DZIECKO NADPOBUDLIWE
DZIECKO NADPOBUDLIWE
W SZKOLE. OBIAWY I
W SZKOLE. OBIAWY I
SYSTEMY POMOCY
SYSTEMY POMOCY
Rozpowszechnienie i
Rozpowszechnienie i
rokowanie
rokowanie
Nadpobudliwość psychoruchowa występuje u
Nadpobudliwość psychoruchowa występuje u
około 3-5% dzieci w wieku wczesnoszkolnym.
około 3-5% dzieci w wieku wczesnoszkolnym.
Co do rokowań, mamy coraz więcej danych
Co do rokowań, mamy coraz więcej danych
mówiących, że nie wszystkie dzieci wyrastają
mówiących, że nie wszystkie dzieci wyrastają
z nadpobudliwości. Objawy zaburzenia
z nadpobudliwości. Objawy zaburzenia
utrzymują się u 30-50%
utrzymują się u 30-50%
nastolatków,30%dorosłych. Osoby
nastolatków,30%dorosłych. Osoby
nadpobudliwe wcześniej niż ich rówieśnicy
nadpobudliwe wcześniej niż ich rówieśnicy
kończą karierę szkolną, uzyskują gorsze
kończą karierę szkolną, uzyskują gorsze
wykształcenie.
wykształcenie.
Dzieci z zespołem nadpobudliwości
Dzieci z zespołem nadpobudliwości
psychoruchowej i zaburzeniami koncentracji
psychoruchowej i zaburzeniami koncentracji
uwagi nazywanym (z j. angielskiego) ADHD
uwagi nazywanym (z j. angielskiego) ADHD
Attention Deficyt Hiperactivity Disorder nie
Attention Deficyt Hiperactivity Disorder nie
potrafią odraczać reakcji ani hamować
potrafią odraczać reakcji ani hamować
swojego zachowania. Dzieje się tak z
swojego zachowania. Dzieje się tak z
powodu nieprawidłowej przemiany
powodu nieprawidłowej przemiany
neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza
neuroprzekaźników w mózgu, zwłaszcza
dopaminy. Dziecko nie potrafi działać
dopaminy. Dziecko nie potrafi działać
planowo, realizować celu, tylko reaguje na
planowo, realizować celu, tylko reaguje na
doraźne bodźce. Nie jest nawet w stanie
doraźne bodźce. Nie jest nawet w stanie
selekcjonować napływających bodźców
selekcjonować napływających bodźców
według ich ważności. Reaguje na ten, który
według ich ważności. Reaguje na ten, który
jest w danej chwili najsilniejszy.
jest w danej chwili najsilniejszy.
Klasyfikacja diagnostyczna
Klasyfikacja diagnostyczna
Kryteria diagnostyczne mówią o
Kryteria diagnostyczne mówią o
zaburzeniach
zaburzeniach
koncentracji uwagi
koncentracji uwagi
, wtedy,
, wtedy,
gdy objawy utrzymują się 6 lub więcej
gdy objawy utrzymują się 6 lub więcej
miesięcy.
miesięcy.
dziecko nie lubi, ociąga się lub unika zajęć
dziecko nie lubi, ociąga się lub unika zajęć
wymagających dłuższego wysiłku
wymagających dłuższego wysiłku
umysłowego, jak nauka szkolna lub
umysłowego, jak nauka szkolna lub
odrabianie zajęć domowych,
odrabianie zajęć domowych,
dziecko często gubi rzeczy: przybory
dziecko często gubi rzeczy: przybory
szkolne; ołówki, książki,
szkolne; ołówki, książki,
dziecko często rozprasza się pod wpływem
dziecko często rozprasza się pod wpływem
zewnętrznych bodźców,
zewnętrznych bodźców,
dziecko często zapomina o różnych
dziecko często zapomina o różnych
codziennych sprawach.
codziennych sprawach.
Zaburzenia
Zaburzenia
koncentracji uwagi
koncentracji uwagi
dziecko nie jest w stanie skoncentrować się
dziecko nie jest w stanie skoncentrować się
na szczegółach podczas zajęć szkolnych,
na szczegółach podczas zajęć szkolnych,
popełnia błędy wynikające z niedbałości,
popełnia błędy wynikające z niedbałości,
ma trudności z utrzymaniem uwagi na
ma trudności z utrzymaniem uwagi na
zadaniu,
zadaniu,
często wydaje się, że dziecko nie słucha
często wydaje się, że dziecko nie słucha
tego, co się do niego mówi,
tego, co się do niego mówi,
nie stosuje się do instrukcji, ma kłopoty z
nie stosuje się do instrukcji, ma kłopoty z
dokończeniem zadań,
dokończeniem zadań,
ma trudności z zorganizowaniem sobie
ma trudności z zorganizowaniem sobie
pracy lub innych zajęć,
pracy lub innych zajęć,
Aby kryterium zostało spełnione musi być 6
Aby kryterium zostało spełnione musi być 6
lub więcej pozytywnych odpowiedzi
lub więcej pozytywnych odpowiedzi
.
