Niedokrwistości u dzieci
Halina Bubała
Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i
Onkologii Dziecięcej
Śląskiej Akademii Medycznej, Zabrze
NIEDOKRWISTOŚĆ
(anaemia )
to stan , który charakteryzuje się obniżeniem
stężenia Hb w
jednostce objętości krwi poniżej normy zależnej
od wieku i
płci, z lub bez obniżenia liczby krwinek
czerwonych
Hbg%
Noworodek: m.c.
1500g
16,4
(14,6 –
18,2 )
m.c.
3000g
17,6
(14,0 – 20,8 )
Wcześniaki:
2 – 3 m.ż.
8,8
( 6,4 –
11,5 )
6 – 8 m.ż.
11,6
( 10,0 –
13,6 )
Donoszone: 3 – 4 m.ż.
12,0
( 10,6 – 14,0 )
6 – 8 m.ż.
11,9
( 10,2 –
13,6 )
1 rok życia
11,9
( 10,2 – 13,3 )
Komórka macierzysta szpiku
BFU-E
CFU-E
EPO
proerytroblast (pronormoblast)
ok. 12 godz.
erytroblast zasadochłonny
ok. 20 godz.
erytroblast polichromatyczny
ok. 10 godz.
erytroblast kwasochłonny
ok. 15 godz (wyrzucenie jądra).
retikulocyt
ok. 1-2 dni
erytrocyt
Podział niedokrwistości
N. z powodu zaburzeń
N. z powodu
utraty
wytwarzania
krwi
N. z powodu nadmiernego niszczenia
krwinek czerwonych
Klasyfikacja niedokrwistości w
oparciu
o wielkość krwinek
czerwonych
MCV > 100f
MCV < 75f
Niedokrwistość makrocytarna
Niedokrwistość
mikrocytarna
MCV – 75-100 f
Niedokrwistość normocytarna
OBJAWY NIEDOKRWISTOŚCI
Podmiotowe:
brak łaknienia
osłabienie, apatia
senność lub rozdrażnienie
bóle, zawroty głowy
szybkie męczenie się
kołatanie „bicie” serca
wzmożone pragnienie ( niemowlęta )
spaczone łaknienie ( pica )
zaburzenia koncentracji
trudności w nauce
Przedmiotowe:
bladość skóry, spojówek, śluzówek
tachykardia
szmer skurczowy nad sercem
kruchość i łamliwość paznokci
nadżerki w kącikach ust
szorstka skóra
przerzedzenie i łamliwość włosów
zahamowanie przyrostu masy ciała i
wzrostu
(niemowlęta)
nawracające infekcje
zmiany troficzne nabłonków (chrypka,
zaburzenia
wchłaniania, przewlekłe
biegunki)
hepatosplenomegalia ( około 10% )
Nasilenie objawów zależy od:
przyczyny niedokrwistości
stopnia niedokrwistości
szybkości jej narastania
towarzyszących chorób
zdolności adaptacji ustroju
BADANIA
1. Podstawowe:
Hb
hematokryt
MCH norma
27-31pg
liczba krwinek czerwonych
liczba retikulocytów
MCHC norma
30 -34%
liczba płytek krwi
ocena rozmazu krwi obwodowej MCV
norma
87-92f
2. Uzupełniające:
Fe
TIBC
ferrytyna
bilirubina i jej frakcje
odczyn Coombsa
oporność osmotyczna
Mielogram
enzymy wewnątrzkrwinkowe
kwas foliowy
test Schillinga
czynniki krzepnięcia
I.Zaburzenia wytwarzania erytrocytów
dotyczące komórki macierzystej dotyczące
różnicowania
i
proliferacji komórek
- niedokrwistość aplastyczna
- niedobór Fe
- niedokrwistość hipoplastyczna
- niedobór witaminy
B
12
( Blackfana-Diamonda )
- choroby nerek
- niedobór kwasu
foliowego
- endokrynopatie ( hipotyreoza )
- choroby
przewlekłe
- talasemia
NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU
ŻELAZA
- najczęstsza niedokrwistość wieku dziecięcego
(30%- 40%)
- głównie u niemowląt i małych dzieci
- częstość jest odwrotnie proporcjonalna do stanu
ekonomicznego
rodziny
Przyczyny niedokrwistości z
niedoboru żelaza
1.
Niedostateczne zaopatrzenie w żelazo
- w okresie życia płodowego
- obniżona podaż Fe w diecie
- zaburzenia wchłaniania
2.
