Metoda
Domana

Inne nazwy



Metoda Faya – Domana –
Delacato



Metoda Domana – Delacato



Metoda Filadelfijska



Narodziny metody wiążą się z
okresem działalności neurologa T.
Faya. Udowodnił, że rozwój ruchowy
dziecka przebiega w ściśle określony
sposób, jednakowy dla każdego
zdrowego niemowlęcia.



Z metody najczęściej korzystają
dzieci z mózgowym porażeniem
dziecięcym.

Wyodrębnił 3 stopnie
pełzania:

1.

Najniższy stopień to pełzanie
homologiczne, podczas którego
kończyny poruszają się jednocześnie.

2.

Średni stopień to pełzanie
homolateralne, wtedy to kg i kd
porusza się jednocześnie po tej samej
stronie ciała.

3.

Najwyższy stopień to pełzanie
heterolateralne, czyli naprzemienne.



W pracach Faya uczestniczył jego
uczeń, fizjoterapeuta Glenn Doman.



W 1955 roku został założony w
Filadelfii Instytut Osiągania Ludzkich
Możliwości. Założenia Instytutu
przedstawiają rozwój mózgu w
oparciu o teorię organizacji
neurologicznej, bazującej na zasadzie
plastyczności mózgu.



Zespół terapeutyczny doszedł do wniosku, że
każde dziecko pokonuje szereg etapów
rozwoju mózgu (tzw. poziomów), zanim
wykształci się u niego dojrzałość
funkcjonalna (ok. 6 r.ż.). Etapy obejmują
kolejno rdzeń kręgowy, pień mózgu i rdzeń
przedłużony, śródmózgowie i korę półkul
mózgowych. Końcowym etapem jest moment,
w którym jedna półkula staje się dominująca,
odpowiedzialna m.in. za mowę. Jeżeli
którykolwiek z poziomów jest uszkodzony,
wówczas funkcje związane z tym poziomem
są ograniczone, co powoduje zahamowanie
przyszłego prawidłowego rozwoju.



Narzędziem służącym ustaleniu

rozpoznania, opracowaniu programu

i ocenie efektów leczenia jest

Profil Rozwojowy, tj. tabela

pozwalająca na ocenę rozwoju

dziecka w zakresie trzech funkcji

czuciowych (widzenie, słyszenie,

dotyk) i trzech motorycznych

(motoryka, sprawność manualna,

mowa), które zostały uznane za

najistotniejsze dla człowieka.

