STRUKTURY GŁOWY BĘDĄCE MIEJSCEM
STRUKTURY GŁOWY BĘDĄCE MIEJSCEM
POWSTANIA BÓLU GŁOWY
POWSTANIA BÓLU GŁOWY
•
Skóra głowy i kości
Skóra głowy i kości
•
Mięśnie głowy i szyi, rozścięgna i
Mięśnie głowy i szyi, rozścięgna i
powięzie
powięzie
•
Naczynia skóry głowy, duże tętnice
Naczynia skóry głowy, duże tętnice
mózgu, tętnice opon i duże zatoki
mózgu, tętnice opon i duże zatoki
żylne
żylne
•
Opona twarda
Opona twarda
•
Pnie nerwowe nn V, IX, X i korzenie
Pnie nerwowe nn V, IX, X i korzenie
nerwów C1 – C3
nerwów C1 – C3
•
Oko, ucho, zatoki
Oko, ucho, zatoki
•
Tkanki miękkie nosogadzieli
Tkanki miękkie nosogadzieli
•
Staw żuchwowy
Staw żuchwowy
PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY
PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY
1. Samoistne:
1. Samoistne:
migrena
migrena
napięciowy ból głowy
napięciowy ból głowy
ból głowy klasterowy
ból głowy klasterowy
przewlekła napadowa
przewlekła napadowa
hemikrania
hemikrania
część neuralgii
część neuralgii
PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY
PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY
2. Objawowe – w przebiegu m.in.
2. Objawowe – w przebiegu m.in.
takich chorób jak:
takich chorób jak:
późna faza guzów mózgu
późna faza guzów mózgu
choroby naczyniowe mózgu zwł. krwotoczne
choroby naczyniowe mózgu zwł. krwotoczne
nadciśnienie / niedociśnienie tętnicze
nadciśnienie / niedociśnienie tętnicze
choroby zakaźne / zapalenia opon i mózgu /
choroby zakaźne / zapalenia opon i mózgu /
choroby gorączkowe ogólnoustrojowe
choroby gorączkowe ogólnoustrojowe
choroby krwi / białaczka, czerwienica /
choroby krwi / białaczka, czerwienica /
choroby kości
choroby kości
choroby endokrynologiczne / np. nadczynność
choroby endokrynologiczne / np. nadczynność
tarczycy /
tarczycy /
urazy
urazy
depresja i zespoły depresyjne
depresja i zespoły depresyjne
zatrucia
zatrucia
przyczyny mieszane
przyczyny mieszane
OSTRY BÓL GŁOWY samoistny i
OSTRY BÓL GŁOWY samoistny i
objawowy
objawowy
krwotok mózgowy, krwawienie podpajęczynówkowe,
krwotok mózgowy, krwawienie podpajęczynówkowe,
krwiak nadoponowy
krwiak nadoponowy
część zapaleń opon m-dz
część zapaleń opon m-dz
napad migreny lub klasterowego bólu głowy
napad migreny lub klasterowego bólu głowy
pourazowy
pourazowy
w przełomie nadciśnieniowym
w przełomie nadciśnieniowym
wysiłkowy i kaszlowy
wysiłkowy i kaszlowy
czasami popunkcyjny
czasami popunkcyjny
w toku infekcji ucha
w toku infekcji ucha
w napadzie jaskry
w napadzie jaskry
w chorobie wysokościowej
w chorobie wysokościowej
w ostrym przepuszczającym wodogłowiu (napady
w ostrym przepuszczającym wodogłowiu (napady
Brunsa)
Brunsa)
PODOSTRE I PRZEWLEKŁE BÓLE
PODOSTRE I PRZEWLEKŁE BÓLE
GŁOWY
GŁOWY
w większości guzów mózgu
w większości guzów mózgu
w krwiaku przymózgowym podtwardówkowym
w krwiaku przymózgowym podtwardówkowym
ropnie mózgu
ropnie mózgu
narastające wodogłowie
narastające wodogłowie
przewlekłe zapalenie opon m-rdz
przewlekłe zapalenie opon m-rdz