.
Nadruchliwość
Nadruchliwość
dziecko ma często nerwowe ruchy rąk lub
dziecko ma często nerwowe ruchy rąk lub
nóg lub nie jest w stanie usiedzieć w miejscu,
nóg lub nie jest w stanie usiedzieć w miejscu,
wstaje z miejsca w czasie lekcji,
wstaje z miejsca w czasie lekcji,
chodzi po pomieszczeniu lub wspina się na
chodzi po pomieszczeniu lub wspina się na
meble w sytuacjach, gdy jest to zachowanie
meble w sytuacjach, gdy jest to zachowanie
niewłaściwe,
niewłaściwe,
często ma trudności ze spokojnym
często ma trudności ze spokojnym
bawieniem się lub odpoczynkiem,
bawieniem się lub odpoczynkiem,
często jest w ruchu „biega jak nakręcone”,
często jest w ruchu „biega jak nakręcone”,
często jest nadmiernie gadatliwe
często jest nadmiernie gadatliwe
.
.
Impulsywność
Impulsywność
:
:
dziecko wyrywa się z odpowiedzią
dziecko wyrywa się z odpowiedzią
zanim zostanie sformułowane
zanim zostanie sformułowane
pytanie,
pytanie,
często ma kłopoty z zaczekaniem na
często ma kłopoty z zaczekaniem na
swoją kolej,
swoją kolej,
często przerywa lub przeszkadza
często przerywa lub przeszkadza
innym np. wtrąca się do rozmowy lub
innym np. wtrąca się do rozmowy lub
zabawy.
zabawy.
Podsumowując
Podsumowując
:
:
Impulsywność dzieci nadpobudliwych prowadzi do
Impulsywność dzieci nadpobudliwych prowadzi do
tego, że działają one nie przewidując
tego, że działają one nie przewidując
konsekwencji swojego działania, co z kolei
konsekwencji swojego działania, co z kolei
powoduje, że nie są w stanie dostosować się do
powoduje, że nie są w stanie dostosować się do
zasad panujących w szkole.
zasad panujących w szkole.
Dzieci nadpobudliwe mają kłopoty z
Dzieci nadpobudliwe mają kłopoty z
zastosowaniem zasad w praktyce, choć zwykle je
zastosowaniem zasad w praktyce, choć zwykle je
znają.
znają.
Zmiany genetyczne, a więc i strukturalne mózgu
Zmiany genetyczne, a więc i strukturalne mózgu
mogą utrudniać hamowanie zachowań, czyli
mogą utrudniać hamowanie zachowań, czyli
samokontrole.
samokontrole.
Przypominanie im o umowach, zakazach, czy
Przypominanie im o umowach, zakazach, czy
uczenie przestrzegania zasad trzeba powtarzać,
uczenie przestrzegania zasad trzeba powtarzać,
wielokrotnie w ciągu dnia. Dzień po dniu.
wielokrotnie w ciągu dnia. Dzień po dniu.
Nadruchliwość
Nadruchliwość
Dzieci z ADHD są bardziej ruchliwe i
Dzieci z ADHD są bardziej ruchliwe i
żywe niż ich rówieśnicy.
żywe niż ich rówieśnicy.
Nadruchliwość to także nadmierna
Nadruchliwość to także nadmierna
gadatliwość.
gadatliwość.
Nie możemy powstrzymać
Nie możemy powstrzymać
ruchliwości dziecka. Możemy starać
ruchliwości dziecka. Możemy starać
się, by jak najmniej przeszkadzało
się, by jak najmniej przeszkadzało
wszystkim w życiu.
wszystkim w życiu.
Zaburzenia uwagi
Zaburzenia uwagi
Około 6-7 roku życia większość dzieci uczy się skupiać
Około 6-7 roku życia większość dzieci uczy się skupiać
na jednym bodźcu i ignorować wszystkie pozostałe tę
na jednym bodźcu i ignorować wszystkie pozostałe tę
umiejętność posiadamy potem przez całe życie. To
umiejętność posiadamy potem przez całe życie. To
bardzo ważna cecha uwagi, ponieważ na niej oparty
bardzo ważna cecha uwagi, ponieważ na niej oparty
jest cały model nauki oraz wychowania dzieci w wieku
jest cały model nauki oraz wychowania dzieci w wieku
szkolnym. Zarówno nauczyciele jak i rodzice
szkolnym. Zarówno nauczyciele jak i rodzice
zakładają, że dziecko idąc do szkoły potrafi się skupić
zakładają, że dziecko idąc do szkoły potrafi się skupić
na jednym wybranym przez ważnego dorosłego
na jednym wybranym przez ważnego dorosłego
bodźcu. Potrafi też pominąć czynniki rozpraszające i
bodźcu. Potrafi też pominąć czynniki rozpraszające i
wykonać powierzone mu zadanie. Jest to oczywiście
wykonać powierzone mu zadanie. Jest to oczywiście
prawda w stosunku do większości dzieci, ale nie do
prawda w stosunku do większości dzieci, ale nie do
dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.
dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.
