Zespół Parkinsona

Zespół Parkinsona

i

i

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

Piotr Dąbek

Piotr Dąbek

Układ pozapiramidowy

Układ pozapiramidowy



prążkowie (jądro ogoniaste i skorupa)

prążkowie (jądro ogoniaste i skorupa)



jądro soczewkowate (skorupa i gałka

jądro soczewkowate (skorupa i gałka

blada)

blada)



ciało Luysa (jądro podwzgórzowe)

ciało Luysa (jądro podwzgórzowe)



istota czarna

istota czarna



jądro czerwienne

jądro czerwienne

(+ wzgórze; kora mózgowa-dodatkowe

(+ wzgórze; kora mózgowa-dodatkowe

pole ruchowe-pole 6; struktury

pole ruchowe-pole 6; struktury

śródmózgowia)

śródmózgowia)

Choroby układu

Choroby układu

pozapiramidowego

pozapiramidowego



zespół Parkinsona (parkinsonizm)

zespół Parkinsona (parkinsonizm)



pląsawica (chorea)

pląsawica (chorea)



atetoza

atetoza



balizm i hemibalizm

balizm i hemibalizm



zespoły dystoniczne (dystonia torsyjna,

zespoły dystoniczne (dystonia torsyjna,

plastyczny kręcz karku, dystonie ograniczone)

plastyczny kręcz karku, dystonie ograniczone)



miorytmie

miorytmie



mioklonie

mioklonie



porażenie nadjądrowe Steele-Richardsona-

porażenie nadjądrowe Steele-Richardsona-

Olszewskiego (dystonia oczno-twarzowo-

Olszewskiego (dystonia oczno-twarzowo-

szyjna)

szyjna)



zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe

zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe

(choroba Wilsona)

(choroba Wilsona)



(zespół niespokojnych nóg)

(zespół niespokojnych nóg)

W

W

zespole Parkinsona

zespole Parkinsona

-

-

niezależnie od przyczyn

niezależnie od przyczyn

które go wywołały –

które go wywołały –

dochodzi do

dochodzi do

bezwzględnego

bezwzględnego

lub względnego niedoboru

lub względnego niedoboru

dopaminy

dopaminy

w jądrach

w jądrach

podkorowych i przewagi

podkorowych i przewagi

układu cholinergicznego.

układu cholinergicznego.

Choroby układu

Choroby układu

pozapiramidowego

pozapiramidowego

Zespół sztywności akinetycznej

Zespół sztywności akinetycznej

= zespół Parkinsona

= zespół Parkinsona

Zespoły hiperkinteyczno-

Zespoły hiperkinteyczno-

hipotoniczne

hipotoniczne

»

»

hemibalizm, atetoza, zespoły

hemibalizm, atetoza, zespoły

dystoniczne itd.

dystoniczne itd.

Zespół Parkinsona

Zespół Parkinsona



Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona



Zespół parkinsonowsko-

Zespół parkinsonowsko-

otępienny (wyspa Guam)

otępienny (wyspa Guam)



Zespół Parkinsona w

Zespół Parkinsona w

dziedzicznych chorobach

dziedzicznych chorobach

zwyrodnieniowych (np.ataksja

zwyrodnieniowych (np.ataksja

Friedricha, CJD)

Friedricha, CJD)



Zespół Parkinsona po zapaleniu

Zespół Parkinsona po zapaleniu

mózgu (śpiączkowe zapalenie

mózgu (śpiączkowe zapalenie

mózgu)

mózgu)



Miażdżycowy zespół Parkinsona

Miażdżycowy zespół Parkinsona

Zespół Parkinsona

Zespół Parkinsona



Inne:

Inne:

- zatrucie CO i Mn

- zatrucie CO i Mn

- polekowy: środki przeciwwymiotne-

- polekowy: środki przeciwwymiotne-

metoklopramid; neuroleptyki: pochodne

metoklopramid; neuroleptyki: pochodne

fenotiazyny, butyrofenony; rezerpina)

fenotiazyny, butyrofenony; rezerpina)

