Metoda
Domana
Natalia Nef
Nikoletta Wirkus
Monika Rumińska
Karolina Matuszak
Magdalena Pielach
Nazwa Metody:
• Metoda Instytutów Osiągania
Ludzkich Możliwości;
• „Metoda Filadelfijska”.
Autorzy:
1. Glenn Doman
2. Robert Doman
3. Carl Delacato
4. Temple Fay
Cele metody:
• podnoszenie poziomu sprawności
fizycznej i intelektualnej;
• przystosowanie do samodzielnego
funkcjonowania w społeczeństwie;
• dostarczenie dziecku z uszkodzeniem
mózgu, czuciowej stymulacji dopasowanej
do aktualnego poziomu dziecka;
• umożliwienie dziecku własnej aktywności
w zakresie nabytych już sprawności.
Kto może stosować
Metodę Domana?
• rodzice, opiekunowie;
• nauczyciele, terapeuci.
Odbiorca metody – dzieci:
• z upośledzeniem umysłowym;
• z MPD;
• z autyzmem;
• z nadpobudliwością;
• z zespołem Downa;
• z zaburzeniami emocjonalnymi;
• z padaczką;
• spastyczne, wiotkie, sztywne;
• atetotyczne (powolne, nierytmiczne,
mimowolne ruchy).
Rys historyczny
• 1955 r. – założenie Ośrodka
Rehabilitacyjnego w Filadelfii,
• obecnie istnieje pod nazwą Instytutu
Osiągania Ludzkich Możliwości;
• Metoda Domana w Polsce.
Narzędzie
Profil Rozwojowy jest narzędziem służącym
do ustalenia rozpoznania, opracowania
programu i ocenie efektów leczenia.
Opracowywany w formie tabeli pozwalającej
na ocenę rozwoju dziecka w zakresie funkcji:
I. wykonawczych – motoryka, sprawność
manualna i mowa;
II. percepcyjnych – widzenie, słyszenie i dotyk.
Główne
założenie metody
Określenie możliwości i sposobów
wielokierunkowego wpływu w czterech
sferach:
• dotyczącej rozwoju ruchowego;
• obejmującej wpływ na rozwój fizyczny
organizmu;
• dotyczącej rozwoju intelektualnego;
• dotyczącej rozwoju emocjonalno-
społecznego.
Ważne jest wczesne usprawnianie
dzieci, gdyż gwarantuje to lepsze efekty
rehabilitacji. To wszechstronne
usprawnianie ma doprowadzić do tego, by
nieuszkodzona cześć mózgu, przyjęła
zadania jego uszkodzonej części.
A zatem pierwsza i podstawowa zasada
leczenia dzieci z uszkodzeniem mózgu
powinna brzmieć: „przede wszystkim
nie przeszkadzać”.
Techniki
Pattering (za Fayem) – terapeuci, którzy
jednocześnie wykonują różne grupy ćwiczeń
i form usprawniania sterują biernym ruchem
dziecka.
Faza I Pełzanie homologiczne
Faza II Pełzanie homolateralne
Faza III Pełzanie kontralateralne
(heterolateralne)
Faza IV Raczkowanie w klęku podpartym
Faza V „Chód marynarski” (recyprokalny)
„Maseczkowanie” (za Fayem)-
wdychanie CO
2
z worka oddechowego
(trwa ok. 30- 60 sek.), powtarzane do
kilkudziesięciu razy dziennie.
Bitowanie- czyli podwyższanie
sprawności intelektualnej u dziecka za
pomocą tzw. bitów.
Dieta (za Fayem)- ograniczenie
spożycia płynów, produktów
mlecznych, soli i cukrów.
Bloki rozwojowe, w ramach
których dokonuje się
usprawnianie dziecka:
1. blok rozwoju fizjologicznego;
2. blok rozwoju intelektualnego;
3. blok rozwoju społecznego;
4. blok rozwoju fizycznego.
Etapy usprawniania:
1) szkolenia w domu;
2) co robić z dzieckiem z porażeniem
mózgowym?;
3) konsultacyjny;
4) intensywnego leczenia.
Etapy te następują po sobie.
Podstawę usprawniania metodą filadelfijską
stanowią zasady:
1) dostarczenia do OUN pojedynczych
informacji (bitów);
2) wywoływania natychmiastowej reakcji
OUN;
3) programowania OUN poprzez „pattering”;
4) dostarczenia bodźców umożliwiających
reakcje wcześniej zaprogramowanego OUN
– ułatwienie ruchów;
5) polepszenia otoczenia OUN.
Ćwiczenia:
1) program podłogi – ma na celu opanowanie funkcji lokomocyjnych;
2) program motoryczny – w nim stosuje się „patteringi” ruchowe;
3) program oddechowy – w przypadku MPD może wystąpić zaburzenie
funkcji oddechowej;
4) program równowagi – celem jest kształtowanie i doskonalenie reakcji
równoważnych;
5) program odżywiania – zapewnia optymalny dobór składników
pokarmowych;
6) programy stymulujące – czyli ćwiczenia pobudzające intelekt ,
wpływające na rozwój umysłowy dziecka. Podstawową czynnością jest
opanowanie czytania.
Cel ten osiąga się w 5 etapach :
I ) pojedynczych słów;
II) wyrażeń dwuwyrazowych;
III) prostych zdań;
IV) rozbudowanych zdań;
V) książki.
ZALETY:
WADY:
•włączanie do pracy z dzieckiem
rodziców oraz szkolenie ich;
•uniwersalny charakter gdyż
może być stosowana w pracy
rehabilitantów, pedagogów,
logopedów, a także rodziców;
•indywidualność- każde dziecko
ma własnego specjalistę;
•nie koncentruje się tylko na
jednej sferze rozwojowej
(intelektualny, społeczny,
fizyczny);
•metoda o charakterze nie tylko
leczniczym ale i profilaktyczno –
kształtującym (również dla dzieci
w normie intelektualnej).
•duże nakłady finansowe;
•czasochłonność;
•pracochłonność;
•zalecany jest półroczny staż
w Instytucie w Filadelfii;
•zaangażowanie większej liczy
osób – wolontariusze.
Bibliografia:
• Doman G. (1996), Jak postępować z dzieckiem
z uszkodzeniem mózgu, czyli opóźnionym
umysłowo, upośledzonym umysłowo, z
dziecięcym porażeniem mózgowym, z
zaburzeniami emocjonalnymi, spastycznym,
wiotkim, sztywnym, z padaczką, autystycznym,
atetotycznym, nadpobudliwym, z zespołem
Downa, Wydawnictwo Protext, Poznań
• Doman G. (1992), Jak nauczyć małe dziecko
czytać, Oficyna Wydawnicza Excalibur,
Bydgoszcz;