Nowe media, nowy

Nowe media, nowy

człowiek – nowe potrzeby

człowiek – nowe potrzeby

wychowawcze

wychowawcze

Opracowanie: dr Maria J. Zajączkowska

na podstawie: Tomasz Goban-Klas, Cywilizacja medialna. Geneza,

ewolucja, eksplozja

Co kilkaset lat dochodzi do wyraźnego
„rozgraniczenia”
epok, gdy w przeciągu kilku dekad społeczeństwo
dokonuje reorganizacji sposobu widzenia
świata, podstawowych wartości, struktur
społecznych i politycznych.
Po upływie pięćdziesięciu lat, a więc kiedy w
życie wchodzą dwa kolejne pokolenia, „jest to już
inny swiat, a ludzie wówczas żyjący nawet nie
mogą sobie wyobrazić świata, w którym żyli ich
dziadkowie i w którym przychodzili na świat ich
rodzice”.

Peter Drucker, 1999

Społeczeństwo informacyjne

Społeczeństwo informacyjne

Informacja jest podstawą życia: biologicznego

Informacja jest podstawą życia: biologicznego

(DNA) i społecznego (treść kultury).

(DNA) i społecznego (treść kultury).

W połowie XIX w. rozpoczyna się rewolucja

W połowie XIX w. rozpoczyna się rewolucja

sterowania i kontroli społecznej. Powstaje telegraf,

sterowania i kontroli społecznej. Powstaje telegraf,

fotografia i technologie masowej produkcji.

fotografia i technologie masowej produkcji.

Wiek XX – kolejne wynalazki w zakresie

Wiek XX – kolejne wynalazki w zakresie

przetwarzania i przesyłania informacji – radio,

przetwarzania i przesyłania informacji – radio,

telewizja

telewizja

Lata 70. XX w. – seria wynalazków informatycznych:

Lata 70. XX w. – seria wynalazków informatycznych:

komputer, mikroprocesor, mikrokomputer,

komputer, mikroprocesor, mikrokomputer,

magnetowid, sieć ARPANET – zalążek Internetu.

magnetowid, sieć ARPANET – zalążek Internetu.

Społeczeństwo sieciowe

Społeczeństwo sieciowe

Koniec XX w. – powszechność technologii

Koniec XX w. – powszechność technologii

telekomunikacyjnych.

telekomunikacyjnych.

„

„

Komputery to nowość, telefony komórkowe to

Komputery to nowość, telefony komórkowe to

nowość, zintegrowane cyfrowo globalne rynki

nowość, zintegrowane cyfrowo globalne rynki

finansowe to nowość, połączona gospodarka

finansowe to nowość, połączona gospodarka

kapitalistyczna obejmująca cały glob to nowość,

kapitalistyczna obejmująca cały glob to nowość,

zatrudnienie w dziedzinie przetwarzania wiedzy i

zatrudnienie w dziedzinie przetwarzania wiedzy i

informacji to nowość, rozpad Związku Radzieckiego,

informacji to nowość, rozpad Związku Radzieckiego,

upadek komunizmu i koniec zimnej wojny to nowość

upadek komunizmu i koniec zimnej wojny to nowość

(...)

(...)

Nowe w sensie historycznym jest także powstanie

Nowe w sensie historycznym jest także powstanie

społeczeństwa sieciowego (...)”

społeczeństwa sieciowego (...)”

Manuel Castells,

Manuel Castells,

End of Millenium

End of Millenium

Społeczeństwo medialne

Społeczeństwo medialne

(1)

(1)

Łacińskie słowo „medium” - środowisko, w którym

Łacińskie słowo „medium” - środowisko, w którym

dokonuje się akt percepcji. Współcześnie – media

dokonuje się akt percepcji. Współcześnie – media

masowe (prasa, radio, TV, film), media

masowe (prasa, radio, TV, film), media

telekomunikacyjne (telefony, Internet).

telekomunikacyjne (telefony, Internet).

Informacja istnieje „od zawsze”, media - jako środki

Informacja istnieje „od zawsze”, media - jako środki

techniczne – pojawiły się późno.

techniczne – pojawiły się późno.

Media w społeczeństwach plemiennych były

Media w społeczeństwach plemiennych były

naturalne, biologiczne, służyły do kontaktów

naturalne, biologiczne, służyły do kontaktów

bezpośrednich, twarzą w twarz.

bezpośrednich, twarzą w twarz.