- MPTP (

- MPTP (

1-metylo-4-fenylo-1,2,3,6-tetrahydropirydyna

1-metylo-4-fenylo-1,2,3,6-tetrahydropirydyna

)

)

- guzy

- guzy

- wodogłowie normotensyjne (zespół Hakima)

- wodogłowie normotensyjne (zespół Hakima)

- czerwienica prawdziwa

- czerwienica prawdziwa

- uraz (bokserzy)

- uraz (bokserzy)

- idiopatyczny

- idiopatyczny

Zespół Parkinsona

Zespół Parkinsona

-objawy kliniczne

-objawy kliniczne

1.

1.

wzmożenie napięcia mięśniowego

wzmożenie napięcia mięśniowego

2.

2.

drżenie spoczynkowe

drżenie spoczynkowe

3.

3.

spowolnienie ruchowe, upośledzenie

spowolnienie ruchowe, upośledzenie

automatyzmów ruchowych

automatyzmów ruchowych

4.

4.

zaburzenia mowy i oddychania

zaburzenia mowy i oddychania

5.

5.

objawy wegetatywne

objawy wegetatywne

6.

6.

objawy psychiczne

objawy psychiczne

7.

7.

inne: wzmożenie odruchów

inne: wzmożenie odruchów

własnych mięśni twarzy, napady

własnych mięśni twarzy, napady

przymusowego patrzenia itp.

przymusowego patrzenia itp.

1.

1.

wzmożenie napięcia mięśniowego

wzmożenie napięcia mięśniowego

2.

2.

drżenie spoczynkowe

drżenie spoczynkowe

3.

3.

spowolnienie ruchowe, upośledzenie

spowolnienie ruchowe, upośledzenie

automatyzmów ruchowych

automatyzmów ruchowych

4.

4.

zaburzenia mowy i oddychania

zaburzenia mowy i oddychania

5.

5.

objawy wegetatywne

objawy wegetatywne

6.

6.

objawy psychiczne

objawy psychiczne

7.

7.

inne: wzmożenie odruchów

inne: wzmożenie odruchów

własnych mięśni twarzy, napady

własnych mięśni twarzy, napady

przymusowego patrzenia itp.

przymusowego patrzenia itp.

Ad.1.

Ad.1.

wzmożenie napięcia

wzmożenie napięcia

mięśniowego

mięśniowego

-

-

charakterystyczna postawa

charakterystyczna postawa

- sztywność -

- sztywność -

objaw „rury ołowianej”

objaw „rury ołowianej”

- wzrost napięcia mięśni –

- wzrost napięcia mięśni –

odruch

odruch

fiksacyjny, oziębienie ciała powoduje wzrost

fiksacyjny, oziębienie ciała powoduje wzrost

napięcia, ogrzanie-obniżenie

napięcia, ogrzanie-obniżenie

-

-

wzrost napięcia mięśni

wzrost napięcia mięśni

antagonistycznych -

antagonistycznych -

objaw „koła

objaw „koła

zębatego”, „test opadania głowy”

zębatego”, „test opadania głowy”

Ad.2.

Ad.2.

drżenie spoczynkowe

drżenie spoczynkowe



„

„

kręcenie pigułek”, „liczenie pieniędzy”

kręcenie pigułek”, „liczenie pieniędzy”



nasila się pod wpływem emocji

nasila się pod wpływem emocji



zanika w czasie wykonywania ruchów (

zanika w czasie wykonywania ruchów (

w d. samoistym nasila się), napinania

w d. samoistym nasila się), napinania

mięśni, w skrajnych ustawieniach, w

mięśni, w skrajnych ustawieniach, w

czasie snu

czasie snu



typowe, ale nie obligatoryjne

typowe, ale nie obligatoryjne

(akinetyczny zespół Parkinsona)

(akinetyczny zespół Parkinsona)

Ad.3.

