STRUKTURY GŁOWY BĘDĄCE MIEJSCEM

STRUKTURY GŁOWY BĘDĄCE MIEJSCEM

POWSTANIA BÓLU GŁOWY

POWSTANIA BÓLU GŁOWY

•

Skóra głowy i kości

Skóra głowy i kości

•

Mięśnie głowy i szyi, rozścięgna i

Mięśnie głowy i szyi, rozścięgna i

powięzie

powięzie

•

Naczynia skóry głowy, duże tętnice

Naczynia skóry głowy, duże tętnice

mózgu, tętnice opon i duże zatoki

mózgu, tętnice opon i duże zatoki

żylne

żylne

•

Opona twarda

Opona twarda

•

Pnie nerwowe nn V, IX, X i korzenie

Pnie nerwowe nn V, IX, X i korzenie

nerwów C1 – C3

nerwów C1 – C3

•

Oko, ucho, zatoki

Oko, ucho, zatoki

•

Tkanki miękkie nosogadzieli

Tkanki miękkie nosogadzieli

•

Staw żuchwowy

Staw żuchwowy

PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY

PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY

1. Samoistne:

1. Samoistne:



migrena

migrena



napięciowy ból głowy

napięciowy ból głowy



ból głowy klasterowy

ból głowy klasterowy



przewlekła napadowa

przewlekła napadowa

hemikrania

hemikrania



część neuralgii

część neuralgii

PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY

PODZIAŁ BÓLÓW GŁOWY

2. Objawowe – w przebiegu m.in.

2. Objawowe – w przebiegu m.in.

takich chorób jak:

takich chorób jak:



późna faza guzów mózgu

późna faza guzów mózgu



choroby naczyniowe mózgu zwł. krwotoczne

choroby naczyniowe mózgu zwł. krwotoczne



nadciśnienie / niedociśnienie tętnicze

nadciśnienie / niedociśnienie tętnicze



choroby zakaźne / zapalenia opon i mózgu /

choroby zakaźne / zapalenia opon i mózgu /



choroby gorączkowe ogólnoustrojowe

choroby gorączkowe ogólnoustrojowe



choroby krwi / białaczka, czerwienica /

choroby krwi / białaczka, czerwienica /



choroby kości

choroby kości



choroby endokrynologiczne / np. nadczynność

choroby endokrynologiczne / np. nadczynność

tarczycy /

tarczycy /



urazy

urazy



depresja i zespoły depresyjne

depresja i zespoły depresyjne



zatrucia

zatrucia



przyczyny mieszane

przyczyny mieszane

OSTRY BÓL GŁOWY samoistny i

OSTRY BÓL GŁOWY samoistny i

objawowy

objawowy



krwotok mózgowy, krwawienie podpajęczynówkowe,

krwotok mózgowy, krwawienie podpajęczynówkowe,

krwiak nadoponowy

krwiak nadoponowy



część zapaleń opon m-dz

część zapaleń opon m-dz



napad migreny lub klasterowego bólu głowy

napad migreny lub klasterowego bólu głowy



pourazowy

pourazowy



w przełomie nadciśnieniowym

w przełomie nadciśnieniowym



wysiłkowy i kaszlowy

wysiłkowy i kaszlowy



czasami popunkcyjny

czasami popunkcyjny



w toku infekcji ucha

w toku infekcji ucha



w napadzie jaskry

w napadzie jaskry



w chorobie wysokościowej

w chorobie wysokościowej



w ostrym przepuszczającym wodogłowiu (napady

w ostrym przepuszczającym wodogłowiu (napady

Brunsa)

Brunsa)

PODOSTRE I PRZEWLEKŁE BÓLE

PODOSTRE I PRZEWLEKŁE BÓLE

GŁOWY

GŁOWY



w większości guzów mózgu

w większości guzów mózgu



w krwiaku przymózgowym podtwardówkowym

w krwiaku przymózgowym podtwardówkowym



ropnie mózgu

ropnie mózgu



narastające wodogłowie

narastające wodogłowie



przewlekłe zapalenie opon m-rdz

przewlekłe zapalenie opon m-rdz



samoistne nadciśnienie śródczaszkowe

samoistne nadciśnienie śródczaszkowe



bóle głowy polekowe

bóle głowy polekowe



przewlekłe zatrucia

przewlekłe zatrucia



inne

inne

MECHANIZM POWSTAWANIA

MECHANIZM POWSTAWANIA

BÓLU GŁOWY

BÓLU GŁOWY



Ból z pociągania, ucisku, rozciągania (opona

Ból z pociągania, ucisku, rozciągania (opona

twarda, duże pnie naczyniowe)

twarda, duże pnie naczyniowe)