Nadmierne straty żelaza
- utrata krwi okołoporodowa
- utrata krwi pourodzeniowa
3.
Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo
- okres szybkiego wzrostu
- okres dojrzewania
Wchłanianie żelaza z pokarmów
zależy od:
- ilości i rodzaju żelaza w diecie,
- od spożywania substancji nasilających lub
hamujących
wchłanianie żelaza,
- od zapasów żelaza w ustroju,
- od szybkości wytwarzania i rozpadu krwinek
czerwonych,
- od kwasoty soku żołądkowego,
- od ilości żółci w dwunastnicy,
- od błony śluzowej dwunastnicy i górnego
odcinka jelita
czczego.
Wchłanianie żelaza
zwiększają
zmniejszają
- pokarmy roślinne:
- dieta
bezbiałkowa
sałata, soja, orzechy,
- fosforany,
szczawiany
kukurydza, czarna fasola
- teina, fityniany
- pokarmy zwierzęce:
mięso, wątroba
- pankreatynina
- drób, żółtko jaja
- wapń, magnez, miedź,
cynk
- ryby
- Vit. C
- niedokrwistość
- duża ilość Fe w
organizmie
- ciąża
- achlochydria
Odsetek wchłaniającego Fe 1 – 50% (przeciętnie
10%)
Stadia rozwoju niedokrwistości
1. Niedobór żelaza w magazynach
ustrojowych
(sideropenia bez anemii)
2. Niedobór żelaza koniecznego do
erytropoezy
3. Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Objawy niedokrwistości z niedoboru
żelaza
WYWIAD
Podmiotowe:
- brak łaknienia
- osłabienie, apatia
- senność lub rozdrażnienie
- bóle, zawroty głowy
- szybkie męczenie się
- kołatanie serca („bicie serca”)
- wzmożone pragnienie
- spaczone łaknienie (picia)
Przedmiotowe:
- bladość skóry, spojówek, białkówek
- tachykardia
- szmer skurczowy nad sercem
- kruchość i łamliwość paznokci
- nadżerki w kącikach ust
- szorstka skóra
- przerzedzenie i łamliwość włosów
- zahamowanie przyrostu masy ciała
- nawracające infekcje (układu
oddechowego)
Rozpoznanie
zmniejszenie
zwiększenie
- Hb < 5,6 mmol/l
- TIBC > 75 μmol/l
- Ht < 30%
- RDW > 15%
- MCV < 78 μm
3
- wchłanianie Fe w
- MCHC < 30%
w przewodzie
- MCH < 27pq
pokarmowym
- Fe < 17 μmol/l
- Ferrytyny < 15 μq/l
Norma lub obniżenie
- liczby krwinek
czerwonych
- liczby retikulocytów
Norma, obniżenie lub podwyższenie
- liczby płytek krwi
- liczby krwinek białych
Zmiany
w krwi
obwodowej:
- hipochromia
(anulocyty)
- mikrocytoza
- anizocytoza
- poikilocytoza
Zmiany
w szpiku:
- zwiększony odsetek
komórek układu
erytroblastów
- zahamowanie
dojrzewania
- erytroblasty mniejsze z
postrzępioną cytoplazmą
Różnicowanie
- niedokrwistość w przebiegu
zakażeń
- upośledzone wchłanianie
- przewlekła utrata krwi
- nowotwory
- niedokrwistość
sideroblastyczna
- niedokrwistość z niedoboru
kwasu
foliowego
(tzw. niedokrwistość
bimorficzna)
- niedobór witaminy B
6
- niedobór miedzi
- zatrucie ołowiem
Leczenie
Dawka lecznicza
4,5 – 6 mg Fe/kg masy ciała
u niemowląt max 100 mg
u dzieci starszych max 150 mg
Witamina C, B
6
Dieta:
↑ mięso, jarzyny, owoce
mleko, mąka, kasze
Preparaty doustne żelaza
- Hemofer, Ferro 66
- krople 44mg
Fe
++
/ml
- Hemofer prolongatum
- drażetki 105
mg Fe
++
- Ferro 66 DI
- drażetki 100
mg Fe
++
- Ferro Gradument
- tabletki 105
mg Fe
++
- Tardyferon
- drażetki 80
mg Fe
++
- Resoferon
- drażetki 37
mg Fe
++
- Ascofer
- drażetki 24 mg Fe
+
+
+ 20 mg Vit C
- Falvit
- drażetki 100 mg
Fe
++
- Multitabs
- tabletka 15
mg Fe
++
- Centrum Junior
- tabletka 18