Dziecko z ADHD, nie mają wykształconej dostatecznie
Dziecko z ADHD, nie mają wykształconej dostatecznie
wybiórczości uwagi skupia się na przypadkowym
wybiórczości uwagi skupia się na przypadkowym
bodźcu – zazwyczaj nowym lub też najbliższym,
bodźcu – zazwyczaj nowym lub też najbliższym,
najsilniejszym. Dzieci mające problemy z koncentracją
najsilniejszym. Dzieci mające problemy z koncentracją
uwagi przestają szybciej pracować niż rówieśnicy
uwagi przestają szybciej pracować niż rówieśnicy
.
.
Inne typowe objawy i zachowania
Inne typowe objawy i zachowania
dzieci z ADHD
dzieci z ADHD
Dzieci z ADHD, z powodu dużej impulsywności potrafią
Dzieci z ADHD, z powodu dużej impulsywności potrafią
reagować dużo bardziej emocjonalnie na różne
reagować dużo bardziej emocjonalnie na różne
wydarzenia niż ich rówieśnicy. Co więcej- potrafią
wydarzenia niż ich rówieśnicy. Co więcej- potrafią
bardzo szybko – bez stanów przejściowych-przejść ze
bardzo szybko – bez stanów przejściowych-przejść ze
świetnego nastroju w złość, gniew. Niestety obserwuje
świetnego nastroju w złość, gniew. Niestety obserwuje
się też, że takie zmiany nastrojów następują często po
się też, że takie zmiany nastrojów następują często po
wydarzeniach, które dla większości dzieci są mało
wydarzeniach, które dla większości dzieci są mało
zauważalne. (Wybuchowość)
zauważalne. (Wybuchowość)
Niedojrzałość emocjonalna i społeczna –to przede wszystkim
Niedojrzałość emocjonalna i społeczna –to przede wszystkim
odmienny sposób dojrzewania ośrodkowego układu
odmienny sposób dojrzewania ośrodkowego układu
nerwowego. Jednym z następstw tego procesu jest to,
nerwowego. Jednym z następstw tego procesu jest to,
że część nadpobudliwych dzieci zachowuje się jakby
że część nadpobudliwych dzieci zachowuje się jakby
była młodsza niż w rzeczywistości, zarówno w
była młodsza niż w rzeczywistości, zarówno w
kontaktach z innymi dziećmi, jak w czasie nauki
kontaktach z innymi dziećmi, jak w czasie nauki
szkolnej, wyborze zabawy czy też w sposobie
szkolnej, wyborze zabawy czy też w sposobie
odbierania i rozumienia świata. (Infantylność)
odbierania i rozumienia świata. (Infantylność)
Mistrzowie dyskusji. Zaleca się unikania wchodzenia w taką
Mistrzowie dyskusji. Zaleca się unikania wchodzenia w taką
wymianę zdań. (Gadatliwość)
wymianę zdań. (Gadatliwość)
Słabe rozumienie pojęcia czasu, problem z zaplanowaniem
Słabe rozumienie pojęcia czasu, problem z zaplanowaniem
sobie czasu na różne działania.
sobie czasu na różne działania.
Zasada 1:
Zasada 1:
Objawy ADHD nie są winą
Objawy ADHD nie są winą
dziecka. Nie są też winą rodziców czy
dziecka. Nie są też winą rodziców czy
nauczycieli
nauczycieli
Praktyczne wnioski z zasady nr 1
Praktyczne wnioski z zasady nr 1
:
:
Dziecko wymaga pomocy w tych sferach życia,
Dziecko wymaga pomocy w tych sferach życia,
które są zaburzone przez kłopoty z koncentracją,
które są zaburzone przez kłopoty z koncentracją,
nadruchliwość czy nadmierną impulsywność.
nadruchliwość czy nadmierną impulsywność.
ADHD nie jest wymówka na życie –tak, więc
ADHD nie jest wymówka na życie –tak, więc
obowiązuje tutaj zasada jak w każdym innym
obowiązuje tutaj zasada jak w każdym innym
rodzaju rehabilitacji. Dziecko z ADHD ma osiągać te
rodzaju rehabilitacji. Dziecko z ADHD ma osiągać te
same cele, co jego rówieśnicy, ale przy większym
same cele, co jego rówieśnicy, ale przy większym
nakładzie swojej pracy i ważnych dorosłych:
nakładzie swojej pracy i ważnych dorosłych:
rodziców i nauczycieli.
rodziców i nauczycieli.
ADHD ma swoje uwarunkowania biologiczne – tak,
ADHD ma swoje uwarunkowania biologiczne – tak,
jak inne trudności szkolne, można ją leczyć; nie
jak inne trudności szkolne, można ją leczyć; nie
można wyleczyć.
można wyleczyć.