Ból naczyniowy związany ze średnicą i napięciem

Ból naczyniowy związany ze średnicą i napięciem

dużych tętnic wewnątrzczaszkowych i oponowych

dużych tętnic wewnątrzczaszkowych i oponowych



Ból mięśniowy (mięśnie karku, czepca, żwacze,

Ból mięśniowy (mięśnie karku, czepca, żwacze,

mięśnie skroniowe)

mięśnie skroniowe)



Ból rzutujący się na okolice oka, ucha, zatok zębów

Ból rzutujący się na okolice oka, ucha, zatok zębów



Nerwobóle (n. V, gałęź pośrednia n.VII, IX, X i C1 –

Nerwobóle (n. V, gałęź pośrednia n.VII, IX, X i C1 –

C3) poprzez bezpośrednie drażnienie pnia

C3) poprzez bezpośrednie drażnienie pnia

nerwowego lub tzw. konflikt nerwowo –

nerwowego lub tzw. konflikt nerwowo –

naczyniowy /

naczyniowy /

BÓLE GŁOWY MOGĄCE BYĆ

BÓLE GŁOWY MOGĄCE BYĆ

OBJAWEM POWAŻNEJ CHOROBY

OBJAWEM POWAŻNEJ CHOROBY



Bóle szybko narastające zwłaszcza

Bóle szybko narastające zwłaszcza

pierwszy raz w życiu

pierwszy raz w życiu



Nagły początek silnego bólu z zaburzeniami

Nagły początek silnego bólu z zaburzeniami

ilościowymi lub jakościowymi świadomości

ilościowymi lub jakościowymi świadomości



Z objawami oponowymi

Z objawami oponowymi



Z gorączką

Z gorączką



Z tarczą zastoinową na dnie oka

Z tarczą zastoinową na dnie oka



Z towarzyszącym napadem padaczkowym

Z towarzyszącym napadem padaczkowym



Z współistniejącymi objawami ogniskowego

Z współistniejącymi objawami ogniskowego

uszkodzenia OUN jak np. drętwienia

uszkodzenia OUN jak np. drętwienia

połowicze, niedowład połowiczy,

połowicze, niedowład połowiczy,

niedoczulica, zaburzenia widzenia

niedoczulica, zaburzenia widzenia

M I G R E N A / HEMICRANIA

M I G R E N A / HEMICRANIA

/ gr

/ gr



K > M; 10 – 15 % populacji

K > M; 10 – 15 % populacji



Powtarzający się ból głowy, najczęściej

Powtarzający się ból głowy, najczęściej

jednostronny, pulsujący.

jednostronny, pulsujący.



Czas trwania ; godziny – 2-3 doby lub dłużej

Czas trwania ; godziny – 2-3 doby lub dłużej



Charakter nawracający.

Charakter nawracający.



Czynniki wyzwalające – bardzo liczne i różne u

Czynniki wyzwalające – bardzo liczne i różne u

poszczególnych chorych.

poszczególnych chorych.



Objawy towarzyszące w niektórych przypadkach

Objawy towarzyszące w niektórych przypadkach

to ;

to ;

światłowstręt (fotofobia), nadwrażliwość na

światłowstręt (fotofobia), nadwrażliwość na

dźwięki ( fonofobia), nadwrażliwość na zapachy,

dźwięki ( fonofobia), nadwrażliwość na zapachy,

nudności i wymioty.

nudności i wymioty.

KLASYFIKACJA MIGRENY WG IHS

KLASYFIKACJA MIGRENY WG IHS

(

(

International Headache Society

International Headache Society

):

):

1.

1.