samoistne nadciśnienie śródczaszkowe
samoistne nadciśnienie śródczaszkowe
bóle głowy polekowe
bóle głowy polekowe
przewlekłe zatrucia
przewlekłe zatrucia
inne
inne
MECHANIZM POWSTAWANIA
MECHANIZM POWSTAWANIA
BÓLU GŁOWY
BÓLU GŁOWY
Ból z pociągania, ucisku, rozciągania (opona
Ból z pociągania, ucisku, rozciągania (opona
twarda, duże pnie naczyniowe)
twarda, duże pnie naczyniowe)
Ból naczyniowy związany ze średnicą i napięciem
Ból naczyniowy związany ze średnicą i napięciem
dużych tętnic wewnątrzczaszkowych i oponowych
dużych tętnic wewnątrzczaszkowych i oponowych
Ból mięśniowy (mięśnie karku, czepca, żwacze,
Ból mięśniowy (mięśnie karku, czepca, żwacze,
mięśnie skroniowe)
mięśnie skroniowe)
Ból rzutujący się na okolice oka, ucha, zatok zębów
Ból rzutujący się na okolice oka, ucha, zatok zębów
Nerwobóle (n. V, gałęź pośrednia n.VII, IX, X i C1 –
Nerwobóle (n. V, gałęź pośrednia n.VII, IX, X i C1 –
C3) poprzez bezpośrednie drażnienie pnia
C3) poprzez bezpośrednie drażnienie pnia
nerwowego lub tzw. konflikt nerwowo –
nerwowego lub tzw. konflikt nerwowo –
naczyniowy /
naczyniowy /
BÓLE GŁOWY MOGĄCE BYĆ
BÓLE GŁOWY MOGĄCE BYĆ
OBJAWEM POWAŻNEJ CHOROBY
OBJAWEM POWAŻNEJ CHOROBY
Bóle szybko narastające zwłaszcza
Bóle szybko narastające zwłaszcza
pierwszy raz w życiu
pierwszy raz w życiu
Nagły początek silnego bólu z zaburzeniami
Nagły początek silnego bólu z zaburzeniami
ilościowymi lub jakościowymi świadomości
ilościowymi lub jakościowymi świadomości
Z objawami oponowymi
Z objawami oponowymi
Z gorączką
Z gorączką
Z tarczą zastoinową na dnie oka
Z tarczą zastoinową na dnie oka
Z towarzyszącym napadem padaczkowym
Z towarzyszącym napadem padaczkowym
Z współistniejącymi objawami ogniskowego
Z współistniejącymi objawami ogniskowego
uszkodzenia OUN jak np. drętwienia
uszkodzenia OUN jak np. drętwienia
połowicze, niedowład połowiczy,
połowicze, niedowład połowiczy,
niedoczulica, zaburzenia widzenia
niedoczulica, zaburzenia widzenia
M I G R E N A / HEMICRANIA
M I G R E N A / HEMICRANIA
/ gr
/ gr
K > M; 10 – 15 % populacji
K > M; 10 – 15 % populacji
Powtarzający się ból głowy, najczęściej
Powtarzający się ból głowy, najczęściej
jednostronny, pulsujący.
jednostronny, pulsujący.
Czas trwania ; godziny – 2-3 doby lub dłużej
Czas trwania ; godziny – 2-3 doby lub dłużej
Charakter nawracający.
Charakter nawracający.
Czynniki wyzwalające – bardzo liczne i różne u
Czynniki wyzwalające – bardzo liczne i różne u
poszczególnych chorych.
poszczególnych chorych.
Objawy towarzyszące w niektórych przypadkach
Objawy towarzyszące w niektórych przypadkach
to ;
to ;
światłowstręt (fotofobia), nadwrażliwość na
światłowstręt (fotofobia), nadwrażliwość na
dźwięki ( fonofobia), nadwrażliwość na zapachy,
dźwięki ( fonofobia), nadwrażliwość na zapachy,
nudności i wymioty.
nudności i wymioty.
KLASYFIKACJA MIGRENY WG IHS
KLASYFIKACJA MIGRENY WG IHS
(
(
International Headache Society
International Headache Society
):
):
1.
1.
