Wojna w Wietnamie

• Przywódca ZSRR, Nikita Chruszczow,

oświadczył, że Związek Radziecki i
kraje demokracji ludowej przeciwne
są zarówno wojnie światowej, jak i
wojnom lokalnym. Będą jednak
udzielać wsparcia „sprawiedliwym
wojnom wyzwoleńczym” i
powstaniom ludowym.

• Nowy prezydent USA, John F.

Kennedy, który dwa tygodnie po
wystąpieniu Chruszczowa objął urząd,
postawił na aktywną politykę
międzynarodową.

• Ekipa Kennedy’ego skoncentrowała

uwagę na hamowaniu postępów
komunizmu w Azji Południowo-
Wschodniej i na Bliskim Wschodzie.

• W 1945 r., po kapitulacji Japonii, oddziały

Wietnamskiej Armii Ludowej zajęły północną

część kraju z Hanoi.

• Proklamowano utworzenie Demokratycznej

Republiki Wietnamu.

• Równocześnie do Sajgonu (Kochinchina)

wkroczyły oddziały brytyjskie, aby przyjąć

kapitulację Japończyków.

• Przybyli także Francuzi, którzy rozpędzili

komunistyczne organy władzy zależne od

Hanoi i odtworzyli administrację kolonialną.

• W ciągu trzech miesięcy rozciągnęli kontrolę

nad południową częścią Wietnamu.

• Położenie DRW nie było łatwe.
• Odcięcie dostaw z bogatego południa

groziło załamaniem aprowizacji; większość
upraw ryżu, podstawowego wyżywienia
Wietnamczyków, znajdowała się na
południu.

• Rozpoczęcie walk z Francuzami było

ogromnie ryzykowne.

• Kierownictwo DRW postanowiło wykorzystać

dużą popularność komunistów na wsi
południowowietnamskiej – zaktywizowano
tam partyzantkę, która rozpoczęła walkę
pod hasłem zjednoczenia Wietnamu.

• Dowództwo francuskie uznało to za

dowód agresywnych zamiarów Hanoi
i pewne swej przewagi militarnej
zdecydowało się na rozwiązanie
siłowe.

• 19 grudnia 1946 r. w Hanoi wybuchły

walki między garnizonem francuskim
i oddziałami armii DRW – rozpoczęły
się walki, które z niewielkimi
przerwami miały trwać trzydzieści
lat.

• Sytuację Wietnamskiej Armii Ludowej

poprawiło zwycięstwo komunistów
Chinach w październiku 1949 r.

• Od tej chwili komuniści wietnamscy

mieli zagwarantowany dopływ
zaopatrzenia.

• Na kontrolowanych przez nich terenach

całe społeczeństwo zostało
zmobilizowane do pomocy partyzantce.

• W marcu 1954 r. siły północnowietnamskie

rozpoczęły szturm (ok. 50-60 tys. żołnierzy)

• Francuskie lotnictwo, które odegrać kluczową

rolę, nie wywiązało się z zadania.

• 7 maja 1954 r. oblężeni Francuzi skapitulowali.
• W nocy z 20 na 21 lipca 1954 r. podpisano w

Genewie porozumienie pokojowe (tzw. układy
genewskie): Francja kończyła działania zbrojne
na terenie Wietnamu i rezygnowała z Indochin.

• W sprawie Wietnamu wielkie mocarstwa przyjęły

rozwiązanie zastosowane w Korei.

• Kraj został podzielony na dwie części wzdłuż linii

rzeki Ben Hai, w pobliżu 17 równoleżnika.

• Na północy powstała Demokratyczna Republika

Wietnamu, na południu państwo Wietnam.

• Układy genewskie nakazywały zaprzestanie

działań zbrojnych, poszanowanie integralności

terytorialnej i suwerenności Wietnamu.,

zapewnienie w obu częściach kraju swobód

demokratycznych.

• Do 20 lipca 1956 r. należało przeprowadzić

wybory.

• Wyłoniony w warunkach demokracji i pokoju rząd

wietnamski miał dokonać zjednoczenia kraju.

• W DRW władzę sprawowała komunistyczna

Partia Pracujących Wietnamu.

• Funkcję premiera Państwa Wietnamskiego

w czerwcu 1954 r. objął Ngo Dinh Diem,
zwolennik skrajnej prawicy.

• Diem obawiał się wyników wyborów i

zjednoczenia Wietnamu pod egidą Hanoi.

• Zgodę na przeprowadzenie wspólnych

wyborów uzależnił od wprowadzenia
swobód politycznych dla obywateli DRW.

• Ponieważ rząd DRW nie zamierzał tego

uczynić Diem zwlekał z decyzją.

• 26 października 1955 r. proklamowano

powstanie Republiki Wietnamu

Południowego; prezydentem został Diem.