Migrena bez aury

Migrena bez aury

2. Migrena z aurą: z typową aurą, z przedłużoną

2. Migrena z aurą: z typową aurą, z przedłużoną

rodzinna migrena hemiplegiczna

rodzinna migrena hemiplegiczna

migrena podstawna, aura migrenowa bez

migrena podstawna, aura migrenowa bez

bólu głowy, migrena z ostrym początkiem

bólu głowy, migrena z ostrym początkiem

3. Migrena oftalmoplegiczna

3. Migrena oftalmoplegiczna

4. migrena siatkówkowa

4. migrena siatkówkowa

5. Dziecięce zespoły związane z migreną

5. Dziecięce zespoły związane z migreną

6. Stan migrenowy

6. Stan migrenowy

7. udar migrenowy

7. udar migrenowy

INNE NACZYNIOPOCHODNE BÓLE

INNE NACZYNIOPOCHODNE BÓLE

GŁOWY

GŁOWY



Napięciowy ból głowy

Napięciowy ból głowy



Klasterowy ból głowy (Hortona)

Klasterowy ból głowy (Hortona)



Przewlekła napadowa

Przewlekła napadowa

hemikrania.

hemikrania.

ETIOPATOGENEZA MIGRENY?

ETIOPATOGENEZA MIGRENY?

1. Czynnik genetyczny (wielogenowy)

1. Czynnik genetyczny (wielogenowy)

Mutacje genów odpowiedzialne za

Mutacje genów odpowiedzialne za

funkcję kanałów jonowych

funkcję kanałów jonowych

(kanałopatia?)

(kanałopatia?)

2. Udział receptorów serotoninowych

2. Udział receptorów serotoninowych

5HT 2 – pobudzenie, leki

5HT 2 – pobudzenie, leki

antagonistyczne hamują napad

antagonistyczne hamują napad

5-HT 1B/D zahamowanie (agoniści

5-HT 1B/D zahamowanie (agoniści

tryptany)

tryptany)

ETIOPATOGENEZA MIGRENY?

ETIOPATOGENEZA MIGRENY?

3. Zaburzenia naczynioruchowe tętnic

3. Zaburzenia naczynioruchowe tętnic

opon i mózgu

opon i mózgu

AURA – niedokrwienie poprzez skurcz

AURA – niedokrwienie poprzez skurcz

naczyń

naczyń

NAPAD BÓLU – wiotkość naczyń i ich

NAPAD BÓLU – wiotkość naczyń i ich

rozszerzenie oraz obrzęk

rozszerzenie oraz obrzęk

okołonaczyniowy. Uwalnianie

okołonaczyniowy. Uwalnianie

przekaźników bólotwórczych i

przekaźników bólotwórczych i

wazoaktywnych (tzw. jałowe zapalenie)

wazoaktywnych (tzw. jałowe zapalenie)

SEROTONINA (5HT): obkurcza duże

SEROTONINA (5HT): obkurcza duże

tętnice i żyły, mm gładkie oskrzeli i

tętnice i żyły, mm gładkie oskrzeli i

przewodu pokarmowego a rozszerza

przewodu pokarmowego a rozszerza

małe tętniczki

małe tętniczki

Wywołuje agregację płytek krwi .

Wywołuje agregację płytek krwi .

Reguluje rytmy biologiczne.

Reguluje rytmy biologiczne.

Reguluje aktywność ruchową,

Reguluje aktywność ruchową,

pamięć, termoregulację i moduluje

pamięć, termoregulację i moduluje

stany emocjonalne.

stany emocjonalne.

S E R O T O N I N A

S E R O T O N I N A

JĄDRA SZWU (5HT)

JĄDRA SZWU (5HT)





KORA MÓZGU

KORA MÓZGU





UKŁAD

UKŁAD

LIMBICZNY

LIMBICZNY





JJ PODKOROWE

JJ PODKOROWE

SEROTONINA

SEROTONINA

UKŁAD NACZYNIOWY =

UKŁAD NACZYNIOWY =

MIGRENA

MIGRENA

NERW V

NERW V

Źródło bólu głowy w migrenie – podrażnienie

Źródło bólu głowy w migrenie – podrażnienie

zakończeń czuciowych okołonaczyniowych

zakończeń czuciowych okołonaczyniowych

(tzw. układ trójdzielnonaczyniowy).