Migrena bez aury
Migrena bez aury
2. Migrena z aurą: z typową aurą, z przedłużoną
2. Migrena z aurą: z typową aurą, z przedłużoną
rodzinna migrena hemiplegiczna
rodzinna migrena hemiplegiczna
migrena podstawna, aura migrenowa bez
migrena podstawna, aura migrenowa bez
bólu głowy, migrena z ostrym początkiem
bólu głowy, migrena z ostrym początkiem
3. Migrena oftalmoplegiczna
3. Migrena oftalmoplegiczna
4. migrena siatkówkowa
4. migrena siatkówkowa
5. Dziecięce zespoły związane z migreną
5. Dziecięce zespoły związane z migreną
6. Stan migrenowy
6. Stan migrenowy
7. udar migrenowy
7. udar migrenowy
INNE NACZYNIOPOCHODNE BÓLE
INNE NACZYNIOPOCHODNE BÓLE
GŁOWY
GŁOWY
Napięciowy ból głowy
Napięciowy ból głowy
Klasterowy ból głowy (Hortona)
Klasterowy ból głowy (Hortona)
Przewlekła napadowa
Przewlekła napadowa
hemikrania.
hemikrania.
ETIOPATOGENEZA MIGRENY?
ETIOPATOGENEZA MIGRENY?
1. Czynnik genetyczny (wielogenowy)
1. Czynnik genetyczny (wielogenowy)
Mutacje genów odpowiedzialne za
Mutacje genów odpowiedzialne za
funkcję kanałów jonowych
funkcję kanałów jonowych
(kanałopatia?)
(kanałopatia?)
2. Udział receptorów serotoninowych
2. Udział receptorów serotoninowych
5HT 2 – pobudzenie, leki
5HT 2 – pobudzenie, leki
antagonistyczne hamują napad
antagonistyczne hamują napad
5-HT 1B/D zahamowanie (agoniści
5-HT 1B/D zahamowanie (agoniści
tryptany)
tryptany)
ETIOPATOGENEZA MIGRENY?
ETIOPATOGENEZA MIGRENY?
3. Zaburzenia naczynioruchowe tętnic
3. Zaburzenia naczynioruchowe tętnic
opon i mózgu
opon i mózgu
AURA – niedokrwienie poprzez skurcz
AURA – niedokrwienie poprzez skurcz
naczyń
naczyń
NAPAD BÓLU – wiotkość naczyń i ich
NAPAD BÓLU – wiotkość naczyń i ich
rozszerzenie oraz obrzęk
rozszerzenie oraz obrzęk
okołonaczyniowy. Uwalnianie
okołonaczyniowy. Uwalnianie
przekaźników bólotwórczych i
przekaźników bólotwórczych i
wazoaktywnych (tzw. jałowe zapalenie)
wazoaktywnych (tzw. jałowe zapalenie)
SEROTONINA (5HT): obkurcza duże
SEROTONINA (5HT): obkurcza duże
tętnice i żyły, mm gładkie oskrzeli i
tętnice i żyły, mm gładkie oskrzeli i
przewodu pokarmowego a rozszerza
przewodu pokarmowego a rozszerza
małe tętniczki
małe tętniczki
Wywołuje agregację płytek krwi .
Wywołuje agregację płytek krwi .
Reguluje rytmy biologiczne.
Reguluje rytmy biologiczne.
Reguluje aktywność ruchową,
Reguluje aktywność ruchową,
pamięć, termoregulację i moduluje
pamięć, termoregulację i moduluje
stany emocjonalne.
stany emocjonalne.
S E R O T O N I N A
S E R O T O N I N A
JĄDRA SZWU (5HT)
JĄDRA SZWU (5HT)
KORA MÓZGU
KORA MÓZGU
UKŁAD
UKŁAD
LIMBICZNY
LIMBICZNY
JJ PODKOROWE
JJ PODKOROWE
SEROTONINA
SEROTONINA
UKŁAD NACZYNIOWY =
UKŁAD NACZYNIOWY =
MIGRENA
MIGRENA
NERW V
NERW V
Źródło bólu głowy w migrenie – podrażnienie
Źródło bólu głowy w migrenie – podrażnienie
zakończeń czuciowych okołonaczyniowych
zakończeń czuciowych okołonaczyniowych
(tzw. układ trójdzielnonaczyniowy).