Zasada nr2
Zasada nr2
Objawy ADHD trwają latami. Nie można
Objawy ADHD trwają latami. Nie można
żadnymi terapeutycznymi metodami
żadnymi terapeutycznymi metodami
doprowadzić do ich zniknięcia, a jedynie do
doprowadzić do ich zniknięcia, a jedynie do
lepszego funkcjonowania dziecka
lepszego funkcjonowania dziecka
Praktyczne wnioski z zasady nr 2:
Praktyczne wnioski z zasady nr 2:
To, że dobrze poradziliśmy sobie dzisiaj
To, że dobrze poradziliśmy sobie dzisiaj
z objawami ADHD nie oznacza, że jutro
z objawami ADHD nie oznacza, że jutro
nie wystąpią. Jutro musimy stosować
nie wystąpią. Jutro musimy stosować
te same metody i tak przez wiele lat
te same metody i tak przez wiele lat
„
„
Trudne prawdy” związane
Trudne prawdy” związane
z pracą z dzieckiem
z pracą z dzieckiem
nadpobudliwym
nadpobudliwym
:
:
1.Praca z dzieckiem nadpobudliwym
1.Praca z dzieckiem nadpobudliwym
jest czasochłonna i obciążająca.
jest czasochłonna i obciążająca.
2.Można z nim pracować tylko wtedy,
2.Można z nim pracować tylko wtedy,
gdy pracuje się z nim bezpośrednio.
gdy pracuje się z nim bezpośrednio.
3.Indywidualizacja pracy z uczniem, to
3.Indywidualizacja pracy z uczniem, to
nie tylko mniejsze klasy, to także
nie tylko mniejsze klasy, to także
zmiana podejścia do ucznia.
zmiana podejścia do ucznia.
Zasada nr3
Zasada nr3
ADHD nie jest brakiem umiejętności czy
ADHD nie jest brakiem umiejętności czy
wiedzy.
wiedzy.
Zasada nr 4
Zasada nr 4
Dziecku nadpobudliwemu trudniej sprostać
Dziecku nadpobudliwemu trudniej sprostać
wymaganiom szkolnym i społecznym.
wymaganiom szkolnym i społecznym.
Efektywność dziecka nadpobudliwego w
Efektywność dziecka nadpobudliwego w
wykonywaniu poleceń i organizacji
wykonywaniu poleceń i organizacji
działania jest, co najmniej 30% niższa od
działania jest, co najmniej 30% niższa od
przeciętnej w grupie rówieśniczej.
przeciętnej w grupie rówieśniczej.
Najbardziej efektywnymi interwencjami w
Najbardziej efektywnymi interwencjami w
szkole jest stworzenie spójnego systemu
szkole jest stworzenie spójnego systemu
zasad, konsekwencji i systematyczna, stała
zasad, konsekwencji i systematyczna, stała
praca z dzieckiem.
praca z dzieckiem.
Dziecko nadpobudliwe w
Dziecko nadpobudliwe w
szkole
szkole
Dziecko nadpobudliwe w klasie absorbuje bardzo
Dziecko nadpobudliwe w klasie absorbuje bardzo
dużo energii i czasu nauczyciela. Nie bardzo można
dużo energii i czasu nauczyciela. Nie bardzo można
zmienić dziecko, można mu jednak pomóc
zmienić dziecko, można mu jednak pomóc
dostosować się do ogólnych wymogów szkoły.
dostosować się do ogólnych wymogów szkoły.
Pracując z dzieckiem nadpobudliwym warto
Pracując z dzieckiem nadpobudliwym warto
:
:
*poświęcić mu dużo uwagi
*poświęcić mu dużo uwagi
*wzmacniać wszystkie przejawy pozytywnego
*wzmacniać wszystkie przejawy pozytywnego
zachowania
zachowania
*stosować zrozumiałe dla dziecka reguły
*stosować zrozumiałe dla dziecka reguły
*być konsekwentnym
*być konsekwentnym
*przekazywane treści powinny być jasne, proste,
*przekazywane treści powinny być jasne, proste,
krótkie, a wszystkie konsekwencje natychmiastowe
krótkie, a wszystkie konsekwencje natychmiastowe
Paralel teaching-równoległe, jedno-
Paralel teaching-równoległe, jedno-
czasowe przekazywanie wiedzy szkolnej
czasowe przekazywanie wiedzy szkolnej
i zasad zachowania na lekcji
i zasad zachowania na lekcji
.
.