(tzw. układ trójdzielnonaczyniowy).

Uwalnianie peptydów jak substancja P,

Uwalnianie peptydów jak substancja P,

neurokinina A

neurokinina A





aseptyczne zapalenie w

aseptyczne zapalenie w

obrębie opony twardej

obrębie opony twardej





pod postacią

pod postacią

pulsującego bólu, nadwrażliwości na ruch,

pulsującego bólu, nadwrażliwości na ruch,

przeczulicy na bodźce wzrokowe i słuchowe.

przeczulicy na bodźce wzrokowe i słuchowe.

Rola genetycznie uwarunkowanej

Rola genetycznie uwarunkowanej

nadpobudliwości oraz udział czynników

nadpobudliwości oraz udział czynników

zewnętrznych.

zewnętrznych.

CZYNNIKI PROWOKUJĄCE NAPAD

CZYNNIKI PROWOKUJĄCE NAPAD

MIGRENY

MIGRENY



Hormonalne cykl miesięczny, menopauza

Hormonalne cykl miesięczny, menopauza



Dietetyczne czekolada, żółty ser,

Dietetyczne czekolada, żółty ser,

czerwone wino, glutaminian sodu, głód

czerwone wino, glutaminian sodu, głód



Psychiczne stres, odpoczynek, depresja

Psychiczne stres, odpoczynek, depresja



Fizyczne; jaskrawe światło, warunki

Fizyczne; jaskrawe światło, warunki

atmosferyczne

atmosferyczne



Sen nadmiar lub brak

Sen nadmiar lub brak



Urazy mechaniczne, wysiłek fizyczny,

Urazy mechaniczne, wysiłek fizyczny,

zmęczenie

zmęczenie



Leki środki antykoncepcyjne ,

Leki środki antykoncepcyjne ,

nitrogliceryna, ranitydyna i inne

nitrogliceryna, ranitydyna i inne

LECZENIE NAPADU MIGRENY

LECZENIE NAPADU MIGRENY

1. Tryptany – agoniści receptora 5HT

1. Tryptany – agoniści receptora 5HT

Imigran 50-100 mg, Ziomg 2.5-5

Imigran 50-100 mg, Ziomg 2.5-5

mg

mg

Maxalt 5-10 mg

Maxalt 5-10 mg

2. ASA do 1000mg

2. ASA do 1000mg

3. Paracetamol do 1000mg + Kofeina

3. Paracetamol do 1000mg + Kofeina

4. Niesterydowe p-zapalne

4. Niesterydowe p-zapalne

5. Metoclopramid 10 – 20mg

5. Metoclopramid 10 – 20mg

6. Ergotamina 1-2mg lub Dihydroergotamina 1-2 mg

6. Ergotamina 1-2mg lub Dihydroergotamina 1-2 mg

7. Kwas walproinowy 500 – 1000mg

7. Kwas walproinowy 500 – 1000mg

8. Dexamethason 4 – 8mg, Hydrocotison 100 – 300

8. Dexamethason 4 – 8mg, Hydrocotison 100 – 300

mg

mg

9. Inne leki analgetyczne + Kofeina + Codeina

9. Inne leki analgetyczne + Kofeina + Codeina

LECZENIE PROFILAKTYCZNE

LECZENIE PROFILAKTYCZNE

MIGRENY

MIGRENY



Beta-blokery Propranolol 40-240 mg/dobę

Beta-blokery Propranolol 40-240 mg/dobę



Trójpierścieniowe p-depresyjne

Trójpierścieniowe p-depresyjne



Amitryptylina 25-150 mg/dobę

Amitryptylina 25-150 mg/dobę



Imipramina 25-150 mg/dobę

Imipramina 25-150 mg/dobę



Leki p-napadowe kwas walproinowy 300-

Leki p-napadowe kwas walproinowy 300-

1500mg /dobę, Topiramid 25-100mg/dobę

1500mg /dobę, Topiramid 25-100mg/dobę



Blokery kanałów Ca Flunarizin 5-10mg/dz

Blokery kanałów Ca Flunarizin 5-10mg/dz



Verapamil 120-240 mg/dz

Verapamil 120-240 mg/dz



Divascan 3x5mg

Divascan 3x5mg



Botox do mięśni czepca

Botox do mięśni czepca

MIGRENA TRANSFORMOWANA

MIGRENA TRANSFORMOWANA

1982

1982

Ewolucja migreny w codzienny ból głowy

Ewolucja migreny w codzienny ból głowy

