Charakterystyka okresˇw rozwojowych 2009

background image

Charakterystyka

Charakterystyka

okresów rozwojowych.

okresów rozwojowych.

Zaburzenia wzrastania.

Zaburzenia wzrastania.

Beata Pyrżak

Beata Pyrżak

background image

Okresy ontogenetycznego rozwoju
człowieka

I. Okres prenatalny
II. Okres postnatalny
1. O. noworodka

0-28 dni (WHO)

2. O. niemowlęcy

do 1 roku życia

3. O. wczesnego

dzieciństwa

1-3 r.ż.

4. O. przedszkolny

4-6 r.ż

5. O. szkolny
a) przedpokwitaniowy

7-10 rok życia

b) pokwitania i

dojrzewania

10/11-18 r.ż

6. O. wieku dojrzałego

>18 r.ż

background image

Okres prenatalny

Okres prenatalny

-

jaja płodowego (bruzdkowanie,

jaja płodowego (bruzdkowanie,

implantacja w macicy)

implantacja w macicy)

-

zarodka (organogeneza) (24 godz.

zarodka (organogeneza) (24 godz.

życia-8 tyg. życia)

życia-8 tyg. życia)

- okres płodowy – ciąża trwa średnio

- okres płodowy – ciąża trwa średnio

ok. 280 dni.(38-40-42 tygodni)

ok. 280 dni.(38-40-42 tygodni)

background image

Okres prenatalny

Okres prenatalny

Okres jaja płodowego

Okres jaja płodowego

-

-

podziały i wzrost komórek

podziały i wzrost komórek

-wędrówka zapłodnionego jaja przez jajowód

-wędrówka zapłodnionego jaja przez jajowód

(powstawanie listków zarodkowych, błony

(powstawanie listków zarodkowych, błony

łożyska)

łożyska)

-zagnieżdżenie jaja płodowego w ścianie

-zagnieżdżenie jaja płodowego w ścianie

macicy ( kształtowanie łożyska)

macicy ( kształtowanie łożyska)

background image

Okres prenatalny

Okres prenatalny

Wpływ czynników zewnętrznych.

Wpływ czynników zewnętrznych.

W okresie jaja płodowego

W okresie jaja płodowego

-na zapłodnione jajo: okres wędrówki przez

-na zapłodnione jajo: okres wędrówki przez

jajowód (obumarcie, ciężkie ogólne uszkodzenia)

jajowód (obumarcie, ciężkie ogólne uszkodzenia)

W okresie zarodka

W okresie zarodka

-organogenezy – wady rozwojowe pojedyńczych narządów

-organogenezy – wady rozwojowe pojedyńczych narządów

Noworodek z IUGR-

Noworodek z IUGR-

(Interuterine Growth Retardation), wewnątrzmacicznym

(Interuterine Growth Retardation), wewnątrzmacicznym

zaburzeniem wzrastania i rozwoju

zaburzeniem wzrastania i rozwoju

(masa ciała, długość znajduje się poniżej 10 centyla na standaryzowanej krzywej

(masa ciała, długość znajduje się poniżej 10 centyla na standaryzowanej krzywej

wzrastania pomimo prawidłowego czasu trwania ciąży – wieku ciążowego. U tych

wzrastania pomimo prawidłowego czasu trwania ciąży – wieku ciążowego. U tych

noworodków uszkodzenie podziałów komórkowych następuje we wczesnej fazie

noworodków uszkodzenie podziałów komórkowych następuje we wczesnej fazie

rozwoju zarodkowego, długość ciała po urodzeniu jest niższa niż -2SD)

rozwoju zarodkowego, długość ciała po urodzeniu jest niższa niż -2SD)

Typ I symetryczny IUGR-

Typ I symetryczny IUGR-

niedobór masy ciała, długości, małe obwody głowy, klatki

niedobór masy ciała, długości, małe obwody głowy, klatki

piersiowej ( uszkodzenie wczesne)

piersiowej ( uszkodzenie wczesne)

Typ II asymetryczny IUGR

Typ II asymetryczny IUGR

– popularnie dystrofia płodu– niedobór masy ciała przy

– popularnie dystrofia płodu– niedobór masy ciała przy

prawidłowej długości i obwodach głowy i klatki piersiowej (uszkodzenie późne)

prawidłowej długości i obwodach głowy i klatki piersiowej (uszkodzenie późne)

Rola łożyska

Rola łożyska

background image

20 tydzień zycia

background image

Diagnostyka okresu

Diagnostyka okresu

wewnątrzłonowego i w chwili

wewnątrzłonowego i w chwili

urodzenia

urodzenia

1.

1.

Wywiad

Wywiad

uwzględniający historię rodzinną dziecka

uwzględniający historię rodzinną dziecka

(dane dotyczące historii aktualnej ciąży, dane

(dane dotyczące historii aktualnej ciąży, dane

dotyczące rozwoju fizycznego rodziców i ich chorób

dotyczące rozwoju fizycznego rodziców i ich chorób

przewlekłych -drzewo genealogiczne, dokładne dane

przewlekłych -drzewo genealogiczne, dokładne dane

dotyczące stanu zdrowia matki w czasie ciąży i przed

dotyczące stanu zdrowia matki w czasie ciąży i przed

ciążą, - jakie brała leki, rodzaj pracy, używki, liczby

ciążą, - jakie brała leki, rodzaj pracy, używki, liczby

ciąż, statusu socjoekonomicznego, przebieg porodu,

ciąż, statusu socjoekonomicznego, przebieg porodu,

określenie wieku ciążowego – licząc od pierwszego

określenie wieku ciążowego – licząc od pierwszego

dnia pierwszej miesiączki, stanu dziecka po porodzie)

dnia pierwszej miesiączki, stanu dziecka po porodzie)

2. Badanie auksologiczne

2. Badanie auksologiczne

(usg prenatalne)

(usg prenatalne)

3. Badania laboratoryjne

3. Badania laboratoryjne

4. Badanie psychoneurologiczne

4. Badanie psychoneurologiczne

(pierwsze ruchy

(pierwsze ruchy

płodu- 14 tydz ciąży, ruchliwość płodu, ocena tętna

płodu- 14 tydz ciąży, ruchliwość płodu, ocena tętna

płodu)

płodu)

background image

background image

Okres okołoporodowy

Okres okołoporodowy

Ostatnie dni przed porodem, moment porodu

Ostatnie dni przed porodem, moment porodu

i około 3 dni po porodzie.

i około 3 dni po porodzie.

Definicja:

Definicja:

Jest to okres dojrzewania płodu do

Jest to okres dojrzewania płodu do

samodzielnego życia poza ustrojem matki.

samodzielnego życia poza ustrojem matki.

W tym okresie następuje dojrzewanie

W tym okresie następuje dojrzewanie

własnych układów regulacyjnych, głównie

własnych układów regulacyjnych, głównie

czynności oddechowych, krążenia i układu

czynności oddechowych, krążenia i układu

neurohormonalnego.

neurohormonalnego.

background image

Okres okołoporodowy

Okres okołoporodowy

1.Przebieg porodu

1.Przebieg porodu

-czas odpłynięcia wód płodowych

-czas odpłynięcia wód płodowych

-Czas trwania porodu

-Czas trwania porodu

-Stosowane leki

-Stosowane leki

-Zapis KTG

-Zapis KTG

-Zaburzenia u płodu

-Zaburzenia u płodu

-Równowaga kwasowo-zasadowa we krwi naczyń pępowinowych

-Równowaga kwasowo-zasadowa we krwi naczyń pępowinowych

2.Rodzaj porodu

2.Rodzaj porodu

-siłami natury

-siłami natury

-cięcie cesarskie

-cięcie cesarskie

-zabiegowy (kleszcze, wyciąg próżniowy)

-zabiegowy (kleszcze, wyciąg próżniowy)

3. Resuscytacja noworodka

3. Resuscytacja noworodka

-podanie tlenu

-podanie tlenu

-intubacja

-intubacja

-podane leki

-podane leki

-ocena w skali Apgar.

-ocena w skali Apgar.

background image

Punktacja Virginii Apgar

Punktacja Virginii Apgar

Ocena pięciu parametrów punktowanych

Ocena pięciu parametrów punktowanych

od 0-2.

od 0-2.

Stan dobry noworodka 8-10 punktów

Stan dobry noworodka 8-10 punktów

Stan średni 4-7 punktów

Stan średni 4-7 punktów

Stan ciężki 0-3 punktów

Stan ciężki 0-3 punktów

Oceny dokonuje się co najmniej w 1. i 5. minucie życia.

Oceny dokonuje się co najmniej w 1. i 5. minucie życia.

Ocena w 1. minucie życia pomaga w identyfikacji

Ocena w 1. minucie życia pomaga w identyfikacji

noworodków wymagających bezpośredniej pomocy.

noworodków wymagających bezpośredniej pomocy.

