ANTAGONIŚCI

RECEPTORÓW

HISTAMINOWYCH

ANTAGONIŚCI RECEPTORA H1

(leki przeciwhistaminowe)

LEKI

PRZECIWHISTAMINOWE

• Wszystkie są rozpuszczalne w tłuszczach

i zawierają podstawioną grupę
etyloaminową.

• Działania tych leków nie są

prawdopodobnie związane z blokadą
receptorów H1. Mogą one wynikać
z antagonizowania innych typów
receptorów np. 5-HT,muskarynowych,
zarówno w ośrodkowym układzie
nerwowym, jak i na obwodzie.

FARMAKOKINETYKA

• Większość antagonistów receptora H1 jest

podawanych doustnie, dobrze się wchłaniają,
osiągają szczytowe działanie w ciągu 1-2
godzin,
a ich działanie utrzymuje się przez okres
od 3 do 6 godzin.

• Większość z nich rozmieszcza się w całym

organizmie, lecz niektóre nie przenikają bariery
krew-mózg (np. leki nie wykazujące działania
uspokajającego).

• Leki z tej grupy są metabolizowane w wątrobie

i wydalane z moczem.

KLINICZNE ZASTOSOWANIA

ANTAGONISTÓW RECEPTORA H1

• Antagoniści receptora H1 mogą być używani

:

• W reakcjach alergicznych, włączając alergiczny nieżyt nosa (katar

sienny), pokrzywki, ukąszenia owadów, nadwrażliwość na leki.
Preferowane są leki bez działania uspokajającego i nie
antagonizujące receptory muskarynowe ( Np. feksofenadyna,
cetirizyna).

• Jako leki przeciwymiotne w celu zapobiegania chorobie

lokomocyjnej lub nudnościom z innych przyczyn, w szczególności
tych związanych z zawrotami głowy (np. choroba Meniere’a).
Działanie antagonizujące niektórych leków przeciwhistaminowych
w stosunku do receptorów muskarynowych (np.
cinnaryzyna,cyklizyna) prawdopodobnie zwiększa ich
efektywność, lecz jest także odpowiedzialna za występowanie
skutków ubocznych.

• W celu uzyskania sedacji: niektórzy antagoniści receptora H1 (np.

prometazyna) są umiarkowanie silnymi lekami uspokajającymi.

ANTAGONIŚCI RECEPTORA H1

• Prometazyna (pochodna fenotiazyny) – silne

działanie uspokajające

• Cyklizyna, dimenhydrinat, cinnaryzyna –

działanie przeciwwymiotne, zapobieganie wystąpienia
choroby lokomocyjnej.

• Difenhydramina – działanie antymuskarynowe,

chociaż ich powinowactwo do receptorów
muskarynowych jest znacznie słabsze niż do do
histaminowych.

• Astemizol, Mehitazyna i Terfenadyna – używane

w przypadku pożądania selektywności wobec
receptora H1 bez dodatkowego działania na
ośrodkowy układ nerwowy. Te leki
przeciwhistaminowe pozbawione działania
sedatywnego (szególnie terfenadyna) mogą
powodować potencjalnie śmiertelne zaburzenia rytmu
serca.

ANTAGONIŚCI RECEPTORA

H1

• prometazyna – zdolność słabego blokowania

receptorów alfa1-adrenergicznych.

• Cyproheptadyna – antagonista receptora 5-HT i

H1.

PORÓWNANIE ANTAGONISTÓW

RECEPTORA H1

• Difenhydramina – silne działanie miejscowo znieczulające,

znaczne działanie przeciwmuskarynowe. Używana w chorobie

lokomocyjnej. Działanie uspokajające.

• Prometazyna – słabe działanie miejscowo znieczulające,

umiarkowane działanie przeciwmuskarynowe. Słaby antagonista

receptorów alfa1-adrenergicznych. Działanie przeciwwymiotne.

Iniekcje mogą być bolesne. Działanie uspokajające.

• Chlorfeniramina – silny antagonista receptora H1. Po iniekcji

może spowodować krótkotrwałe pobudzenie ośrodkowego

układu nerwowego. Słabe działanie uspokajające.

• Mehitazyna – silny antagonista receptora H1; minimalne

działanie przeciwmuskarynowe . Szczytowe stężenie w osoczu

osiąga po 6h. Wysokie dawki mogą upośledzać funkcjonowanie

ośrodkowego układu nerwowego.

• Astemizol – minimalne działanie przeciwmuskarynowe. Stałe

stężenie nie występuje po upływie kilku tygodni;

prawdopodobieństwo kumulacji. Możliwość przyrostu masy

ciała, Bardzo wysokie dawki mogą powodować arytmie

komorowe.

Działania niepożądane

• Przy zastosowaniu wyłącznie w celu osiągnięcia efektów

na obwodzie działaniem niepożądanym będzie działanie
na ośrodkowy układ nerwowy.

• Jeśli celem jest uzyskanie sedacji lub w celu zahamowania

wymiotów, wtedy ich działanie na ośrodkowy układ nerwowy,
objawiające się zawrotami głowy, dzwonieniem w uszach i
zmęczeniem jest niepożądane.

• Przedawkowanie może spowodować nadmierne pobudzenie, a także

wystąpienie drgawek.

• Obwodowe działanie przeciwmuskarynowe jest zawsze niepożądane.

Do najczęściej występującego objawu tego działania należy suchość
w ustach jak i również zaburzenia widzenia, retencja moczu i
zaparcia.

• Działania niepożądane nie związane z działaniem farmakologicznym

leków – występujące umiarkowanie często zaburzenia ze strony
układu pokarmowego oraz alergiczne odczyny skórne ,
charakterystyczne dla podania miejscowego.