(tzw. układ trójdzielnonaczyniowy).
Uwalnianie peptydów jak substancja P,
Uwalnianie peptydów jak substancja P,
neurokinina A
neurokinina A
aseptyczne zapalenie w
aseptyczne zapalenie w
obrębie opony twardej
obrębie opony twardej
pod postacią
pod postacią
pulsującego bólu, nadwrażliwości na ruch,
pulsującego bólu, nadwrażliwości na ruch,
przeczulicy na bodźce wzrokowe i słuchowe.
przeczulicy na bodźce wzrokowe i słuchowe.
Rola genetycznie uwarunkowanej
Rola genetycznie uwarunkowanej
nadpobudliwości oraz udział czynników
nadpobudliwości oraz udział czynników
zewnętrznych.
zewnętrznych.
CZYNNIKI PROWOKUJĄCE NAPAD
CZYNNIKI PROWOKUJĄCE NAPAD
MIGRENY
MIGRENY
Hormonalne cykl miesięczny, menopauza
Hormonalne cykl miesięczny, menopauza
Dietetyczne czekolada, żółty ser,
Dietetyczne czekolada, żółty ser,
czerwone wino, glutaminian sodu, głód
czerwone wino, glutaminian sodu, głód
Psychiczne stres, odpoczynek, depresja
Psychiczne stres, odpoczynek, depresja
Fizyczne; jaskrawe światło, warunki
Fizyczne; jaskrawe światło, warunki
atmosferyczne
atmosferyczne
Sen nadmiar lub brak
Sen nadmiar lub brak
Urazy mechaniczne, wysiłek fizyczny,
Urazy mechaniczne, wysiłek fizyczny,
zmęczenie
zmęczenie
Leki środki antykoncepcyjne ,
Leki środki antykoncepcyjne ,
nitrogliceryna, ranitydyna i inne
nitrogliceryna, ranitydyna i inne
LECZENIE NAPADU MIGRENY
LECZENIE NAPADU MIGRENY
1. Tryptany – agoniści receptora 5HT
1. Tryptany – agoniści receptora 5HT
Imigran 50-100 mg, Ziomg 2.5-5
Imigran 50-100 mg, Ziomg 2.5-5
mg
mg
Maxalt 5-10 mg
Maxalt 5-10 mg
2. ASA do 1000mg
2. ASA do 1000mg
3. Paracetamol do 1000mg + Kofeina
3. Paracetamol do 1000mg + Kofeina
4. Niesterydowe p-zapalne
4. Niesterydowe p-zapalne
5. Metoclopramid 10 – 20mg
5. Metoclopramid 10 – 20mg
6. Ergotamina 1-2mg lub Dihydroergotamina 1-2 mg
6. Ergotamina 1-2mg lub Dihydroergotamina 1-2 mg
7. Kwas walproinowy 500 – 1000mg
7. Kwas walproinowy 500 – 1000mg
8. Dexamethason 4 – 8mg, Hydrocotison 100 – 300
8. Dexamethason 4 – 8mg, Hydrocotison 100 – 300
mg
mg
9. Inne leki analgetyczne + Kofeina + Codeina
9. Inne leki analgetyczne + Kofeina + Codeina
LECZENIE PROFILAKTYCZNE
LECZENIE PROFILAKTYCZNE
MIGRENY
MIGRENY
Beta-blokery Propranolol 40-240 mg/dobę
Beta-blokery Propranolol 40-240 mg/dobę
Trójpierścieniowe p-depresyjne
Trójpierścieniowe p-depresyjne
Amitryptylina 25-150 mg/dobę
Amitryptylina 25-150 mg/dobę
Imipramina 25-150 mg/dobę
Imipramina 25-150 mg/dobę
Leki p-napadowe kwas walproinowy 300-
Leki p-napadowe kwas walproinowy 300-
1500mg /dobę, Topiramid 25-100mg/dobę
1500mg /dobę, Topiramid 25-100mg/dobę
Blokery kanałów Ca Flunarizin 5-10mg/dz
Blokery kanałów Ca Flunarizin 5-10mg/dz
Verapamil 120-240 mg/dz
Verapamil 120-240 mg/dz
Divascan 3x5mg
Divascan 3x5mg
Botox do mięśni czepca
Botox do mięśni czepca
MIGRENA TRANSFORMOWANA
MIGRENA TRANSFORMOWANA
1982
1982
Ewolucja migreny w codzienny ból głowy
Ewolucja migreny w codzienny ból głowy
pod wpływem nadużywania leków
pod wpływem nadużywania leków
zwykłych
zwykłych
p-bólowych i tryptanów, ew. po urazach
p-bólowych i tryptanów, ew. po urazach
głowy
głowy
lub pod wpływem nadciśnienia tętniczego.
