Warszawa, luty 2005

O p r a c o w a n o :

firma doradcza Plestat Sp. z

o.o.

02-305 Warszawa, Al. Jerozolimskie 144

Biznesplan

-

pojęcie, zastosowanie, funkcje i

struktura BP

Czym jest biznes plan ?



Biznesplan

to

profesjonalnie opracowany plan
realizacji przedsięwzięcia
rozwojowego danego podmiotu
w danych warunkach
instytucjonalnych i
gospodarczych.



Biznesplan sporządza
się w celu spójnego
zilustrowania efektów
zamierzonych działań
gospodarczych.



Istotną częścią biznesplanu jest
plan pozyskania i
rozdysponowania nakładów
finansowych, niezbędnych do
realizacji zamierzonego zwrotu
zaangażowanych w to
przedsięwzięcie środków wraz z
zaplanowaną nadwyżką
finansową, tj. zyskiem.

Zastosowanie biznesplanu



Finansowani
e inwestycji

BIZNES

P

LAN



Rozpoczęcie
działalności
gospodarczej



Strategiczne
zarządzanie firmą



Wycena i
sprzedaż
firmy



Restrukturyzacj
a



Pozyskanie
nowego
inwestora



Likwidacja
przedsiębiorstwa

Cechy biznesplanu



Na jakim etapie
projektowanego
rozwoju znajduje się
firma?



W jakich kierunkach
zamierza się dalej
rozwijać?



Za pomocą jakich
sposobów chce to
zrobić?



Jak opłacalne są
założone przez nią cele?



Celowość,



Zgodność wewnętrzna,



Wykonalność,



Racjonalność



Zupełność



Odpowiednia
szczegółowość,



Operatywność,



Terminowość,



Giętkość planistyczna,



Zwrotność.

Dobrze przygotowany biznesplan powinien
odpowiadać na cztery zasadnicze pytania:

Cechy
dobrego BP:

Adresaci biznesplanu



Inwestorzy (w tym:
osoby prywatne oraz
fundusze typu
Venture Capital i
Private Equity)

Adresaci

BIZNES-

PLANU



Klienci
przedsiębiorstw
a



Dostawcy i inni
kooperanci



Zarząd, Rada
Nadzorcza



Pracownicy



Banki i inne instytucje
finansowe



Udziałowcy lub
akcjonariusze

Kluczowe funkcje biznesplanu



Narzędzie wspomagające
przedsiębiorcę w rozwoju jego
pomysłów oraz projektów
przedstawianych mu do
realizacji;



Podstawę do rozmów z
wszelkiego rodzaju
kontrahentami i decydentami,
takimi jak: wiodący
akcjonariusze, banki, potencjalni
inwestorzy, agencje finansowe
państwowe i prywatne, fundusze
inwestycyjne. Tak więc umożliwia
zdobycie dodatkowych środków
finansowych z zewnątrz;



Spójną i logiczną
strukturę, zgodnie z
którą biznes powinien się
rozwijać w ciągu kilku
najbliższych lat;



Narzędzie bieżącego
monitorowania,
dokonywania przeglądów
i korekt tak, w okresie
budowy, jak i w okresie
eksploatacji.

Biznesplan stanowi:

Założenia metodyczne

opracowania BP



Zasięg przedmiotowy

– biznesplan opracowuje się dla firmy

jako całości lub dla wyodrębnionych jej części, a także dla
poważniejszych przedsięwzięć rozwojowych, które jednostka
zamierza podjąć;



Horyzont czasowy

– okresy z przeszłości i przyszłości, które

zostaną ukazane w biznesplanie. Na ogół jest to okres trzech
lat ujmowanych w analizie retrospektywnej (tj. analizie
wyników historycznych) i okres pięciu lat dla projekcji
finansowych efektów przedsięwzięcia rozwojowego (licząc od
momentu sprzedaży pierwszych produktów lub usług po
zakończeniu przedsięwzięcia);



Rangę celów

– cele główne, dodatkowe, uboczne,

szczegółowe;



Krąg podmiotów

– chodzi o podmioty warunkujące

powodzenie planu tj.: podmioty gospodarcze, instytucje
finansowe, instytucje ubezpieczeniowe, instytucje rynku
kapitałowego i rynku pracy, instytucje sponsorujące,
instytucje doradcze, instytucje promocyjne;



Charakter uwarunkowań realizacyjnych

– okoliczności

sprzyjające, obojętne, utrudniające;



Metodologię badawczą

- metody badania tj. oceny

przeszłości i przyszłości;



Kryteria oceny

- ilościowe i jakościowe.

