Rada Ministrów

Rada Ministrów

RP

RP

Dr Ryszard Balicki

Dr Ryszard Balicki

Art. 10 Konstytucji RP

Art. 10 Konstytucji RP

(zasada trójpodziału)

(zasada trójpodziału)



władza ustawodawcza –

władza ustawodawcza –

Sejm i Senat

Sejm i Senat



władza wykonawcza –

władza wykonawcza –

Prezydent RP i Rada Ministrów

Prezydent RP i Rada Ministrów



władza sądownicza –

władza sądownicza –

sądy i trybunały

sądy i trybunały

Pojęcie

Pojęcie



Konstytucja z 1997 r.

Konstytucja z 1997 r.



Rada Ministrów

Rada Ministrów



Mała konstytucja z 1992

Mała konstytucja z 1992

r.

r.



Rada Ministrów = rząd

Rada Ministrów = rząd

Rozumienie terminu

Rozumienie terminu

„rząd”

„rząd”



synonim Rady Ministrów

synonim Rady Ministrów



system organów podporządkowanych

system organów podporządkowanych

RM (administracja rządowa)

RM (administracja rządowa)



system sprawowania władzy w

system sprawowania władzy w

państwie

państwie

Rada Ministrów

Rada Ministrów

w Konstytucji RP

w Konstytucji RP

Naczelny organ władzy wykonawczej

Naczelny organ władzy wykonawczej

o złożonej strukturze organizacyjnej,

o złożonej strukturze organizacyjnej,

prowadzący politykę wewnętrzną i

prowadzący politykę wewnętrzną i

zagraniczną państwa,

zagraniczną państwa,

kierujący administracją rządową

kierujący administracją rządową

oraz realizujący inne zadania w

oraz realizujący inne zadania w

zakresie polityki państwa

zakresie polityki państwa

Skład RM

Skład RM

(art. 147)

(art. 147)

Stali członkowie

RM

Fakultatywni

członkowie RM

Prezes

Rady Ministrów

(premier)

Ministrowie

Wiceprezes RM/

Wiceprezesi RM

Przewodniczący

komitetów

określonych

w ustawach

Organy

podległe RM

Organy

działające

na podstawie

ustaw

Organy

powołane

przez RM

Komitet Badań

Naukowych

Organy wspólne

(np. rządu

i samorządu

terytorialnego)

Pomocniczo –

doradcze

(stały komitet RM)

Pomocnicze

(pełnomocnicy rządu)

Tryb powołania RM

Tryb powołania RM



Konstytucja określa trzy tryby

Konstytucja określa trzy tryby

tworzenia RM

tworzenia RM



Podstawowy – art. 154 ust. 1

Podstawowy – art. 154 ust. 1



Pierwszy rezerwowy – art. 154 ust. 3

Pierwszy rezerwowy – art. 154 ust. 3



Drugi rezerwowy - art. 155 ust. 1

Drugi rezerwowy - art. 155 ust. 1

Schemat powoływania RM

Schemat powoływania RM



Jeżeli na podstawie powyższych

Jeżeli na podstawie powyższych

trybów nie uda się powołać rządu

trybów nie uda się powołać rządu

to Prezydent RP – obligatoryjnie –

to Prezydent RP – obligatoryjnie –

skraca kadencje Sejmu i zarządza

skraca kadencje Sejmu i zarządza

nowe wybory

nowe wybory

(art. 155 ust. 2)

(art. 155 ust. 2)

Funkcjonowanie

Funkcjonowanie

Rady Ministrów

Rady Ministrów



Zasada kolegialności:

Zasada kolegialności:

(zastrzeżenie realizacji wszystkich kompetencji Rady

(zastrzeżenie realizacji wszystkich kompetencji Rady

Ministrów dla całego gremium jej członków)

Ministrów dla całego gremium jej członków)



Brak zasady w Konstytucji RP



zawarta jest w ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r.
o Radzie Ministrów

Art. 1 ustawy:

Rada Ministrów (Rząd) działa kolegialnie.

Tryb pracy RM

Tryb pracy RM



na posiedzeniach – art. 2 ust. 1 ustawy o

na posiedzeniach – art. 2 ust. 1 ustawy o

RM, ale

RM, ale



Rada Ministrów może również rozstrzygać

Rada Ministrów może również rozstrzygać

poszczególne sprawy w trybie obiegowym

poszczególne sprawy w trybie obiegowym

(korespondencyjny) - art. 2 ust. 2 ustawy o

(korespondencyjny) - art. 2 ust. 2 ustawy o

RM

RM

Porządek

Porządek

obrad

obrad

Rady

Rady

Ministrów

Ministrów

17 kwietnia

17 kwietnia

2012 r.

2012 r.