lub pod wpływem nadciśnienia tętniczego.
K > M 4:1, śr. wiek 30 - 40
K > M 4:1, śr. wiek 30 - 40
Leczenie: bezwzględne odstawienie leków.
Leczenie: bezwzględne odstawienie leków.
TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE
TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE
BÓLE GŁOWY (1997)
BÓLE GŁOWY (1997)
jednostronne, napadowe, bardzo
jednostronne, napadowe, bardzo
silne bóle głowy
silne bóle głowy
z towarzyszącymi objawami
z towarzyszącymi objawami
pobudzenia przywspółczulnego
pobudzenia przywspółczulnego
układu autonomicznego pp ;
układu autonomicznego pp ;
przekrwienia spojówki oka i
przekrwienia spojówki oka i
łzawienia
łzawienia
surowiczego wycieku z nosa
surowiczego wycieku z nosa
obrzęku powieki
obrzęku powieki
wzmożonej potliwości czoła
wzmożonej potliwości czoła
TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE
TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE
BÓLE GŁOWY (1997)
BÓLE GŁOWY (1997)
Należą do nich:
Należą do nich:
klasterowy ból głowy Hortona
klasterowy ból głowy Hortona
hemikrania napadowa
hemikrania napadowa
hemikrania ciągła
hemikrania ciągła
SUNCT
SUNCT
TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE
TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE
BÓLE GŁOWY (1997)
BÓLE GŁOWY (1997)
Ból głowy Hortona (groniasty ból głowy):
Ból głowy Hortona (groniasty ból głowy):
M >>K, śr. 20 30 rż
M >>K, śr. 20 30 rż
nocne napady bólu pod postacią salw
nocne napady bólu pod postacią salw
obj. Hornera u 1/3
obj. Hornera u 1/3
nadmierna potliwość czoła i skroni
nadmierna potliwość czoła i skroni
łzawienie oka i wyciek z nosa , przekrwienie
łzawienie oka i wyciek z nosa , przekrwienie
oka
oka
bradykardia
bradykardia
LECZENIE: czysty tlen 7 l / min
LECZENIE: czysty tlen 7 l / min
tryptany
tryptany
sterydy
sterydy
kwas walproinowy
kwas walproinowy
węglan litu, leki p-depresyjne
węglan litu, leki p-depresyjne
Ból promieniujący w obrębie pola
Ból promieniujący w obrębie pola
unerwienia
unerwienia
nerwu lub jego gałęzi.
nerwu lub jego gałęzi.
Nerwobóle mogą być objawowe lub
Nerwobóle mogą być objawowe lub
samoistne.
samoistne.
Charakteryzują się:
Charakteryzują się:
salwami rwącego, świdrującego bólu
salwami rwącego, świdrującego bólu
ból można sprowokować dotykiem w tzw
ból można sprowokować dotykiem w tzw
punktach spustowych
punktach spustowych
blokada nerwu czasowo przerywa ból
blokada nerwu czasowo przerywa ból
słabo reagują na zwykłe środki p-bólowe
słabo reagują na zwykłe środki p-bólowe
lekami z wyboru są karbamazepina,
lekami z wyboru są karbamazepina,
pregabalina, phenytoina
pregabalina, phenytoina
N E U R A L G I A (nerwoból)
N E U R A L G I A (nerwoból)
Nerwobóle w obrębie głowy to:
Nerwobóle w obrębie głowy to:
neuralgia n.V
neuralgia n.V
n.IX
n.IX
n. pośredniego /VII/
n. pośredniego /VII/
n. potylicznego większego
n. potylicznego większego
n. krtaniowego /X/
n. krtaniowego /X/
Z A W R O T Y G Ł O
Z A W R O T Y G Ł O
W Y
W Y
Z A W R O T Y G Ł O W Y
Z A W R O T Y G Ł O W Y
- subiektywne doznanie wirowania
- subiektywne doznanie wirowania
lub zaburzenia równowagi jako
lub zaburzenia równowagi jako
wyraz
wyraz
strukturalnych lub
strukturalnych lub
czynnościowych
czynnościowych
zaburzeń układu
zaburzeń układu
przedsionkowego.