Ad.3.

spowolnienie ruchowe,

spowolnienie ruchowe,

upośledzenie automatyzmów

upośledzenie automatyzmów

ruchowych

ruchowych



hipokinezja akinezja –

hipokinezja akinezja –

twarz maskowata,

twarz maskowata,

mikrografia

mikrografia



zniesienie fizjologicznych odruchów,

zniesienie fizjologicznych odruchów,

chód drobnymi kroczkami (

chód drobnymi kroczkami (

d

d

é

é

marche

marche

á

á

petits pas

petits pas

)

)



pro-, latero- i retropulsja (

pro-, latero- i retropulsja (

objaw

objaw

niekorzystny rokowniczo

niekorzystny rokowniczo

)

)



utrata odruchu postawnego (

utrata odruchu postawnego (

padanie

padanie

)

)



osłabienie ruchowe (

osłabienie ruchowe (

wrażenie niezdolności do

wrażenie niezdolności do

dużego wysiłku

dużego wysiłku

)

)

Paradoksalna akinezja

Paradoksalna akinezja

– chory z zespołem

– chory z zespołem

Parkinsona, pod wpływem silnych przeżyć, zaczyna

Parkinsona, pod wpływem silnych przeżyć, zaczyna

nagle płynnie mówić, szybko i sprawnie poruszać się.

nagle płynnie mówić, szybko i sprawnie poruszać się.

Ad. 4. zaburzenia mowy i

Ad. 4. zaburzenia mowy i

oddychania

oddychania



mowa monotonna, słabo

mowa monotonna, słabo

artykułowana, ściszona

artykułowana, ściszona



parkinsonizm po zapaleniu mózgu – mowa może

parkinsonizm po zapaleniu mózgu – mowa może

być skandowana; iteracje , palilalia, nawet

być skandowana; iteracje , palilalia, nawet

mutyzm akinetyczny

mutyzm akinetyczny



zaburzenia oddychania pod postacią

zaburzenia oddychania pod postacią

zmiennej częstości i głębokości

zmiennej częstości i głębokości

Ad.5. objawy wegetatywne

Ad.5. objawy wegetatywne



łojotok twarzy

łojotok twarzy



ślinotok

ślinotok



napady pocenia

napady pocenia



zaburzenia zwieraczy (

zaburzenia zwieraczy (

pęcherz

pęcherz

hiperaktywny

hiperaktywny

)

)

Ad.6. objawy psychiczne

Ad.6. objawy psychiczne



labilność nastroju

labilność nastroju



nadwrażliwość

nadwrażliwość



osłabienie pamięci

osłabienie pamięci



spowolnienie myślenia

spowolnienie myślenia



zmiany psychoorganiczne

zmiany psychoorganiczne

Ad.7. inne

Ad.7. inne



wzmożone odruchy mięśni twarzy

wzmożone odruchy mięśni twarzy

(

(

wzmożenie odruchu nosowo-powiekowego

wzmożenie odruchu nosowo-powiekowego

)

)



napady przymusowego patrzenia =

napady przymusowego patrzenia =

kurcze oczne

kurcze oczne



kurcze powiek

kurcze powiek



zaburzenia zbieżności i akomodacji

zaburzenia zbieżności i akomodacji



objawy dystonii

objawy dystonii

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona



określona przez Parkinsona w 1817 r.

określona przez Parkinsona w 1817 r.

(drżączka poraźna)

(drżączka poraźna)



jest jedną z najczęstszych chorób

jest jedną z najczęstszych chorób

układu nerwowego

układu nerwowego



ok. 1,5/1000

ok. 1,5/1000



w Polsce ok. 50-55 tys. chorych,

w Polsce ok. 50-55 tys. chorych,

częstość występowania wzrasta wraz

częstość występowania wzrasta wraz

z wiekiem (osoby >65 r.ż. – 1,5%

z wiekiem (osoby >65 r.ż. – 1,5%

populacji)

populacji)



dziedziczona AD, rzadziej AR

dziedziczona AD, rzadziej AR



M>K, wiek: 50-60 lat

M>K, wiek: 50-60 lat

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

- neuropatologia

- neuropatologia



postępujący zanik komórek istoty

postępujący zanik komórek istoty

czarnej (szczególnie w bocznie

czarnej (szczególnie w bocznie

położonych okolicach części tylnej-

położonych okolicach części tylnej-

komórki zawierające melaninę):

komórki zawierające melaninę):

makroskopowo

makroskopowo

- zblednięcie

- zblednięcie

mikroskopowo

mikroskopowo

– wtręty komórkowe

– wtręty komórkowe

(ciałka Lewy’ego, rok

(ciałka Lewy’ego, rok

1920)