Punktacja w 5. minucie pozwala na ocenę skuteczności

Punktacja w 5. minucie pozwala na ocenę skuteczności

udzielanej pomocy w przywróceniu prawidłowych funkcji

udzielanej pomocy w przywróceniu prawidłowych funkcji

życiowych lub wskazuje na pogorszenie stanu dziecka

życiowych lub wskazuje na pogorszenie stanu dziecka

background image

OBJAW

PUNKTACJA

O

1

2

Zabarwienie

powłok skórnych

Sinica,

bladość

Tułów

różowy,

kończyny

sine

Cała skóra

różowa

Czynność

serca/min

Brak

<100

>100

Reakcja na bodźce

(np. wprowadzenie

cewnika do nosa)

Brak

reakcji

Grymas

twarzy

Kaszel lub

kichanie

Aktywność

(napięcie

mięśniowe)

Brak

napięcia,

wiotkość

uogólnion

a)

Napięcie

obniżone,

zaznaczone

ułożenie

zgięciowe

Napięcie

prawidłowe,

ułożenie

zgięciowe

Czynność

oddechowa

Brak

Słaba,

nieregularna

Głośny płacz

background image

Ocena stanu noworodka

Ocena stanu noworodka

Adaptacja pourodzeniowa, ze

Adaptacja pourodzeniowa, ze

szczególnym uwzględnieniem

szczególnym uwzględnieniem

czynności oddychania i krążenia

czynności oddychania i krążenia

Istotne wady wrodzone, mogące mieć

Istotne wady wrodzone, mogące mieć

wpływ na stan noworodka i jego rozwój

wpływ na stan noworodka i jego rozwój

Uszkodzenia porodowe

Uszkodzenia porodowe

background image

Wartość parametrów oddechowo-

krążeniowych

Częstość oddechów/min

Częstość pracy serca/min

norma

bradypno

e

tachypno

e

norma

bradykar

dia

tachykar

dia

30-50

<30

>50

125

<80

>190

background image

Ocena stanu noworodka

Ocena stanu noworodka

1.Wygląd dziecka

1.Wygląd dziecka

-ułożenie ciała

-ułożenie ciała

-meszek, cechy przenoszenia

-meszek, cechy przenoszenia

-zabarwienie powłok skórnych

-zabarwienie powłok skórnych

-cechy zmian uwarunkowanych chromosomalnie (zespół Downa, Turnera)

-cechy zmian uwarunkowanych chromosomalnie (zespół Downa, Turnera)

-masa ciała odpowiednia do czasu trwania ciąży (za duża, za mała)

-masa ciała odpowiednia do czasu trwania ciąży (za duża, za mała)

2.Skóra

2.Skóra

-obecność znamion, podbarwienie smółką, wybroczyny, lokalna sinica

-obecność znamion, podbarwienie smółką, wybroczyny, lokalna sinica

3. Głowa

3. Głowa

-wielkość i napięcie ciemiączka przedniego i tylnego

-wielkość i napięcie ciemiączka przedniego i tylnego

-obwód głowy

-obwód głowy

-obecność krwiaka podokostnowego

-obecność krwiaka podokostnowego

background image

Ocena stanu noworodka

Ocena stanu noworodka

4.Twarz

4.Twarz

-osadzenie gałek ocznych

-osadzenie gałek ocznych

-wylewy dospojówkowe

-wylewy dospojówkowe

-opadanie powiek

-opadanie powiek

-zaćma (czerwony reflex)

-zaćma (czerwony reflex)

-niedorozwój żuchwy (zespół Pierre’a Robina często z rozszczepem podniebienia)

-niedorozwój żuchwy (zespół Pierre’a Robina często z rozszczepem podniebienia)

-rozszczep wargi

-rozszczep wargi

5.Jama ustna

5.Jama ustna

-symetria języka

-symetria języka

-rozszczep podniebienia

-rozszczep podniebienia

-obecność pereł Epsteina (grudki nabłonkowe na podniebieniu twardym)

-obecność pereł Epsteina (grudki nabłonkowe na podniebieniu twardym)

-ilość śliny (obfita- niedrożność przełyku)

-ilość śliny (obfita- niedrożność przełyku)

6. Kończyny górne i dolne

6. Kończyny górne i dolne

-proporcje ramion i palców

-proporcje ramion i palców

-liczebność palców

-liczebność palców

-ruchomość bierna i czynna

-ruchomość bierna i czynna

-objawy niedowładu (Erba, Klumpkego)

-objawy niedowładu (Erba, Klumpkego)

-linie papilarne

-linie papilarne

-obrzęki

-obrzęki

background image

Ocena stanu noworodka

Ocena stanu noworodka

7. Klatka piersiowa

7. Klatka piersiowa

-symetria

-symetria

-zniekształcenia

-zniekształcenia

-zaburzenia oddychania i częstość oddychania

-zaburzenia oddychania i częstość oddychania

-szmery dodatkowe

-szmery dodatkowe

-powiększenie gruczołów sutkowych

-powiększenie gruczołów sutkowych

8. Układ krążenia

8. Układ krążenia

-tony serca i szmery

-tony serca i szmery

-uderzenie koniuszkowe

-uderzenie koniuszkowe

-tętno na obwodzie (tętnica ramienna i udowa)

-tętno na obwodzie (tętnica ramienna i udowa)

9. Brzuch

9. Brzuch

-powiększenie wątroby i śledziony

-powiększenie wątroby i śledziony

-ocena wielkości nerek (dolne bieguny są z reguły wyczuwalne)

-ocena wielkości nerek (dolne bieguny są z reguły wyczuwalne)

-drożność odbytu

-drożność odbytu

-przepukliny

-przepukliny

background image

Ocena stanu noworodka

Ocena stanu noworodka

10. Narządy płciowe

10. Narządy płciowe

-męskie: obecność jader, wodniaki

-męskie: obecność jader, wodniaki

-żeńskie: przerost łechtaczki, krwawienia z pochwy, prawidłowość budowy warg sromowych

-żeńskie: przerost łechtaczki, krwawienia z pochwy, prawidłowość budowy warg sromowych

-trudne do jednoznacznej oceny- obojnacze :przerośnięta łechtaczka lub prącie,

-trudne do jednoznacznej oceny- obojnacze :przerośnięta łechtaczka lub prącie,

labioscrotum

labioscrotum

11.Grzbiet

11.Grzbiet

-skrzywienie kręgosłupa

-skrzywienie kręgosłupa

-rozszczep kręgosłupa

-rozszczep kręgosłupa

-budowa kości krzyżowej

-budowa kości krzyżowej

12. Ośrodkowy układ nerwowy

12. Ośrodkowy układ nerwowy

-spontaniczne ruchy kończyn

-spontaniczne ruchy kończyn

-ułożenie kończyn

-ułożenie kończyn

-zachowanie (pobudzenie, nadmierny spokój, senność)

-zachowanie (pobudzenie, nadmierny spokój, senność)

-charakter krzyku

-charakter krzyku

-symetria odruchów Moro i chwytnych

-symetria odruchów Moro i chwytnych

13. Badanie stawów biodrowych

13. Badanie stawów biodrowych

- Objaw przeskakiwania (dyslokacja głowy kości udowej poza panewkę w trakcie

- Objaw przeskakiwania (dyslokacja głowy kości udowej poza panewkę w trakcie

odwodzenia ud)

odwodzenia ud)

background image

Ocena stanu noworodka

Ocena stanu noworodka

1.Pomiary auksologiczne

1.Pomiary auksologiczne

-

obwód głowy

obwód głowy

-

obwód klatki piersiowej

obwód klatki piersiowej

-

długość ciemieniowo-siedzeniowa

długość ciemieniowo-siedzeniowa

2. Ocena dojrzałości morfologicznej i neurologicznej

2. Ocena dojrzałości morfologicznej i neurologicznej

noworodka na podstawie skali Dubowitza i Goldberga

noworodka na podstawie skali Dubowitza i Goldberga

(11 kryteriów morfologicznych i 10 neurologicznych).

(11 kryteriów morfologicznych i 10 neurologicznych).

Na ich podstawie można określic wiek płodowy z

Na ich podstawie można określic wiek płodowy z

dokładnością do 1-2 tygodni.

dokładnością do 1-2 tygodni.

Oceny można również dokonać na podstawie

Oceny można również dokonać na podstawie

skojarzonej oceny morfologiczno-neurologicznej wg

skojarzonej oceny morfologiczno-neurologicznej wg

Ballarda

Ballarda

background image

background image

background image

Punktacja

Czas trwania ciąży w

tygodniach

0-9

10-12
13-16
17-20
21-24
25-27
28-31
32-35
36-39
40-43
44-46
47-50
51-54
55-58
59-62
63-65
66-69

26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42

Ocena punktowa w skali Dubowitza

background image

background image

background image

background image

Pomiary auksologiczne

Pomiary auksologiczne

noworodka

noworodka

Średnia długość noworodka wynosi 55

Średnia długość noworodka wynosi 55

2,5

2,5

cm u chłopców i 53,4

cm u chłopców i 53,4

2,5 u dziewczynek

2,5 u dziewczynek

Masa ciała 3,55

Masa ciała 3,55

0,44 u chłopców i 3,37

0,44 u chłopców i 3,37

0,40 u dziewczynek

0,40 u dziewczynek

Średni obwód głowy wynosi u chłopców

Średni obwód głowy wynosi u chłopców

35,0

35,0

1,3 cm, u dziewczynek 34,3

1,3 cm, u dziewczynek 34,3

1,1 cm

1,1 cm

background image

Proporcje ciała noworodka i starszych dzieci

Proporcje ciała noworodka i starszych dzieci

background image

background image

background image

Proporcje ciała noworodka

Proporcje ciała noworodka

-

-

głowa jest duża , jej długość wynosi ¼

głowa jest duża , jej długość wynosi ¼

długości ciała.

długości ciała.

