Czy homoseksualizm
Czy homoseksualizm
jest chorobą według
jest chorobą według
współczesnych badań?
współczesnych badań?
Elwira Piekart
Elwira Piekart
III rok
III rok
pielęgniarstwo
pielęgniarstwo
Definicja
Definicja
Termin „homoseksualizm” oznacza
Termin „homoseksualizm” oznacza
skierowanie erotycznych myśli, uczuć i
skierowanie erotycznych myśli, uczuć i
zachowań seksualnych ku osobie tej samej
zachowań seksualnych ku osobie tej samej
płci.
płci.
Obecnie uważa się, że nie można
Obecnie uważa się, że nie można
dokonać
dokonać
ostrego podziału ludzi na osoby
ostrego podziału ludzi na osoby
heteroseksualne i osoby homoseksualne,
heteroseksualne i osoby homoseksualne,
albowiem jest duża grupa osób
albowiem jest duża grupa osób
wykazujących preferencje jedne i drugie –
wykazujących preferencje jedne i drugie –
biseksualne.
biseksualne.
Homoseksualizm, podobnie jak i
Homoseksualizm, podobnie jak i
biseksualizm nie jest też traktowany jako
biseksualizm nie jest też traktowany jako
zaburzenie (kategoria ta została usunięta w
zaburzenie (kategoria ta została usunięta w
1980r.), lecz może się wiązać z
1980r.), lecz może się wiązać z
problemami psychologicznymi wynikającymi
problemami psychologicznymi wynikającymi
z takiej orientacji seksualnej.
z takiej orientacji seksualnej.
Zachowania biseksualne w okresie
Zachowania biseksualne w okresie
dojrzewania płciowego są istotnie częstsze
dojrzewania płciowego są istotnie częstsze
niż w okresie dorosłości, ale zachowania
niż w okresie dorosłości, ale zachowania
homoseksualne mogą się ujawnić w
homoseksualne mogą się ujawnić w
warunkach, gdy realizacja zachowań
warunkach, gdy realizacja zachowań
heteroseksualnych nie jest możliwa, np. w
heteroseksualnych nie jest możliwa, np. w
więzieniu.
więzieniu.
Z badań wynika, że około 5-6% badanych
Z badań wynika, że około 5-6% badanych
miało zachowania wyłącznie homoseksualne
miało zachowania wyłącznie homoseksualne
w ciągu ostatnich 3 lat, a 4% mężczyzn i 2%
w ciągu ostatnich 3 lat, a 4% mężczyzn i 2%
kobiet miało je przez całe swoje
kobiet miało je przez całe swoje
dotychczasowe życie.
dotychczasowe życie.
Większość homoseksualistów pędzi życie
Większość homoseksualistów pędzi życie
podobne do życia samotnych
podobne do życia samotnych
heteroseksualnych mężczyzn, choć wielu z
heteroseksualnych mężczyzn, choć wielu z
nich wybiera pracę czy dodatkowe zajęcia
nich wybiera pracę czy dodatkowe zajęcia
podejmowane zazwyczaj przez kobiety.
podejmowane zazwyczaj przez kobiety.
Homoseksualizm może być jednak
Homoseksualizm może być jednak
przyczyną wielu trudnych sytuacji w życiu
przyczyną wielu trudnych sytuacji w życiu
danej osoby. W okresie dojrzewania
danej osoby. W okresie dojrzewania
uświadomienie sobie swej orientacji jest
uświadomienie sobie swej orientacji jest
często przyczyną poważnego stresu, walki
często przyczyną poważnego stresu, walki
ze swoimi potrzebami związanymi z
ze swoimi potrzebami związanymi z
określoną orientacją seksualną, lęku i
określoną orientacją seksualną, lęku i
depresji. W średnim wieku mogą się
depresji. W średnim wieku mogą się
pojawić trudności ze znalezieniem
pojawić trudności ze znalezieniem
partnera seksualnego, często problemem
partnera seksualnego, często problemem
jest samotność, pojawiają się objawy
jest samotność, pojawiają się objawy
depresyjne, poszukiwanie partnera wśród
depresyjne, poszukiwanie partnera wśród
młodszych homoseksualnych, czasem
młodszych homoseksualnych, czasem
prostytuujących się osób. Zaburzenia
prostytuujących się osób. Zaburzenia
osobowości homoseksualistów są równie
osobowości homoseksualistów są równie
częste jak wśród heteroseksualnych
częste jak wśród heteroseksualnych
mężczyzn i podobne w obrazie klinicznym.
mężczyzn i podobne w obrazie klinicznym.
Podobnie jak wśród mężczyzn, tak i wśród
Podobnie jak wśród mężczyzn, tak i wśród
kobiet zazwyczaj istnieje kontinuum
kobiet zazwyczaj istnieje kontinuum
między zachowaniami heteroseksualnymi
między zachowaniami heteroseksualnymi
i wyłącznie homoseksualnymi. Większość
i wyłącznie homoseksualnymi. Większość
kobiet homoseksualnych ma w tym
kobiet homoseksualnych ma w tym
samym czasie związki heteroseksualne,
samym czasie związki heteroseksualne,
choć mogą one przynosić tylko
choć mogą one przynosić tylko
nieznaczną satysfakcję; niektóre wchodzą
nieznaczną satysfakcję; niektóre wchodzą
w związki małżeńskie. Związki kobiet są
w związki małżeńskie. Związki kobiet są
zazwyczaj dłuższe i trwalsze niż
zazwyczaj dłuższe i trwalsze niż
homoseksualnych mężczyzn, rzadziej też
homoseksualnych mężczyzn, rzadziej też
cierpią one z powodu samotności czy
cierpią one z powodu samotności czy
depresji w wieku średnim. W grupie
depresji w wieku średnim. W grupie
homoseksualnych kobiet postrzega się
homoseksualnych kobiet postrzega się
wszystkie rodzaje zaburzeń osobowości,
wszystkie rodzaje zaburzeń osobowości,
lecz trudno powiedzieć, czy występują
lecz trudno powiedzieć, czy występują
one częściej niż wśród heteroseksualnych
one częściej niż wśród heteroseksualnych
kobiet.
kobiet.
