Patofizjologia układu

pokarmowego

wątroba i trzustka

Wstęp



Wątroba składa się w 60% z

hepatocytów (metabolizm składników

odżywczych i tworzenie żółci), w 30% z

komórek żernych Browicza-Kupfera

(fagocytoza i odtruwanie), 10% to tzw.

zrąb;



Przetwarza składniki pokarmowe

wchłonięte w jelicie cienkim,

transportowane przez żyły krezkowe



Wytwarza żółć jako ostateczny produkt

rozpadu erytrocytów rozpadających się

w śledzionie, transportowanych przez

żyłę wrotną

Miąższowe uszkodzenie wątroby



stłuszczenie (steatosis) – odkładanie się tłuszczu
w hepatocytach; polekowe, poalkoholowe



zapalenie wątroby wirusowe A, B, C, D, E

A, E – choroby „brudnych rąk”; z reguły
wyzdrowienie

B – wszczepienne – może przejść w formę
przewlekłą i marskość wątroby

C – jak B, ale cięższe konsekwencje, w tym ca.
hepatocellulare



akumulacja metali: miedzi (ch. Wilsona), żelaza
(hemochromatoza)

Włóknienie (fibrosis) i marskość wątroby
(cirrhosis hepatis)



Prawidłowa wątroba jest na przekroju
jednolita bryłą



Zapalenie lub czynniki toksyczne (alkohol)
prowadzą do drobno- lub wielkoguzkowej
przebudowy wątroby:

nadciśnienie wrotne

powstawanie krążenia obocznego (żylaki
przełyku, odbytu i in.)

ryzyko śpiączki wątrobowej

Guzy wątroby



Rak z hepatocytów (ca. hepatocellulare;
hepatoma)

przeważnie na tle marskości wątroby
pozapalnej B/C

lity naciek lub wieloogniskowy



Rak z komórek p. żółciowych
(c.cholangiocellulare)



Przerzuty nowotworowe (licznie i często) – raki
przewodu pokarmowego, płuc, piersi, inne

Przerzuty do wątroby – regresja w
przebiegu terapii

Drogi żółciowe



Żółtaczka – podwyższony poziom
bilirubiny we krwi

hemolityczna – nadmierny rozpad
erytrocytów

miąższowa – uszkodzenie miąższu
wątroby

zaporowa – upośledzenie odpływu
żółci

Drogi żółciowe



Kamica żółciowa (cholelithiasis) – odkładanie się
złogów cholesterolu i bilirubinianu:



głównie u 4F (female, fertile, fatty, forty)



kamienie tworzą się zwykle w pęcherzyku
żółciowym, skąd wśród silnych bólów (kolka
wątrobowa; colica hepatica) przesuwają się przez
przewód wątrobowy wspólny w kierunku
brodawki Vatera; w wypadku ugrzęźnięcia
żółtaczka zaporowa i wodniak pęcherzyka
żółciowego



rzadko perforacja pęcherzyka i zaciek żółciowy
do otrzewnej

Zapalenie pęcherzyka żółciowego
(cholecystitis)



Z reguły przebiega z kamicą żółciową;
kamień drażni błonę śluzową powodując
ich obrzęk i stanowiąc tzw. wrota
zakażenia;

- może być ostre lub przewlekłe ze

znacznym włóknieniem ścian (ryzyko raka!)



Zapalenie niekamicze (cholecystitis
acalculosa) – rzadkie (2%); ciekawy
problem radiologiczny

Trzustka (pancreas)



Funkcja zewnętrzwydzielnicza –
wydziela enzymy umożliwiające
trawienie białek i tłuszczów



Wewnątrzwydzielnicza: wydziela
hormony:

insulina: nasila metabolizm tkankowy
glukozy i obniża jej poziom we krwi;

glukagon – odwrotnie

Zapalenie trzustki (pancreatitis)



ostre – z powodu zarzucania żółci do
przewodu trzustkowego (kamica
wątrobowa, alkohol); uaktywnienie
enzymów trzustkowych, samotrawienie
narządu; bardzo silny ból; może
prowadzić do martwicy narządu i
śmierci wśród objawów wstrząsu



przewlekłe z zaostrzeniami; rola ERCP i
radiologii interwencyjnej