Psychologiczne

Psychologiczne

aspekty procesu

aspekty procesu

rehabilitacji

rehabilitacji

chorych i osób

chorych i osób

niepełnosprawnych

niepełnosprawnych

Zwykle ludzie nie zdają sobie sprawy,

Zwykle ludzie nie zdają sobie sprawy,

jak w dużym stopniu pomoc

jak w dużym stopniu pomoc

udzielana osobom niepełnosprawnym

udzielana osobom niepełnosprawnym

i chorym jest uzależniona od sposobu

i chorym jest uzależniona od sposobu

rozumienia znaczenia tych pojęć.

rozumienia znaczenia tych pojęć.

Pociągnęło to za sobą ukształtowanie

Pociągnęło to za sobą ukształtowanie

się trzech podejść do rehabilitacji.

się trzech podejść do rehabilitacji.

Wyróżniamy rehabilitację

Wyróżniamy rehabilitację

kompensacyjną, adaptacyjną i

kompensacyjną, adaptacyjną i

integracyjną.

integracyjną.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

kompensacyjna-

kompensacyjna-

była najwcześniej

była najwcześniej

rozwiniętą formą rehabilitacji. Traktowano ją jako

rozwiniętą formą rehabilitacji. Traktowano ją jako

profesjonalną działalność ukierunkowaną na

profesjonalną działalność ukierunkowaną na

usuwanie braków fizycznych i funkcjonalnych

usuwanie braków fizycznych i funkcjonalnych

powstałych w wyniku trwałego uszkodzenia

powstałych w wyniku trwałego uszkodzenia

organizmu. Główną rolę odgrywali w niej lekarze,

organizmu. Główną rolę odgrywali w niej lekarze,

fizjoterapeuci i inżynierowie. Starali się

fizjoterapeuci i inżynierowie. Starali się

wyeliminować dysfunkcje poprzez konstruowanie

wyeliminować dysfunkcje poprzez konstruowanie

protez, aparatów słuchowych, wózków

protez, aparatów słuchowych, wózków

inwalidzkich, tablic Braille’a itd. Techniczne

inwalidzkich, tablic Braille’a itd. Techniczne

rozwiązania miały pomagać kompensować

rozwiązania miały pomagać kompensować

trudności w poruszaniu się, komunikowaniu,

trudności w poruszaniu się, komunikowaniu,

wykonywaniu podstawowych czynności

wykonywaniu podstawowych czynności

samoobsługowych. Psycholodzy odgrywali

samoobsługowych. Psycholodzy odgrywali

stosunkowo małą rolę podczas tej rehabilitacji.

stosunkowo małą rolę podczas tej rehabilitacji.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

adaptacyjna-

adaptacyjna-

polega na bardzo

polega na bardzo

wszechstronnym oddziaływaniu na osoby

wszechstronnym oddziaływaniu na osoby

niepełnosprawne w celu przygotowania ich do

niepełnosprawne w celu przygotowania ich do

powtórnego włączenia się w normalne życie

powtórnego włączenia się w normalne życie

społeczne. Rehabilitacja ta skupia się nie tylko

społeczne. Rehabilitacja ta skupia się nie tylko

na uszkodzeniu ciała, ale bierze pod uwagę

na uszkodzeniu ciała, ale bierze pod uwagę

osobę dotkniętą uszkodzeniem ( Roessler,

osobę dotkniętą uszkodzeniem ( Roessler,

Bolton 1978). Najważniejszą osobą dla

Bolton 1978). Najważniejszą osobą dla

profesjonalnych służb rehabilitacyjnych

profesjonalnych służb rehabilitacyjnych

okazała się osoba niepełnosprawna. Jej

okazała się osoba niepełnosprawna. Jej

aktywna postawa wobec własnego

aktywna postawa wobec własnego

usprawniania stwarza możliwość

usprawniania stwarza możliwość

najskuteczniejszego przystosowania się do

najskuteczniejszego przystosowania się do

niepełnosprawności.

niepełnosprawności.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

integracyjna-

integracyjna-

skupia się

skupia się

w takim samym stopniu na osobach

w takim samym stopniu na osobach

pełnosprawnych jak i na osobach

pełnosprawnych jak i na osobach

niepełnosprawnych. Okazało się że

niepełnosprawnych. Okazało się że

nawet najlepsza rehabilitacja

nawet najlepsza rehabilitacja

kompensacyjna i adaptacyjna nie

kompensacyjna i adaptacyjna nie

daje spodziewanych efektów jeśli nie

daje spodziewanych efektów jeśli nie

następuje zmiana stosunku całego

następuje zmiana stosunku całego

społeczeństwa do osób

społeczeństwa do osób

niepełnosprawnych.

niepełnosprawnych.

Pod wpływem ruchu społecznego

Pod wpływem ruchu społecznego

zorganizowanego przez ludzi

zorganizowanego przez ludzi

niepełnosprawnych, wykorzystanie środków

niepełnosprawnych, wykorzystanie środków

masowego przekazu oraz nacisk na

masowego przekazu oraz nacisk na

odpowiednie gremia polityczne i

odpowiednie gremia polityczne i

administracyjne ukształtowały się trzy kolejne

administracyjne ukształtowały się trzy kolejne

formy rehabilitacji.

formy rehabilitacji.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

środowiskowa-

środowiskowa-

koncentrowała się

koncentrowała się

na wykorzystaniu walorów naturalnych

na wykorzystaniu walorów naturalnych

środowisk społecznych niepełnosprawnych w

środowisk społecznych niepełnosprawnych w

celu intensywniejszego i jak najbardziej

celu intensywniejszego i jak najbardziej

naturalnego stymulowania osób do działania.

naturalnego stymulowania osób do działania.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

aktywna-

aktywna-

uwypuklała przede wszystkim

uwypuklała przede wszystkim

znaczenie aktywności i uzyskaniu niezależności

znaczenie aktywności i uzyskaniu niezależności

życiowej przez osoby niepełnosprawne. Próbują one

życiowej przez osoby niepełnosprawne. Próbują one

opanować jak najwięcej umiejętności związanych z

opanować jak najwięcej umiejętności związanych z

samoobsługą, poruszaniem się w terenie mimo

samoobsługą, poruszaniem się w terenie mimo

istniejących przeszkód (np. wjeżdżanie na wózku po

istniejących przeszkód (np. wjeżdżanie na wózku po

schodach), komunikowaniem się za pośrednictwem

schodach), komunikowaniem się za pośrednictwem

Internetu itd.

Internetu itd.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

rozwojowa-

rozwojowa-

osoby niepełnosprawne

osoby niepełnosprawne

decydują jak powinna przebiegać ich rehabilitacja,

decydują jak powinna przebiegać ich rehabilitacja,

organizują grupy samopomocowe, w ramach których

organizują grupy samopomocowe, w ramach których

udzielają sobie wsparcia, określają kierunki

udzielają sobie wsparcia, określają kierunki

własnego rozwoju osobistego. Profesjonaliści stają

własnego rozwoju osobistego. Profesjonaliści stają

się w tym procesie bardziej doradcami i partnerami

się w tym procesie bardziej doradcami i partnerami

niż osobami decydującymi o kierunku usprawniania

niż osobami decydującymi o kierunku usprawniania

ludzi poszkodowanych na zdrowiu.

ludzi poszkodowanych na zdrowiu.