1920)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

- neuropatologia

- neuropatologia



zmiany również w miejscu sinawym i

zmiany również w miejscu sinawym i

w barwnikonośnych komórkach jądra

w barwnikonośnych komórkach jądra

grzbietowego n. X

grzbietowego n. X



często zmiany w pętli soczewkowej

często zmiany w pętli soczewkowej



zmiany w prążkowiu i w gałce bladej-

zmiany w prążkowiu i w gałce bladej-

niestałe, różnie nasilone

niestałe, różnie nasilone



objawy choroby Parkinsona – spadek

objawy choroby Parkinsona – spadek

stężenia dopaminy do ok. 20% normy

stężenia dopaminy do ok. 20% normy

Dlaczego komórki istoty

Dlaczego komórki istoty

czarnej ulegają zwyrodnieniu?

czarnej ulegają zwyrodnieniu?



uwarunkowania genetyczne (indukcja

uwarunkowania genetyczne (indukcja

apoptozy, przyspieszone starzenie się)

apoptozy, przyspieszone starzenie się)



czynniki toksyczne (endo- i egzogenne)

czynniki toksyczne (endo- i egzogenne)



neuroinfekcje

neuroinfekcje



stres oksydacyjny

stres oksydacyjny



zmniejszenie liczby czynników wzrostu

zmniejszenie liczby czynników wzrostu



suma działania kilku powyższych

suma działania kilku powyższych

czynników (Andre Barbeau)

czynników (Andre Barbeau)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

-

-

rozpoznanie

rozpoznanie



rozpoznanie kliniczne:

rozpoznanie kliniczne:

Min. 2 z 3:

Min. 2 z 3:

1.

1.

wzmożenie napięcia mięśniowego

wzmożenie napięcia mięśniowego

2.

2.

drżenie spoczynkowe

drżenie spoczynkowe

3.

3.

spowolnienie ruchowe, upośledzenie

spowolnienie ruchowe, upośledzenie

automatyzmów ruchowych

automatyzmów ruchowych

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

-

-

rozpoznanie

rozpoznanie



dodatkowe objawy:

dodatkowe objawy:

1.

1.

zaburzenia mowy i oddychania

zaburzenia mowy i oddychania

2.

2.

objawy wegetatywne

objawy wegetatywne

3.

3.

objawy psychiczne

objawy psychiczne

Jednostronny początek objawów

Jednostronny początek objawów

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

-

-

różnicowanie

różnicowanie



inne choroby przebiegające pod

inne choroby przebiegające pod

postacią zespołu Parkinsona

postacią zespołu Parkinsona



NIE rozpoznajemy choroby na

NIE rozpoznajemy choroby na

podstawie pojedynczych objawów

podstawie pojedynczych objawów



przynajmniej jedno TK w procesie

przynajmniej jedno TK w procesie

diagnostycznym- unikanie

diagnostycznym- unikanie

najpoważniejszych błędów

najpoważniejszych błędów

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

-leczenie

-leczenie

Włączanie leczenia farmakologicznego w

Włączanie leczenia farmakologicznego w

momencie, gdy chory odczuwa

momencie, gdy chory odczuwa

wyraźne ogranicznie aktywności

wyraźne ogranicznie aktywności

związane z objawami choroby :

związane z objawami choroby :

1.

1.

w miarę postępu choroby skuteczność

w miarę postępu choroby skuteczność

terapeutyczna danej dawki leku zmniejsza

terapeutyczna danej dawki leku zmniejsza

się

się

2.