Ta technika zakłada, że rolą nauczyciela jest nie tylko
Ta technika zakłada, że rolą nauczyciela jest nie tylko
przekazywanie wiedzy, ale także nauczenie dzieci
przekazywanie wiedzy, ale także nauczenie dzieci
przestrzegania zasad i norm społecznych. Nauczyciel w
przestrzegania zasad i norm społecznych. Nauczyciel w
sposób aktywny ma budować kontakt z uczniami-w
sposób aktywny ma budować kontakt z uczniami-w
świadomy sposób próbować pracować nad trudnymi
świadomy sposób próbować pracować nad trudnymi
zachowaniami lub deficytami uczniów. Podstawowymi
zachowaniami lub deficytami uczniów. Podstawowymi
sposobami radzenia sobie z dziećmi, dla utrzymania ich
sposobami radzenia sobie z dziećmi, dla utrzymania ich
uwagi i powstrzymania przed zaprezentowaniem
uwagi i powstrzymania przed zaprezentowaniem
niepożądanych zachowań powinny być:
niepożądanych zachowań powinny być:
*Obserwowanie wszystkich uczniów w klasie
*Obserwowanie wszystkich uczniów w klasie
*Włączenie uczniów do uczestnictwa w lekcji
*Włączenie uczniów do uczestnictwa w lekcji
*Wprowadzenie zasad postępowania i zachowania się na lekcji
*Wprowadzenie zasad postępowania i zachowania się na lekcji
*Dawanie jasnych poleceń
*Dawanie jasnych poleceń
*Chwalenie
*Chwalenie
Warto zaproponować rodzicom i dziecku konsultację w
Warto zaproponować rodzicom i dziecku konsultację w
specjalistycznej poradni.
specjalistycznej poradni.
Techniki podstawowe:
Techniki podstawowe:
Właściwe usadowienie ucznia w klasie
Właściwe usadowienie ucznia w klasie
.
.
Ławka nadpobudliwego dziecka powinna być
Ławka nadpobudliwego dziecka powinna być
usytuowana: w pobliżu nauczyciela, plecami do
usytuowana: w pobliżu nauczyciela, plecami do
reszty klasy, w towarzystwie dobrego ucznia,
reszty klasy, w towarzystwie dobrego ucznia,
ale nie najlepszych przyjaciół, daleka od okna,
ale nie najlepszych przyjaciół, daleka od okna,
drzwi, oznaczenie granic i przestrzeni (ławka
drzwi, oznaczenie granic i przestrzeni (ławka
dziecka to jego przestrzeń-wyznaczenie
dziecka to jego przestrzeń-wyznaczenie
jasnych reguł zachowania w konkretnych
jasnych reguł zachowania w konkretnych
sytuacjach).
sytuacjach).
Powinno się jasno określić granice przestrzeni
Powinno się jasno określić granice przestrzeni
należącej do ucznia, dzieci z ADHD mają
należącej do ucznia, dzieci z ADHD mają
tendencje do zagarniania przestrzeni innych.
tendencje do zagarniania przestrzeni innych.
Okulary na nadpobudliwość-metody
Okulary na nadpobudliwość-metody
specyficznie nakierowane na radzenie sobie z
specyficznie nakierowane na radzenie sobie z
objawami nadpobudliwości, a więc:
objawami nadpobudliwości, a więc:
nadruchliwości, impulsywnością i deficytami
nadruchliwości, impulsywnością i deficytami
uwagi
uwagi
.
.
Zmiany sposobu nauczania
Zmiany sposobu nauczania
Poprawienie umiejętności organizacyjnych.
Poprawienie umiejętności organizacyjnych.
Ustalenie jasnych reguł pracy w klasie,
Ustalenie jasnych reguł pracy w klasie,
jasno wyrażających oczekiwania
jasno wyrażających oczekiwania
nauczyciela: 5 zasad zachowania na
nauczyciela: 5 zasad zachowania na
lekcji mogłoby brzmieć:1.Siedź na swoim
lekcji mogłoby brzmieć:1.Siedź na swoim
miejscu, 2.Zajmij się swoim zadaniem,
miejscu, 2.Zajmij się swoim zadaniem,
3.Nie rozglądaj się dookoła, 4.Nie
3.Nie rozglądaj się dookoła, 4.Nie
zaczepiaj kolegów, 5.Pracuj. Mogą one
zaczepiaj kolegów, 5.Pracuj. Mogą one
wisieć na widocznym miejscu, tak, aby
wisieć na widocznym miejscu, tak, aby
można się było do nich odwołać. Co
można się było do nich odwołać. Co
ważne, odwołanie się do reguł jest
ważne, odwołanie się do reguł jest
upomnieniem, natomiast nie oskarża
upomnieniem, natomiast nie oskarża
ucznia ani go nie piętnuje.
ucznia ani go nie piętnuje.
Pobudzenie uwagi
Pobudzenie uwagi
dziecka
dziecka
Zadania i nauczane treści powinny
Zadania i nauczane treści powinny
być przekazywane w bardzo szybki,
być przekazywane w bardzo szybki,
skrótowy –reporterski sposób,
skrótowy –reporterski sposób,
dostosowany do możliwości
dostosowany do możliwości
koncentracji dziecka. Warto starać
koncentracji dziecka. Warto starać
się dziecko czymś zaskoczyć, nowym
się dziecko czymś zaskoczyć, nowym
i oryginalnym.
i oryginalnym.
