Organizacja pamięci

Systemy i procesy

Sposoby ujmowania

organizacji pamięci

Odrębne systemy (rodzaje) pamięci.
Kategorie procesów przetwarzania informacji.

Systemy pamięci

– tradycyjne rozróżnienia

Rodzaj zapamiętywanych treści: pamięć
słowna, obrazowa, uczuć.
Modalność sensoryczna: wzrokowa, słuchowa,
węchowa, smakowa, dotykowo-kinestetyczna.
Rozumienie treści: logiczna, mechaniczna.
Udział woli: dowolna (zamierzona), mimowolna
(niezamierzona).
Czas pomiaru: bezpośrednia, odroczona.
Rodzaj przypominania: rozpoznawcza,
odtwórcza.

Kryteria wyróżniania

systemów pamięci

Dane behawioralno poznawcze (dysocjacja
funkcjonalna, w szczególności podwójna
dysocjacja funkcjonalna).
Badania o podłożu neuronalnym
(neuropsychologiczne studia przypadków
klinicznych – dysocjacja w zaburzeniach
pamięci; neuropoznawcze badania obrazowania
mózgu – rola hipokampa, kory przedczołowej i
innych obszarów mózgu w wykonywaniu
poszczególnych rodzajów zadań pamięciowych).

Wielomagazynowy model

pamięci Atkinsona i

Shiffrina

Orientacja strukturalna (systemowa).
W skład modelu wchodzą:



struktury/magazyny – pamięć: (1) ultrakrótkotrwała;

(2) krótkotrwała; (3) długotrwała;



procesy kontrolne (np. transfer informacji między

magazynami, powtarzanie, poszukiwanie informacji).
Argumenty przemawiające za trafnością modelu:



psychologiczne (krzywa pozycji w serii, efekt

pierwszeństwa i świeżości);



neuropsychologiczne (przypadki kliniczne, m.in.

pacjenci H.M. i K.F.).
Wartość modelu – głównie historyczna.

Koncepcja poziomów

przetwarzania Craika i

Lockharta

Podejście procesualne.
Głębokość przetwarzania informacji a charakter
śladu pamięciowego (kod, trwałość).
Rodzaje przetwarzania informacji – powtarzanie: (1)
podtrzymujące; (2) elaboracyjne.
Krytyka i rozwój koncepcji – osiągnięcia pamięciowe
zależą od: (1) głębokości ptrzetwarzania; (2)
dystynktywności kodowania; (3) elaboracji; (4)
przetwarzania odpowiedniego dla transferu.
Znaczenie koncepcji i rozwój badań nad procesami
pamięci (głębokość, kierunek, typ przetwarzania).

Systemy pamięci –

dominujące typologie

Pamięć: (1) krótkotrwała (rozumiana jako operacyjna)

oraz (2) długotrwała (semantyczna-epizodyczna;

deklaratywna-proceduralna; jawna-utajona).
Typologia pamięci długotrwałej Squire’a: (1) system

deklaratywny/jawny (fakty, zdarzenia) i (2) system

niedeklaratywny/utajony (umiejętności i nawyki,

torowanie, proste warunkowanie klasyczne, uczenie

się nieasocjacyjne).
Typologia systemów i podsystemów pamięci Schactera

i Tulvinga: (1) proceduralny (umiejętności ruchowe,

umiejętności poznawcze, proste warunkowanie, proste

uczenie się asocjacyjne); (2) percepcyjny (wzrokowa

forma słów, słuchowa forma słów, opis strukturalny);

(3) semantyczny (przestrzenny, relacyjny); (4)

pierwotny (wzrokowy, słuchowy) oraz (5) epizodyczny.