2.

długoterminowa terapia powoduje

długoterminowa terapia powoduje

zaburzenia syntezy / magazynowania

zaburzenia syntezy / magazynowania

endogennej dopaminy (ok. 50% pacjnetów)

endogennej dopaminy (ok. 50% pacjnetów)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– leczenie

– leczenie

farmakologiczne

farmakologiczne

1.

1.

dopamina

dopamina

2.

2.

agoniści dopaminy

agoniści dopaminy

3.

3.

leki antycholinergiczne

leki antycholinergiczne

4.

4.

leki wpływające na katabolizm /

leki wpływające na katabolizm /

uwalnianie dopaminy w istocie

uwalnianie dopaminy w istocie

czarnej i prążkowiu

czarnej i prążkowiu

5.

5.

inne

inne

Ad. 1. dopamina

Ad. 1. dopamina



metaboliczne prekursory dopaminy –

metaboliczne prekursory dopaminy –

lewodopa

lewodopa

(

(

L-dihydroksyfenyloalanina

L-dihydroksyfenyloalanina

)

)

+

+



inhibitor dekarboksylazy

inhibitor dekarboksylazy

(

(

benserazyd (Madopar),

benserazyd (Madopar),

lub karbidopa (Nakom, Sinemet)

lub karbidopa (Nakom, Sinemet)

)

)

akineza

akineza

Dawkowanie:

Dawkowanie:

zaczynamy od 62,5 do 125

zaczynamy od 62,5 do 125

mg/dz.- 1 raz dziennie, co tydzień o 125 mg,

mg/dz.- 1 raz dziennie, co tydzień o 125 mg,

aż do 600-700 mg/dz. (niekiedy nawet 2000

aż do 600-700 mg/dz. (niekiedy nawet 2000

mg)

mg)

Ad. 2. agoniści dopaminy

Ad. 2. agoniści dopaminy



bromokryptyna

bromokryptyna

(

(

Bromergon, Bromokorn,

Bromergon, Bromokorn,

Parlodel

Parlodel

)-

)-

agonista rec.D

agonista rec.D

włączamy, gdy:

włączamy, gdy:

-pacjent nie reaguje już na lewodopę

-pacjent nie reaguje już na lewodopę

-pojawiają się objawy nietolerancji lewodopy

-pojawiają się objawy nietolerancji lewodopy

-pojawiają się objawy niepożądane po

-pojawiają się objawy niepożądane po

lewodopie (stosuje się razem z lewodopą)

lewodopie (stosuje się razem z lewodopą)

Dawkowanie:

Dawkowanie:

1.tydz.-1x1,25mg/dz., 2.tydz.-

1.tydz.-1x1,25mg/dz., 2.tydz.-

2x1,25mg/dz., co 1, 2 lub 4 tygodnie zwiększamy

2x1,25mg/dz., co 1, 2 lub 4 tygodnie zwiększamy

o 2,5mg/dz., aż do 15-30mg/dz. (obecnie 2-

o 2,5mg/dz., aż do 15-30mg/dz. (obecnie 2-

20mg/dz.), przy stos. razem z lewodopą- 5-15

20mg/dz.), przy stos. razem z lewodopą- 5-15

mg/dz.

mg/dz.



kabergolina

kabergolina

i

i

pergolid

pergolid

(

(

Permax

Permax

)-

)-

rec. D1 i D2

rec. D1 i D2

Ad. 3. leki

Ad. 3. leki

antycholinergiczne

antycholinergiczne



triheksyfenidyl

triheksyfenidyl

(

(

Parkopan

Parkopan

),

),

pridinol,

pridinol,

biperiden

biperiden

(

(

Akineton

Akineton

)

)

Dawkowanie:

Dawkowanie:

2-6 mg/dz.

2-6 mg/dz.