Kompetencje RM

Kompetencje RM



art. 146 ust. 1 Konstytucji RP

art. 146 ust. 1 Konstytucji RP

1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i

1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i

zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie

2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie

zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu

zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu

terytorialnego.

terytorialnego.

3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.

3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.



Przykładowy katalog kompetencji art. 146 ust. 4

Przykładowy katalog kompetencji art. 146 ust. 4

Konstytucji RP:

Konstytucji RP:

Kompetencje RM

Kompetencje RM

1) zapewnia wykonanie ustaw,
2) wydaje rozporządzenia,
3) koordynuje i kontroluje prace organów
administracji rządowej,
4) chroni interesy Skarbu Państwa,
5) uchwala projekt budżetu pastwa,
6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz
uchwala zamknięcie rachunków państwowych i
sprawozdanie z wykonania budżetu,
7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne
państwa oraz porządek publiczny,

Kompetencje RM

Kompetencje RM

8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne

państwa,

9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie

stosunków z innymi państwami i organizacjami

międzynarodowymi,

10) zawiera umowy międzynarodowe

wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i

wypowiada inne umowy międzynarodowe,

11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie

obronności kraju oraz określa corocznie liczbę

obywateli powoływanych do czynnej służby

wojskowej,

12) określa organizację i tryb swojej pracy.

Organy pomocnicze RM

Organy pomocnicze RM

tworzone zgodnie z przepisami ustawy o Radzie

tworzone zgodnie z przepisami ustawy o Radzie

Ministrów

Ministrów



Art. 12. 1. Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub
na wniosek członka Rady Ministrów, może, w drodze
zarządzenia, tworzyć organy pomocnicze Rady Ministrów
lub Prezesa Rady Ministrów, a w szczególności:



1)

stały komitet

lub

komitety Rady Ministrów

w celu

inicjowania, przygotowania i uzgadniania rozstrzygnięć
albo stanowisk Rady Ministrów lub Prezesa Rady
Ministrów w sprawach należących do zadań i
kompetencji tych organów;



2)

komitety do rozpatrywania określonych

kategorii

spraw lub określonej sprawy;



3)

rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze

w

sprawach należących do zadań i kompetencji Rady
Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów.

Organy pomocnicze RM

Organy pomocnicze RM

tworzone zgodnie z przepisami ustawy o Radzie

tworzone zgodnie z przepisami ustawy o Radzie

Ministrów

Ministrów



Art. 12a. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, tworzyć

komisje do opracowania projektów kodyfikacji

określonych

dziedzin prawa, uwzględniając dorobek nauki i doświadczenia
praktyki. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, określi nazwę i
przedmiot działania komisji oraz jej skład i tryb postępowania.



Art. 13. 1. Rada Ministrów w uzgodnieniu z zainteresowaną
instytucją lub środowiskiem społecznym może powoływać, w
drodze rozporządzenia,

komisje wspólne

, składające się z

przedstawicieli Rządu oraz tej instytucji lub środowiska. Rada
Ministrów wydając rozporządzenie, określi nazwę i przedmiot
działania komisji wspólnej oraz jej skład i tryb postępowania.



2. Celem komisji, o których mowa w ust. 1, jest wypracowanie
wspólnego stanowiska w sprawach ważnych dla polityki Rządu
oraz interesów reprezentowanej w komisji instytucji lub
środowiska.

Pełnomocnicy rządu i Prezesa

RM



Pełnomocnik Rządu do spraw deregulacji gospodarczych



Pełnomocnik Rządu do spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu g
órnej Wisły



Pełnomocnik Rządu do spraw Zapewnienia Bezpieczeństwa w Trakcie Przygoto
wywania i Sprawowania przez Rzeczpospolitą Polską Przewodnictwa w Radzie
Unii Europejskiej w 2011 r.



Pełnomocnik Rządu do spraw Polskiej Energetyki Jądrowej



Pełnomocnik Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską



Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw Muzeum II Wojny Światowej



Pełnomocnik Rządu do spraw Przygotowania Organów Administracji Rządowej
i Sprawowania przez Rzeczpospolitą Polską Przewodnictwa w Radzie Unii Eu
ropejskiej



Pełnomocnik Rządu do spraw Równego Traktowania



Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do Spraw Dialogu Międzynarodowego



Pełnomocnik Rządu do Spraw Przygotowania Organów Administracji Państwo
wej do Współpracy z Systemem Informacyjnym Schengen i Systemem Informa
cji Wizowej



Pełnomocnik Rządu do Spraw Rządowego Programu Rozwoju Zintegrowanego
Systemu Informacji o Nieruchomościach



Pełnomocnik rządu do spraw zwalczania nieprawidłowości finansowych na szkod
ę Rzeczypospolitej Polskiej lub Unii Europejskiej



Pełnomocnik Rządu do Spraw Negocjacji w Ramach Światowej Organizacji H
andlu (WTO)



Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu dla Odry - 2006.



Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych

Organy pomocnicze Rady

Ministrów

Komisje wspólne



Wspólny Zespół Przedstawicieli Rządu Rze
czypospolitej Polskiej i Świętego Soboru
Biskupów



Komisja Wspólna Rządu i Mniejszości Nar
odowych i Etnicznych



Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Teryt
orialnego



Komisja Wspólna przedstawicieli rządu i K
onferencji Episkopatu

Polski

Organy doradcze powołane do

rozpatrywania określonej sprawy

lub grupy spraw

Występuje w podwójnej roli:

Występuje w podwójnej roli:

- jako przewodniczący Rady Ministrów oraz

- jako przewodniczący Rady Ministrów oraz

- jako odrębny organ administracji.

- jako odrębny organ administracji.

Regulacje prawne:

Regulacje prawne:

- ustawa o Radzie Ministrów

- ustawa o Radzie Ministrów

oraz

oraz

- regulamin pracy Rady Ministrów

- regulamin pracy Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów



Kompetencje merytoryczne

Kompetencje merytoryczne



kieruje merytoryczną działalnością Rady

kieruje merytoryczną działalnością Rady

Ministrów

Ministrów



ponosi odpowiedzialność polityczną

ponosi odpowiedzialność polityczną



decyduje o składzie Rady Ministrów

decyduje o składzie Rady Ministrów



koordynuje i kontroluje pracę ministrów i

koordynuje i kontroluje pracę ministrów i

pozostałych członków Rady

pozostałych członków Rady



zapewnia wykonanie polityki Rady

zapewnia wykonanie polityki Rady

Ministrów

Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Jako przewodniczący Rady

Jako przewodniczący Rady

Ministrów

Ministrów



Kompetencje organizacyjne

Kompetencje organizacyjne



reprezentuje Radę Ministrów

reprezentuje Radę Ministrów



kieruje jej pracami

kieruje jej pracami



zwołuje posiedzenia

zwołuje posiedzenia



ustala porządek obrad

ustala porządek obrad



przewodniczy posiedzeniom

przewodniczy posiedzeniom

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Jako przewodniczący Rady

Jako przewodniczący Rady

Ministrów

Ministrów



Kompetencje organizacyjne

Kompetencje organizacyjne



reprezentuje Radę Ministrów

reprezentuje Radę Ministrów



kieruje jej pracami

kieruje jej pracami



zwołuje posiedzenia

zwołuje posiedzenia



ustala porządek obrad

ustala porządek obrad



przewodniczy posiedzeniom

przewodniczy posiedzeniom

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

Jako naczelny organ administracji

Jako naczelny organ administracji

rządowej

rządowej



posiada kompetencje generalne – do

posiada kompetencje generalne – do

jego zadań należy wszystko to, co nie

jego zadań należy wszystko to, co nie

jest zastrzeżone dla innych organów

jest zastrzeżone dla innych organów

(tzw. domniemanie kompetencji)

(tzw. domniemanie kompetencji)



wydaje rozporządzenia i zarządzenia

wydaje rozporządzenia i zarządzenia



jest podstawowym łącznikiem

jest podstawowym łącznikiem

administracji rządowej

administracji rządowej

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów



jest zwierzchnikiem służbowym

jest zwierzchnikiem służbowym

wszystkich pracowników administracji

wszystkich pracowników administracji

rządowej

rządowej



dokonuje obsady personalnej szeregu

dokonuje obsady personalnej szeregu

organów administracji rządowej

organów administracji rządowej



nadzoruje organy centralne i

nadzoruje organy centralne i

terytorialne administracji rządowej

terytorialne administracji rządowej



nadzoruje samorząd w granicach

nadzoruje samorząd w granicach

określonych w konstytucji i ustawach

określonych w konstytucji i ustawach

Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów

cd…

cd…

Kompetencje premiera względem wojewody:

Kompetencje premiera względem wojewody:



powoływanie i odwoływanie wojewodów

powoływanie i odwoływanie wojewodów



uchylanie rozporządzeń i zarządzeń wojewodów:

uchylanie rozporządzeń i zarządzeń wojewodów:



obligatoryjnie - gdy są niezgodne z ustawami

obligatoryjnie - gdy są niezgodne z ustawami

oraz aktami wydanymi w celu ich wykonania,

oraz aktami wydanymi w celu ich wykonania,



fakultatywnie - z powodu ich niezgodności z

fakultatywnie - z powodu ich niezgodności z

polityką rządu lub naruszenia zasad

polityką rządu lub naruszenia zasad

rzetelności, sprawności i gospodarności.

rzetelności, sprawności i gospodarności.



wydawanie wojewodom poleceń służbowych.

wydawanie wojewodom poleceń służbowych.