przedsionkowego.
U K Ł A D R Ó W N O W A G I
U K Ł A D R Ó W N O W A G I
Narząd przedsionkowy ucha wewnętrznego
Narząd przedsionkowy ucha wewnętrznego
(n. VIII cz. przedsionkowa)
(n. VIII cz. przedsionkowa)
jądra przedsionkowe pnia mózgu
jądra przedsionkowe pnia mózgu
ośrodki koordynujące: móżdżek
ośrodki koordynujące: móżdżek
wzgórze
wzgórze
jądra podstawne
jądra podstawne
korowe ośrodki –
korowe ośrodki –
płacik ciemieniowy dolny , wyspa
płacik ciemieniowy dolny , wyspa
połączenia z jj nerwów gałkoruchowych
połączenia z jj nerwów gałkoruchowych
III , IV , VI
III , IV , VI
SYGNAŁY DOŚRODKOWE
SYGNAŁY DOŚRODKOWE
SYGNAŁY
SYGNAŁY
ODŚRODKOWE
ODŚRODKOWE
R O L A U K Ł A D U
R O L A U K Ł A D U
R Ó W N O W A G I
R Ó W N O W A G I
1.
1.
kontrola ruchów związanych z
kontrola ruchów związanych z
przyspieszeniem
przyspieszeniem
2.
2.
odbieranie bodźców związanych z siłą
odbieranie bodźców związanych z siłą
ciążenia
ciążenia
3.
3.
informacja o pozycji ciała i głowy
informacja o pozycji ciała i głowy
4.
4.
podtrzymywanie napięcia mięśniowego
podtrzymywanie napięcia mięśniowego
5.
5.
wyzwalanie odruchów tonicznych
wyzwalanie odruchów tonicznych
służących do utrzymania postawy
służących do utrzymania postawy
6.
6.
wyzwalanie odruchów ocznych
wyzwalanie odruchów ocznych
7.
7.
kontrola równowagi ciała
kontrola równowagi ciała
8.
8.
wpływ na układ autonomiczny
wpływ na układ autonomiczny
P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W
P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W
G Ł O W Y
G Ł O W Y
I. UKŁADOWE / VERTIGO /
I. UKŁADOWE / VERTIGO /
- iluzja rzekomego ruchu otoczenia lub
- iluzja rzekomego ruchu otoczenia lub
własnego ciała, uczucie wirowania,
własnego ciała, uczucie wirowania,
padania lub zapadania się. Związane jest
padania lub zapadania się. Związane jest
z układem przedsionkowym , zwłaszcza
z układem przedsionkowym , zwłaszcza
jego częścią obwodową. Miewa
jego częścią obwodową. Miewa
charakter napadowy, powtarzalny. Trwa
charakter napadowy, powtarzalny. Trwa
sek./godz. Objawy towarzyszące to
sek./godz. Objawy towarzyszące to
oczopląs poziomy, nudności, wymioty,
oczopląs poziomy, nudności, wymioty,
bladość powłok, pocenie się.
bladość powłok, pocenie się.
Jako przykład – choroba Meniera.
Jako przykład – choroba Meniera.