mg Fe
++
Skuteczność leczenia
- wzrost retikulocytów > 20
o
/
oo
(7 – 10 dzień
leczenia)
- wzrost Hb o 1 – 2 g/dl (w ciągu 1 – 2 tygodni)
Efekt leczenia zależy od:
- dawki dobowej
- formy leku
- częstości podawania
- przestrzegania zaleceń lekarza
- czasu leczenia
Czas leczenia 2 – 3 miesiące
Objawy nietolerancji preparatów
żelaza
niemowlęta:
wymioty
biegunka
starsze dzieci:
nudności
wymioty
bóle brzucha
zaparcia
Profilaktyka 2 mg/kg m.c. Fe
Bezwzględna:
- wcześniaki
- niemowlęta z ciąż mnogich
- niemowlęta matek, które w czasie ciąży miały
niedokrwistość
- niemowlęta narażone na straty krwi w czasie
porodu
- w niedokrwistościach pokrwotocznych
- u dziewcząt w czasie szybkiego wzrostu i
obfitych
krwawieniach miesięcznych
Względna:
- nawracające zakażenia układu oddechowego
- upośledzone łaknienie
- dieta wegetariańska
Profilaktyka wtórna
1. Ocena czynników ryzyka:
- uboga w żelazo dieta
- przewlekłe lub nawracające infekcje
- biegunki
- zaniedbania, ubóstwo
2. Kontrola morfologii:
- w 9 – 12 miesiącu
- w 15 – 18 miesiącu
- 1 x w roku do 5 roku
- okres dojrzewania: 1 – 2 razy w roku
Niedobór witamin
1. Kwasu foliowego
2.
Witaminy B
12
Niedokrwistości megaloblastyczne
1. Niedokrwistości z niedoboru kwasu
foliowego
Przyczyny:
- zwiększone zapotrzebowanie:
. szybki wzrost
. anemie hemolityczne
. zakażenia
- niedostateczna podaż
- dieta oparta na kozim mleku
- zaburzenia wchłaniania
- pasożyty jelitowe
- leki: antymetabolity, barbiturany,
fenytoina
- marskość wątroby
- przewlekła niewydolność nerek
Objawy: kliniczne
- upośledzone łaknienie
- apatia lub drażliwość
- blade zabarwienie skóry
- przewlekłe biegunki
- brak przyrostu masy ciała
- rzadziej: obrzęki, skaza krwotoczna,
objawy neurologiczne
Niemowlęta (wcześniaki) - szczyt
zachorowań 4-7 mż
ROZPOZNANIE
na podstawie stwierdzenia:
- niedokrwistości nadbarwliwej
- makrocytozy w krwi obwodowej
- w szpiku erytropoezy megaloblastycznej
oraz obecności olbrzymich
metamielocytów i
pałeczek
- obniżonego stężenia kwasu foliowego w
surowicy
- zwiększonego wydalania kwasu
formiminoglutaminowego
(FIGLU) z moczem
Niedokrwistość bimorficzna:
- niedobór kwasu foliowego
- niedobór Fe
LECZENIE
- kwas foliowy 5 – 15 mg/dobę
- witamina C
- zespół witamin B
Leczenia kilka tygodni
2. Niedokrwistości z niedoboru
witaminy B
12
U dzieci – rzadko
Przyczyny:
- niedobory pokarmowe (dieta
wegetariańska)
- upośledzone wchłanianie
Dwie postacie:
. dziecięca – w pierwszych latach życia
. młodzieńcza – po 10 roku życia
Objawy kliniczne
- niedokrwistość makrocytowa
- zanik brodawek języka i błony śluzowej żołądka
- brak kwasu solnego w żołądku
- zaburzenia neurologiczne (myelosis funicularis)
Badania laboratoryjne
- zmniejszone wchłanianie witaminy B
12
(test Schillinga)
- zwiększone wydalanie FIGLU w moczu
- obecność przeciwciał przeciwko komórkom
okładzinowym
żołądka i czynnikowi
wewnętrznemu
LECZENIE
Witamina B
12
250 μg
- 2 x w tygodniu przez 2 – 4 tygodnie
- raz w miesiącu przez całe życie
Czynniki powodujące
niewydolność
układu krwiotwórczego
1. Czynniki chemiczne i fizyczne:
leki
substancje chemiczne i toksyczne
promieniowanie
2. Czynniki zakaźne:
wirusy ( wzw A,B i C, CMV, EBV,
Parwowirus B
19
)
bakterie