-

twarz jest okrągła, z mała żuchwą, klatka

twarz jest okrągła, z mała żuchwą, klatka

piersiowa o przekroju okrągłym, brzuch

piersiowa o przekroju okrągłym, brzuch

wysoko wysklepiony a kończyny krótkie

wysoko wysklepiony a kończyny krótkie

-

proporcje osiowe tj wymiar górno-dolny

proporcje osiowe tj wymiar górno-dolny

wynosi 1,7 podczas gdy w 10 roku życia

wynosi 1,7 podczas gdy w 10 roku życia

wymiar ten jest równy 1,00

wymiar ten jest równy 1,00

background image

Rozwój psychospołeczny

Rozwój psychospołeczny

noworodka

noworodka

Preferencyjnie fiksuje wzrok na

Preferencyjnie fiksuje wzrok na

twarzy matki

twarzy matki

Reakcja na ton głosu matki

Reakcja na ton głosu matki

Po tygodniu zwraca główkę w stronę

Po tygodniu zwraca główkę w stronę

mówiącej matki

mówiącej matki

Wykonuje żywe ruchy kończyn w

Wykonuje żywe ruchy kończyn w

odpowiedzi na znany głos

odpowiedzi na znany głos

Uczy się więzi z matką

Uczy się więzi z matką

background image

Wiek niemowlęcy

Wiek niemowlęcy

Rozwój fizyczny

Rozwój fizyczny

-

Masa ciała : 4-5 miesiąc życia niemowlę podwaja, potraja masę ciała w 12 miesiącu

Masa ciała : 4-5 miesiąc życia niemowlę podwaja, potraja masę ciała w 12 miesiącu

życia

życia

Przyrost miesięczny ciężaru ciała u niemowlęcia w pierwszych 5 miesiącach wynosi

Przyrost miesięczny ciężaru ciała u niemowlęcia w pierwszych 5 miesiącach wynosi

po ok. 700g a następnych 7 miesiącach 500 g

po ok. 700g a następnych 7 miesiącach 500 g

Wzór: Do 5 miesiąca

Wzór: Do 5 miesiąca

W= ciężar ciała urodzeniowy + (miesiąc życia x 700)

W= ciężar ciała urodzeniowy + (miesiąc życia x 700)

od 5-12 miesiąca

od 5-12 miesiąca

W=ciężar urodzeniowy + (miesiąc życia x 500)

W=ciężar urodzeniowy + (miesiąc życia x 500)

-

Długość ciała w 12 miesiącu życia wynosi: długość urodzeniowa +50% długości

Długość ciała w 12 miesiącu życia wynosi: długość urodzeniowa +50% długości

urodzeniowej

urodzeniowej

-

Obwód głowy przy urodzeniu jest większy niż obwód klatki piersiowej, ale między 4-

Obwód głowy przy urodzeniu jest większy niż obwód klatki piersiowej, ale między 4-

12 miesiącem życia się zrównują (nie dotyczy to dzieci z IUGR). W pierwszym roku

12 miesiącem życia się zrównują (nie dotyczy to dzieci z IUGR). W pierwszym roku

życia zwiększa się o około 12 centymetrów

życia zwiększa się o około 12 centymetrów

-

Przednie ciemiączko zarasta do 18 miesiąca życia

Przednie ciemiączko zarasta do 18 miesiąca życia

-

Tylne ciemiączko do 6 tygodnia życia

Tylne ciemiączko do 6 tygodnia życia

-

Pierwsze zęby pojawiają się między 5 a 9 miesiącem życia, po ukończeniu roku jest

Pierwsze zęby pojawiają się między 5 a 9 miesiącem życia, po ukończeniu roku jest

ich : liczba miesięcy - 6=nalezna liczba zębów (duże różnice indywidualne).

ich : liczba miesięcy - 6=nalezna liczba zębów (duże różnice indywidualne).

background image

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

RUCHOWY

RUCHOWY

1.

1.

W leżeniu na brzuchu :

W leżeniu na brzuchu :

- obraca głowę z położenia środkowego w

- obraca głowę z położenia środkowego w

bok

bok

- kończyny całkowicie zgięte

- kończyny całkowicie zgięte

- odruchowe pełzanie nóżkami

- odruchowe pełzanie nóżkami

2.

2.

Przy próbie postawienia, odruchowy

Przy próbie postawienia, odruchowy

wyprost nóg

wyprost nóg

3.

3.

Chód automatyczny

Chód automatyczny

4.

4.

Na plecach

Na plecach

- ułożenie głowy na boku

- ułożenie głowy na boku

- naprzemienne ruchy kończyn

- naprzemienne ruchy kończyn

5.

5.

Przy podciąganiu do siadu głowa opada w

Przy podciąganiu do siadu głowa opada w

przód

przód

6.

6.

W pozycji siedzącej kilkakrotnie unosi

W pozycji siedzącej kilkakrotnie unosi

głowę i utrzymuje ją przez 1 s

głowę i utrzymuje ją przez 1 s

7.

7.

Dłonie zamknięte, odruch chwytny rąk

Dłonie zamknięte, odruch chwytny rąk

0

miesięcy

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

RUCHOWY

RUCHOWY

1

1

miesiąc

miesiąc

1. W leżeniu na brzuchu

1. W leżeniu na brzuchu

unosi na moment głowę

unosi na moment głowę

( do 3s )

( do 3s )

2. W leżeniu na plecach

2. W leżeniu na plecach

głowa w linii środkowej

głowa w linii środkowej

przynajmniej przez 10s

przynajmniej przez 10s

3. Mimowolnie prowadzi

3. Mimowolnie prowadzi

rękę do ust

rękę do ust

4. Stawia opór przy próbie

4. Stawia opór przy próbie

otwierania pięści

otwierania pięści

5. Dłonie częściej lekko

5. Dłonie częściej lekko

otwarte

otwarte

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

RUCHOWY

RUCHOWY

1. W leżeniu na brzuchu unosi

1. W leżeniu na brzuchu unosi

głowę do kąta 45 stopni i

głowę do kąta 45 stopni i

utrzymuje ją przez 10s

utrzymuje ją przez 10s

2. Zanikanie chodu

2. Zanikanie chodu

automatycznego i reakcji

automatycznego i reakcji

podparcia

podparcia

3. W siadzie nie prostuje

3. W siadzie nie prostuje

tułowia i trzyma głowę

tułowia i trzyma głowę

prosto przez 5s

prosto przez 5s

4. Energicznie wymachuje

4. Energicznie wymachuje

nóżkami

nóżkami

5. Trzyma grzechotkę przez

5. Trzyma grzechotkę przez

krótki czas

krótki czas

2

miesiąc

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

RUCHOWY

RUCHOWY

3

miesiąc

1. W leżeniu na brzuchu unosi głowę

pod kątem 45 - 90 stopni i
utrzymuje przez minimum 1min

2. Podpiera się na przedramionach

3. Podnosi ręce nad głowę i obserwuje

je

4. Dłonie otwarte

5. Porusza grzechotką włożoną mu do

ręk

6. Przy podciąganiu do pionu lekko

unosi głowę

7. W siadzie kontroluje głowę przez

0,5min

6. Postawione opiera się o podłoże

nogami ugiętymi w kolanach i
biodrach, jedna noga unosi się
automatycznie

7. Wiedzie na wpół otwartą rękę do

trzymanej przed nim zabawki

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

RUCHOWY

RUCHOWY

4

miesiąc

1.  W leżeniu na brzuchu trzyma łokcie
przed ramionami
w pewnym podporze na przedramionach

2 . Naprzemiennie kopie nóżkami

3.  Dobra kontrola głowy

4.  Obraca się z brzucha na plecy

5.  W leżeniu na plecach podnosi ręce do
ust, sięga do
kolan

6.  Siedzi podtrzymywany za dolną część
tułowia, ręce
opadają do tułowia

7.  W staniu opiera się na palcach z
naprzemiennym
zginaniem i prostowaniem kończyn w
stawach
kolanowych i skokowych

8.   Pełza po okręgu

9.  Wkłada zabawkę do ust

10. Zbliża niepewnie dłoń do grzechotki,
bawi się palcami

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ 

RUCHOWY

RUCHOWY

5

miesiąc

1. W leżeniu przodem buja się przód -

tył i na boki, unosi ręce z wyprostem
nóg ( pływanie )