• Przystąpił on do rozprawy z komunistami i

ich sympatykami.

• Spowodowało to szybki spadek

popularności prezydenta.

• Diem korzystał z politycznego i

wojskowego wsparcia USA.

• W maju 1959 r. w jednostkach armii

Wietnamu Południowego pojawili się

doradcy amerykańscy.

• Później przybyły oddziały sił zbrojnych

Stanów Zjednoczonych

• Jesienią 1963 r., przy cichej aprobacie

USA, armia wietnamska dokonała
zamachu stanu.

• Diem zginął, władzę przejęli

wojskowi.

• Od 1959 r. w Wietnamie Południowym

działania zbrojne prowadziła
partyzantka komunistyczna –
Vietcong, wspierana przez część
ludności wiejskiej.

• Hanoi wysyłało walczącym

zaopatrzenie i specjalistów
przeszkolonych w organizowaniu
wojny partyzanckiej.

• W 1964 r. Vietcong reprezentował już

poważną siłę.

• 14 lipca 1964 r. dowództwo nad jego

jednostkami objęli oficerowie armii
DRW.

• Na południe zaczęły też przenikać

regularne oddziały Wietnamskiej Armii
Ludowej wyposażone w ciężką broń.

• Waszyngton ostrzegł Hanoi, że wspieranie

partyzantki w Wietnamie Południowym

wywoła ostrą reakcję USA.

• 30 lipca 1964 r. komandosi

południowowietnamscy przeprowadzili rajd

rozpoznawczy w rejonie należących do

DRW wysp Hon Me i Hon Nien.

• Osłonę zapewniał zespół okrętów

amerykańskich: niszczyciel „Maddox” i

lotniskowiec „Ticonderoga”.

• 2 sierpnia 1964 r.

północnowietnamskie kutry
torpedowe zaatkowały „Maddoxa” na
międzynarodowych wodach Zatoki
Tonkińskiej.

• 4 sierpnia incydent powtórzył się; tym

razem niszczyciel „Turner Joy” wezwał
na pomoc samoloty, które zatopiły
dwa kutry.

• Prezydent Johnson upoważnił marynarkę

wojenną do odwetowego zbombardowania
bazy kutrów torpedowych w Vinh.

• 5 sierpnia lotnictwo pokładowe dokonało

nalotu na bazę niszcząc 29 kutrów i składy
paliw.

• W odwecie partyzanci ostrzelali ogniem

moździerzy bazę amerykańską w Bien Hoa,
niszcząc 36 samolotów i śmigłowców. Zginęło
pięciu Amerykanów, 76 odniosło rany.

• 7 sierpnia 1964 ro. Kongres USA wydał

„Rezolucję w sprawie Zatoki
Tonkińskiej” upoważniając prezydenta
USA do podjęcia wszelkich kroków, z
użyciem sił zbrojnych włącznie.

• Na jej podstawie podjęto decyzje o

przeprowadzeniu odwetowych ataków
lotniczych na cele militarne w
Wietnamie Północnym.

• Działania te miały charakter

ograniczony – obawiano się reakcji Chin.

• Dopiero po ataku Wietnamczyków w 1965

r. na amerykańską bazę lotniczą wyrażono

na rozpoczęcie operacji „Rolling Thunder”

(„Narastający Grom”), której założenia

opracował amerykański sekretarz obrony

Robert Mc Namara.

• Nie był on wojskowym, zanim zajął się

polityką pracował w Ford Motor Company.

• Po wielu dyskusjach politycy przyjęli

koncepcję „politycznie poprawnej”

kampanii bombardowań.

• Piloci musieli przestrzegać tzw. reguł

zaangażowania, które były listą zakazów i
stref chronionych.

• Np. Nie wolno było atakować myśliwców

północnowietnamskich zanim nie zostały
rozpoznane wzrokowo., zakazano
atakowania Migów na lotniskach i stanowisk
wyrzutni przeciwlotniczych, chyba że
Wietnamczycy pierwsi rozpoczną ogień.

• Wprowadzenie przez polityków „reguł

zaangażowania” przeczyło elementarnym
zasadom użycia sił powietrznych

• Na obszarze Wietnamu Południowego

rozgorzała typowa wojna partyzancka,

bez wyraźnej linii frontu.

• Oddziały Vietcongu atakowały patrole,

dokonywały wypadów na bazy

przeciwnika.

• Amerykanów początkowo

charakteryzował brak zdecydowania i

koordynacji działań.

• Waszyngton był przeciwny wysyłaniu

większej liczby żołnierzy do Wietnamu;

• W marcu 1965 r. powiększono

kontyngent z 11 000 do 35 000 żołnierzy.

• Wiosną 1965 r. rozszerzono

bombardowania DRW.