Poprawienie zdolności
Poprawienie zdolności
słuchania
słuchania
Nadpobudliwi uczniowie często niedosłyszą i nie
Nadpobudliwi uczniowie często niedosłyszą i nie
zarejestrują ważnych instrukcji. Pomocne dla
zarejestrują ważnych instrukcji. Pomocne dla
uczniów w aktywnym słuchaniu mogą być
uczniów w aktywnym słuchaniu mogą być
następujące techniki:
następujące techniki:
-przygotowanie krótkich instrukcji, złożonych z
-przygotowanie krótkich instrukcji, złożonych z
prostych zdań
prostych zdań
-powtarzanie instrukcji tak często jak jest to potrzebne
-powtarzanie instrukcji tak często jak jest to potrzebne
-nakłanianie uczniów do powtórzenie instrukcji po jej
-nakłanianie uczniów do powtórzenie instrukcji po jej
usłyszeniu
usłyszeniu
-informowanie uczniów o tym, że komunikuje się
-informowanie uczniów o tym, że komunikuje się
najważniejsze wiadomości
najważniejsze wiadomości
-korzystanie z ilustracji, schematów, tablic
-korzystanie z ilustracji, schematów, tablic
Nauczanie przez
Nauczanie przez
rówieśników
rówieśników
Korzystne dla dziecka nadpobudliwego może
Korzystne dla dziecka nadpobudliwego może
być nauczanie przez grupę rówieśników.
być nauczanie przez grupę rówieśników.
Jest to model nauczania, w którym dzieci
Jest to model nauczania, w którym dzieci
pracują w parach, jedno z dzieci przybiera
pracują w parach, jedno z dzieci przybiera
role nauczyciela i instruuje drugie dziecko.
role nauczyciela i instruuje drugie dziecko.
Inna metoda to nauka we współpracującej
Inna metoda to nauka we współpracującej
grupie, kiedy cała klasa jest podzielona na
grupie, kiedy cała klasa jest podzielona na
4-5osobowe zespoły, członkowie zespołu
4-5osobowe zespoły, członkowie zespołu
wzajemnie się monitorują, pomagają,
wzajemnie się monitorują, pomagają,
zapewniają komunikaty zwrotne.
zapewniają komunikaty zwrotne.
Dostosowanie programu
Dostosowanie programu
do nadpobudliwego ucznia
do nadpobudliwego ucznia
Dziecko nadpobudliwe zwykle dobrze
Dziecko nadpobudliwe zwykle dobrze
koncentruje się podczas odpowiedzi
koncentruje się podczas odpowiedzi
ustnych, natomiast w czasie prac
ustnych, natomiast w czasie prac
pisemnych popełnia błędy wynikające z
pisemnych popełnia błędy wynikające z
nieuwagi: nie odczytuje do końca
nieuwagi: nie odczytuje do końca
poleceń, myli się przy przepisywaniu,
poleceń, myli się przy przepisywaniu,
bardzo źle wypada w testach
bardzo źle wypada w testach
wielokrotnego wyboru. Podczas prac
wielokrotnego wyboru. Podczas prac
pisemnych ważne jest nieustanne
pisemnych ważne jest nieustanne
przypominanie o sprawdzaniu.
przypominanie o sprawdzaniu.
Propozycje do wprowadzenia w klasie
Propozycje do wprowadzenia w klasie
gdzie są nadpobudliwi psychoruchowo
gdzie są nadpobudliwi psychoruchowo
uczniowie
uczniowie
Prezentuj materiał na konkretnych przykładach
Prezentuj materiał na konkretnych przykładach
Na początku lekcji przedstaw uczniom jej ramowy
Na początku lekcji przedstaw uczniom jej ramowy
plan
plan
Sprawdzaj czy uczniowie rozumieją język używany
Sprawdzaj czy uczniowie rozumieją język używany
do wytłumaczenia nowych pojęć
do wytłumaczenia nowych pojęć
Formułuj pracę domową w jasny i przejrzysty
Formułuj pracę domową w jasny i przejrzysty
sposób, wytłumacz ją na konkretnym przykładzie
sposób, wytłumacz ją na konkretnym przykładzie
Zaznaczaj, które elementy są najważniejsze
Zaznaczaj, które elementy są najważniejsze
Wprowadź jasne wymagania, określające czas, do
Wprowadź jasne wymagania, określające czas, do
jakiego należy ukończyć poszczególne zadanie
jakiego należy ukończyć poszczególne zadanie
Jak skutecznie wydawać
Jak skutecznie wydawać
polecenia?
polecenia?
Zatroszcz się o to, aby dziecko z uwagą wysłuchało
Zatroszcz się o to, aby dziecko z uwagą wysłuchało
waszego polecenia! Podejdź do dziecka, zniż się do
waszego polecenia! Podejdź do dziecka, zniż się do
jego poziomu, nawiąż z nim kontakt wzrokowy.
jego poziomu, nawiąż z nim kontakt wzrokowy.