3.Czynniki immunologiczne:
humoralne
komórkowe
4. Nieznane ( około 50% )
NIEDOKRWISTOŚCI APLASTYCZNE
nabyte ( 2-10 przypadków na 1 000 000/rok )
wrodzone
Zaburzenia krwiotworzenia dotyczą:
1/ populacji komórek pnia i komórek potomnych
2/ mikrośrodowiska
3/ czynników regulujących:
- G –CSF
- Interleukiny: 1,3,6
pobudzające
- Interferon gamma
- IL – 2
hamujące
- TNF
4/ mechanizmów immunologicznych
Objawy niedokrwistości aplastycznej
Pancytopenia krwi obwodowej:
niedokrwistość
skaza krwotoczna
zakażenia
Szpik – aplastyczny
Ciężka niedokrwistość aplastyczna:
komórkowość szpiku ≤ 25%
granulocyty obojętnochłonne ≤ 500/µl
płytki krwi ≤ 20 000/µl
retikulocyty ≤ 200 000/µl
Leczenie niedokrwistości
aplastycznej
1. Przeszczep szpiku od HLA identycznego dawcy
rodzinnego
( 1970
1993 – 37%
68% )
2. Immunosupresja:
- ALG 1,5ml/kg/dobę
1-5 dzień
- Prednisolon 2mg/kg/dobę
1-5 dzień
- CyA 5 mg/kg/dobę
1-180 dzień
- G-CSF 5µg/kg/dobę
1-90 dzień
Niedokrwistość Blackfana-
Diamonda
Wrodzona wybiórcza hipoplazja układu
czerwonokrwinkowego
• niedokrwistość zwykle makrocytarna, normobarwliwa
ujawniająca się u 90% pacjentów przed 1 rokiem życia
• głęboka retikulocytopenia
• obniżona liczba prekursorów czerwonokrwinkowych w
szpiku kostnym (< 5%) przy normalnej komórkowości
szpiku - 90% chorych
• u 10% chorych zahamowanie dojrzewania na poziomie
proerytroblasta
• podwyższona ADA erytrocytów u 80% chorych
• podwyższony poziom erytropoetyny w surowicy
• prawidłowa lub nieznacznie obniżona liczba leukocytów
• prawidłowa lub nieznacznie zwiększona liczba płytek krwi
Niedokrwistość Blackfana-
Diamonda
Wady wrodzone u około 40% chorych
• nieprawidłowości (dysmorfia) twarzoczaszki -
hiperteloryzm, małogłowie, małoocze, wrodzona zaćma lub
jaskra,zez, rozszczep lub wysoko wysklepione podniebienie
• niskorosłość (niezależnie od sterydoterapii)
• płetwista szyja
• nieprawidłowości kciuka (rozszczepienie, podwójny kciuk,
trójpaliczkowy kciuk, podwichnięcie, hipoplazja lub brak
kciuka)
• wady układu moczowego (nerka podkowiasta, dysplazja
nerek, podwójny moczowód, kwasica cewkowa)
• wady serca (głównie VSD i ASD)
• hipogonadyzm
Niedokrwistość Blackfana-
Diamonda
• Występowanie – 1 przypadek na 5-7 milionów żywych
urodzeń; równomierna dystrybucja M/K
• Około 15-20% przypadków – rodzinne występowanie
• Dziedziczenie – autosomalne głównie dominujące
• Pacjent z 46XX, t(X:19)(p21;19q) izolacja genu RPS19
na chromosomie 19q13 (
Drapczinskaia et al. 1999
)
• Mutacje w RPS19 u około 20-25% chorych (
Drapczinskaia
et al. 1999, Willig et al. 1999, Orfali et al. 2004, Gazda et al.
2004
)
• Przynajmniej dwa inne geny, na chromosomie 8 i
niezmapowany są odpowiedzialne za niedokrwistość
Blackfana-Diamonda
(Gazda et al. 2001)
Mutacje genu RPS19 u pacjentów z
niedokrwistością Blackfana-Diamonda
• Gen RPS19 koduje białko rybosomalne S19, związane z
podjednostką rybosomalną 40S
• Ekspresję białka S19 stwierdza się powszechnie w
tkankach hematopoetycznych i nie-hematopoetycznych
• Ekspresja białka S19 zmniejsza się wraz z
terminalnym różnicowaniem się komórek
erytroidalnych
• Mutacje genu RPS19 mogą powodować zmianę
lokalizacji wewnątrzkomórkowej i znaczne obniżenie
(o 90%) ekspresji białka S19.
