1

1

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA

PRODUKCJI

PRODUKCJI

W GOSPODARCE

W GOSPODARCE

MORSKIEJ

MORSKIEJ

Opracowanie: mgr inż. Zbigniew Górski

Opracowanie: mgr inż. Zbigniew Górski

2

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Podsumowanie dotyczące

Podsumowanie dotyczące

zasad tworzenia struktury

zasad tworzenia struktury

organizacyjnej

organizacyjnej

3

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

System produkcyjny –

System produkcyjny –

stanowi

stanowi

celowo

zaprojektowany

i

celowo

zaprojektowany

i

zorganizowany układ materialny,

zorganizowany układ materialny,

energetyczny

i

informacyjny

energetyczny

i

informacyjny

eksploatowany przez człowieka i

eksploatowany przez człowieka i

służący produkowaniu określonych

służący produkowaniu określonych

produktów (wyrobów i usług) w

produktów (wyrobów i usług) w

celu zaspokajania różnorodnych

celu zaspokajania różnorodnych

potrzeb konsumentów (klientów)

potrzeb konsumentów (klientów)

4

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Proces produkcyjny

Proces produkcyjny

jest

jest

uporządkowanym ciągiem działań, w

uporządkowanym ciągiem działań, w

wyniku którego konsument (użytkownik)

wyniku którego konsument (użytkownik)

otrzymuje produkty, którymi są wyroby lub

otrzymuje produkty, którymi są wyroby lub

usługi

usługi

Proces produkcji

Proces produkcji

to proces transformacji,

to proces transformacji,

czyli przekształcenia wektora wejścia

czyli przekształcenia wektora wejścia

systemu produkcyjnego w wektor wyjścia.

systemu produkcyjnego w wektor wyjścia.

5

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

6

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Proces wytwórczy

Proces wytwórczy

– dotyczy wytwarzania

– dotyczy wytwarzania

wyrobu, czyli przetwarzania czynników

wyrobu, czyli przetwarzania czynników

produkcji w wyroby. Proces powiązany z

produkcji w wyroby. Proces powiązany z

planowaniem

operacji,

sterowaniem

planowaniem

operacji,

sterowaniem

produkcji, sterowaniem jakości.

produkcji, sterowaniem jakości.

Proces pomocniczy

Proces pomocniczy

– dotyczy utrzymania

– dotyczy utrzymania

ruchu,

dostarczania

czynników

ruchu,

dostarczania

czynników

energetycznych,

utylizacja

odpadów

energetycznych,

utylizacja

odpadów

produkcyjnych.

produkcyjnych.

7

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Proces wytwórczy obsługowy –

Proces wytwórczy obsługowy –

dotyczy

dotyczy

obsługi administracyjnej, BHP, ochrony

obsługi administracyjnej, BHP, ochrony

obiektu, utrzymywania czystości.

obiektu, utrzymywania czystości.

Proces dystrybucji i obsługi klienta –

Proces dystrybucji i obsługi klienta –

dotyczy zorganizowania i

dotyczy zorganizowania i

funkcjonowania sprzedaży, obsługi

funkcjonowania sprzedaży, obsługi

serwisowej, badań marketingowych.

serwisowej, badań marketingowych.

8

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Proces produkcji

Proces produkcji

Cechy:

Cechy:



Przebiega

według

z

góry

Przebiega

według

z

góry

zaprojektowanej reguły

zaprojektowanej reguły



Realizowany jest w określonych

Realizowany jest w określonych

przedziałach czasu kalendarzowego,

przedziałach czasu kalendarzowego,



Charakteryzuje się zmiennością

Charakteryzuje się zmiennością

zasileń (materiałowych,

zasileń (materiałowych,

energetycznych, informacyjnych)

energetycznych, informacyjnych)

9

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Proces produkcji

Proces produkcji

Powinien przebiegać zgodnie z

Powinien przebiegać zgodnie z

zasadami ekonomii:

zasadami ekonomii:



maksymalizacja

zysku

w

maksymalizacja

zysku

w

warunkach limitowanych zasileń

warunkach limitowanych zasileń

czynników produkcji,

czynników produkcji,



w warunkach minimalizacji zasileń

w warunkach minimalizacji zasileń

otrzymanie użytecznego efektu

otrzymanie użytecznego efektu

10

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Elementy składowe procesu wytwórczego