2. Podpiera się na prostych rękach i

sięga po zabawkę umieszczoną na
wysokości wzroku

3. W leżeniu na plecach sięga do stóp i

prowadzi je do ust, aktywnie unosi
głowę

4. Przetacza się z brzucha na plecy i

odwrotnie

5. Siedzi pochylony

6. Chwyta grzechotkę całą dłonią z

prostym kciukiem, wkłada ją do buzi i
przekłada z ręki do ręki

7. W staniu opiera się na czubkach

palców

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

6

miesiąc

1. W leżeniu na brzuchu podpiera się na

dłoniach i stopach

2. Siedzi z prostymi plecami, a mając

oparcie chwyta grzechotkęjedną ręką,
początki podparcia z przodu

3. Trzymane pionowo utrzymuje częściowo

ciężar ciała

4. W leżeniu na plecach unosi głowę i bawi

się stopami

5. Przy podciąganiu samo trzyma się za

podane palce i aktywnie
się podciąga

6. Początek reakcji równoważnych

7. Sięga tylko po jedną z dwóch podanych

kostek (drugą upuszcza)

8. Wyciąga rączki, by go wziąć na ręce

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

7

miesiąc

1. Samo podciąga się do pozycji siedzącej

2. Siedzi niepewnie, mocno balansuje z

podparciem z przodu

3. Pełza okrężnie i do tyłu

4. Obraca się w obie strony

5. Podciągane do stania stoi przez moment

trzymane za ręce, sprężynuje

6. W leżeniu na plecach bawi się swoimi

stopami

7. Chwyta palcami i prostym kciukiem

8. Sięga po każdą kostkę obiema rękami

9. Obraca zabawkę w ręce i uderza nią w stół

10.Gotowość "do skoku"

11. W leżeniu na brzuchu utrzymuje rękę nad

podłożem przez minimum 3s

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

8

miesiąc

1. Siedzi pewnie bez oparcia przez

minimum 5s

2. Z leżenia na brzuchu próbuje siadać

zginając biodra i obracając tułów

3. Równowaga w siadzie, podpiera się z

przodu i z boku

4. Pełza na brzuchu do przodu

5. Próbuje podnieć się do stania

6. Stoi trzymane za ręce

7. Świadomie wypuszcza przedmioty

8. Chwyt pęsetowy

9. Dzwoni dzwoneczkiem

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

miesiąc

1. Potrafi przejść z siadu do

leżenia z siadu

2. W siadzie dobra równowaga,

obraca się wokół własnej
osi,podpiera się z tyłu

3. Trzymane za ręce stoi na

całych podeszwach aktywnie
podnosząc nogę

4. Celowo upuszcza przedmiot

5. Dotyka palcem wskazującym

szczegółów zabawki

6. Zdejmuje z głowy czapkę

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

10

miesiąc

 

1. Chodzi bokiem trzymając się

poręczy

2. Z leżenia na brzuchu podnosi się

do siadu

3. Stabilnie siedzi w siadzie prostym

4. Dobrze siedzi na krześle

5. Kołysze się na czworakach

6. Wyjmuje mały przedmiot z

dużego

7. Podaje zabawkę ale nie potrafi

jej wypuścić z ręki

8. Posuwa  kostkę po stole aby ją

zrzucić

9. Podnosi pokrywę plastikowego

pojemnika

10. Kołysze kółko na sznurku

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

11

miesiąc

1. Raczkuje

2. Staje samodzielnie chwytając się

poręczy

3. Chodzi bokiem trzymając się mebli

4. Chodzi trzymane za ręce

5. Dobra równowaga w siadzie, nawet

przy podnoszeniu jednej nogi do
góry

6. Chwyta guzik zgiętym kciukiem i

palcem wskazującym -
chwytszczypcowy

7. Znajduje schowaną pod

przykryciem zabawkę

8. Próbuje wyjąć kostkę z sześcianu

9. Przyciąga zabawkę za sznurek  

background image

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

WIEK  DZIECKA ROZWÓJ  RUCHOWY

12

miesiąc

1. Pełne raczkowanie

2. Chodzi trzymane za jedną

rękę

3. Pierwsze samodzielne kroki

z uniesionymi rękami

4. Dobra równowaga w klęku

z prostym tułowiem

5. Wkłada mały przedmiot do

dużego

6. Po nauce umie samo pić z

kubeczka

7. Próby samodzielnego

jedzenia łyżką

background image

Wczesnego dzieciństwa

Wczesnego dzieciństwa

Po ukończeniu 1 roku życia szybkość wzrastania zmniejsza się

Po ukończeniu 1 roku życia szybkość wzrastania zmniejsza się

i średni przyrost długości ciała wynosi w 2.r.ż ok. 12 cm, w 3.

i średni przyrost długości ciała wynosi w 2.r.ż ok. 12 cm, w 3.

r.ż 8

r.ż 8

Masa ciała w 2. r.z 2,5 kg, w 3. r.ż 2 kg

Masa ciała w 2. r.z 2,5 kg, w 3. r.ż 2 kg

Obwód głowy w 2.r.ż wzrasta tylko 2 cm i stanowi 4/5 swej

Obwód głowy w 2.r.ż wzrasta tylko 2 cm i stanowi 4/5 swej

końcowej wartości

końcowej wartości

Zmniejsza się ilość tkanki podskórnej której szczytowy okres

Zmniejsza się ilość tkanki podskórnej której szczytowy okres

rozwoju przypada na 9 miesiąc życia , zmniejsza się łaknienie,

rozwoju przypada na 9 miesiąc życia , zmniejsza się łaknienie,

dziecko zmienia proporcje staje się smuklejsze, w związku z

dziecko zmienia proporcje staje się smuklejsze, w związku z

pionizacją – zaznacza się lordoza lędźwiowa, brzuszek jest

pionizacją – zaznacza się lordoza lędźwiowa, brzuszek jest

wypięty ku przodowi

wypięty ku przodowi

Ukończenie 3.r.ż zamyka fazę rozwoju wczesnego dzieciństwa.

Ukończenie 3.r.ż zamyka fazę rozwoju wczesnego dzieciństwa.

background image

Wiek przedszkolny i szkolny

Wiek przedszkolny i szkolny

Pomiary antropometryczne

Pomiary antropometryczne

Określanie proporcjonalności

Określanie proporcjonalności

budowy ciała

budowy ciała

Ocena dojrzałości szkieletowej- wiek

Ocena dojrzałości szkieletowej- wiek

kostny

kostny

Ocena rozwoju

Ocena rozwoju

psychoneurologicznego

psychoneurologicznego

background image

Ocena wieku kostnego

Ocena wieku kostnego

background image

background image

Wiek przedszkolny i szkolny

Wiek przedszkolny i szkolny

Względnie stabilny przyrost masy i długości ciała

Względnie stabilny przyrost masy i długości ciała

wynoszące około 2 kg masy ciała i 6-8 cm długości na rok

wynoszące około 2 kg masy ciała i 6-8 cm długości na rok

Lordoza lędźwiowa i wysunięty do przodu brzuch

Lordoza lędźwiowa i wysunięty do przodu brzuch

stopniowo wyrównują się , zmniejszają się poduszeczki

stopniowo wyrównują się , zmniejszają się poduszeczki

tłuszczowe, ujawnia się normalny łuk stopy, znika pozorne

tłuszczowe, ujawnia się normalny łuk stopy, znika pozorne

spłaszczenie stopy niesłusznie oceniane wcześniej jako

spłaszczenie stopy niesłusznie oceniane wcześniej jako

płaskostopie, w obrębie czaszki cześć twarzowa powiększa

płaskostopie, w obrębie czaszki cześć twarzowa powiększa

się wyraźniej niż mózgowa, szczęki rozrastają się następuje

się wyraźniej niż mózgowa, szczęki rozrastają się następuje

wymiana zębów na stałe

wymiana zębów na stałe

Postęp rozwoju neurologicznego i psychospołecznego,

Postęp rozwoju neurologicznego i psychospołecznego,

rozwój mowy, umiejętności rysowania, porozumiewania się

rozwój mowy, umiejętności rysowania, porozumiewania się

i zabawy z rówieśnikami, budzi się zainteresowanie

i zabawy z rówieśnikami, budzi się zainteresowanie

różnicami płciowymi

różnicami płciowymi

background image

Okres przedpokwitaniowy

Okres przedpokwitaniowy

Między 7-8 rokiem życia – u chłopców

Między 7-8 rokiem życia – u chłopców

później występuje niewielkie o około 1

później występuje niewielkie o około 1

cm przyspieszenie wrastania które

cm przyspieszenie wrastania które

nazwano skokiem wzrastania

nazwano skokiem wzrastania

pośrednim

pośrednim

(midchildhood spurt),

(midchildhood spurt),

aby

aby

przed samym pokwitaniem wróci do

przed samym pokwitaniem wróci do

poprzedniej szybkości tj 6 cm/rok

poprzedniej szybkości tj 6 cm/rok

Przed okresem pokwitania dziewczynki

Przed okresem pokwitania dziewczynki

są nieco niższe niż chłopcy

są nieco niższe niż chłopcy

background image

Okres pokwitania

Okres pokwitania

Dziewczynki między 10-14 rokiem życia

Dziewczynki między 10-14 rokiem życia

wchodzą w skok wzrostu który wynosi

wchodzą w skok wzrostu który wynosi

średnio 8,5 cm/rok

średnio 8,5 cm/rok

Chłopcy wchodzą w skok od 12 roku życia i

Chłopcy wchodzą w skok od 12 roku życia i

rosną średnio 9,5 cm na rok

rosną średnio 9,5 cm na rok

Równocześnie wcześniej u dziewcząt

Równocześnie wcześniej u dziewcząt

zaczyna się rozwój drugorzędnych cech

zaczyna się rozwój drugorzędnych cech

płciowych, dziewczynki wcześniej uzyskują

płciowych, dziewczynki wcześniej uzyskują

pełną dojrzałość układu rozrodczego.