-

-

triheksyfenidyl

triheksyfenidyl



amantadyna

amantadyna

(

(

Viregyt

Viregyt

)

)

(

(

stymuluje rec. D,

stymuluje rec. D,

zwiększa uwalnianie dopaminy, blokuje rec. NMDA

zwiększa uwalnianie dopaminy, blokuje rec. NMDA

)

)

Dawkowanie:

Dawkowanie:

do 200mg/dz. (nawet 500-600 mg/dz.)

do 200mg/dz. (nawet 500-600 mg/dz.)

drżenie

drżenie

Ad. 4. leki wpływające na katabolizm /

Ad. 4. leki wpływające na katabolizm /

uwalnianie dopaminy w istocie

uwalnianie dopaminy w istocie

czarnej i prążkowiu

czarnej i prążkowiu



selegilina

selegilina

(

(

Jumex

Jumex

) – inhibitor MAO-B –

) – inhibitor MAO-B –

enzymu rokładającego dopaminę,

enzymu rokładającego dopaminę,

działanie neuroprotekcyjne

działanie neuroprotekcyjne

włączamy jako:

włączamy jako:

-

leczenie wczesnego okresu choroby

leczenie wczesnego okresu choroby

-

pomocniczo w standardowym leczeniu

pomocniczo w standardowym leczeniu

(umożliwia obniżenie stężeń dopaminy)

(umożliwia obniżenie stężeń dopaminy)

Dawkowanie:

Dawkowanie:

10 mg/dz.

10 mg/dz.

Ad. 5. inne

Ad. 5. inne



klozapina

klozapina

(

(

Klozapol

Klozapol

) –

) –

neuroleptyk atypowy,

neuroleptyk atypowy,

pochodna dibenzepiny, blokuje silnie rec. D4,

pochodna dibenzepiny, blokuje silnie rec. D4,

umiarkowane powinowactwo do D1, D2, D3, D5

umiarkowane powinowactwo do D1, D2, D3, D5

włączamy, gdy:

włączamy, gdy:

-

nasilone drżenie

nasilone drżenie

-

objawy psychotyczne po lewodopie

objawy psychotyczne po lewodopie

Dawkowanie:

Dawkowanie:

12,5 lub 25mg, 1 do kilku razy

12,5 lub 25mg, 1 do kilku razy

na dzień

na dzień

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– objawy

– objawy

niepożądane leków

niepożądane leków

Dopamina

Dopamina



zbyt szybkie zwiększanie dawki leku, :

zbyt szybkie zwiększanie dawki leku, :

-

nudności

nudności

(

(

leczymy

leczymy

- domperidon),

- domperidon),

spadki RR

spadki RR



długotrwała terapia:

długotrwała terapia:

- epizody psychotyczne, otępienie

- epizody psychotyczne, otępienie

(

(

równoczesne stosowanie leków antycholinergicznych -

równoczesne stosowanie leków antycholinergicznych -

częstsze stany zmącenia

częstsze stany zmącenia

)

)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– objawy

– objawy

niepożądane leków

niepożądane leków

Dopamina i bromokryptyna

Dopamina i bromokryptyna

-

dyskinezy

dyskinezy

–

–

¾ chorych, mimowolne ruchy

¾ chorych, mimowolne ruchy

pląsawicze – głównie twarz i kończyny dolne,

pląsawicze – głównie twarz i kończyny dolne,

zwykle po jednej stronie ciała, lub wyraźniejsze po

zwykle po jednej stronie ciała, lub wyraźniejsze po

tej stronie, po której rozpoczęła się choroba

tej stronie, po której rozpoczęła się choroba

-

zespół on-of

zespół on-of

– nagły stan bezruchu i sztywności u

– nagły stan bezruchu i sztywności u

pacjenta, który wcześniej nie zdradzał objawów

pacjenta, który wcześniej nie zdradzał objawów

choroby, ze względu na stosowanie agonistów

choroby, ze względu na stosowanie agonistów

dopaminy

dopaminy

głównie młodsi chorzy

głównie młodsi chorzy

(

(

leczymy

leczymy

-podzielenie dziennej dawki leku

-podzielenie dziennej dawki leku

na 6 porcji, lub stosowanie preparatów o

na 6 porcji, lub stosowanie preparatów o

przedłużonym działaniu;

przedłużonym działaniu;

apomorfina

apomorfina

-

-

s.c. 1-

s.c. 1-

6 mg, 1-3 x na dobę

6 mg, 1-3 x na dobę

)