W danej chwili możesz wydać tylko jedno polecenie!
W danej chwili możesz wydać tylko jedno polecenie!
Na początku stawiajcie przed dzieckiem małe,
Na początku stawiajcie przed dzieckiem małe,
łatwe zadania. Wypowiadajcie swoje polecenia
łatwe zadania. Wypowiadajcie swoje polecenia
zdecydowanie, a nie w formie prośby!
zdecydowanie, a nie w formie prośby!
Stawiajcie swoje wymagania w sposób prosty,
Stawiajcie swoje wymagania w sposób prosty,
neutralny, spokojnym głosem.
neutralny, spokojnym głosem.
Poproście dziecko, aby powtórzyło usłyszane
Poproście dziecko, aby powtórzyło usłyszane
polecenie.
polecenie.
Wyjście dziecka z klasy
Wyjście dziecka z klasy
„Złoty standard”
„Złoty standard”
W przypadku dziecka z trudnymi zachowaniami,
W przypadku dziecka z trudnymi zachowaniami,
do podstawowych zadań nauczyciela należy:
do podstawowych zadań nauczyciela należy:
Sprawdzenie czy dziecko wychodzi z klasy z
Sprawdzenie czy dziecko wychodzi z klasy z
całą notatką
całą notatką
Wyraźnie zapisaną pracą domową
Wyraźnie zapisaną pracą domową
Wyraźnie zapisaną informacją, kiedy jest
Wyraźnie zapisaną informacją, kiedy jest
sprawdzian i z jakiego zakresu materiału
sprawdzian i z jakiego zakresu materiału
Wyraźnie zapisaną informacją o nietypowych
Wyraźnie zapisaną informacją o nietypowych
sytuacjach jak: wycieczka, przybory z plastyki
sytuacjach jak: wycieczka, przybory z plastyki
Przy pracy z nadpobudliwym uczniem:
Przy pracy z nadpobudliwym uczniem:
*
*
Ucznia nadpobudliwego psychoruchowo posadź w pierwszej
Ucznia nadpobudliwego psychoruchowo posadź w pierwszej
ławce, z dala od okna i drzwi, najlepiej w środkowym rzędzie,
ławce, z dala od okna i drzwi, najlepiej w środkowym rzędzie,
w towarzystwie spokojnego i odpowiedzialnego ucznia
w towarzystwie spokojnego i odpowiedzialnego ucznia
*Przed rozpoczęciem lekcji spokojnie poproś go o
*Przed rozpoczęciem lekcji spokojnie poproś go o
uporządkowanie swojego miejsca pracy. Powinien schować
uporządkowanie swojego miejsca pracy. Powinien schować
wszystkie zbędne przedmioty
wszystkie zbędne przedmioty
*Nadpobudliwy uczeń nie bierze do siebie poleceń wydanych do
*Nadpobudliwy uczeń nie bierze do siebie poleceń wydanych do
całej klasy. Dlatego często zwracaj się do niego bezpośrednio,
całej klasy. Dlatego często zwracaj się do niego bezpośrednio,
najlepiej po imieniu ( oczywiście nie na tyle często, aby
najlepiej po imieniu ( oczywiście nie na tyle często, aby
wzbudzić zazdrość innych uczniów wiadomo przecież, że
wzbudzić zazdrość innych uczniów wiadomo przecież, że
uwaga nauczyciela jest bardzo atrakcyjna dla dzieci).
uwaga nauczyciela jest bardzo atrakcyjna dla dzieci).
*Sprawdzaj podczas lekcji, czy nadpobudliwy uczeń cię słucha
*Sprawdzaj podczas lekcji, czy nadpobudliwy uczeń cię słucha
*Możesz umówić się z uczniem, że dotkniesz jego ramienia i
*Możesz umówić się z uczniem, że dotkniesz jego ramienia i
będzie to wasz tajemny sygnał, oznaczający: „uwaga, to
będzie to wasz tajemny sygnał, oznaczający: „uwaga, to
ważne”, „obudź się”
ważne”, „obudź się”
*Wydawaj uczniom proste polecenia, pamiętaj, żeby je
*Wydawaj uczniom proste polecenia, pamiętaj, żeby je
powtórzyć
powtórzyć
*Zawsze sprawdzaj, jak uczeń radzi sobie z zadaniem
*Zawsze sprawdzaj, jak uczeń radzi sobie z zadaniem
*Wpisz w koszty swojej pracy, że nadpobudliwemu dziecku
*Wpisz w koszty swojej pracy, że nadpobudliwemu dziecku
trzeba wiele razy przypominać, że ma wrócić do pracy.
trzeba wiele razy przypominać, że ma wrócić do pracy.
*Pamiętaj nadpobudliwe dziecko pisze wolno i niezgrabnie,
*Pamiętaj nadpobudliwe dziecko pisze wolno i niezgrabnie,
często nie zdąży wszystkiego przepisać z tablicy.
często nie zdąży wszystkiego przepisać z tablicy.