pod wpływem nadużywania leków

pod wpływem nadużywania leków

zwykłych

zwykłych

p-bólowych i tryptanów, ew. po urazach

p-bólowych i tryptanów, ew. po urazach

głowy

głowy

lub pod wpływem nadciśnienia tętniczego.

lub pod wpływem nadciśnienia tętniczego.

K > M 4:1, śr. wiek 30 - 40

K > M 4:1, śr. wiek 30 - 40

Leczenie: bezwzględne odstawienie leków.

Leczenie: bezwzględne odstawienie leków.

TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE

TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE

BÓLE GŁOWY (1997)

BÓLE GŁOWY (1997)



jednostronne, napadowe, bardzo

jednostronne, napadowe, bardzo

silne bóle głowy

silne bóle głowy



z towarzyszącymi objawami

z towarzyszącymi objawami

pobudzenia przywspółczulnego

pobudzenia przywspółczulnego

układu autonomicznego pp ;

układu autonomicznego pp ;



przekrwienia spojówki oka i

przekrwienia spojówki oka i

łzawienia

łzawienia



surowiczego wycieku z nosa

surowiczego wycieku z nosa



obrzęku powieki

obrzęku powieki



wzmożonej potliwości czoła

wzmożonej potliwości czoła

TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE

TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE

BÓLE GŁOWY (1997)

BÓLE GŁOWY (1997)

Należą do nich:

Należą do nich:



klasterowy ból głowy Hortona

klasterowy ból głowy Hortona



hemikrania napadowa

hemikrania napadowa



hemikrania ciągła

hemikrania ciągła



SUNCT

SUNCT

TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE

TRÓJDZIELNOAUTONOMICZNE

BÓLE GŁOWY (1997)

BÓLE GŁOWY (1997)

Ból głowy Hortona (groniasty ból głowy):

Ból głowy Hortona (groniasty ból głowy):

M >>K, śr. 20 30 rż

M >>K, śr. 20 30 rż



nocne napady bólu pod postacią salw

nocne napady bólu pod postacią salw



obj. Hornera u 1/3

obj. Hornera u 1/3



nadmierna potliwość czoła i skroni

nadmierna potliwość czoła i skroni



łzawienie oka i wyciek z nosa , przekrwienie

łzawienie oka i wyciek z nosa , przekrwienie

oka

oka



bradykardia

bradykardia

LECZENIE: czysty tlen 7 l / min

LECZENIE: czysty tlen 7 l / min



tryptany

tryptany



sterydy

sterydy



kwas walproinowy

kwas walproinowy



węglan litu, leki p-depresyjne

węglan litu, leki p-depresyjne

Ból promieniujący w obrębie pola

Ból promieniujący w obrębie pola

unerwienia

unerwienia

nerwu lub jego gałęzi.

nerwu lub jego gałęzi.

Nerwobóle mogą być objawowe lub

Nerwobóle mogą być objawowe lub

samoistne.

samoistne.

Charakteryzują się:

Charakteryzują się:



salwami rwącego, świdrującego bólu

salwami rwącego, świdrującego bólu



ból można sprowokować dotykiem w tzw

ból można sprowokować dotykiem w tzw

punktach spustowych

punktach spustowych



blokada nerwu czasowo przerywa ból

blokada nerwu czasowo przerywa ból



słabo reagują na zwykłe środki p-bólowe

słabo reagują na zwykłe środki p-bólowe



lekami z wyboru są karbamazepina,

lekami z wyboru są karbamazepina,

pregabalina, phenytoina

pregabalina, phenytoina

N E U R A L G I A (nerwoból)

N E U R A L G I A (nerwoból)

Nerwobóle w obrębie głowy to:

