Wtórna przewlekła

niedoczynność kory

nadnerczy, ostra

niedoczynność kory

nadnerczy

Patofizjologia
Aneta Czechowska
Pielęgniarstwo 1 rok
grupa 2

1.NADNERCZA

Gruczoły nadnerczowe składają się z dwóch
oddzielonych części- kory i rdzenia. Każda z
nich wydziela do krwi hormony o odmiennej
budowie i działaniu. Kora nadnerczy składa
się z trzech warstw. Najbardziej
zewnętrznie położoną warstwa kłębkowata
wydziela mineralokortykoidy( głownie
aldosteron) W warstwie pasmowa tej są
produkowane i wydzielane głównie
glikokortykoidy z przewaga kortyzolu i
kortykosteronu, a najgłębiej położonej
warstwie siatkowate- głownie androgeny.
Hormony wytwarzane przez korę
nadnerczy, szczególnie glikokortykoidy i
mineralokortykoidy, mają bardzo istotne
znaczenie dla prawidłowego
funkcjonowania organizmu. Ich niedobór
powoduje poważne zaburzenia chorobowe
mogące niekiedy być zagrożeniem dla
życia.

2. WTÓRNA PRZEWLEKŁA
NIEDOCZYNNOŚĆ KORY
NADNERCZY

Najczęstsza przyczyna wtórnej
niedoczynności jest przewlekła
sterydoterapia. Stała supresja ACTH
powoduje wtórny zanik kory obu nadnerczy.
Po nagłym odstawieniu leku podwzgórze i
przysadka nie podejmuje natychmiast
swoich funkcji w zakresie wydzielania CRH i
ACTH, a hipotroficzne nadnercza nie są w
stanie wyprodukować odpowiedniej ilości
hormonów pacjenta powstaje niedobór
endogennych glikokortykoidow i rozwijają
się objawy wtórnej niedoczynności. Dużo
rzadziej niedobór ACTH spowodowany jest
guzem okolicy przysadki lub podwzgórza
upośledzającym ich funkcje wydzielnicze.

We wtórnej niedoczynności nadnerczy
czynność warstwy kłębkowatej jest
zwykle zachowana i objawom
niedoboru glikokortykoidow nie
towarzyszy hipotonia oraz zaburzenia
elektrolitowe. Nie występuje również
ciemne zabarwienie powłok gdyż
stężenie ACTH jest małe. Stężenie to u
niektórych pacjentów może być
wystarczające do zachowania
podstawowej symulacji nadnerczy,
lecz brak dostatecznie wysokiego
wyrzutu w sytuacji stresowej
powoduje wystąpienie ostrej
niewydolności kory nadnerczy.

Badania laboratoryjne:

Maja na celu ustalenie diagnozy oraz
zróżnicowanie pierwotnej niedoczynności
nadnerczy z wtórna:

Oznaczenie hormonalne:

1. Podstawowym badaniem jest
określenie stężenia kortyzolu w
surowicy, które powinno wynosić
powyżej 5 ug/dl (140 nmol/l) Niższe
stężenia nasuwają podejrzenie
niedoczynności nadnerczy i wymagają
wykonania testu stymulacji ACTH
2 Stężenie ACTH w surowicy-wysokie
potwierdza rozpoznanie pierwotnej
niedoczynności, prawidłowe- nie
wyklucza wtórnej niedoczynności

Testy dynamiczne:

1. testy stymulacji ACTH - po dożylnym podaniu
250 ug syntetytecznego ACTH stężenie kortyzolu
powinno wzrosnąć co najmniej dwukrotnie zwykle
powyżej 15 ug/dl (420 nmol/l) Prawidłowa
odpowiedz nie wyklucza zmieszonej rezerwy
przysadkowej dla ACTH
2. test z metyraponem- preparat blokuje produkcje
kortyzolu w nadnerczach na poziomie 11-
dezoksykortyzolu- który nie ma właściwości
hamowania wyrzutu ACTH przez przysadkę. Brak
istotnego wzrostu stężenia ACTH w surowicy po
podaniu metyraponu świadczy o obniżonej
rezerwie przysadkowej
3. test hipoglikemiczny- ma na celu oznaczenie
zdolności reagowania na stres. Brak istotnego
wzrostu stężenia kortyzolu po spadku glikemii
spowodowanej dożylnym podaniem insuliny
świadczy o obniżonej rezerwie nadnerczowej

.

3 OSTRA NIEDOCZYNNOSC
KORY NADNERCZY

Przyczyna ostrej niewydolności
nadnerczy jest ich nagła obustronna
destrukcja spowodowana zatorem lub
wylewem. Patologia ta powstaje
najczęściej w przebiegu : posocznicy
meningokokowej ( tzw. zespól
Waterhouse-Friderichsena)
wrodzonych lub nabytych zaburzeń
krzepnięcia, powikłań poporodowych
lub urazu. Do ostrej niewydolności
może również dojść u chorych z
niewydolnością przewlekła na skutek
dołączenia się dodatkowego czynnika,
jak infekcja, uraz czy zabieg
chirurgiczny.

Objawy ostrej niedoczynności
kory nadnerczy narastają bardzo
gwałtownie i jeśli chory nie
uzyska na czas pomocy prowadza
do zgonu. Pacjenci skarżą się na
ostry ból w jamie brzusznej
połączony z nudnościami,
wymiotami i podwyższona
temperatura ciała. szybko
narastające cechy odwodnienia
oraz objawy hipoglikemii, które u
dzieci często manifestują się z
drgawkami. Przyczyna zgonu jest
wstrząs z obwodowa
niewydolnością krążenia.