Wykład 7
Otrzymywanie i metody
badania związków
koordynacyjnych
Metody syntezy związków
kompleksowych
• Reakcje, w których wzrasta liczba koordynacyjna metalu,
nazywamy reakcjami przyłączania (addycji), a reakcje, w
których liczba ta nie zmienia się - reakcjami podstawiania
(substytucji).
W reakcjach dysocjacji (eliminacji) liczba koordynacyjna maleje.
Reakcje związane ze zmianami stopnia utlenienia noszą nazwę
reakcji utleniania lub reakcji redukcji.
• Klasyfikacja kompleksów oparta na szybkości reakcji
podstawienia, w których kompleksy te uczestniczą.
Gdy do roztworu siarczanu miedzi(II) w wodzie doda się wodnego
roztworu amoniaku, następuje niemal natychmiast zmiana barwy z
bladoniebieskiej na ciemnoniebieską w wyniku bardzo szybkiego
utworzenia aminakompleksu (w reakcji tej amoniak zastępuje część
cząsteczek wody skoordynowanych z jonem miedzi(II)). Jest to
przykład tworzenia przez miedź(II) kompleksów kinetycznie
labilnych.
Z drugiej strony, wielu godzin (a nawet dni w temperaturze
pokojowej) wymaga zastąpienie cząsteczek wody skoordynowanych
z jonem chromu(III) przez inne ligandy. Można tu również ogólnie
stwierdzić, że chrom(III) tworzy kompleksy kinetycznie inertne.
• Kompleksy kinetycznie labilne – czas półtrwania ≤ 1 minuta
• Kompleksy kinetycznie inertne – czas półtrwania > 1 minuta
CO
Ir
Br
Cl
PPh
3
H
Ph
3
P
Ir
Cl
PPh
3
CO
Ph
3
P
+ HBr
Co
(H
3
CO)
3
P
P(OCH
3
)
3
P(OCH
3
)
3
(H
3
CO)
3
P
P(OCH
3
)
3
Co
H
(H
3
CO)
3
P
P(OCH
3
)
3
CH
3
(H
3
CO)
3
P
+ CH
4
Reakcja addycji utleniającej
Reakcja reduktywnej
eliminacji
Reakcje dysocjacji termicznej:
CuSO
4
96,5°C
102°C
115°C
220°C
CuSO
4
CuSO
4
CuSO
4
CuSO
4
• Termiczna analiza różnicowa
(DTA)
• Analiza termograwimetryczna
(TGA)
Barwy odpowiadające różnym zakresom widzialnej
części widma:
A. kolor światła emitowanego przy danej długości fali,
B. kolor związku absorbującego promieniowanie z podanego
zakresu długości fal
Widmo absorpcyjne
kompleksu