Poziom

funkcjonalny

mózgu

Ramy czasowe

rozwoju

Sprawność

wzrokowa

Sprawność

słuchowa

Sprawność

dotykowa

Najwyższy

poziom korowy

Ponadprzeciętny 36

m-cy

Przeciętny 72 m-ce

Powolny 108m-cy

Czytanie słów z

ustaloną dominacją

oka

Rozumienie

słownictwa w

pewnym zakresie

Zdolność

identyfikowania

przedmiotów

dotykiem

Pierwotny

poziom korowy

Ponadprzeciętny 22

m-ce

Przeciętny 36m-cy

Powolny 70m-cy

Rozpoznawanie

symboli wizualnych i

liter

Rozumienie 2000

słów i prostych

zdań

Zdolność

rozpoznawania

dotykiem cech

przedmiotów

Wczesny

poziom korowy

Ponadprzeciętny

13m-cy

Przeciętny 18m-cy

Powolny 36m-cy

Różnicowanie podo-

bnych prostych

symboli wizualnych

Rozumienie 10 do

25 słów i

dwuwyrazowych

wyrazów

Różnicowanie

dotykiem podobnych

przedmiotów

Początkowy

poziom korowy

Ponadprzeciętny

8m-cy

Przeciętny 12m-cy

Powolny 22m-ce

Prawidłowa

zbieżność gałek

ocznych

Rozumienie dwóch

słów

Rozumienie

trójwymiarowości

przedmiotów

Śródmózgowie

Ponadprzeciętny

4m-ce

Przeciętny 7m-cy

Powolny 12m-cy

Zdolność

postrzegania

szczegółów

Rozpoznanie

znaczenia

dźwięków

Rozpoznawanie

podstawowych

wrażeź czuciowych

Most

Ponadprzeciętny

1m-ce

Przeciętny 2m-cy

Powolny 4m-ce

Postrzeganie

kształtów i kolorów

Reakcja na dźwięki

oznaczające

zagrożenie

Reakcja na silne

bodźce związane z

zagrożeniem

Rdzeń

przedłużony i

rdzeń kręgowy

Ponadprzeciętny

0,5m-ca

Przeciętny 1m–c

Powolny 1,5m-ca

Reakcja źrenicy na

światło

Odruch przestrachu

Odruch Babińskiego

Poziom

funkcjonalny

mózgu

Ramy czasowe

rozwoju

Ruch

Mowa

Sprawność

manualna

Najwyższy

poziom

korowy

Ponadprzeciętny 36

m-cy

Przeciętny 72 m-ce

Powolny 108m-cy

Sprawne posługiwanie

się jedna noga

Pełne słownictwo

i prawidłowa

struktura zdań

Grzywnie ręki do

pisania zgodnie z

dominacją

półkulową

Pierwotny

poziom

korowy

Ponadprzeciętny 22

m-ce

Przeciętny 36m-cy

Powolny 70m-cy

Chodzenie i bieganie z

doskonałym wzorcem

naprzemiennym

2000 słów i

budowanie

krótkich zdań

Posługiwanie się

obiema rękami z

przewaga jednej.

Wczesny

poziom

korowy

Ponadprzeciętny

13m-cy

Przeciętny 18m-cy

Powolny 36m-cy

Chodzenie bez

używania rąk do

utrzymania równowagi

10-25 słów i

wyrażenia

dwuwyrazowe

Przeciwstawianie

kciuka w obu rękach

jednocześnie

Początkowy

poziom

korowy

Ponadprzeciętny

8m-cy

Przeciętny 12m-cy

Powolny 22m-ce

Chodzenie z rękami

uniesionymi dla

utrzymania równowagi

Dwa słowa

używane

spontanicznie

Przeciwstawianie

kciuka w jednej ręce

Śródmózgowi

e

Ponadprzeciętny

4m-ce

Przeciętny 7m-cy

Powolny 12m-cy

Raczkowania na rękach

i kolanach wzorcem

naprzemiennym

Tworzenie

dźwięków

znaczących

Chwyt pęsetowy

Most

Ponadprzeciętny

1m-ce

Przeciętny 2m-cy

Powolny 4m-ce

Pełzanie na brzuchu

Płacz w

odpowiedzi na

zagrożenie

Uwalnianie chwytu

Rdzeń

przedłużony i

rdzeń

kręgowy

Ponadprzeciętny

0,5m-ca

Przeciętny 1m–c

Powolny 1,5m-ca

Poruszanie rękami i

nogami bez

przemieszczenia ciała

Pierwszy płacz i

pierwsze

popłakiwanie

Odruch chwytny

Głównym założeniem metody jest określenie
możliwości i sposobów wielokierunkowego
wpływu w 4 sferach:

1.

Sferze dotyczącej rozwoju ruchowego –

nauczenie samodzielnego poruszania się.

2.

Sferze obejmującej wpływ na rozwój

fizjologiczny organizmu poprzez odpowiedni

rozwój układu krążenia i układu

oddechowego.

3.

Sferze dotyczącej rozwoju intelektualnego –

specjalny program nauczania, przekaz

„bitów inteligencji”.

4.

Sferze rozwoju emocjonalno-społecznego –

odpowiednie kształtowanie podejścia

rodziców i opiekunów oraz osób

pomagających w usprawnianiu.



Kształtowanie prawidłowego rozwoju
odbywa się poprzez wykształcenie sześciu
funkcji, tzw. „kompetencji”
neurologicznych mózgu:

•

wizualnych,

•

ruchowych,

•

słuchowych,

•

językowych,

•

czuciowych

•

manualnych.



Dla każdej z funkcji został ustalony
program prawidłowego rozwoju z czterema
stopniami trudności.



Wszystkie techniki i procedury leczenia
można określić jako dostarczanie
dziecku czuciowej stymulacji ze
zwiększoną częstością, intensywnością
i wydłużonym czasem oddziaływania w
zorganizowanej i dopasowanej do
aktualnego poziomu rozwoju dziecka
formie oraz umożliwianie mu własnej
aktywności w zakresie nabytych już
sprawności.