Aby prawidłowo opracować BP należy ustalić:

Struktura biznesplanu

1.

Wprowadzenie i krótki opis planowanego
przedsięwzięcia rozwojowego

2.

Prezentacja firmy i jej dotychczasowych
osiągnięć

3.

Misja, wizja, cele strategiczne
przedsiębiorstwa

4.

Otoczenie firmy (makro- i mikrootoczenie)

5.

Produkty i usługi

6.

Stosowane technologie, procesy wytwórcze,
techniczne uzbrojenie produkcji, inwestycje

7.

Zasoby ludzkie przedsiębiorstwa (w tym:
kierownictwo)

8.

Organizacja zarządzania przedsiębiorstwem

9.

Analiza finansowa wielkości historycznych i
projekcja wyników finansowych w okresach
przyszłych

10.

Ryzyko i sposoby jego eliminacji

Każdy biznesplan powinien być złożony z
dziesięciu podstawowych części:

Wprowadzenie i krótki opis planowanego

przedsięwzięcia

czyli: co chcemy zrobić i dlaczego?



Część o charakterze wprowadzającym,
która powinna zawierać

syntezę

informacji na temat planowanego

przedsięwzięcia.



Służy wyjaśnieniu celu, w jakim został
stworzony cały biznesplan,
(streszczenie projektu przedsięwzięcia).

Co chcemy zrobić i dlaczego?

1.

Na czym polega przedsięwzięcie?

2.

Jakich korzyści się spodziewamy?

3.

Jakie są potrzeby w zakresie kapitału?

Prezentacja firmy i jej dotychczasowych

osiągnięć

czyli: kim jesteśmy i co osiągnęliśmy?



Część poświęcona

szczegółowej

charakterystyce przedsiębiorstwa

planującego przedsięwzięcie.



Zawiera kompleksową ilustrację
działalności firmy od chwili jej utworzenia.

Kim jesteśmy i co osiągnęliśmy?

1.

Forma własności (przedsiębiorstwo państwowe,

sprywatyzowane czy istniejące od początku jako prywatne?)

2.

Forma prawna (działalność gospodarcza, spółka osobowa,

spółka kapitałowa, spółka akcyjna uczestnicząca w

publicznym obrocie?)

3.

Profil działalności (przynależność branżowa, główne produkty

i usługi)

4.

Historia firmy (data założenia, najważniejsze osiągnięcia,

przemiany, dokonania, kierunki rozwoju, ewolucja profilu

działalności, wielkość i struktura asortymentowa sprzedaży

w czasie, rynki funkcjonowania)

5.

Stosunki właścicielskie i powiązania kapitałowe (struktura

własnościowa kapitału, udziały w innych firmach, holding)

6.

Organizacja biznesu (filie, oddziały, przedstawicielstwa,

zakłady produkcyjne itp.)

Misja, wizja, cele strategiczne

czyli: kim chcemy być i jak to osiągnąć?



Konieczne jest

przyjęcie pewnej wiązki

celów, dotyczących tak

istotnych zagadnień

jak: udział w rynku,

wielkość sprzedaży

oraz poziom

rentowności.



Należy sprawdzić czy

przy zadanych

warunkach

prowadzenia

działalności oraz przy

przyjęciu założeń, co do

dalszego rozwoju firmy,

postawione cele są

wykonalne.

Kim chcemy być i jak to osiągnąć?

1.

Jaka jest koncepcja zasadniczych
celów firmy (misja) ?

2.

Jaka jest obecna a jaka powinna być
przyszła strategia firmy?

3.

Jakie są cele pośrednie, sprzyjające
realizacji misji?

4.

Jak wpłynie planowane
przedsięwzięcie na zdolność firmy do
realizowania misji?