Elementy składowe procesu wytwórczego

1

1

Procesy lub operacje

Procesy lub operacje

technologiczne

technologiczne

2

2

Procesy lub operacje

Procesy lub operacje

kontrolne

kontrolne

3

3

Procesy lub operacje

Procesy lub operacje

transportowe

transportowe

4

4

Procesy lub operacje

Procesy lub operacje

magazynowanie i

magazynowanie i

składowania

składowania

5

5

Procesy złożone z 4

Procesy złożone z 4

powyższych

powyższych

Kombinacja

Kombinacja

powyższych

powyższych

symboli

symboli

11

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Elementy składowe procesu wytwórczego

Elementy składowe procesu wytwórczego

Operacja

Operacja

– to zespół czynności, czyli część

– to zespół czynności, czyli część

określonego

procesu

produkcyjnego

określonego

procesu

produkcyjnego

realizowana na jednym stanowisku, przez

realizowana na jednym stanowisku, przez

jednego wykonawcę indywidualnego lub

jednego wykonawcę indywidualnego lub

grupowego , przy jednym przedmiocie lub

grupowego , przy jednym przedmiocie lub

zespole

przedmiotów

wykonywanych

zespole

przedmiotów

wykonywanych

jednocześnie bez przerw na jakąkolwiek

jednocześnie bez przerw na jakąkolwiek

inna pracę.

inna pracę.

12

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI



Operacja jest podstawową , elementarną

Operacja jest podstawową , elementarną

jednostka systemu produkcyjnego

jednostka systemu produkcyjnego



W większości gałęzi przemysłu nie ulega

W większości gałęzi przemysłu nie ulega

dalszemu podziałowi

dalszemu podziałowi



Z punktu widzenia analizy

Z punktu widzenia analizy

procesu

procesu

może

może

być podzielona na:

być podzielona na:

-

zabiegi,

zabiegi,

-

czynności,

czynności,

-

ruchy robocze (chwyty)

ruchy robocze (chwyty)

13

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Elementy składowe procesu wytwórczego

Elementy składowe procesu wytwórczego

Zabieg - ta część operacji jaka

Zabieg - ta część operacji jaka

jest wykonywana przy jednym

jest wykonywana przy jednym

zamocowaniu przedmiotu na

zamocowaniu przedmiotu na

obrabiarce lub stole

obrabiarce lub stole

produkcyjnym.

produkcyjnym.

14

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Elementy składowe procesu

Elementy składowe procesu

wytwórczego

wytwórczego

Czynność

Czynność

Ta część operacji, która odnosi

Ta część operacji, która odnosi

do jednych i tych samych

do jednych i tych samych

elementów.

elementów.

15

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Elementy składowe procesu wytwórczego

Elementy składowe procesu wytwórczego

Ruch roboczy

Ruch roboczy

Najprostszy element składowy zabiegu .

Najprostszy element składowy zabiegu .

Analiza

ruchów

roboczych

pozwala

na

Analiza

ruchów

roboczych

pozwala

na

prawidłowe zaprojektowanie ich kolejności i

prawidłowe zaprojektowanie ich kolejności i

sposobów wykonania.

sposobów wykonania.

Umożliwia racjonalna organizacje pracy na

Umożliwia racjonalna organizacje pracy na

stanowisku roboczym.

stanowisku roboczym.

Elementarne ruchy robocze są pomocne w

Elementarne ruchy robocze są pomocne w

ustaleniu norm czasu pracy.

ustaleniu norm czasu pracy.

16

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Typy operacji:

Typy operacji:



Operacje technologiczne

Operacje technologiczne



Kontroli,

Kontroli,



Transportu,

Transportu,



Magazynowania i składowania

Magazynowania i składowania

17

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Operacja technologiczna

Operacja technologiczna

– ma miejsce

– ma miejsce

wtedy, gdy występuje zmiana w kształtu,

wtedy, gdy występuje zmiana w kształtu,

właściwości fizycznych lub chemicznych

właściwości fizycznych lub chemicznych

materiału wyjściowego lub półwyrobu.

materiału wyjściowego lub półwyrobu.