kontrolowanie zgodności działań wojewodów z

kontrolowanie zgodności działań wojewodów z

polityką rządu

polityką rządu



rozstrzyganie spraw spornych między wojewodą

rozstrzyganie spraw spornych między wojewodą

a ministrami

a ministrami

Minister

Minister



Minister jest jednoosobowym, naczelnym

Minister jest jednoosobowym, naczelnym

organem państwa, a zarazem członkiem

organem państwa, a zarazem członkiem

organu kolegialnego – Rady Ministrów

organu kolegialnego – Rady Ministrów



Konstytucja RP (art. 149 ust. 1) ustanawia

Konstytucja RP (art. 149 ust. 1) ustanawia

dwie kategorie ministrów:

dwie kategorie ministrów:



tzw. ministrowie resortowi

tzw. ministrowie resortowi

(kierujący działem administracji rządowej)

(kierujący działem administracji rządowej)

oraz

oraz



tzw. ministrowie bez teki

tzw. ministrowie bez teki

(wypełniających zadania wyznaczone im

(wypełniających zadania wyznaczone im

przez premiera)

przez premiera)

Działy administracji

Działy administracji

rządowej

rządowej

Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o

Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o

działach administracji rządowej

działach administracji rządowej

(Dz. U. z 2003 r., Nr 159, poz. 1548 z

(Dz. U. z 2003 r., Nr 159, poz. 1548 z

pózn zm.)

pózn zm.)

Działy administracji

Działy administracji

rządowej

rządowej



1) administracja publiczna;



1a) budownictwo, gospodarka
przestrzenna i mieszkaniowa;



2) budżet;



3) finanse publiczne;



4) gospodarka;



5) gospodarka morska;



6) gospodarka wodna;



7) instytucje finansowe;



7a) informatyzacja;



8) członkostwo Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej;



9) kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego;



10) kultura fizyczna;



11) łączność;



12) (uchylony);



13) nauka;



14) obrona narodowa;



15) oświata i wychowanie;



16) praca;



17) rolnictwo;



18) rozwój wsi;



18a) rozwój regionalny;



18b) rynki rolne;



18c) rybołówstwo;



19) Skarb Państwa;



20) sprawiedliwość;



21) szkolnictwo wyższe;



22) transport;



22a) turystyka;



23) środowisko;



23a) rodzina;



24) sprawy wewnętrzne;



25) wyznania religijne oraz
mniejszości narodowe i etniczne;



26) zabezpieczenie społeczne;



27) sprawy zagraniczne;



28) zdrowie.

Odpowiedzialność

RM

Polityczna

Konstytucyjna

odpowiedzialność

solidarna RM

odpowiedzialność

indywidualna

członków RM

Konstruktywne wotum

Konstruktywne wotum

nieufności

nieufności



Art. 158 Konstytucji RP

Art. 158 Konstytucji RP

schemat

schemat

Ze względu na to, że konstrukcja polska odbiega

od niemieckiego konstruktywnego wotum

nieufności oznaczającego głosowanie nad osobą

nowego kanclerza, ale nie obejmującego

uchwalenia odrębnego wotum nieufności dla

rządu niektórzy autorzy proponują nazwać

rozwiązanie polskie nieregularnym

konstruktywnym wotum nieufności

Wotum nieufności dla

Wotum nieufności dla

ministra

ministra



Konstytucja, pomimo wątpliwości

Konstytucja, pomimo wątpliwości

zgłaszanych w toku prac Komisji

zgłaszanych w toku prac Komisji

Konstytucyjnej Zgromadzenia

Konstytucyjnej Zgromadzenia

Narodowego dopuszcza indywidualną

Narodowego dopuszcza indywidualną

odpowiedzialność polityczną

odpowiedzialność polityczną

ministrów zarówno resortowych jak i

ministrów zarówno resortowych jak i

tzw. bez teki

tzw. bez teki

SCHEMAT

SCHEMAT

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

konstytucyjna

konstytucyjna



Pojęcie to oznacza prawne konsekwencje postępowania

osób zajmujących wysokie stanowiska państwowe za

naruszenie konstytucji lub innych ustaw w związku z

wykonywaniem ich funkcji.



Odpowiedzialność konstytucyjna najczęściej wyraża się

w uprawnieniu jednej z izb parlamentu do postawienia

tych osób w stan oskarżenia przed drugą z izb lub przed

specjalnym trybunałem.



Odpowiedzialność konstytucyjna jest

odpowiedzialnością zindywidualizowaną, przy jej

określaniu niezbędne jest stwierdzenie winy, a

wymierzone kary mają charakter szczególny i dotyczą

tylko tego rodzaju odpowiedzialności.

Schemat

Dziękuję

Dziękuję

i do zobaczenia

i do zobaczenia