5.

Jakie wycinkowe strategie
funkcjonalne zoptymalizują
działalność firmy w kontekście
planowanego przedsięwzięcia ?



Część poświęcona

zaprojektowaniu

strategii realizacji misji
przedsiębiorstwa

, w oparciu o

spodziewane korzyści z
podejmowanego przedsięwzięcia.

Otoczenie firmy

czyli: gdzie jesteśmy?



Część poświecona szczegółowej

charakterystyce zewnętrznych warunków

funkcjonowania przedsiębiorstwa.



Szczególnie ważne jest precyzyjne

określenie tych elementów otoczenia,

które oddziałują na przedsiębiorstwo w

sposób bezpośredni.

Gdzie jesteśmy?

1

.

Charakterystyka branży (poziom koncentracji w
sektorze, udział poszczególnych firm w rynku,
przeciętny poziom wyników rzeczowych i finansowych,
prognoza rozwoju)

2

.

Kim są główni konkurenci ? (reputacja, mocne i słabe
strony, polityka cenowa konkurentów, opanowane
kanały dystrybucji, styl zarządzania, kondycja
finansowa, stosowane technologie, opanowane
segmenty rynkowe)

3

.

Kim są nasi klienci ? (indywidualni czy
instytucjonalni?, lokalizacja rynków, wrażliwość
popytu na cenę, wymagania rynku, wielkość sprzedaży
w poszczególnych segmentach)

Produkty i usługi

czyli: co? komu? i jak?



Część poświęcona omówieniu

strategii

marketingowej

, którą przedsiębiorstwo

pragnie realizować w związku z

zaplanowanym przedsięwzięciem

rozwojowym.



Strategia marketingowa sprowadza się

do odpowiedniego skomponowania tzw.

Marketing-Mix.

Co? Komu? Jak?

1.

Produkt (cechy fizyczne, użyteczność,
właściwości )

2.

Czyje potrzeby zaspakaja produkt? Do kogo jest
adresowany? Jakie daje korzyści?

3.

Sposoby sprzedaży i promocji

4.

Sposoby organizacji kanałów dystrybucji

5.

Jak neutralizować działania konkurencji?

Pojęcie Marketing-Mix

Marketing-Mix

to

zestaw środków
konkurencji,
stanowiących układ
pomiędzy produktem,
jego ceną, sposobami
promocji oraz
dystrybucji. Różni się w
zależności od rodzaju
produktu, typu
odbiorców oraz
zachowania konkurencji.

Elementy Marketing-

Mix:

Źródło: . P. Kotler, Marketing – analiza, planowanie...”,
Warszawa 1994

Produkt :

głębokość i szerokość
asortymentu,
jakość, wzór, cechy
użytkowe, techniczne,
parametry fizyczne
marka, opakowanie
serwis, gwarancja
wielkość przychodów

Produkt :

głębokość i szerokość
asortymentu,
jakość, wzór, cechy
użytkowe, techniczne,
parametry fizyczne
marka, opakowanie
serwis, gwarancja
wielkość przychodów

Cena :

cena katalogowa
opusty cenowe
ulgi
okres płatności
warunki kredytu

Cena :

cena katalogowa
opusty cenowe
ulgi
okres płatności
warunki kredytu

Promocja:

sales promotion
reklama
personal seling
public relations
personel odpowiedzialny
za sprzedaż

Promocja:

sales promotion
reklama
personal seling
public relations
personel odpowiedzialny
za sprzedaż

Dystrybucja :

kanały dystrybucji
zasięg terytorialny
liczba kanałów
oferowany asortyment
lokalizacja
zapasy
transport

Dystrybucja :

kanały dystrybucji
zasięg terytorialny
liczba kanałów
oferowany asortyment
lokalizacja
zapasy
transport

Technologie, procesy wytwórcze,

techniczne

uzbrojenie produkcji

czyli: jak i czym?



Część przedstawiająca przedsięwzięcie od

strony technicznej

(tzw. plan techniczny).



Kluczowym zadaniem planu technicznego jest

ukazanie wpływu zamierzonego przedsięwzięcia

na usprawnienie procesu produkcji.