P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W
P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W
G Ł O W Y
G Ł O W Y
II. NIEUKŁADOWE / DIZZINESS /
II. NIEUKŁADOWE / DIZZINESS /
- niespecyficzne skargi na niepewność
- niespecyficzne skargi na niepewność
równowagi, uczucie osłabienia,
równowagi, uczucie osłabienia,
zamęt w głowie. Występują w
zamęt w głowie. Występują w
uszkodzeniach pozabłędnikowych
uszkodzeniach pozabłędnikowych
.Rzadziej dają nudności i wymioty
.Rzadziej dają nudności i wymioty
oraz oczopląs. W uszkodzeniach
oraz oczopląs. W uszkodzeniach
błędnika centralnego w pniu mózgu
błędnika centralnego w pniu mózgu
może wystąpić oczopląs pionowy lub
może wystąpić oczopląs pionowy lub
obrotowy.
obrotowy.
P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W
P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W
G Ł O W Y
G Ł O W Y
III. Mieszany charakter zawrotów
III. Mieszany charakter zawrotów
głowy układowo – nieukładowy.
głowy układowo – nieukładowy.
Najczęstsze przyczyny zawrotów
Najczęstsze przyczyny zawrotów
głowy
głowy
A
A
.
.
Układowych:
Układowych:
1.
1.
łagodne położeniowe (30%)
łagodne położeniowe (30%)
2.
2.
choroby ucha środkowego
choroby ucha środkowego
3.
3.
zapalne
zapalne
4.
4.
uraz akustyczny
uraz akustyczny
5.
5.
toksyczne (w tym polekowe)
toksyczne (w tym polekowe)
6.
6.
urazy głowy
urazy głowy
Najczęstsze przyczyny zawrotów
Najczęstsze przyczyny zawrotów
głowy
głowy
B. Nieukładowych:
B. Nieukładowych:
1.
1.
choroby naczyniowe i zaburzenia
choroby naczyniowe i zaburzenia
krążenia
krążenia
2.
2.
guzy n. VIII
guzy n. VIII
3.
3.
urazy
urazy
4.
4.
choroby demielinizacyjne
choroby demielinizacyjne
5.
5.
zaburzenia czynnościowe lękowe, stany
zaburzenia czynnościowe lękowe, stany
6.
6.
depresyjne
depresyjne
7.
7.
zespół podkradania tętnicy
zespół podkradania tętnicy
podobojczykowej
podobojczykowej
OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA
OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA
Z ZAWROTAMI GŁOWY
Z ZAWROTAMI GŁOWY
1.
1.
WYWIAD
WYWIAD
2.
2.
OCENA OCZOPLĄSU
OCENA OCZOPLĄSU
3.
3.
PRÓBY STATYCZNO – DYNAMICZNE:
PRÓBY STATYCZNO – DYNAMICZNE:
ocena chodu
ocena chodu
próba Romberga
próba Romberga
próba mijania
próba mijania
próba Unterbergera (marsz w miejscu z
próba Unterbergera (marsz w miejscu z
zamkniętymi oczami)
zamkniętymi oczami)
chód stopa za stopą
chód stopa za stopą
OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA
OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA
Z ZAWROTAMI GŁOWY
Z ZAWROTAMI GŁOWY
BADANIA POMOCNICZE:
BADANIA POMOCNICZE:
A) ocena ORL + badania
A) ocena ORL + badania
dodatkowe
dodatkowe
B) Doppler tętnic domózgowych
B) Doppler tętnic domózgowych
C) rtg kręgosłupa szyjnego
C) rtg kręgosłupa szyjnego
D) TC / MRI
D) TC / MRI
LECZENIE
LECZENIE
Objawowe:
Objawowe:
Leki histaminergiczne: Betahistyna
Leki histaminergiczne: Betahistyna
Neuroleptyki o działaniu p-wymiotnym:
Neuroleptyki o działaniu p-wymiotnym:
Metoclopramid, Torecan
Metoclopramid, Torecan
Blokery Ca: Flunarizin, Cinnarizinum
Blokery Ca: Flunarizin, Cinnarizinum
Rozszerzające naczynia: Pentoxyfill
Rozszerzające naczynia: Pentoxyfill
Cytoprotekcyjne: Nootropil
Cytoprotekcyjne: Nootropil
LECZENIE PRZYCZYNOWE – m.in.operacyjne
LECZENIE PRZYCZYNOWE – m.in.operacyjne
REHABILITACJA.
REHABILITACJA.
Document Outline