WOJNA WIETNAMSKA
Wojna wietnamska(zwana też drugą wojną indochińską) określa się działania militarne na Półwyspie Indochińskim w latach 1957-1975. Głównymi stronami konfliktu były z jednej strony komunistyczna Demokratyczna Republika Wietnamu (wspierana przez inne kraje komunistyczne, gł. Związek Radziecki i Chiny) oraz kontrolowane przez to państwo organizacje komunistyczne w Wietnamie Południowym, Laosie i Kambodży. Z drugiej strony Republika Wietnamu i wspierająca ją międzynarodową koalicja obejmująca Stany Zjednoczone i ich sojuszników - Koreę Południową, Tajlandię, Australię, Nową Zelandię i Filipiny. De facto stronami konfliktu były również Kambodża i Laos. Walki toczyły się na terytorium Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży. Amerykańskie naloty bombowe objęły także terytorium Wietnamu Północnego.
Zimna wojna
Na początku lat 60. stało się jasne, że kraje bloku komunistycznego nie będą w stanie osiągnąć poziomu życia bogatych państw zachodnich, co praktycznie wyeliminowało szanse na dojście do władzy w państwach Zachodu partii komunistycznych gotowych do przystąpienia do bloku komunistycznego. Posiadanie przez obie strony ogromnych ilości broni jądrowej wykluczało także zbyt agresywne działania, które mogłyby doprowadzić do bezpośredniej konfrontacji między Stanami Zjednoczonymi i ZSRR. Silne sojusze obronne w Europie i na Dalekim Wschodzie oznaczały, że wszelkie interwencje zbrojne przedsięwzięte przez którąkolwiek ze stron byłyby zbyt ryzykowne.
Równocześnie jednak przed ZSRR i komunistycznymi Chinami otworzyły się nowe możliwości, gdyż ideologia komunistyczna zaczęła uzyskiwać szeroką popularność w krajach Trzeciego Świata. Wielu ludzi w tych krajach sądziło, że komunizm jest najlepszą drogą na szybkie wyjście z biedy i zacofania. Ponadto w krajach gdzie rządziły rządy postkolonialne, bardzo często wspierane przez Francję czy Stany Zjednoczone, komunizm dzięki idącemu z nim wsparciu ZSRR lub Chin stał się bardzo popularną ideologią wśród ruchów antykolonialnych i narodowo-wyzwoleńczych.
Na początku lat 60. rząd Stanów Zjednoczonych doszedł do wniosku, że ZSRR i Chiny mogą zwyciężyć w zimnej wojnie przez stopniowe instalowanie rządów komunistycznych w większości krajów Trzeciego Świata. Agresywne zaangażowanie państw komunistycznych w Trzecim Świecie wydawało się wskazywać, że przyjęły taką właśnie strategię. W przypadku realizacji tego scenariusza, kraje Zachodu stałyby się wyspami otoczonymi przez kraje komunistyczne i ulokowane na ich terytoriach radzieckie bazy wojskowe.
Początek wojny
Porozumienia genewskie przewidywały przeprowadzenie wyborów po obu stronach 17 równoleżnika (tymczasowej linii demarkacyjnej) do 20 lipca 1956 r. oraz jedność i integralność terytorialną kraju. Jednak niepopularny w społeczeństwie premier Diem wspierany przez USA obawiał się porażki w starciu wyborczym z twórcą niepodległego Wietnamu Ho Chi Minhem. Odwołał wybory, anulował reformę rolną i proklamował powstanie Wietnamu Południowego. W rządach oparł się głównie na swoich współwyznawcach - katolickiej mniejszości religijnej popadając w ostry konflikt z buddyjską większością Wietnamczyków i buddyjskim duchowieństwem. Prześladował dawnych weteranów partyzantki antyfrancuskiej uważając ich za stronników komunizmu. W 1957 r. miejscowi komuniści rozpoczęli pierwsze działania przeciwko rządowi w Sajgonie. Początkowo ograniczały się one do sporadycznych zamachów na przedstawicieli administracji i podporządkowywania sobie ludności wiejskiej na bardziej odludnych terenach. Jednak działania komunistów w Wietnamie Południowym szybko zyskały wsparcie komunistów północnowietnamskich.
W 1958 r. na 15 plenum Wietnamskiej Partii Pracujących Biuro Polityczne (Lao Dong) - większością głosów podjęło decyzję o poparciu powstania komunistycznego na Południu. Od tej chwili rozpoczęto przerzucanie na terytorium Republiki Wietnamu kadr partii komunistycznej i żołnierzy - pierwszych kilka tysięcy wysłano do Wietnamu Południowego już w 1959 r. Podjęto też budowę tzw. szlaku Ho Chi Minha, służącego do transportu na Południe oddziałów wojskowych i zaopatrzenia. Szlak biegł z Wietnamu Północnego wzdłuż granicy Wietnamu Południowego przez kontrolowane przez wietnamskich komunistów tereny Laosu i Kambodży.
W efekcie siła bojowa wojsk komunistycznych w Wietnamie Południowym rosła w szybkim tempie, stając się poważnym zagrożeniem dla stabilności tego państwa. W latach 1960-1965 liczebność wojsk zwanych dla celów propagandowych Vietcongiem wzrosła z 9 tysięcy do 130 tysięcy, z czego ponad 35 tysięcy stanowili żołnierze północnowietnamscy. W 1964 r. komuniści kontrolowali około połowy terytorium Wietnamu Południowego zamieszkanej przez 30 procent ludności.
W 1960 r. z inicjatywy Wietnamskiej Partii Pracujących powstał Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego (NFW). Był to klasyczny "front ludowy" stworzony na wzór wcześniejszego Viet Minhu. Strategia tworzenia frontów ludowych została wcześniej wielokrotnie wykorzystana z sukcesem przez komunistów w wielu krajach świata, w tym w Europie Wschodniej. NFW miał sprawiać wrażenie reprezentacji większości społeczeństwa Wietnamu Południowego. Formalnie w jego skład wchodziło 30 organizacji politycznych i społecznych. W rzeczywistości był strukturą całkowicie kontrolowaną przez Lao Dong, pełniąc rolę "listka figowego". Część organizacji wchodzących w skład NFW została wcześniej utworzona w tym celu przez komunistów, role kierownicze w nich sprawowali sympatycy lub członkowie partii komunistycznej, oddelegowani w celu "pełnienia obowiązków" związkowców, przywódców organizacji młodzieżowych, czy rolniczych.