pełną dojrzałość układu rozrodczego.

background image

Cechy

chłopcy

dziewczynki

średnia

zakres

średnia

zakres

Początek powiększania jąder

11,5

9,5-14

Mutacja głosu

13,5

Rozwój piersi. Th II

10,5

8,5-13,0

Menarche

12,7

Szczyt szybkości wzrastania

(wartości maksymalnej

szybkości wzrastania)

14,0

10 cm/rok

(7-13)

12,0 (9-12 mies

przed menarche)

9 cm/rok (7-11)

Czas trwania okresu

dojrzewania

3,5 (2-

4,5)

4,2 (1,5-6)

Wiek występowania zasadniczych fizycznych objawów dojrzewania

background image

Stadiu

m

P

Opis

Wiek początku stadium w
latach

Średni

Zakres (95%)

I

Wygląd przedpokwitaniowy brak owłosienia płciowego.
Może być widoczny meszek w okolicy wzgórka łonowego,
który nie jest większy niż na powierzchni brzucha

II

Długie pojedyncze, słabo pigmentowane włosy proste lub
nieco skręcone, głównie u podstawy prącia


13,4


11,2-15,6

III

Włosy znacznie ciemniejsze, skręcone, grubsze,
rozprzestrzeniają się nad spojenie łonowe


13,9


11,9-16,0

IV

Włosy typowe dla osób dorosłych, ale powierzchnia pokryta
przez nie jest nadal znacznie mniejsza niż u dorosłych. Nie
rozprzestrzeniają się na przyśrodkową powierzchnię ud


14,4


12,2-16,5

V

Owłosienie jest pod względem wyglądu i rozmieszczenia
typowe dla dorosłego mężczyzny, kształtu odwróconego
trójkąta, tak jak u kobiet, owłosienie zajmuje wewnętrzną
powierzchnie ud, ale nie rozprzestrzenia się ponad
podstawę odwróconego trójkąta. U 80 % mężczyzn
owłosienie łonowe następnie rozszerza się poza ten trójkąt,
ale następuje to dopiero w pewien czas po osiągnięciu
stadium V, niektórzy określają jako stadium VI, zwykle nie
wcześniej niż w połowie trzeciej dekady życia


15,2


13,3-17,3

Stadia owłosienia łonowego (P=pubarche) u chłopców
oraz średni wiek wystąpienia kolejnego stadium i zakres wieku,
w którym 95% chłopców osiąga dane stadium wg Tannera)

background image

Stadiu

m

G

Opis

Wiek początku stadium w
latach

Średni

Zakres (95%)

I

Wygląd przedpokwitaniowy: jądra , moszna i prącie
niemal tych samych rozmiarów co we wczesnym
dzieciństwie

II

Początek powiększania moszny i jąder, zmiana w fakturze
skóry moszny, dyskretne pomarszczenie, pigmentacja


11,6


9,5-13,8

III

Powiększenie prącia, przede wszystkim na długość, ale i
nieco na grubość. Dalsze powiększenie jąder i moszny


12,9


10,8-14,9

IV

Dalsze powiększenie prącia na długość i grubość z
rozwojem żołędzi. Dalsze powiększanie jąder i moszny,
ścieńczenie skóry moszny


13,8

11,7-15,8

V

Narządy płciowe o wyglądzie typowym dla dorosłego
mężczyzny w odniesieniu do wielkości i kształtów


14,9


12,7-17,1

Stadia rozwoju narządów płciowych u chłopców (G=genitalia) oraz
średni wiek wystąpienia kolejnego stadium i zakres wieku, w
którym 95% chłopców osiąga dane stadium wg Tannera i Marshala

background image

background image

background image

background image

Stadiu

m

P

Opis

Wiek początku stadium w
latach

Średni

Zakres (95%)

I

Wygląd przedpokwitaniowy , brak owłosienia płciowego.
Może być widoczny meszek w okolicy wzgórka łonowego,
który nie jest większy niż na powierzchni brzucha

II

Długie pojedyncze, słabo pigmentowane włosy proste,
lub nieco skręcone niż w poprzednim stadium,
rozprzestrzeniają się ponad spojenie łonowe


11,7


9,3-14,1

III

Włosy znacznie ciemniejsze, grubsze i bardziej skręcone
niż w poprzednim stadium, rozprzestrzeniają się ponad
spojenie łonowe


12,4


10,2-14,6

IV

Włosy mocno skręcone, gęste ciemne o wyglądzie
typowym dla dorosłych kobiet, ale nadal zajmują
powierzchnię znacznie mniejszą niż u dorosłych i nie
rozprzestrzeniają się na przyśrodkową powierzchnię ud


13,0


10,8-15,1

V

Owłosienie jest pod względem wyglądu i rozmieszczenia
typowe dla dorosłej kobiety o charakterystycznym
kształcie odwróconego trójkąta, rozprzestrzenia się na
wewnętrzną powierzchnię ud. Nie występuje ponad
podstawą odwróconego trójkąta ani w okolicy kresy
białej


13,4


12,2-16,7

Stadia rozwoju owłosienia łonowego u dziewczynek (P=pubarche) oraz
średni wiek wystąpienia kolejnego stadium i zakres wieku, w którym 95%
dziewczynek osiąga dane stadium wg Tannera i Marshala

background image

Stadium

Th

Opis

Wiek początku stadium w latach

Średni

Zakres (95%)

I

Wygląd dziecięcy, tylko brodawka sutkowa uwypuklona

II

Stadium pączka, piersi i brodawka uniesione jak mały
wzgórek, poszerzona średnica otoczki


11,2


9,0-13,3

III

Dalsze powiększenie piersi i otoczki bez oddzielenie ich
konturów


12,2


10,0-14,3

IV

Otoczka i brodawka zaczynają formować wtórny wzgórek
ponad poziomem piersi


13,1


10,8-15,3

V

Stadium dojrzałe, wystaje tylko brodawka z powodu
cofnięcia się otoczki dla powierzchni sutka


15,3


11,9-18,8

Stadia rozwoju piersi u dziewczynek (Th=thelarche) oraz
średni wiek wystąpienia kolejnego stadium i zakres wieku,
W którym 95% dziewczynek osiaga dane stadium wg Tannera i
Marshala

background image

background image

Zaburzenia wzrastania

Zaburzenia wzrastania

background image

Czynniki kontrolujące

Czynniki kontrolujące

wzrastanie dziecka

wzrastanie dziecka

Genetyczne

Genetyczne

Hormonalne

Hormonalne

Środowiskowe

Środowiskowe

Wpływy zewnętrzne jak: odżywianie, styl życia, sytuacja

Wpływy zewnętrzne jak: odżywianie, styl życia, sytuacja

psychospołeczna, ciężka choroba, stan deprywacji

psychospołeczna, ciężka choroba, stan deprywacji

psychospołecznej

psychospołecznej

Ocena tempa wzrastania na podstawie siatek centylowych z

Ocena tempa wzrastania na podstawie siatek centylowych z

zaznaczonym wzrostem rodziców. Wzrost końcowy zależy od

zaznaczonym wzrostem rodziców. Wzrost końcowy zależy od

wzrostu rodziców, i ich genetycznego układu

wzrostu rodziców, i ich genetycznego układu

Mechanizm regulujący szybkość wzrastania w okresie

Mechanizm regulujący szybkość wzrastania w okresie

rozwojowym – nie jest do końca znany. Koncepcja sizostatu-

rozwojowym – nie jest do końca znany. Koncepcja sizostatu-

regulatorów, podwzgórzowych czynników stymulujacych

regulatorów, podwzgórzowych czynników stymulujacych

wydzielanie hormonu wzrostu, gonadotropin.

wydzielanie hormonu wzrostu, gonadotropin.

background image

Rola układu podzgórzowo-przysdkowego

Rola układu podzgórzowo-przysdkowego

Wpływ
czynników

Centra

ponadpodwzgórzowe

neurotrnansmitery

Podwzgórzowe

neurohorm
ony

Przysadka

HORMONY

HOMEOSTAZA

S
Y

G

N

A

Ł
Y

ANALIZA

MODULACJA

wewnetrzny

ch

zewnetrzny

ch

background image

Rozkład atomów H+
= „MAPA”

M R

M R

woda

tłuszcz

background image

Rola podwzgórza

Rola podwzgórza

Centra regulacyjne układu współczulnego

(temperatura ciała, pobór pokarmu, pragnienie, czuwanie, rytm dobowy i inne)

