Wojna w Wietnamie
Genewska konferencja w sprawie Wietnamu i Indochin
Trwała od 26 kwietnia do 21 lipca 1954r.
Odbyła się z udziałem ministrów spraw zagranicznych USA, ZSRR, ChRL, WB i Francji
Konferencja nie przyniosła zjednoczenia Korei podzielonej wzdłuż 38 równoleżnika od czasów kapitulacji Japonii, utrzymał się w dalszym ciągu podział na Koree Południową i Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną
Podpisano układ w sprawie Wietnamu, który ustalał granicę między częścią północną, a południową wzdłuż rzeki Beń Hai, w części północnej miała powstać Demokratyczna Republika Wietnamu
Francja wyraziła zgodę na przyznanie niepodległości Laosowi i Kambodży
Nadzór nad tymi postanowieniami miała sprawować Międzynarodowa Komisja Nadzoru i Kontroli w składzie Polska, Indie, Kanada
Atak w Zatoce Tonkińskiej
Sierpień 1964r. – amerykański okręt wojskowy miał rzekomo stać się uwikłany w wymianę ognia z północnowietnamskimi kurtami torpedowymi
Stało się to oficjalną przyczyną przystąpienia USA do wojny wietnamskiej (od 1964 do 1975)
Prezydent Johnson skomentował to wydarzenie jako strzelanie do wielorybów -1965r.
W 1971r. Daniel Elsberg przekazał dziennikarzom dokumenty, z których wynikało, że raporty na temat ataku zostały spreparowane
W rzeczywistości był to pretekst do oficjalnego włączenia się w konflikt między dwoma państwami wietnamskimi
Ofensywa Tet
30 stycznia 1968r. – partyzantom Wietkongu udało się zająć część Sajgonu i inne miasta, zaatakowano silnie strzeżoną ambasadę amerykańską w Sajgonie; przywódcy USA zdali sobie sprawę z tego, że sytuacja w Wietnamie nie jest tak kontrolowana, jak uważano do tej pory.
Najcięższe walki toczyły się w Hue – Wietkong przeprowadził czystkę masakrując zwolenników południa – tzw. Masakra w Hue. Nie przyniosło to Wietkongowi spodziewanych korzyści i zakończyło się to przegraną północy.
Straty zarówno dla południowych Wietnamczyków jak i dla Amerykanów.
Opinia Publiczna przestała popierać udział wojsk amerykańskich w wojnie wietnamskiej, co stopniowo prowadziło do politycznej kompromitacji USA, a wreszcie wycofania wojsk z półwyspu Indochińskiego.
Wietnamizacja wojny – doktryna Nixona
Brak poparcia dla polityki rządu zmusił prezydenta Nixona do poszukiwania sposobu na opuszczenie Wietnamu z honorem – żeby nie wyglądało to na porażkę
„wietnamizacja wojny” – stopniowe przekazywanie odpowiedzialności za wojnę Wietnamczykom x Południa; miało to umożliwić wycofanie wojsk amerykańskich w kilku etapach – mimo tych zapowiedzi nie ustały bombardowania i ataki z powietrza, zwłaszcza z wykorzystaniem defoliantów – „czynnik pomarańczowy” do 1973r
Traktaty/Układy paryskie
27 styczna 1973r. przez ministrów spraw zagranicznych Demokratycznej Republiki Wietnamu, Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego Wietnamu Południowego, rządu sajgońskiego i USA
Porozumienie to oznaczało polityczną i wojskową porażkę USA, które zobowiązały się do wycofania sił zbrojnych, zapewniając niewielką pomoc w dostawach uzbrojenia dla armii sajgońskiej, zezwalały na pozostawienie wojsk komunistycznych w Wietnamie Południowym
Przewidywały przeprowadzenie demokratycznych wyborów i ustanowienie jednego rządu dla całego Wietnamu
Po zawarciu układów wybuchły nowe walki, w skutek czego komuniści objęli władze w Wietnamie
Bilans wojny
USA – 60tys. Poległych i 300tys. Rannych, ich prestiż został osłabiony
2 państwa Wietnamskie – 1.4 mln poległych (w tym 1,2 Północ), kraj zniszczony przez działania wojenne