)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– objawy

– objawy

niepożądane leków

niepożądane leków

Dopamina i bromokryptyna c.d

Dopamina i bromokryptyna c.d

-

-

mioklonie

mioklonie

- rzadko

- rzadko

-

-

„dwufazowa dyskineza”

„dwufazowa dyskineza”

– bardzo

– bardzo

rzadko; napady masywnych ,

rzadko; napady masywnych ,

przypominających hemibalistyczne,

przypominających hemibalistyczne,

wzmocnione przez drżenie, ruchy

wzmocnione przez drżenie, ruchy

mimowolne (0,5 do 1 godz.)

mimowolne (0,5 do 1 godz.)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– objawy

– objawy

niepożądane leków

niepożądane leków

Dopamina i bromokryptyna c.d

Dopamina i bromokryptyna c.d



objawy psychopatologiczne

objawy psychopatologiczne

– stany

– stany

psychotyczne, halucynacje, jakościowe

psychotyczne, halucynacje, jakościowe

zaburzenia swiadomości

zaburzenia swiadomości

-

¼ chorych, głównie starszych (>70 r.ż)

¼ chorych, głównie starszych (>70 r.ż)

(

(

leczymy:

leczymy:

najpierw odstawiamy

najpierw odstawiamy

agonistów, potem wprowadzamy

agonistów, potem wprowadzamy

zmniejszoną dawkę, jeżeli nie pomaga-

zmniejszoną dawkę, jeżeli nie pomaga-

klozapina

klozapina

- 12,5 lub 25 mg 1 do kilku razy

- 12,5 lub 25 mg 1 do kilku razy

dziennie

dziennie

)

)

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– leczenie

– leczenie

operacyjne

operacyjne

1. stereotaktyczne (mechaniczne,

1. stereotaktyczne (mechaniczne,

chemiczne, elektryczne lub

chemiczne, elektryczne lub

termiczne) niszczenie struktur:

termiczne) niszczenie struktur:

- wewnętrznej części gałki bladej -

- wewnętrznej części gałki bladej -

sztywności

sztywności

- tylnej części jądra brzuszno-bocznego

- tylnej części jądra brzuszno-bocznego

wzgórza - drżenia

wzgórza - drżenia

- skorupy (obustronnie) - dyskinezy

- skorupy (obustronnie) - dyskinezy

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

– leczenie

– leczenie

operacyjne

operacyjne

2. czasowe, wyłączające stymulowanie

2. czasowe, wyłączające stymulowanie

odhamowanych struktur (stymulator

odhamowanych struktur (stymulator

umieszczony pod skórą) –

umieszczony pod skórą) –

elektroda

elektroda

wprowadzana obustronnie do jądra Luysa

wprowadzana obustronnie do jądra Luysa

3. implantacja do jądra ogoniastego

3. implantacja do jądra ogoniastego

komórek poronionych płodów ludzkich

komórek poronionych płodów ludzkich

lub autologicznych komórek z rdzenia

lub autologicznych komórek z rdzenia

nadnerczy

nadnerczy

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

-

-

rokowanie

rokowanie

Skuteczne początkowo leczenie opóźnia ostatnie

Skuteczne początkowo leczenie opóźnia ostatnie

stadia choroby (inwalidztwo) tylko o kilka lat.

stadia choroby (inwalidztwo) tylko o kilka lat.

Średni okres trwania choroby wynosi 7,4 lat.

Średni okres trwania choroby wynosi 7,4 lat.

Główne przyczyny zgonu (ok. 70 r.ż.):

Główne przyczyny zgonu (ok. 70 r.ż.):

-

choroby serca

choroby serca

-

zapalenie płuc

zapalenie płuc