Neurohormony

Hormony

+

TRH

GnRH

CRH

GHRH

VIP

-

SRIH

DA

Vazopresyna (ADH)
oxytocyna

background image

Hormony podwzgórzowe

Hormony podwzgórzowe

Hormony tylnego płata przysadki mózgowej

Hormony tylnego płata przysadki mózgowej

Wazopresyna (ADH)

Wazopresyna (ADH)

- reguluje gospodarka wodną- hormon

- reguluje gospodarka wodną- hormon

antydiuretyczny

antydiuretyczny

Oxytocyna

Oxytocyna

- odpowiada za uwalnianie mleka z gruczołów mlecznych

- odpowiada za uwalnianie mleka z gruczołów mlecznych

Hormony uwalniajace

Hormony uwalniajace

(NEUROHORMONY)

(NEUROHORMONY)

hormony przedniego

hormony przedniego

płata przysadki mózgowej

płata przysadki mózgowej

-

Somatoliberyna GH-RH- uwalniająca GH

Somatoliberyna GH-RH- uwalniająca GH

-

Kortykoliberyna CRH- uwalniająca ACTH

Kortykoliberyna CRH- uwalniająca ACTH

-

Gonadoliberyna GnRH- uwalniająca LH i FSH

Gonadoliberyna GnRH- uwalniająca LH i FSH

-

Tyreoliberyna TRH-uwalniająca TSH oraz PRL

Tyreoliberyna TRH-uwalniająca TSH oraz PRL

Hormony hamujace

Hormony hamujace

-

-

somatostatyna – hamujacy wydzielanie GH i TSH

somatostatyna – hamujacy wydzielanie GH i TSH

- dopamina –hamuje wydzielanie PRL, TSH, melanotropiny i endorfin

- dopamina –hamuje wydzielanie PRL, TSH, melanotropiny i endorfin

background image

Hormony przysadkowe

Hormony przysadkowe

Przedni płat

Przedni płat

-

GH - Hormon wzrostu

GH - Hormon wzrostu

-

PRL - Prolaktyna

PRL - Prolaktyna

-

ACTH - Adrenokortykotropina

ACTH - Adrenokortykotropina

-

TSH - Tyreotropina

TSH - Tyreotropina

-

FSH - Folitropina

FSH - Folitropina

-

LH - Hormon Lutenizujący

LH - Hormon Lutenizujący

Tylny płat

Tylny płat

-

ADH- Wazopresyna

ADH- Wazopresyna

-

Oksytocyna

Oksytocyna

background image

background image

Hormonalna regulacja

Hormonalna regulacja

wzrastania

wzrastania

Układ podwzgórze-przysadka-obwód

Układ podwzgórze-przysadka-obwód

Regulacja wzrastania jest

Regulacja wzrastania jest

uwarunkowana czynnikami

uwarunkowana czynnikami

endogennymi- wewnętrznymi-

endogennymi- wewnętrznymi-

genetycznymi

genetycznymi

Czynnikami zewnętrznymi np. stres

Czynnikami zewnętrznymi np. stres

Efekty tkankowe zachodzą przez

Efekty tkankowe zachodzą przez

niskopeptydowe hormony tkankowe

niskopeptydowe hormony tkankowe

tzw czynniki wzrostu (IGF-1, IGF-2)

tzw czynniki wzrostu (IGF-1, IGF-2)

background image

Zaburzenia wzrostu niezależne

Zaburzenia wzrostu niezależne

od zaburzeń hormonalnych

od zaburzeń hormonalnych

Przyczyny zaburzeń wzrastania w okresie płodowym

Przyczyny zaburzeń wzrastania w okresie płodowym

I. Zaburzenia wzrastania związane z patologią płodu

I. Zaburzenia wzrastania związane z patologią płodu

1. zaburzenia chromosomowe i genetyczne

1. zaburzenia chromosomowe i genetyczne

a. związane z autosomami – trsomia 21, 13,18, delecje 4p, 5p

a. związane z autosomami – trsomia 21, 13,18, delecje 4p, 5p

itp.

itp.

b. związane z chromosomem X – zespół Turnera

b. związane z chromosomem X – zespół Turnera

c. pierwotne zaburzenia wzrostu:

c. pierwotne zaburzenia wzrostu:

-nie związane z charakterystycznymi cechami

-nie związane z charakterystycznymi cechami

dysmorficznymi

dysmorficznymi

-zespoły dysmorficzne z karłowatością- zespół Silver-Russela,

-zespoły dysmorficzne z karłowatością- zespół Silver-Russela,

zespół Seckela, leprechaunizm,

zespół Seckela, leprechaunizm,

-chondrodysplazje, osteochondrodystrofie itp.

-chondrodysplazje, osteochondrodystrofie itp.

2. wrodzone infekcje – różyczka, cytomegalia, toxoplazmoza

2. wrodzone infekcje – różyczka, cytomegalia, toxoplazmoza

3. wrodzone wady rozwojowe – obustronna agenezja nerek,

3. wrodzone wady rozwojowe – obustronna agenezja nerek,

torbielowatośc nerek

torbielowatośc nerek

background image

Zaburzenia wzrostu niezależne

Zaburzenia wzrostu niezależne

od zaburzeń hormonalnych

od zaburzeń hormonalnych

II. Nieprawidłowości budowy i funkcji łożyska

II. Nieprawidłowości budowy i funkcji łożyska

1.nieprawidłowe umiejscowienie

1.nieprawidłowe umiejscowienie

2.nieprawidłowe unaczynienie

2.nieprawidłowe unaczynienie

3. naczyniakowatośc

3. naczyniakowatośc

4.postępujace zmiany naczyniowe, zawały, przedwczesne starzenie

4.postępujace zmiany naczyniowe, zawały, przedwczesne starzenie

III. Zaburzenia matczyne

III. Zaburzenia matczyne

1. niedożywienie

1. niedożywienie

2. zbyt małe wymiary macicy dla prawidłowego wzrostu płodu

2. zbyt małe wymiary macicy dla prawidłowego wzrostu płodu

3. zaburzenia naczyniowe- nadciśnienie, toksemia, powikłana

3. zaburzenia naczyniowe- nadciśnienie, toksemia, powikłana

cukrzyca

cukrzyca

4. nieprawidłowości w budowie macicy- włókniaki, macica

4. nieprawidłowości w budowie macicy- włókniaki, macica

dwurożna

dwurożna

5. picie alkoholu, przyjmowanie narkotyków palenie papierosów,

5. picie alkoholu, przyjmowanie narkotyków palenie papierosów,

lekomania

lekomania

background image

Zaburzenia wzrostu niezależne

Zaburzenia wzrostu niezależne

od zaburzeń hormonalnych

od zaburzeń hormonalnych

Zaburzenia wzrostu ujawniające się w okresie

Zaburzenia wzrostu ujawniające się w okresie

pozapłodowym

pozapłodowym

1. Wrodzone

1. Wrodzone

a.

a.

Niedobory wzrostu w chorobach

Niedobory wzrostu w chorobach

chromosomowych (nieprawidłowości w

chromosomowych (nieprawidłowości w

autosomach lub chromosomach płciowych)

autosomach lub chromosomach płciowych)

b.

b.

Karłowatości zniekształcajace – achondroplazja

Karłowatości zniekształcajace – achondroplazja

hipochondroplazja, dysplazje kostne

hipochondroplazja, dysplazje kostne

c.

c.

Rodzinny niedobór wzrostu

Rodzinny niedobór wzrostu

d.

d.

Inne, samoistne wewnątrzmaciczne opóźnienie

Inne, samoistne wewnątrzmaciczne opóźnienie

wzrastania IUGR

wzrastania IUGR

background image

Zaburzenia wzrostu niezależne

Zaburzenia wzrostu niezależne

od zaburzeń hormonalnych

od zaburzeń hormonalnych

2. Konstytucjonalnie wolny przebieg wzrostu i rozwoju

2. Konstytucjonalnie wolny przebieg wzrostu i rozwoju

3. Zaburzenia wzrostu towarzyszące wrodzonym

3. Zaburzenia wzrostu towarzyszące wrodzonym

zaburzeniom metabolicznym

zaburzeniom metabolicznym

4. Zaburzenia wzrostu towarzyszące przewlekłym

4. Zaburzenia wzrostu towarzyszące przewlekłym

chorobom narządowym, układowym, choroby

chorobom narządowym, układowym, choroby

metaboliczne, celiakia, wady serca, choroby nerek i

metaboliczne, celiakia, wady serca, choroby nerek i

inne

inne

5. Choroba sieroca

5. Choroba sieroca

6. Dziecko zdrowe niskie.

6. Dziecko zdrowe niskie.

background image

Nadmierny wzrost płodu,

Nadmierny wzrost płodu,

nadmierny wzrost w okresie

nadmierny wzrost w okresie

rozwojowym

rozwojowym

Okres płodowy

Okres płodowy

Noworodek matki chorej na cukrzycę

Noworodek matki chorej na cukrzycę

Zespół Beckwitha-Widemanna

Zespół Beckwitha-Widemanna

Gigantyzm mózgowy- zespół Sotosa

Gigantyzm mózgowy- zespół Sotosa

Okres rozwojowy

Okres rozwojowy

Zespoły w którym towarzyszy wybitnie wysoki

Zespoły w którym towarzyszy wybitnie wysoki

wzrost : zespół Marfana, homocystynuria, oporność na

wzrost : zespół Marfana, homocystynuria, oporność na

estrogeny

estrogeny

Towarzyszące zaburzeniom w zakresie chromosomów

Towarzyszące zaburzeniom w zakresie chromosomów

płciowych : zespół Klinefeltera i warianty (47,XXY;

płciowych : zespół Klinefeltera i warianty (47,XXY;

47,XYY)

47,XYY)

Wariant wysokiego wzrostu rodzinnego

Wariant wysokiego wzrostu rodzinnego

background image

background image

background image

Zespół Klinefeltera 47XXY

Zespół Klinefeltera 47XXY

Zespół Klinefeltera

Zespół Klinefeltera

częstość 1: 500 do 1: 1000

częstość 1: 500 do 1: 1000

urodzeń.

urodzeń.