Leczenie powinno odtwarzać naturalny
program rozwoju zdrowych dzieci.

Podstawowe działania:



Dostarczanie pojedynczych informacji (bitów)

w celu ich zmagazynowania w mózgu.



Uzyskanie natychmiastowej odpowiedzi

w mózgu na dostarczoną informację.



Programowanie mózgu poprzez patterning–

bierne prowadzenie ruchów według ściśle

fizjologicznego schematu.



Wykorzystanie wcześniejszego

zaprogramowania mózgu.



Zapewnienie korzystnych warunków

funkcjonowania mózgu.

Usprawnianie podzielono na 4
etapy:

1.

Szkolenie w domu – edukacja rodziców.

2.

„Jak postępować z dzieckiem z uszkodzeniem

mózgu” – 40 godzin kursu realizowanego

w przeciągu 5 dni.

3.

Konsultacyjny – jedno z rodziców musi

ukończyć kurs znajomości rozwoju człowieka

na poziomie wstępnym. Wizyta dziecka

w Instytucie - badania, pomiary i ułożenie

programu rehabilitacji.

4.

Intensywnego leczenia – 6 wizyt w ośrodku

trwających 2-5 dni w ciągu 25 miesięcy.



Do realizacji zadań postawionych
rodzicom zostały opracowane liczne
ćwiczenia. Można je stosować
pojedynczo, jednak dla zwiększenia
efektu terapeutycznego najczęściej
łączy się je w kompleksowe
programy.

Program podłogi



Ma na celu opanowanie funkcji
lokomocyjnych.



Zakłada, że dziecko powinno przez
większość doby przebywać na
podłodze, dlatego podłoże powinno być
gładkie, twarde i czyste. Aby zachęcić
dziecko umieszcza się na niej zabawki i
przedmioty wzbudzające
zainteresowanie.

Program motoryczny



Stosuje się „patterningi” ruchowe.

Każdemu z poziomów rozwoju

przyporządkowana jest pewna forma

lokomocji: przetaczanie, pełzanie,

czworakowanie itd.



Aby dziecko nauczyło się samodzielnie

i prawidłowo wykonywać ruchy, najpierw

ten wzorzec trzeba przetorować.



Czynność wykonywana jest w ciągu dnia

5-20 razy po 5-15 minut.

Program oddechowy



Ma na celu poprawienie mechaniki

oddychania przez zakładanie specjalnych

masek ograniczających dostęp powietrza,

zwiększa to ilość CO

2

we krwi, co w rezultacie

przyczynia się do rozszerzenia naczyń

krwionośnych w mózgu i tym samym

przejęcia przez niego większej ilości tlenu i

glukozy.



Maseczkowanie trwa 60-120 sekund, zabieg

powtarza się co godzinę.

Program równowagi



Celem jest kształtowanie i
doskonalenie reakcji równoważnych.
Dziecko wykonuje m.in. przewroty w
przód i w tył, skoki, stanie na głowie,
zsuwanie po pochylni, wspinanie po
drabinkach.

Program odżywiania



Stosowana jest specjalna dieta
ograniczająca spożywanie cukru,
glutenu, konserwantów, mleka, płynów.



Dziecku podawane są produkty o
wysokiej wartości odżywczej,
zapewniające wszystkie potrzebne do
prawidłowego rozwoju składniki.

Programy stymulujące



Ćwiczenia pobudzające intelekt,

wpływające na rozwój umysłowy

dziecka. Podstawową czynnością jest

opanowanie czytania. Cel ten osiąga się

w 3 etapach: czytania pojedynczych

słów, czytania pojedynczych zdań,

czytania całego tekstu.



Dla nauki czytania wykorzystuje się kilka

zestawów plansz, na których znajdują

się powiązane ze sobą słowa i obrazy.



Wszelkie działania stosowano zwykle
dla wyrównywania braków obecnych w
przypadku uszkodzenia OUN. Jednak te
same ćwiczenia można z powodzeniem
zastosować u dzieci rozwijających się
prawidłowo, dla zwiększenia ich
możliwości intelektualnych czy
ruchowych.



Powyższy sposób postępowania wydaje
się być metodą o charakterze nie tylko
leczniczym, ale i profilaktyczno-
kształtującym.

Dziękuję za uwagę 