Społeczeństwo medialne

Społeczeństwo medialne

(2)

(2)

„

„

Mediated communication

Mediated communication

” (ang.) – komunikowanie

” (ang.) – komunikowanie

zapośredniczone, medialne.

zapośredniczone, medialne.

„

„

Mediated society

Mediated society

” (ang.) – społeczeństwo medialne –

” (ang.) – społeczeństwo medialne –

obejmuje pojęcie społeczeństwa informacyjnego (w zakresie

obejmuje pojęcie społeczeństwa informacyjnego (w zakresie

treści) i społeczeństwa sieciowego (w zakresie formy).

treści) i społeczeństwa sieciowego (w zakresie formy).

sieć jest medium – medium jest przekazem –

sieć jest medium – medium jest przekazem –

przekaz jest informacją – informacja jest w sieci

przekaz jest informacją – informacja jest w sieci

McLuhan, 2004

McLuhan, 2004

Społeczeństwo medialne

Społeczeństwo medialne

to społeczeństwo, w

to społeczeństwo, w

którym dominującą formą kontaktów społecznych

którym dominującą formą kontaktów społecznych

nie jest bezpośredniość, ale zapośredniczenie przez

nie jest bezpośredniość, ale zapośredniczenie przez

media.

media.

Zmediatyzowana osobowość

Zmediatyzowana osobowość

(1)

(1)

Nowy typ człowieka, nowe osobowościowe i zawodowe

Nowy typ człowieka, nowe osobowościowe i zawodowe

ideały. Rodzi się człowiek medialny i mobilny.

ideały. Rodzi się człowiek medialny i mobilny.

1. Obecne pokolenie licealistów i studentów – pierwsze

1. Obecne pokolenie licealistów i studentów – pierwsze

pokolenie ekranowe: obraz jako przekaz równy badź

pokolenie ekranowe: obraz jako przekaz równy badź

lepszy od książkowego

lepszy od książkowego

2. Telewizja dostarcza schematy postępowania, normy i

2. Telewizja dostarcza schematy postępowania, normy i

wartości oraz sposób doświadczania rzeczywistości.

wartości oraz sposób doświadczania rzeczywistości.

Coraz wyższe tempo naracji, skrótowość, zmienność.

Coraz wyższe tempo naracji, skrótowość, zmienność.

„Pokolenia wychowane na mediach wizualnych mają inną

„Pokolenia wychowane na mediach wizualnych mają inną

strukturę percepcji [...] skrócony zakres skupienia uwagi;

strukturę percepcji [...] skrócony zakres skupienia uwagi;

45 minut dla ucznia to czas stracony”

45 minut dla ucznia to czas stracony”

Krzysztofek, Szczepański 2004

Krzysztofek, Szczepański 2004

Zmediatyzowana osobowość

Zmediatyzowana osobowość

(2)

(2)

3. Młodzi ludzie przyzwyczajeni są do interaktywności

3. Młodzi ludzie przyzwyczajeni są do interaktywności

(gry komputerowe). Szkoła nie dostarcza tak silnych

(gry komputerowe). Szkoła nie dostarcza tak silnych

bodźców, do tego ogranicza wolność zmiany zajęć.

bodźców, do tego ogranicza wolność zmiany zajęć.

Uczniom brak cierpliwości, a stałej fluktuacji uwagi

Uczniom brak cierpliwości, a stałej fluktuacji uwagi

towarzyszy niepokój. Narasta zjawisko nadpobudliwości

towarzyszy niepokój. Narasta zjawisko nadpobudliwości

psychoruchowej.

psychoruchowej.

4. Nowe pokolenie prezentuje uboższe słownictwo, ma

4. Nowe pokolenie prezentuje uboższe słownictwo, ma

problemy z prawidłowym akcentowaniem i wymową.

problemy z prawidłowym akcentowaniem i wymową.

Interakcje słowne są znacznie ograniczone.

Interakcje słowne są znacznie ograniczone.