Plan taki zawiera opis zorganizowania procesu

produkcji (jakie linie produkcyjne, maszyny itp.)

oraz harmonogram realizacji poszczególnych

etapów projektu rozwojowego

Jak i czym?

1.

Opis obecnego majątku produkcyjnego i jego
możliwości (wydajność, wykorzystanie mocy,
jakość, poziom nowoczesności, udział tzw.
braków)

2.

Planowane inwestycje i ich skutki (wzrost
wydajności, redukcja materiałochłonności lub/i
energochłonności, poziom nowoczesności i
jakości rozwiązań)

3.

Zdolności wykonawcze (wykorzystanie i czynniki
o tym decydujące)

Zasoby ludzkie przedsiębiorstwa

czyli: kto?



Część opisująca wpływ
przedsięwzięcia na

procesy zarządzania HR.



Punktem wyjścia jest
charakterystyka
obecnych kadr oraz
prowadzonej polityki
personalnej.



Następnie należy
uwzględnić skutki
planowanego
przedsięwzięcia w
obszarze HR ( np.
docelowa liczebność i
struktura zatrudnienia
poziom efektywności
kadr, potrzeby
przekwalifikowania
personelu lub
podniesienia kwalifikacji)

Kto?

1.

Charakterystyka zasobów ludzkich
organizacji (stan zatrudnienia,
struktura zatrudnienia, wydajność
i efektywność pracy, poziom
kwalifikacji, informacje o ekipie
zarządzającej)

2.

Potrzeby uzupełnień kadrowych a
może redukcja zatrudnienia? –
propozycje rozwiązań i ich skutki

3.

Kwalifikacje personelu a potrzeby
w zakresie szkoleń (formy, zakres,
terminy, koszty szkoleń)

4.

Prowadzona polityka zarządzania
kadrami – charakterystyka, wady,
zalety, obszary koniecznych
zmian, przyszły kształt (system
wynagrodzeń, system oceny
pracownika, motywacja
pozafinansowa)

Organizacja zarządzania przedsiębiorstwem

czyli: kto? co ? gdzie?



Część poświęcona charakterystyce
sposobu zorganizowania biznesu

(struktura organizacyjna i realizowane
procesy).



Wymaga szczegółowego opisu obecnej
struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa
oraz wskazania, w jaki sposób planowane
przedsięwzięcie wpłynie na kształt,
wydajność i sprawność tej struktury.



Należy scharakteryzować zakres
czynności i funkcji, jakie mają wykonywać
poszczególne komórki organizacyjne (tj.
zespoły pracowników, wyodrębnione na
podstawie kryterium treści wykonywanej
pracy).

Analiza finansowa wielkości historycznych i

projekcja wyników w okresach przyszłych

czyli: ile było a ile będzie?



Ta część ma szczególne
znaczenie, ponieważ

stanowi

ilustrację liczbową
przeszłości i planowanej
przyszłości firmy.



Obejmuje analizę
retrospektywną, tj. analizę
wielkości historycznych, oraz
plan finansowy i analizę
prospektywną zamierzonego
przedsięwzięcia.



Plan finansowy to liczbowa
ilustracja spodziewanych
efektów ekonomicznych
projektu, dla którego
sporządzany jest biznesplan.

Zakres analizy
finansowej
retrospektywnej:



Sprzedaż,



Zyski i straty,



Wydatki na rozwój i

marketing,



Struktura kapitału i

majątku,



Płynność finansowa,



Rentowność,



Sprawność gospodarcza,



Zadłużenie.

Plan finansowy



Zapotrzebowanie na kapitał: konieczne wydatki inwestycyjne w
tym na cele restrukturyzacji (rodzaj, cel, wysokość,
harmonogram wydatków);



Źródła finansowania przedsięwzięcia;



Koszt pozyskania kapitału – ocena alternatywnych rozwiązań;



Planowane przychody i koszy (plan wielowariantowy);



Projekcja sprawozdań finansowych i ich ocena;



Ocena ekonomicznej efektywności projektowanego
przedsięwzięcia (NPV, stopa zwrotu, PI, okres zwrotu, wskaźnik
Altmana, kształtowanie się wartości przedsiębiorstwa w czasie,
itp.);



Zdolność do wywiązywania się z zobowiązań w trakcie realizacji
projektu (ocena płynności i zdolności do obsługi długu);



Sprawność zarządzania majątkiem;



Czynniki zewnętrzne (makroekonomiczne) i ich kształtowanie się
w przyszłości.