Objawy ujawniają się w

Objawy ujawniają się w

okresie pokwitania :

okresie pokwitania :

nadmierny wzrost, brak

nadmierny wzrost, brak

prawidłowego rozwoju 4

prawidłowego rozwoju 4

rzędowych cech płciowych

rzędowych cech płciowych

: zarost, mutacja głosu

: zarost, mutacja głosu

ujawnia się rozwój piersi,

ujawnia się rozwój piersi,

brak rozwoju jader

brak rozwoju jader

background image

Zaburzenia wzrostu zależne od

Zaburzenia wzrostu zależne od

zaburzeń hormonalnych

zaburzeń hormonalnych

Somatotropinowa niedoczynność

Somatotropinowa niedoczynność

przysadki

przysadki

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy

Hiperkortyzolemia

Hiperkortyzolemia

Stany niedoborów lub nadmiarów

Stany niedoborów lub nadmiarów

steroidów płciowych

steroidów płciowych

Niedoczynność i pseudoniedoczynnośc

Niedoczynność i pseudoniedoczynnośc

gruczołów przytarczycznych

gruczołów przytarczycznych

background image

background image

Niedobór hormonu wzrostu-

Niedobór hormonu wzrostu-

GH

GH

Izolowany niedoboru GH- somatotropinowa niedoczynność

Izolowany niedoboru GH- somatotropinowa niedoczynność

przysadki SNP

przysadki SNP

Wielohormonalna niedoczynność przysadki WNP - niedoborowi GH

Wielohormonalna niedoczynność przysadki WNP - niedoborowi GH

towarzyszą niedobory innych hormonów przysadkowych

towarzyszą niedobory innych hormonów przysadkowych

Rodzinne postacie somatotropinowej niedoczynności przysadki-

Rodzinne postacie somatotropinowej niedoczynności przysadki-

jako izolowany niedobór GH, lub jako niedoczynnośc

jako izolowany niedobór GH, lub jako niedoczynnośc

wielohormonalna. Wróżnia się następujace postacie rodzinne

wielohormonalna. Wróżnia się następujace postacie rodzinne

izolowanego niedoboru GH:

izolowanego niedoboru GH:

I A , B, II, III, nieaktywnej cząsteczki GH

I A , B, II, III, nieaktywnej cząsteczki GH

Rodzinna wielohormonalna niedoczynność przysadki występuje w 2

Rodzinna wielohormonalna niedoczynność przysadki występuje w 2

postaciach różniących się sposobem dziedziczenia 1)recesywnie

postaciach różniących się sposobem dziedziczenia 1)recesywnie

autosomalnie 2)recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X

autosomalnie 2)recesywnie w sprzężeniu z chromosomem X

background image

background image

Przyczyny niedoboru GH

Przyczyny niedoboru GH

Wrodzone

Wrodzone

- izolowany niedobór hormonu wzrostu GH występujący rodzinnie ( postacie jw.)

- izolowany niedobór hormonu wzrostu GH występujący rodzinnie ( postacie jw.)

-

idiopatyczny niedobór GH-RH (neurohormonu uwalniajacego GH)

idiopatyczny niedobór GH-RH (neurohormonu uwalniajacego GH)

-

zaburzenia rozwojowe: aplazja przysadki, hipoplazja przysadki, zaburzenia

zaburzenia rozwojowe: aplazja przysadki, hipoplazja przysadki, zaburzenia

rozwojowe linii środkowej

rozwojowe linii środkowej

mózgowia

mózgowia

- defekt uwalniania, wytwarzania cząsteczki GH , nieaktywna cząsteczka GH

- defekt uwalniania, wytwarzania cząsteczki GH , nieaktywna cząsteczka GH

- defekt czynników transkrypcyjnych uczestniczących w różnicowaniu komórek

- defekt czynników transkrypcyjnych uczestniczących w różnicowaniu komórek

przysadki lub rozwoju gruczołu.

przysadki lub rozwoju gruczołu.

Nabyte

Nabyte

-

guzy podwzgórza i przysadki

guzy podwzgórza i przysadki

-

inne guzy mózgu ( np. glejak nerwów wzrokowych)

inne guzy mózgu ( np. glejak nerwów wzrokowych)

-

wtórne do naświetlań czaszki, urazów głowy, zakażenia wewnątrzczaszkowego,

wtórne do naświetlań czaszki, urazów głowy, zakażenia wewnątrzczaszkowego,

procesów autoagresyjnych, nacieków komórkowych w chorobach układowych

procesów autoagresyjnych, nacieków komórkowych w chorobach układowych

(histiocytozaX, sarkoidoza, gruźlica, kiła)

(histiocytozaX, sarkoidoza, gruźlica, kiła)

Przejściowe

Przejściowe

-

niskie stężenie hormonów płciowych

niskie stężenie hormonów płciowych

-

stan deprywacji psychoemocjonalnej

stan deprywacji psychoemocjonalnej

background image

Zespół Turnera
–brak jednego chromosomu
X –monosomia 45:X
-mozaicyzm 45:X/46:XX;
45:X/46:XY
-delecje, przemieszczenia,
pierścienie

Zespół Turnera

background image

background image

Pierwotny ciężki niedobór IGF-1

IGF-1 składa się z 70 białek połączonych 3
mostkami sirczkowymi. IGF-1 ciężar to 7649
daltonów. IGF-1 jest produkowany w wątrobie
oraz w tkankach obwodowych o działaniu
para i autokrynnym.
Produkcja IGF1 jest stymulowana hormonem
wzrostu i dlatego przy niedoborze GH może
być go mało lub być nieobecny w krążeniu.
Na niedobór IGF1 wpływ ma niedożywienie,
brak wrażliwości na GH, brak receptorów dla
GH, lub uszkodzenie przekaźnictwa post-
receptorowego włączając SHP2 i STAT5b.
Około 98% IGF-1 jest wiązane przez 1 z 6
białek wiążących IGFBP, IGFBP-3 jest
najważniejszym białkiem i wiąże ok. 80%
IGF.

background image

Hiposomatotropizm

Hiposomatotropizm

Hipersomatotropowy

Hipersomatotropowy

Podobnie jak w SNP – objawy kliniczne są

Podobnie jak w SNP – objawy kliniczne są

stwierdzane w przypadku

stwierdzane w przypadku

hiposomatotropinizmu

hiposomatotropinizmu

hipersomatotropowego w których

hipersomatotropowego w których

wydzielanie GH jest prawidłowe a nawet

wydzielanie GH jest prawidłowe a nawet

wysokie ale wskutek defektu receptora,

wysokie ale wskutek defektu receptora,

GH nie wykazuje aktywności biologicznej

GH nie wykazuje aktywności biologicznej

– konsekwencją jest oporność w obrębie

– konsekwencją jest oporność w obrębie

receptora zespół Larona lub

receptora zespół Larona lub

niewrażliwość na IGF-1 zespół Biericha.

niewrażliwość na IGF-1 zespół Biericha.

background image

Niewrażliwość na GH-

Niewrażliwość na GH-

defekt receptora dla GH w

defekt receptora dla GH w

komórkach efektorowych, niedobór

komórkach efektorowych, niedobór

IGF-1

IGF-1

Zespół Larona

Zespół Larona

Zespoł Biericha
Uwarunkowania genetyczne
Niewrażliwości na IGF-1

background image

Auksologiczne wskazania do

Auksologiczne wskazania do

diagnostyki w kierunku

diagnostyki w kierunku

niedoboru wzrostu.

niedoboru wzrostu.

