Ocena efektów klinicznych

psychoterapii

M. Siwiak-Kobayashi

Konferencja „Badania nad

lękiem”

Toruń, 24.06.2006

Co to są „efekty
kliniczne”?

•

w odniesieniu do zaburzeń

lękowych czy ogólniej nerwicowych
i związanych ze stresem?

• w psychoterapii?

Czy to?



Poprawa objawowa?



Poprawa jakości życia?



zmiana postaw i przekonań



zmiana relacji z innymi



zmiana reakcji emocjonalnych



zmiana sposobów radzenia sobie



Zmiany oczekiwane przez terapeutę

zgodnie z założeniami szkoły

terapeutycznej jaką reprezentuje?

W psychoterapii ocenia się

przede wszystkim

zmiany

W-g Kazdina ocena obejmuje”
• różne perspektywy

(samoocena

pacjenta,ocena terapeuty, przeszkolonego
obserwatora, bliskich)

• różne sfery objawów

(afekt, zmienne

fizjologiczne, poznanie i zachowanie)

• różne sfery funkcjonowania

(praca,

funkcjonowanie społeczne, małżeńskie)

W/g Bergina(1963) ocenia się
zmiany w zakresie:

•

przeżywanych negatywnych

emocji,

• obserwowalnego
nieprzystosowania,

• ekspresji impulsów,

• samoakceptacji

Kratochwil (1980) uwzględnia
następujące kryteria poprawy w
psychoterapii:

• powrót do pracy i utrzymanie statusu
ekonomicznego,

• brak lub zmniejszenie skarg na trudności,

• właściwe przystosowanie społeczne,

• osiągnięcie zadowolenia z kontaktów
seksualnych,

• poprawa stosunków międzyludzkich,

• zdolność do rozwiązywania konfliktów w
życiu codziennym

Miary poprawy

objawowej



Ogólne wrażenie kliniczne (general clinical

impression).



Ocena samego pacjenta



ogólna



kwestionariuszowa



Ocena zachowań pacjenta związanych z

objawami przez personel medyczny



ogólna



kwestionariuszowa



Ocena najbliższych (rodziny)

Narzędzia do oceny stanu
psychicznego:



Do pomiaru cech (ew. zaburzeń)
osobowości:

Catell PI, MMPI, MPI (Eysenck)

Do oceny niektórych aspektów osobowości

np.. Funkcjonowania interpersonalnego,

Strategii radzenia sobie, jakości życia, miejsca
kontroli, lęku jako cechy i stanu, poczucia
Koherencji itd.

Do pomiaru objawów
psychopatologicznych



Narzędzia wypełniane przez obserwatora

(np.. Skala Hamiltona Depresji i Lęku),

skale do oceny objawów psychotyczych,

uzależnień itp.



Narzędzia wypełniane przez pacjenta:



Screeningowe (Kwestionariusz Ogólnego Stanu

Zdrowia – Goldberga), Prime MD,



Do oceny klinicznej: HSCL,Kwestionariusz”O”



Skale nasilenia poszczególnych zaburzeń –

Skala depresji Becka, S.D. Montgomery Asberg,