Plan finansowy przedsięwzięcia
rozwojowego obejmuje następujące
zagadnienia:

Ryzyko i sposoby jego eliminacji

czyli: co może nam się stać i jak tego uniknąć?



Część poświęcona

ocenie ryzyka

towarzyszącego planowanemu
przedsięwzięciu.



Należy stosować ilościowe mierniki ryzyka,
za pomocą których szacuje się stopień
zmienności albo niepewności uzyskania
dochodu lub zwrotu inwestycji (są to m.in.
odchylenie standardowe i współczynnik
zmienności).



W analizie ryzyka należy także uwzględnić
wrażliwość zmian projektowanych wielkości
na zmiany determinujących je czynników
wewnętrznych (pochodzących ze
środowiska wewnętrznego firmy) jak i
zewnętrznych.

Zastosowanie BP w projektach

inwestycyjnych



Pod pojęciem

inwestycji

powinno się
rozumieć zakup
dóbr
kapitałowych
przez
przedsiębiorst
wo w celu
pomnażania
dochodu w
przyszłości



Inaczej, jest to
każde celowe
wydatkowanie
środków przez
inwestora w
celu
osiągnięcia w
przyszłości
zysku.

1.

zakup lub odtworzenie
majątku produkcyjnego,

2.

podnoszenie kwalifikacji
zasobów ludzkich (tzw. human
investment),

3.

lokowanie pieniądza w
papierach wartościowych,

4.

finansowanie badań i rozwoju
(B+R),

5.

intensyfikowanie nakładów na
marketing.

W tak szerokim rozumieniu
inwestycją będzie:

Cechy przedsięwzięcia

inwestycyjnego



Wysokość początkowego nakładu kapitałowego
czyli suma środków potrzebnych na zrealizowanie
projektu rozwojowego;



Czas potrzebny do sfinalizowania inwestycji (jest to
szczególnie istotny parametr w przypadku
inwestycji rzeczowych);



Czas potrzebny do odzyskania początkowego
nakładu inwestycyjnego w postaci nadwyżek
finansowych generowanych przez nową inwestycję;



Opłacalność projektu rozwojowego rozumiana jako
ekonomiczny efekt zrealizowania projektu
rozwojowego w postaci zysku dla inwestora.

Każdą inwestycję charakteryzuje
wspólny zestaw cech, które muszą
zostać uwzględnione w
biznesplanie. Są to:

Rodzaje inwestycji

RZECZOWE

– służą powiększaniu

majątku rzeczowego

(tj. nieruchomości,

maszyn, sprzętu,

wyposażenia)

INWESTYCJE

FINANSOW

E

– inwestycje w akcje,

obligacje, lokaty

bankowe, lokaty w

funduszach

powierniczych, opcje,

inne instrumenty

finansowe

NIEMATERIAL

NE

- nabywanie praw,

patentów, licencji,

inwestycje w know-

how, nakłady na B+R

oraz human

investment

Inwestycje wg kryterium

przedmiotowego:

Rodzaje inwestycji – c.d.

Rozwojowe

– zwiększenie

mocy produkcyjnych. Obejmują 3

rodzaje przedsięwzięć:

Odtworzeniowe

–

zastępowanie zużytych lub

przestarzałych urządzeń nowymi (w

celu podtrzymania dotychczasowych

mocy produkcyjnych)

Tworzenie nowych,

samodzielnych

obiektów (np. linii

technologicznych,

obiektów

produkcyjnych)

Rozbudowa

istniejących obiektów

(w tym linii

produkcyjnych)

Modernizacje w celu

wzrostu wydajności i

jakości, spadku

kosztów, doskonalenia

istniejących technologii

Inwestycje z punktu widzenia wpływu na
moce produkcyjne przedsiębiorstwa:

INWESTYCJE