zmniejszenie stężenia NO w wydychanym powietrzu

zmniejszenie stężenia NO w wydychanym powietrzu

Zmniejszenie ekspresji ICAM-1

Zmniejszenie ekspresji ICAM-1

Zmniejszenie nadreaktywności oskrzeli

Zmniejszenie nadreaktywności oskrzeli

LEKI ANTYLEUKOTRIENOWE

LEKI ANTYLEUKOTRIENOWE

Poprawiają jakość życia u chorych z astmą

Poprawiają jakość życia u chorych z astmą

Redukują ilość nocnych napadów

Redukują ilość nocnych napadów

Zwiększają ilość dni z dobrą kontrolą choroby (astmy)

Zwiększają ilość dni z dobrą kontrolą choroby (astmy)

Zmniejszają ilość zaostrzeń

Zmniejszają ilość zaostrzeń

Zapobiegają powysiłkowemu skurczowi oskrzeli

Zapobiegają powysiłkowemu skurczowi oskrzeli

Zwiększają ilość dni bez objawów astmy

Zwiększają ilość dni bez objawów astmy

Pozwalają na redukcję dawek kortykosterydów i beta-

Pozwalają na redukcję dawek kortykosterydów i beta-

mimetyków

mimetyków

Skuteczne w astmie aspirynowej

Skuteczne w astmie aspirynowej