• W jaki sposób mutacje genu RPS19 wywołują fenotyp
niedokrwistości Blackfana-Diamonda? - mechanizm
molekularny jest nieznany
Niedokrwistość Blackfana-Diamonda (ADB)
versus przejściowa erytroblastopenia wieku
dziecięcego (TEC)
Cecha
ADB
TEC
Przyczyna
Wrodzona/dziedziczna
nabyta
Wywiad
brak
Przebyta infekcja
Wady wrodzone
30%
0%
Objawy neurologiczne
brak
okazjonalnie
Mechanizm immunologiczny
rzadko
często
Przebieg
przewlekły
przejściowy
Ryzyko białaczki i nowotworów
zwiększone
nie zwiększone
Średni wiek przy rozpoznaniu
6 miesięcy (1±72)
27 miesięcy (1±192)
Rozmiar RBC
makrocytarny
normocytarny
Hb F
prawidłowa*
Antygen i
prawidłowy*
Aktywność enzymów krwinkowych
Poziom płodowy
Poziom dorosłych*
Dezaminaza adenozynowa RBC
prawidłowa
* podczas zdrowienia wartości mogą być
podwyższone
Leczenie sterydami
• Początek leczenia w 3-4 miesiącu życia
(UK, USA po 1 roku życia); 1-2 tygodnie
po transfuzji; Hb 8-9 g%
• Dawka Prednizonu 2 mg/kg/dobę przez
4 tygodnie
Odpowiedź pozytywna (u 60-
70%pacjentów) powolne odstawianie
do dawki podtrzymującej 0.5 mg/kg /dobę
Brak odpowiedzi na sterydy szybkie
odstawianie
Leczenie
niedokrwistości Blackfana-
Diamonda
Leczenie krwią
– 10-15 ml koncentratu krwinek
czerwonych/kg masy ciała; Hb >8 g%
– Leczenie chelatujące kiedy >160-180 ml
masy erytrocytarnej/kg masy ciała; po 3
roku życia
• Desferoxamina 20-30mg/kg/dobę przez 8-12
godzin podskórnie przez 5-7 nocy/tydzień
• ICL-670 20mg/kg/dobę doustnie (na razie
niedostępne)
Leczenie
niedokrwistości Blackfana-
Diamonda
Przeszczepienie macierzystych
komórek hematopoetycznych
• od dawców rodzinnych
uwaga na „silent phenotype”
(makrocytoza,
HbF, eADA)
ważne aby wykonać HSCT zanim dojdzie do
przeciążenia żelazem i dysfunkcji narządowej
• od dawców niespokrewnionych
indywidualne wskazania
• wiek przeszczepienia – Niemcy, Włochy,
UK między 2 i 5 rokiem życia
Leczenie
niedokrwistości Blackfana-
Diamonda
Choroba Fanconiego
Dziedziczenie autosomalne, recesywne
Pancytopenia: anemia
leukopenia
4 – 10 rok
życia
małopłytkowość
hipoplastyczny szpik
mnogie, wrodzone anomalie
zwiększona łamliwość
chromosomów
leczenie – BMT od zgodnego
w układzie HLA dawcy
spokrewnionego
Powikłania:
- ciężkie zakażenia
- krwotoki
- hemosyderoza po licznych przetoczeniach kkcz
NIEDOKRWISTOŚCI
HEMOLITYCZNE
Cechują się:
*
skróceniem czasu przeżycia krwinek
czerwonych
*
zwiększeniem liczby retikulocytów
*
pobudzeniem układu erytroblastów w
szpiku
Dzielą się na:
wrodzone
nabyte
Przyczyny
1/ wewnątrzkrwinkowe:
- nieprawidłowa budowa błony komórkowej
- niedobory enzymatyczne
- nieprawidłowa hemoglobina
2/ zewnątrzkrwinkowe:
- autoprzeciwciała i izoprzeciwciała
- czynniki toksyczne i infekcyjne
- zmiany w śródbłonku naczyniowym
Ad.1 - wrodzone
Ad.2 - nabyte
Objawy
zależą od:
* czasu przeżycia krwinek czerwonych
* zdolności kompensacyjnej szpiku
kostnego
Główne objawy:
* bladość
* żółtaczka
Cechy niedokrwistości
hemolitycznej
* żółtaczka z przewagą bilirubiny
niezwiązanej
* zwiększona liczba retikulocytów
* wzmożony urobilinogen w moczu