Niedobór wysokości przekraczający -3,0 SD

Niedobór wysokości przekraczający -3,0 SD

Niedobór wysokości w odniesieniu do średniej

Niedobór wysokości w odniesieniu do średniej

wysokości rodziców przekraczający -1,5 SD

wysokości rodziców przekraczający -1,5 SD

Niedobór wysokości przekraczający -2,0 SD

Niedobór wysokości przekraczający -2,0 SD

jeżeli w ciągu rocznej obserwacji szybkość

jeżeli w ciągu rocznej obserwacji szybkość

wzrastania nie osiągnęła -1,0 SD dla wieku

wzrastania nie osiągnęła -1,0 SD dla wieku

lub niedobór wzrostu wzrósł o ponad 0,5 SD

lub niedobór wzrostu wzrósł o ponad 0,5 SD

Przy prawidłowym wzroście : szybkość

Przy prawidłowym wzroście : szybkość

wzrastania poniżej -2,0 SD w ciągu roku lub

wzrastania poniżej -2,0 SD w ciągu roku lub

poniżej -1,5 SD w ciągu 2 lat

poniżej -1,5 SD w ciągu 2 lat

background image

Rozpoznanie niedoboru

Rozpoznanie niedoboru

wzrostu

wzrostu

Wzrost poniżej 3. centyla na siatkach

Wzrost poniżej 3. centyla na siatkach

obowiązujących dla danej populacji

obowiązujących dla danej populacji

Poniżej 2. odchyleń standardowych

Poniżej 2. odchyleń standardowych

od średniej dla danej populacji

od średniej dla danej populacji

background image

background image

Rozpoznanie wzrostu

Rozpoznanie wzrostu

nadmiernego

nadmiernego

Wysokość ciała powyżej 97.centyla

Wysokość ciała powyżej 97.centyla

Wysokość powyżej 2 SD powyżej

Wysokość powyżej 2 SD powyżej

średniej dla danej populacji

średniej dla danej populacji

background image

9 letnia dziewczynka
z niedoborem
wzrostu
Wiek kostny
opóźniony – na
poziomie 6 lat

ojciec 187 cm

matka 166 cm

SD = Wysokośc – 50 c : ½ (50c-3 c)

background image

8 letni chłopiec ze
wzrostem
nadmiernym-
wysokośc 151 cm /2
SD powyżej średniej/

ojciec 182 cm

matka 160 cm

background image

lata

lata

1,5

1,5

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

13

13

14

14

15

15

16

16

17

17

Chłopcy

Chłopcy

10,4

10,4

9,0

9,0

7,8

7,8

7,1

7,1

6,5

6,5

6,1

6,1

5,8

5,8

5,6

5,6

5,4

5,4

5,2

5,2

5,0

5,0

4,9

4,9

6,6

6,6

9,5

9,5

5,9

5,9

2,6

2,6

0,9

0,9

SD

SD

1,7

1,7

1,6

1,6

1,3

1,3

1,2

1,2

1,0

1,0

0,9

0,9

0,8

0,8

0,8

0,8

0,8

0,8

0,7

0,7

0,7

0,7

0,7

0,7

1,0

1,0

1,2

1,2

1,1

1,1

0,9

0,9

__

__

Dziewcz

Dziewcz

ynki

ynki

11,1

11,1

9,2

9,2

7,9

7,9

7,0

7,0

6,5

6,5

6,1

6,1

5,8

5,8

5,6

5,6

5,5

5,5

5,5

5,5

6,5

6,5

8,3

8,3

5,4

5,4

2,3

2,3

0,8

0,8

__

__

__

__

SD

SD

1,8

1,8

1,5

1,5

1,3

1,3

1,1

1,1

1,0

1,0

0,9

0,9

0,8

0,8

0,8

0,8

0,8

0,8

0,8

0,8

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

0.9

0.9

__

__

__

__

__

__

Średnie przyrosty wysokości w poszczególnych latach

background image

background image

Niedobór Hormonu Wzrostu

Niedobór Hormonu Wzrostu

Jakie czynniki wskazują na niedobór hormonu wzrostu:

Jakie czynniki wskazują na niedobór hormonu wzrostu:

Wysokośc ciała poniżej 2 SD poniżej średniej, poniżej 3.

Wysokośc ciała poniżej 2 SD poniżej średniej, poniżej 3.

centyla na siatkach centylowych

centyla na siatkach centylowych

Wystąpienie w okresie noworodkowym hipoglikemii,

Wystąpienie w okresie noworodkowym hipoglikemii,

przedłużającej się żółtaczki, niedorozwoju zewnętrznych

przedłużającej się żółtaczki, niedorozwoju zewnętrznych

narządów płciowych, ciężkie uszkodzenia

narządów płciowych, ciężkie uszkodzenia

Pik wyrzutu GH w testach prowokacyjnych poniżej 10

Pik wyrzutu GH w testach prowokacyjnych poniżej 10

ng/ml.

ng/ml.

Wywiad rodzinny, rodzice dziadkowie z niskim wzrostem

Wywiad rodzinny, rodzice dziadkowie z niskim wzrostem

Wady linii pośrodkowej, aplazja hipoplazja przysadki w

Wady linii pośrodkowej, aplazja hipoplazja przysadki w

MR.

MR.

Niedobór innych hormonów przysadkowych jak: TSH, PRL,

Niedobór innych hormonów przysadkowych jak: TSH, PRL,

LH/FSH i/lub ACTH.

LH/FSH i/lub ACTH.

background image

Diagnostyka niedoboru GH

Diagnostyka niedoboru GH

Określenie stężenia fT4 i TSH-pozwoli wykluczyć subkliniczną niedoczynność

Określenie stężenia fT4 i TSH-pozwoli wykluczyć subkliniczną niedoczynność

tarczycy

tarczycy

GH- wydzielanie epizodycznie, pulsacyjnie według rytmu dobowego, w nocy

GH- wydzielanie epizodycznie, pulsacyjnie według rytmu dobowego, w nocy

epizody wydzielnicze częstsze i o wyższej amplitudzie

epizody wydzielnicze częstsze i o wyższej amplitudzie

Jednorazowe oznaczenie GH nie ma znaczenia diagnostycznego, wykonuje się

Jednorazowe oznaczenie GH nie ma znaczenia diagnostycznego, wykonuje się

testy stymulacyjne z zastosowaniem bodźców farmakologicznych i

testy stymulacyjne z zastosowaniem bodźców farmakologicznych i

fizjologicznych ( klonidyna, glukagon, arginina, insulina itp., oraz sen, stres,

fizjologicznych ( klonidyna, glukagon, arginina, insulina itp., oraz sen, stres,

wysiłek fizyczny)

wysiłek fizyczny)

Stężenie GH powyżej 10 ng/ml (20uj/ml) przyjęto za granicę prawidłowej

Stężenie GH powyżej 10 ng/ml (20uj/ml) przyjęto za granicę prawidłowej

reakcji w teście stymulacyjnym

reakcji w teście stymulacyjnym

Oznaczenie somatomedyn- insulinopodobnych czynników wzrostowych: IGF-1,

Oznaczenie somatomedyn- insulinopodobnych czynników wzrostowych: IGF-1,

IGF-2. IGF-1 wytwarzane są w chrząstce wzrostowej, wątrobie pod wpływem

IGF-2. IGF-1 wytwarzane są w chrząstce wzrostowej, wątrobie pod wpływem

GH. Krążą we krwi w połączeniu ze swoistymi białkami wiążącymi. Niski

GH. Krążą we krwi w połączeniu ze swoistymi białkami wiążącymi. Niski

poziom IGF-1 świadczy o niedoborze GH ( także niskie poziomy IGF występują

poziom IGF-1 świadczy o niedoborze GH ( także niskie poziomy IGF występują

w stanach niedożywienia i ciężkich chorobach ogólnoustrojowych)

w stanach niedożywienia i ciężkich chorobach ogólnoustrojowych)

Badania obrazowe MR w projekcji na podwzgórze i przysadkę.

Badania obrazowe MR w projekcji na podwzgórze i przysadkę.

background image

background image

background image

Wyrzynanie się zębów mlecznych

Wyrzynanie się zębów mlecznych

background image

Wyrzynanie się zębów stałych

background image

Niewrażliwość na GH-

Niewrażliwość na GH-

defekt receptora dla GH w

defekt receptora dla GH w

komórkach efektorowych

komórkach efektorowych

Zespół Larona

Zespół Larona

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Średniowiecze to okres rozwoju malarstwa przede wszystkim na?sce
oralna struktura charakteru, psychologia rozwojowa i osobowości
CHARAKTERYSTYKA PSYCHOLOGICZNA ROZWOJU DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
OKRES ROZWOJU NOWORODKA
Okres rozwoju noworodka, Prace z socjologii, pedagogiki, psychologii, filozofii
CHARAKTERYSTYKA ZABURZEN ROZWOJ Nieznany
wykład rozwój 2009 druk
CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ROZWOJOWYCH, kształcenie specjalne
Kokoszka Psychoanalityczne abc cz II charakter i jego rozwój
pedagogika1 - szkoła geneza i rozwój, 2009-2012 (Graduates), GROUP 6, Pedagogika
Szkol Okres-robotników-2009, BHP, Szkolenie-Okresowe-DOC
Szkol Okres kierowników 2009
okres rozwoju człowieka problemy psychologiczne wiek 0 3 lat
CHARAKTERYSTYKA FAZ ROZWOJU, Studia
4. Bakteriofagi charakterystyka i cykle rozwojowe-ok, Biologia II, Biologia molekularna
Wykład 3, Charakterystyka etapów rozwoju gospodarczego świata po 1945 roku
Fizyczne i psychiczne?chy okresˇw rozwojowych cz owieka od narodzin po ťmierŠ
Średniowiecze to okres rozwoju malarstwa przede wszystkim na?sce

więcej podobnych podstron