• Do końca roku DRW straciła 70%

swoich rezerw paliw i smarów.

• W grudniu zniszczono elektrownię,

która dawał 25% północnowietnamskiej

produkcji energii elektrycznej.

• Wtedy Amerykanie zarządzili 37 dniową

przerwę w bombardowaniach.

• Rząd w Hanoi wykorzystał ją na

naprawienie szkód, nie przerwał też

akcji pomocy dla Vietcongu.

• Hanoi nie byłoby w stanie prowadzić

wojny bez stałej pomocy z ZSRR i
innych państw socjalistycznych.

• Ich wartość przekraczała miliard

dolarów rocznie.

• Każdy kraj bloku wschodniego musiał

ponosić część kosztów wojny w
Wietnamie.

• Prezydent Johnson pod wpływem rosnącej

krytyki stracił zaufanie do Mc Namary.

• Jednak nie zniesiono wszystkich ograniczeń

„reguł zaangażowania”.

• Kosztowna operacja „Narastający Grom”

została zakończona oficjalnie 1 listopada
1968 r.

• Lotnictwo straciło blisko 900 maszyn

bojowych, co kosztowało wówczas ok. 1,3
miliarda dolarów.

• Poległo 382 pilotów, 702 uznano za

„zaginionych w akcji”.

• W latach 1965-67 liczebność kontyngentu

amerykańskiego w Wietnamie wzrosła z
35 tys. do blisko pół miliona żołnierzy.

• Armia Republiki Wietnamu Południowego

liczyła 427 tys. żołnierzy.

• W Wietnamie walczyły także oddziały z

Korei Południowej, Tajlandii, Australii.

• Liczebność wroga ok. – 400 tys. żołnierzy.

• Nocą z 30 na 31 stycznia 1968 r.

oddziały Vietcongu i armii DRW
przystąpiły do ofensywy pod
kryptonimem Tet.

• Dla komunistów zdobycie stolicy

byłoby sukcesem wojskowym i
propagandowym.

• Ofensywa zakończyła się porażką

komunistów.

• Po odparciu ofensywy Tet dowództwo

amerykańskie zamierzało pójść za ciosem.

• Jednak zrezygnowano z bardziej

radykalnych pomysłów, natomiast

rozbudowano program „otwartych

ramion”.

• Polegał on na udzielaniu pomocy w

rozpoczęciu nowego życia tym żołnierzom

sił komunistycznych, którzy dobrowolnie

złożą broń.

• Na decyzje polityków wpływ miały media i

opinia publiczna – spadało poparcie dla
wojny.

• Szukający sensacji dziennikarze przesyłali

niesprawdzone informacje.

• 31 marca 1968 r. prezydent Johnson

zapowiedział zamrożenie liczby żołnierzy
amerykańskich w Wietnamie.

• 13 maja 1968 r. rozpoczęto w Paryżu

negocjacje pokojowe.

• Ok. 170 tys. żołnierzy Vietcongu i armii DRW

skorzystało z programu „otwarte ramiona”.

• W 1969 r. urząd prezydenta objął Nixon, który

obiecał powrót żołnierzy do domów.

• Jednak w czasie impasu w rozmowach

pokojowych i odrzuceniu przez Wietnam
warunków amerykańskich nastąpiło
nieograniczone bombardowanie celów
wojskowych w Wietnamie. Północnym.

• Delegacja wietnamska wróciła do stołu

rokowań i 15 stycznia zaakceptowała warunki.

• 27 stycznia 1973 r. w Paryżu Stany

Zjednoczone, DRW i przedstawiciele
Vietcongu podpisali układ pokojowy.

• Siły zbrojne USA miały być wycofane

z Wietnamu Południowego w ciągu 60
dni, a jeńcy wojenni zwolnieni przez
komunistów.

• Układ nie zobowiązywał DRW do

wycofania wojsk DRW z terytorium
Wietnamu Południowego.

• Wojna w Wietnamie trwała nadal tyle że

bez udziału sił amerykańskich.

• Hanoi nie rezygnowało ze zjednoczenia

kraju.

• Dlatego Amerykanie przyznali

Sajgonowi pomoc wartości 1 miliarda
dolarów.

• 30 kwietnia 1975 r. oddziały

komunistyczne wkroczyły do Sajgonu.

• 2 lipca 1976 r. proklamowano powstanie

Socjalistycznej Republiki Wietnamu.

• W grudniu 1976 r. na IV Zjeździe

Komunistycznej Partii Wietnamu zapadła
decyzja o gospodarczej unifikacji
Wietnamu.

• Załamał się rynek na południu,

brakowało podstawowych produktów.

• W latach 1976-1980 nielegalnie

opuściło Wietnam ponad 1,5 miliona
osób.