Wymagaj by swoje zadanie wykonał do końca.
Wymagaj by swoje zadanie wykonał do końca.
*Sprawdź i dopilnuj, aby uczeń wychodził z klasy z
*Sprawdź i dopilnuj, aby uczeń wychodził z klasy z
zapisanym zadaniem domowym, pracę domową zadawaj
zapisanym zadaniem domowym, pracę domową zadawaj
w trakcje lekcji, a nie po dzwonku, bo wtedy
w trakcje lekcji, a nie po dzwonku, bo wtedy
nadpobudliwy uczeń już się nie koncentruje.
nadpobudliwy uczeń już się nie koncentruje.
*Podczas sprawdzianu przypominaj mu, aby dwukrotnie
*Podczas sprawdzianu przypominaj mu, aby dwukrotnie
przeczytał polecenie, zrobił najpierw to, czego jest
przeczytał polecenie, zrobił najpierw to, czego jest
pewien.
pewien.
*Ustal jasne wymagania, co do pracy i zachowania na lekcji.
*Ustal jasne wymagania, co do pracy i zachowania na lekcji.
Często przypominaj te zasady. Metodą zdartej płyty.
Często przypominaj te zasady. Metodą zdartej płyty.
*Bądź konsekwentny, dopilnuj tego, co powiedziałeś. Inaczej
*Bądź konsekwentny, dopilnuj tego, co powiedziałeś. Inaczej
prowokujesz nadpobudliwego ucznia.
prowokujesz nadpobudliwego ucznia.
*Zauważaj starania nadpobudliwego ucznia i chwal, go za
*Zauważaj starania nadpobudliwego ucznia i chwal, go za
to, co poszło lepiej niż zwykle.
to, co poszło lepiej niż zwykle.
35 ZALET DZIECI Z ADHD
35 ZALET DZIECI Z ADHD
- Mają mnóstwo energii
- Mają mnóstwo energii
- Próbują różnych rzeczy, ryzykują
- Próbują różnych rzeczy, ryzykują
- Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy
- Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy
- Dobrze dogadują się z dorosłymi
- Dobrze dogadują się z dorosłymi
- Potrafią robić wiele rzeczy naraz
- Potrafią robić wiele rzeczy naraz
- Są inteligentne – wiele utalentowanych osób miało ADHD
- Są inteligentne – wiele utalentowanych osób miało ADHD
- Potrzebują mniej snu
- Potrzebują mniej snu
- Mają wspaniałe poczucie humoru
- Mają wspaniałe poczucie humoru
- Bardzo dobrze opiekują się młodszymi dziećmi
- Bardzo dobrze opiekują się młodszymi dziećmi
- Są spontaniczne
- Są spontaniczne
- Dostrzegają szczegóły, których inni nie dostrzegają
- Dostrzegają szczegóły, których inni nie dostrzegają
- Rozumieją jak to jest, gdy ktoś dokucza lub ma problemy
- Rozumieją jak to jest, gdy ktoś dokucza lub ma problemy
- rozumieją inne dzieci
- rozumieją inne dzieci
- Potrafią myśleć niekonwencjonalnie
- Potrafią myśleć niekonwencjonalnie
- Chętnie pomagają innym
- Chętnie pomagają innym
- Są radosne i entuzjastyczne
- Są radosne i entuzjastyczne
- Są obdarzone wielką wyobraźnią
- Są obdarzone wielką wyobraźnią
- Są komunikatywne
- Są komunikatywne
- Są wrażliwe i towarzyskie
- Są wrażliwe i towarzyskie
- Chętnie zawiera przyjaźnie
- Chętnie zawiera przyjaźnie
- Mają wspaniałą pamięć
- Mają wspaniałą pamięć
- Są odważne
- Są odważne
- Są towarzyskie
- Są towarzyskie
- Są czarujące
- Są czarujące
- Są ciepłe i czułe
- Są ciepłe i czułe
- Są troskliwe
- Są troskliwe
- Są dociekliwe
- Są dociekliwe
- Szybko wybaczają
- Szybko wybaczają
- Są szczere
- Są szczere
- Nigdy się nie nudzą
- Nigdy się nie nudzą
- Potrafią wczuć się w sytuację innych
- Potrafią wczuć się w sytuację innych
- Intuicyjnie robią wiele rzeczy
- Intuicyjnie robią wiele rzeczy
- Są chętne do zabawy
- Są chętne do zabawy
- Są uczciwe
- Są uczciwe
- Są optymistyczne
- Są optymistyczne
- Są ciekawe świata
- Są ciekawe świata
Więcej informacji na temat
Więcej informacji na temat
ADHD znajdziesz na stronach:
ADHD znajdziesz na stronach:
www.niezwykledzieci.adhd.org.pl
www.niezwykledzieci.adhd.org.pl