Zmediatyzowana osobowość

Zmediatyzowana osobowość

(3)

(3)

5. Wg japońskich badań dla nowego pokolenia

5. Wg japońskich badań dla nowego pokolenia

komunikacja medialna – on-line – jest wygodniejsza niż

komunikacja medialna – on-line – jest wygodniejsza niż

osobowa, bezpośrednia. Wymarzonym sposobem

osobowa, bezpośrednia. Wymarzonym sposobem

komunikacji jest telefon komórkowy, a szczególne

komunikacji jest telefon komórkowy, a szczególne

znaczenie mają wiadomości tekstowe SMS.

znaczenie mają wiadomości tekstowe SMS.

6. Młode pokolenie to zarazem generacja bardziej

6. Młode pokolenie to zarazem generacja bardziej

tolerancyjna, ceniąca różnorodność i odmienność. Ceni

tolerancyjna, ceniąca różnorodność i odmienność. Ceni

indywidualizm, wartości samorządowe.

indywidualizm, wartości samorządowe.

Wiek dostępu

Wiek dostępu

Już nie własność, ale

Już nie własność, ale

dostęp

dostęp

określa bogactwo ( w

określa bogactwo ( w

społeczeństwach zamożnych), a także ludzkie

społeczeństwach zamożnych), a także ludzkie

możliwości. Nie trzeba posiadać, aby korzystać. Bieda

możliwości. Nie trzeba posiadać, aby korzystać. Bieda

oznacza dzisiaj nie brak własności, ale brak dostępu.

oznacza dzisiaj nie brak własności, ale brak dostępu.

Coraz więcej dóbr jest użyczanych, a nie sprzedawanych,

Coraz więcej dóbr jest użyczanych, a nie sprzedawanych,

a za użyczenie trzeba zapłacić.

a za użyczenie trzeba zapłacić.

Wykluczenie społeczne

Wykluczenie społeczne

Pojęcie „digital divide” (ang. cyfrowy podział) oznacza

Pojęcie „digital divide” (ang. cyfrowy podział) oznacza

dystans pomiędzy zrozumieniem środowiska

dystans pomiędzy zrozumieniem środowiska

technicznego przez jednych i informacyjną ignorancją

technicznego przez jednych i informacyjną ignorancją

pozostałych.

pozostałych.

•

Nowe media są w swym działaniu skomplikowane,

Nowe media są w swym działaniu skomplikowane,

przyczyniając się do zwiększania różnic społecznych,

przyczyniając się do zwiększania różnic społecznych,

szczególnie w dostępie do informacji, i wpływając na

szczególnie w dostępie do informacji, i wpływając na

stopień poinformowania.

stopień poinformowania.

•

Tworzy się luka między osobami bardziej

Tworzy się luka między osobami bardziej

predestynowanymi do korzystania z nowych mediów

predestynowanymi do korzystania z nowych mediów

(predyspozycje, dostęp, wykształcenie) a resztą

(predyspozycje, dostęp, wykształcenie) a resztą

społeczeństwa. Podział ten ma charakter pokoleniowy.

społeczeństwa. Podział ten ma charakter pokoleniowy.

Kompetencje medialne i edukacja

Kompetencje medialne i edukacja

medialna

medialna

W społeczeństwie przemysłowym minimum umiejętności

W społeczeństwie przemysłowym minimum umiejętności

intelektualnych – zdolność czytania i pisania.

intelektualnych – zdolność czytania i pisania.

W społeczeństwie medialnym – umiejętność korzystania z

W społeczeństwie medialnym – umiejętność korzystania z

komputera i Internetu, funkcji telefonu komórkowego,

komputera i Internetu, funkcji telefonu komórkowego,

obsługa urzadzeń sterowanych cyfrowo (odbiorniki RTV,

obsługa urzadzeń sterowanych cyfrowo (odbiorniki RTV,

aparaty, kamery, nawet sprzęt AGD). Chodzi nie tylko o

aparaty, kamery, nawet sprzęt AGD). Chodzi nie tylko o

sprawność techniczną, ale rozumienie działania urządzeń

sprawność techniczną, ale rozumienie działania urządzeń

i używanie ich w różnych celach, od praktycznych do

i używanie ich w różnych celach, od praktycznych do

zabawy.

zabawy.

Pytanie

Pytanie

Na co powinni zwrócić uwagę

Na co powinni zwrócić uwagę

pedagodzy pracujący w dobie

pedagodzy pracujący w dobie

nowych mediów, aby sprostać

nowych mediów, aby sprostać

wyzwaniom tej epoki i wymaganiom

wyzwaniom tej epoki i wymaganiom

jej uczniów?

jej uczniów?