OSOBOWOŚĆ
OSOBOWOŚĆ
GENY CZY ŚRODOWISKO?
GENY CZY ŚRODOWISKO?
Natura osobowości
Natura osobowości
1. Dziedziczność stanowi
1. Dziedziczność stanowi
potencjał, który rozwinie się
potencjał, który rozwinie się
dopiero w trakcie
dopiero w trakcie
wychowania i pod wpływem
wychowania i pod wpływem
środowiska.
środowiska.
Ilość każdego składnika jest
Ilość każdego składnika jest
proporcjonalnie
proporcjonalnie
zdeterminowana przez stan
zdeterminowana przez stan
środowiska.
środowiska.
Natura osobowości
Natura osobowości
2.
2.
W stosunku do poszczególnych cech
W stosunku do poszczególnych cech
osobowości możemy zauważyć bardzo
osobowości możemy zauważyć bardzo
zmienny zakres działania zarówno
zmienny zakres działania zarówno
dziedziczności, jak i środowiska.
dziedziczności, jak i środowiska.
Natura osobowości
Natura osobowości
3.
3.
Żeby zrozumieć daną osobowość, należy
Żeby zrozumieć daną osobowość, należy
wziąć pod uwagę oba składniki
wziąć pod uwagę oba składniki
dziedziczności - genetyczny i uzyskany w
dziedziczności - genetyczny i uzyskany w
skutek wychowania - oraz ich wzajemną
skutek wychowania - oraz ich wzajemną
interakcję.
interakcję.
Natura osobowości
Natura osobowości
4.
4.
Dziedziczność determinuje zakres
Dziedziczność determinuje zakres
możliwości cech; dopiero w tak
możliwości cech; dopiero w tak
utworzonych ramach decydującą rolę
utworzonych ramach decydującą rolę
odgrywa wpływ środowiska.
odgrywa wpływ środowiska.
Uważa się, że genetyka jest
Uważa się, że genetyka jest
odpowiedzialna za około 60 – 70% różnic
odpowiedzialna za około 60 – 70% różnic
osobowościowych, a wychowanie za
osobowościowych, a wychowanie za
pozostałych 30 - 40%
pozostałych 30 - 40%
Wpływ środowiska
Wpływ środowiska
1.
1.
Kultura
Kultura
2.
2.
Rodzina
Rodzina
3.
3.
Przynależność do grupy
Przynależność do grupy
4.
4.
Doświadczenia życiowe
Doświadczenia życiowe
5.
5.
Sytuacje
Sytuacje
Kultura
Kultura
Osoby urodzone w danej cywilizacji
Osoby urodzone w danej cywilizacji
podlegają wpływom wartości, tradycji i
podlegają wpływom wartości, tradycji i
norm akceptowanych przez
norm akceptowanych przez
społeczeństwo.
społeczeństwo.
Muszą przestrzegać zasad, które są
Muszą przestrzegać zasad, które są
uważane za właściwe.
uważane za właściwe.
Kultura odpowiada za oczekiwania i role,
Kultura odpowiada za oczekiwania i role,
które są konieczne do życia w tej
które są konieczne do życia w tej
społeczności.
społeczności.
Rodzina
Rodzina
Rodzice swoimi zachowaniami wywołują sytuacje,
Rodzice swoimi zachowaniami wywołują sytuacje,
które prowokują pewien typ zachowań u ich
które prowokują pewien typ zachowań u ich
dzieci.
dzieci.
Rodzice funkcjonują jak wzory, modele zachowań,
Rodzice funkcjonują jak wzory, modele zachowań,
które mają przeważnie znaczący wpływ na dzieci.
które mają przeważnie znaczący wpływ na dzieci.
Z reguły jest to wpływ pozytywny. Jeżeli dzieci
Z reguły jest to wpływ pozytywny. Jeżeli dzieci
identyfikują się z tymi wzorami, to przejmują je, a
identyfikują się z tymi wzorami, to przejmują je, a
kiedy wpływ jest negatywny, odrzucają.
kiedy wpływ jest negatywny, odrzucają.
Poprzez swe postępowanie rodzice wybiórczo
Poprzez swe postępowanie rodzice wybiórczo
nagradzają i karzą pewne rodzaje zachowań
nagradzają i karzą pewne rodzaje zachowań
Przynależność do grupy
Przynależność do grupy
W grupach ta sama osoba może odgrywać
W grupach ta sama osoba może odgrywać
wiele ról, zdobywać doświadczenia i
wiele ról, zdobywać doświadczenia i
przeżycia, które z pewnością wywierają
przeżycia, które z pewnością wywierają
wpływ na jej późniejsze życie.
wpływ na jej późniejsze życie.
Doświadczenia życiowe
Doświadczenia życiowe
Udowodniono, że poczucie własnej wartości
Udowodniono, że poczucie własnej wartości
uzależnione jest od bardzo osobistych
uzależnione jest od bardzo osobistych
doświadczeń, do których należą:
doświadczeń, do których należą:
możliwości osiągania swoich celów,
możliwości osiągania swoich celów,
rozwój ambicji,
rozwój ambicji,
nie sprawianie zawodu i postępowanie w taki
nie sprawianie zawodu i postępowanie w taki
sposób, aby osiągać więcej, niż oczekują inni,
sposób, aby osiągać więcej, niż oczekują inni,
zdolność wywierania wpływu na innych,
zdolność wywierania wpływu na innych,
zwyciężanie własnych słabości.
zwyciężanie własnych słabości.
Współdziałanie genów i
Współdziałanie genów i
środowiska
środowiska
Geny nigdy nie występują bez środowiska a
Geny nigdy nie występują bez środowiska a
środowisko bez genów.
środowisko bez genów.