Nerwobóle w obrębie głowy to:



neuralgia n.V

neuralgia n.V



n.IX

n.IX



n. pośredniego /VII/

n. pośredniego /VII/



n. potylicznego większego

n. potylicznego większego



n. krtaniowego /X/

n. krtaniowego /X/

Z A W R O T Y G Ł O

Z A W R O T Y G Ł O

W Y

W Y

Z A W R O T Y G Ł O W Y

Z A W R O T Y G Ł O W Y

- subiektywne doznanie wirowania

- subiektywne doznanie wirowania

lub zaburzenia równowagi jako

lub zaburzenia równowagi jako

wyraz

wyraz

strukturalnych lub

strukturalnych lub

czynnościowych

czynnościowych

zaburzeń układu

zaburzeń układu

przedsionkowego.

przedsionkowego.

U K Ł A D R Ó W N O W A G I

U K Ł A D R Ó W N O W A G I

Narząd przedsionkowy ucha wewnętrznego

Narząd przedsionkowy ucha wewnętrznego

(n. VIII cz. przedsionkowa)

(n. VIII cz. przedsionkowa)









jądra przedsionkowe pnia mózgu

jądra przedsionkowe pnia mózgu









ośrodki koordynujące: móżdżek

ośrodki koordynujące: móżdżek

wzgórze

wzgórze

jądra podstawne

jądra podstawne

korowe ośrodki –

korowe ośrodki –

płacik ciemieniowy dolny , wyspa

płacik ciemieniowy dolny , wyspa









połączenia z jj nerwów gałkoruchowych

połączenia z jj nerwów gałkoruchowych

III , IV , VI

III , IV , VI

SYGNAŁY DOŚRODKOWE

SYGNAŁY DOŚRODKOWE









SYGNAŁY

SYGNAŁY

ODŚRODKOWE

ODŚRODKOWE

R O L A U K Ł A D U

R O L A U K Ł A D U

R Ó W N O W A G I

R Ó W N O W A G I

1.

1.

kontrola ruchów związanych z

kontrola ruchów związanych z

przyspieszeniem

przyspieszeniem

2.

2.

odbieranie bodźców związanych z siłą

odbieranie bodźców związanych z siłą

ciążenia

ciążenia

3.

3.

informacja o pozycji ciała i głowy

informacja o pozycji ciała i głowy

4.

4.

podtrzymywanie napięcia mięśniowego

podtrzymywanie napięcia mięśniowego

5.

5.

wyzwalanie odruchów tonicznych

wyzwalanie odruchów tonicznych

służących do utrzymania postawy

służących do utrzymania postawy

6.

6.

wyzwalanie odruchów ocznych

wyzwalanie odruchów ocznych

7.

7.

kontrola równowagi ciała

kontrola równowagi ciała

8.

8.

wpływ na układ autonomiczny

wpływ na układ autonomiczny

P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W

P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W

G Ł O W Y

G Ł O W Y

I. UKŁADOWE / VERTIGO /

I. UKŁADOWE / VERTIGO /

- iluzja rzekomego ruchu otoczenia lub

- iluzja rzekomego ruchu otoczenia lub

własnego ciała, uczucie wirowania,

własnego ciała, uczucie wirowania,

padania lub zapadania się. Związane jest

padania lub zapadania się. Związane jest

z układem przedsionkowym , zwłaszcza

z układem przedsionkowym , zwłaszcza

jego częścią obwodową. Miewa

jego częścią obwodową. Miewa

charakter napadowy, powtarzalny. Trwa

charakter napadowy, powtarzalny. Trwa

sek./godz. Objawy towarzyszące to

sek./godz. Objawy towarzyszące to

oczopląs poziomy, nudności, wymioty,

oczopląs poziomy, nudności, wymioty,

bladość powłok, pocenie się.

bladość powłok, pocenie się.

Jako przykład – choroba Meniera.

Jako przykład – choroba Meniera.