Specjalnym rodzajem operacji

Specjalnym rodzajem operacji

technologicznych jest montaż lub

technologicznych jest montaż lub

demontaż polegający na przewidzianej

demontaż polegający na przewidzianej

projektem technologicznym zmianie

projektem technologicznym zmianie

trwałego położenia określonej części w

trwałego położenia określonej części w

stosunku do innych części.

stosunku do innych części.

18

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Operacja kontroli –

Operacja kontroli –

występuje wówczas, gdy

występuje wówczas, gdy

część, zespół lub gotowy wyrób jest sprawdzany

część, zespół lub gotowy wyrób jest sprawdzany

(kontrolowany) przez wykonawcę lub specjalne

(kontrolowany) przez wykonawcę lub specjalne

służby zgodnie z planem kontroli.

służby zgodnie z planem kontroli.

Definicje (wg PN-ISO 9000:2000)

Definicje (wg PN-ISO 9000:2000)

KONTROLA (Inspection) – ocenianie

KONTROLA (Inspection) – ocenianie

zgodności przez obserwację i orzecznictwo

zgodności przez obserwację i orzecznictwo

w połączeniu, odpowiednio, z pomiarami,

w połączeniu, odpowiednio, z pomiarami,

przeprowadzaniem badań lub stosowaniem

przeprowadzaniem badań lub stosowaniem

sprawdzianów.

sprawdzianów.

19

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Operacja transportu –

Operacja transportu –

występuje

występuje

wówczas , gdy materiał, półwyrób,

wówczas , gdy materiał, półwyrób,

część, zespół lub gotowy wyrób

część, zespół lub gotowy wyrób

zostaje w procesie produkcyjnym

zostaje w procesie produkcyjnym

przemieszczony z jednego miejsca na

przemieszczony z jednego miejsca na

drugie według metody i w czasie

drugie według metody i w czasie

ustalonym przez program realizacyjny,

ustalonym przez program realizacyjny,

ustalony z góry lub korygowany

ustalony z góry lub korygowany

20

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Operacje magazynowania i składowania

Operacje magazynowania i składowania

-

-

występuje wówczas , gdy materiał,

występuje wówczas , gdy materiał,

półwyrób, część, zespół lub gotowy wyrób

półwyrób, część, zespół lub gotowy wyrób

nie podlega żadnej z poprzednio

nie podlega żadnej z poprzednio

przedstawionych operacji i zalega w stanie

przedstawionych operacji i zalega w stanie

„bezczynności” na wyodrębnionych

„bezczynności” na wyodrębnionych

powierzchniach magazynowych,

powierzchniach magazynowych,

składowych, odkładczych lub wprost na

składowych, odkładczych lub wprost na

urządzeniach technologicznych,

urządzeniach technologicznych,

kontrolnych lub transportowych.

kontrolnych lub transportowych.

21

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Klasyfikacja najczęściej występujących operacji:

Klasyfikacja najczęściej występujących operacji:

22

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Podstawowe cechy procesu produkcyjnego:

Podstawowe cechy procesu produkcyjnego:



Celowość

Celowość



Dynamika

Dynamika



Ekonomiczność

Ekonomiczność

Celowość

Celowość

– proces produkcyjny traktowany

– proces produkcyjny traktowany

jako uporządkowany zespół działań i

jako uporządkowany zespół działań i

czynności musi być zaprojektowany i

czynności musi być zaprojektowany i

zorganizowany dla realizacji określonego

zorganizowany dla realizacji określonego

celu pojedynczego lub grupy celów, przy

celu pojedynczego lub grupy celów, przy

czym cele te mogą się zmieniać.

czym cele te mogą się zmieniać.