* zwiększone stężenie żelaza w surowicy
* splenomegalia
* niedokrwistość
* niekiedy hepatomegalia
* pobudzenie układu erytroblastów w
szpiku
SFEROCYTOZA
WRODZONA
- najczęstszy wrodzony zespół
hemolityczny
- dziedziczenie autosomalne
dominujące
- ujawniania się w różnym okresie
życia
- przebieg różnorodny ( łagodny,
ciężki )
Objawy niedokrwistości zależą
od wieku dziecka i stopnia
defektu, niekiedy jedynym
objawem jest podżółtaczkowe
zabarwienie białkówek
Niedokrwistość dominuje skóra
o odcieniu woskowym
Objawy sferocytozy wrodzonej
żółtaczka hemolityczna
niedokrwistość i zwiększona liczba
retikulocytów
mikrosferocyty
splenomegalia
zwiększone stężenie żelaza w surowicy
zmniejszenie oporności osmotycznej krwinek
czerwonych
pobudzenie układu erytroblastów w szpiku z
przewagą
postaci ortochromatycznych
niekiedy ogniska hematopoezy pozaszpikowej
Przełomy hemolityczne
Objawy:
pogorszenie stanu ogólnego dziecka
nasilenie żółtaczki
osłabienie
bóle brzucha, wymioty
Badania:
obniżenie Hb, Ht i erytrocytów
wzrost liczby retikulocytów
zwiększenie stężenia bilirubiny
zwiększony urobilinogen w moczu
leukocytoza z przesunięciem w lewo
Przełomy aplastyczne
Objawy:
ciężki stan ogólny dziecka
gorączka, wymioty
bladość skóry i śluzówek
zmniejszenie powiększenia śledziony
Badania:
ciężka niedokrwistość
retikulocytopenia
hipo- lub aplazja układu erytroblastów
w szpiku
może być niewielka trombocytopenia
i/lub
gretikulocytopenia
LECZENIE
1/ kwas foliowy i vit B
6
2/ transfuzje kkcz
3/ splenektomia:
- częste przełomy hemolityczne
- ciężki przełom aplastyczny
- bardzo znaczna splenomegalia
- upośledzenie rozwoju fizycznego
- kamica dróg żółciowych
NIEDOKRWISTOŚCI SPOWODOWANE UTRATĄ
KRWI
Przyczyny:
- urazy
- skazy krwotoczne (wrodzone i nabyte)
- schorzenia przewodu pokarmowego
- zmiany w układzie moczowo-płciowym
- krwawienia z nosa
U noworodka utrata krwi:
- przed urodzeniem (krwotok płodowo-łożyskowy)
- podczas porodu (przedwczesne odklejenie
łożyska)
- po urodzeniu (niedobór witaminy K)
Utrata krwi
ostra (krwotok)
przewlekła
(utajone krwawienia)
objawy:
- bladość skóry i śluzówek
- osłabienie,
zmęczenie
- niepokój a następnie senność
- apatia
- duszność, „tachypnoe”
- brak łaknienia
- tachykardia
- pocenie się
- przyśpieszone słabo napięte
- uczucie
ucisku za
tętno
mostkiem
- spadek ciśnienia tętniczego
- bladość skóry i
śluzówek
Badania laboratoryjne
1.
Pierwsze godziny po krwotoku
- liczba Er, Hb i Ht - prawidłowe
2.
Kilka lub kilkanaście godzin po krwotoku
- niedokrwistość normocytowa
3.
Po 2 – 3 dniach
- zwiększona liczba retikulocytów
- erytroblasty orto- i polichromatyczne
Ponadto:
- zwiększona liczba płytek
- leukocytoza obojętnochłonna z
odmłodzeniem
- obniżone stężenie żelaza
LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI
POKRWOTOCZNEJ
1. Ostrej jak najszybsze:
- opanowanie hipowolenii
- opanowanie krwawienia
Płyny krwiozastępcze, osocze, kkcz, kkpł.
2. Przewlekłej:
- ustalić przyczynę krwawienia
Preparaty żelaza !
Dziękuję za
uwagę
Halina
Bubała