P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W

P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W

G Ł O W Y

G Ł O W Y

II. NIEUKŁADOWE / DIZZINESS /

II. NIEUKŁADOWE / DIZZINESS /

- niespecyficzne skargi na niepewność

- niespecyficzne skargi na niepewność

równowagi, uczucie osłabienia,

równowagi, uczucie osłabienia,

zamęt w głowie. Występują w

zamęt w głowie. Występują w

uszkodzeniach pozabłędnikowych

uszkodzeniach pozabłędnikowych

.Rzadziej dają nudności i wymioty

.Rzadziej dają nudności i wymioty

oraz oczopląs. W uszkodzeniach

oraz oczopląs. W uszkodzeniach

błędnika centralnego w pniu mózgu

błędnika centralnego w pniu mózgu

może wystąpić oczopląs pionowy lub

może wystąpić oczopląs pionowy lub

obrotowy.

obrotowy.

P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W

P O D Z I A Ł Z A W R O T Ó W

G Ł O W Y

G Ł O W Y

III. Mieszany charakter zawrotów

III. Mieszany charakter zawrotów

głowy układowo – nieukładowy.

głowy układowo – nieukładowy.

Najczęstsze przyczyny zawrotów

Najczęstsze przyczyny zawrotów

głowy

głowy

A

A

.

.

Układowych:

Układowych:

1.

1.

łagodne położeniowe (30%)

łagodne położeniowe (30%)

2.

2.

choroby ucha środkowego

choroby ucha środkowego

3.

3.

zapalne

zapalne

4.

4.

uraz akustyczny

uraz akustyczny

5.

5.

toksyczne (w tym polekowe)

toksyczne (w tym polekowe)

6.

6.

urazy głowy

urazy głowy

Najczęstsze przyczyny zawrotów

Najczęstsze przyczyny zawrotów

głowy

głowy

B. Nieukładowych:

B. Nieukładowych:

1.

1.

choroby naczyniowe i zaburzenia

choroby naczyniowe i zaburzenia

krążenia

krążenia

2.

2.

guzy n. VIII

guzy n. VIII

3.

3.

urazy

urazy

4.

4.

choroby demielinizacyjne

choroby demielinizacyjne

5.

5.

zaburzenia czynnościowe lękowe, stany

zaburzenia czynnościowe lękowe, stany

6.

6.

depresyjne

depresyjne

7.

7.

zespół podkradania tętnicy

zespół podkradania tętnicy

podobojczykowej

podobojczykowej

OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA

OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA

Z ZAWROTAMI GŁOWY

Z ZAWROTAMI GŁOWY

1.

1.

WYWIAD

WYWIAD

2.

2.

OCENA OCZOPLĄSU

OCENA OCZOPLĄSU

3.

3.

PRÓBY STATYCZNO – DYNAMICZNE:

PRÓBY STATYCZNO – DYNAMICZNE:



ocena chodu

ocena chodu



próba Romberga

próba Romberga



próba mijania

próba mijania



próba Unterbergera (marsz w miejscu z

próba Unterbergera (marsz w miejscu z

zamkniętymi oczami)

zamkniętymi oczami)



chód stopa za stopą

chód stopa za stopą

OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA

OCENA NEUROLOGICZNA PACJENTA

Z ZAWROTAMI GŁOWY

Z ZAWROTAMI GŁOWY

BADANIA POMOCNICZE:

BADANIA POMOCNICZE:

A) ocena ORL + badania

A) ocena ORL + badania

dodatkowe

dodatkowe

B) Doppler tętnic domózgowych

B) Doppler tętnic domózgowych

C) rtg kręgosłupa szyjnego

C) rtg kręgosłupa szyjnego

D) TC / MRI

D) TC / MRI

LECZENIE

LECZENIE

Objawowe:

Objawowe:



Leki histaminergiczne: Betahistyna

Leki histaminergiczne: Betahistyna



Neuroleptyki o działaniu p-wymiotnym:

Neuroleptyki o działaniu p-wymiotnym:

Metoclopramid, Torecan

Metoclopramid, Torecan



Blokery Ca: Flunarizin, Cinnarizinum

Blokery Ca: Flunarizin, Cinnarizinum



Rozszerzające naczynia: Pentoxyfill

Rozszerzające naczynia: Pentoxyfill



Cytoprotekcyjne: Nootropil

Cytoprotekcyjne: Nootropil



LECZENIE PRZYCZYNOWE – m.in.operacyjne

LECZENIE PRZYCZYNOWE – m.in.operacyjne



REHABILITACJA.

REHABILITACJA.