23

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Dynamika

Dynamika

– przebieg procesu według z

– przebieg procesu według z

góry zaprojektowanej reguły działaniami

góry zaprojektowanej reguły działaniami

w określonych przedziałach czasu

w określonych przedziałach czasu

kalendarzowego, jednak w warunkach

kalendarzowego, jednak w warunkach

zmienności charakterystyk ilościowych i

zmienności charakterystyk ilościowych i

jakościowych, zasileń materiałowych,

jakościowych, zasileń materiałowych,

energetycznych i informacyjnych,

energetycznych i informacyjnych,

świadczący o dynamicznym charakterze

świadczący o dynamicznym charakterze

warunków jego funkcjonowania.

warunków jego funkcjonowania.

24

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Ekonomiczność

Ekonomiczność

–

–

proces produkcyjny

proces produkcyjny

powinien przebiegać zgodnie z zasadami

powinien przebiegać zgodnie z zasadami

ekonomi czyli przy maksymalizacji efektu

ekonomi czyli przy maksymalizacji efektu

produkcyjnego w warunkach określonych,

produkcyjnego w warunkach określonych,

limitowanych zasileń w czynniki produkcji

limitowanych zasileń w czynniki produkcji

lub przy założeniu uzyskania określonego

lub przy założeniu uzyskania określonego

użytecznego efektu produkcyjnego w

użytecznego efektu produkcyjnego w

warunkach minimalizacji zasileń w

warunkach minimalizacji zasileń w

czynniki produkcji

czynniki produkcji

25

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Klasyfikacja i cechy przemysłowych

Klasyfikacja i cechy przemysłowych

procesów wytwórczych wg

procesów wytwórczych wg

kryteriów:

kryteriów:

a)

a)

ciągłości i przebiegu w czasie,

ciągłości i przebiegu w czasie,

b)

b)

rodzajów stosowanych technologii,

rodzajów stosowanych technologii,

c)

c)

cech organizacyjnych,

cech organizacyjnych,

d)

d)

zastosowanych środków pracy.

zastosowanych środków pracy.

26

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Ad. a) - procesy dyskretne

Ad. a) - procesy dyskretne

- procesy ciągłe (aparaturowe)

- procesy ciągłe (aparaturowe)

Ad. b) - procesy wydobywcze,

Ad. b) - procesy wydobywcze,

- procesy przetwórcze,

- procesy przetwórcze,

- procesy obróbkowe,

- procesy obróbkowe,

- procesy montażowe i demontażowe,

- procesy montażowe i demontażowe,

- procesy naturalne i

- procesy naturalne i

biotechnologiczne.

biotechnologiczne.

27

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Ad. c) - w ujęciu komórki produkcyjnej,

Ad. c) - w ujęciu komórki produkcyjnej,

- w ujęciu produkowanego

- w ujęciu produkowanego

wyrobu

wyrobu

- w ujęciu technologii grupowej

- w ujęciu technologii grupowej

Każdy z procesów może być

Każdy z procesów może być

procesem

procesem

prostym lub złożonym

prostym lub złożonym

28

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

a – proces produkcyjny „prosty”.

b – proces produkcyjny „złożony”.

29

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

a – proces produkcyjny „prosty”.

Procesem produkcyjnym prostym nazywamy proces , w którym
przedmiot produkcji podlega przetworzeniu w kolejnych
następujących po sobie operacjach( procesach cząstkowych)

Jest więc to proces ………….

szeregowy

30

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

b – proces produkcyjny „złożony”.

Procesem produkcyjnym złożonym nazywamy
proces , w którym

- produkt końcowy otrzymujemy przez połączenie
wytworzonych uprzednio półproduktów

- produkty końcowe otrzymujemy przez wydzielenie
(podział)
półproduktu lu produktu końcowego z produktu
wyjściowego
- występują kombinacje obu wymienionych wyżej
wariantów

31

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

c – rozkład produktu złożonego

32

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

c – rozdzielenie i łączenie

33

ORGANIZACJA PRODUKCJI

ORGANIZACJA PRODUKCJI

Ad. d) -

Ad. d) -

ręczne,

ręczne,

- maszynowe,

- maszynowe,

- aparaturowe,

- aparaturowe,

- zautomatyzowane (FMS -

- zautomatyzowane (FMS -

Flexible

Flexible

Manufacturing

Manufacturing

System

System

–elastyczny system

–elastyczny system

wytwarzania))

wytwarzania))

- wspomagane komputerowo( CAM –

- wspomagane komputerowo( CAM –

Computer Aided

Computer Aided

Manufacturing

Manufacturing

–

–

komputerowe wspomaganie

komputerowe wspomaganie

wytwarzania),

wytwarzania),

zintegrowane komputerowo (CIM –

zintegrowane komputerowo (CIM –

Computer

Computer

Integrated

Integrated

Manufacturing-

Manufacturing-

komputerowe zintegrowane wytwarzanie).

komputerowe zintegrowane wytwarzanie).

34

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Struktura procesu wytwórczego

Struktura procesu wytwórczego

Struktura procesu wytwórczego to układ faz

Struktura procesu wytwórczego to układ faz

oraz procesów technologicznych, kontrolnych,

oraz procesów technologicznych, kontrolnych,

transportowych i magazynowych

transportowych i magazynowych

występujących w ramach tych faz, a także

występujących w ramach tych faz, a także

operacji produkcyjnych powiązanych z

operacji produkcyjnych powiązanych z

materiałowymi, energetycznymi i

materiałowymi, energetycznymi i

informacyjnymi umożliwiającymi taki przepływ

informacyjnymi umożliwiającymi taki przepływ

materiałów i półwyrobów przez stanowiska

materiałów i półwyrobów przez stanowiska

obróbkowe i montażowe, aby możliwe było aby

obróbkowe i montażowe, aby możliwe było aby

możliwe było otrzymanie wyrobu finalnego i

możliwe było otrzymanie wyrobu finalnego i

przekazania go do dystrybucji.

przekazania go do dystrybucji.

35

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Struktura procesu wytwórczego

Struktura procesu wytwórczego

1. W ujęciu technologicznym

1. W ujęciu technologicznym

2. W ujęciu przedmiotowym

2. W ujęciu przedmiotowym

3. W ujęciu technologii grupowej

3. W ujęciu technologii grupowej

36

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Strukturę procesu wytwórczego

Strukturę procesu wytwórczego

W ujęciu technologicznym

W ujęciu technologicznym

- definiuje się jako

- definiuje się jako

układ faz i operacji technologicznych wraz z

układ faz i operacji technologicznych wraz z

powiązaniami niezbędnymi dla

powiązaniami niezbędnymi dla

wyprodukowania wyrobu.

wyprodukowania wyrobu.

W ujęciu przedmiotowym

W ujęciu przedmiotowym

- definiuje układ

- definiuje układ

procesów produkcyjnych poszczególnych części,

procesów produkcyjnych poszczególnych części,

podzespołów i zespołów oraz montażu finalnego

podzespołów i zespołów oraz montażu finalnego

wraz z powiązaniami materiałowymi ,

wraz z powiązaniami materiałowymi ,

energetycznymi i informacyjnymi niezbędnymi

energetycznymi i informacyjnymi niezbędnymi

dla wyprodukowania wyrobu finalnego.

dla wyprodukowania wyrobu finalnego.

37

Organizacja

Organizacja

produkcji

produkcji

Strukturę procesu wytwórczego

Strukturę procesu wytwórczego

W ujęciu Technologii grupowej (GT)

W ujęciu Technologii grupowej (GT)

-

-

definiuje się jako podejście do zagadnienia

definiuje się jako podejście do zagadnienia

produkcyjnego. charakteryzujące się tym

produkcyjnego. charakteryzujące się tym

,że w procesie produkcji i projektowania

,że w procesie produkcji i projektowania

podobne części składowe wyrobów są

podobne części składowe wyrobów są

identyfikowane i układane w grupy według

identyfikowane i układane w grupy według

cech ich podobieństwa technologicznego w

cech ich podobieństwa technologicznego w

celu umożliwienia wytwarzania nawet

celu umożliwienia wytwarzania nawet

pojedynczych części w warunkach produkcji

pojedynczych części w warunkach produkcji

seryjnej.

seryjnej.