Uwarunkowania
Uwarunkowania
homoseksualizmu
homoseksualizmu
Przyczyny dla których niektóre osoby
Przyczyny dla których niektóre osoby
preferują zachowania heteroseksualne lub
preferują zachowania heteroseksualne lub
homoseksualne, nie są znane. W etiologii
homoseksualne, nie są znane. W etiologii
tych zachowań bierze się pod uwagę wiele
tych zachowań bierze się pod uwagę wiele
czynników: czynniki genetyczne, wpływ
czynników: czynniki genetyczne, wpływ
hormonów działających w okresie
hormonów działających w okresie
płodowym,
płodowym,
a także czynniki psychologiczne i
a także czynniki psychologiczne i
społeczne.
społeczne.
Wyniki przeprowadzonych prawie 50 lat
Wyniki przeprowadzonych prawie 50 lat
temu badań Kallmana wskazały na
temu badań Kallmana wskazały na
uwarunkowania genetyczne
uwarunkowania genetyczne
homoseksualizmu (homoseksualizm
homoseksualizmu (homoseksualizm
stwierdzano u 100% par
stwierdzano u 100% par
monozygotycznych bliźniąt i u 12% bliźniąt
monozygotycznych bliźniąt i u 12% bliźniąt
dizygotycznych). Dalsze badania nie
dizygotycznych). Dalsze badania nie
potwierdziły jednak tych danych, choć
potwierdziły jednak tych danych, choć
utrzymywała się spostrzeżona
utrzymywała się spostrzeżona
prawidłowość: u par monozygotycznych
prawidłowość: u par monozygotycznych
homoseksualizm występował częściej niż u
homoseksualizm występował częściej niż u
par dizygotycznych. Wyniki te mogą też
par dizygotycznych. Wyniki te mogą też
świadczyć o tym, że mimo determinacji
świadczyć o tym, że mimo determinacji
genetycznej bliźnięta monozygotyczne
genetycznej bliźnięta monozygotyczne
ulegaja podobnym wpływom
ulegaja podobnym wpływom
środowiskowym bardziej niż bliźnięta
środowiskowym bardziej niż bliźnięta
dizygotyczne.
dizygotyczne.
Późniejsze badania adopcyjne również
Późniejsze badania adopcyjne również
nie przyniosły jednoznacznych wyników.
nie przyniosły jednoznacznych wyników.
Niektórzy badacze upatrywali przyczyn
Niektórzy badacze upatrywali przyczyn
homoseksualizmu w zaburzeniach
homoseksualizmu w zaburzeniach
chromosomów płciowych. Hamer i wsp.
chromosomów płciowych. Hamer i wsp.
W 1993r. Odkryli związek między
W 1993r. Odkryli związek między
homoseksualizmem a zaburzeniami w
homoseksualizmem a zaburzeniami w
chromosomie Xq28, jednak dalsze
chromosomie Xq28, jednak dalsze
badania przyniosły rozbieżne rezultaty.
badania przyniosły rozbieżne rezultaty.
Istnieje teoria, że o.u.n. osobników
Istnieje teoria, że o.u.n. osobników
homoseksualnych podlega w okresie
homoseksualnych podlega w okresie
płodowym zaburzeniom hormonalnym.
płodowym zaburzeniom hormonalnym.
Zdają się ją potwierdzać badania
Zdają się ją potwierdzać badania
przeprowadzone na zwierzętach,
przeprowadzone na zwierzętach,
Jeśli jednak powodem homoseksualizmu
Jeśli jednak powodem homoseksualizmu
męskiego jest deficyt męskich hormonów
męskiego jest deficyt męskich hormonów
płciowych działających w okresie płodowym
płciowych działających w okresie płodowym
na ich mózg, to u płodów męskich można
na ich mózg, to u płodów męskich można
byłoby zaobserwować zespól deficytu
byłoby zaobserwować zespól deficytu
androgenów i przeciwny u płodów żeńskich.
androgenów i przeciwny u płodów żeńskich.
Tego zjawiska nie potwierdzono w
Tego zjawiska nie potwierdzono w
badaniach płodów męskich, spostrzeżono
badaniach płodów męskich, spostrzeżono
natomiast występowanie wśród płodów
natomiast występowanie wśród płodów
żeńskich wrodzonej wirylizacji,
żeńskich wrodzonej wirylizacji,
spowodowanej nadnerczową hiperplazją,
spowodowanej nadnerczową hiperplazją,
ale te dziewczynki miały po urodzeniu
ale te dziewczynki miały po urodzeniu
zmaskulinizowane zewnętrzne narządy
zmaskulinizowane zewnętrzne narządy
płciowe. Tak więc ich orientacja seksualna
płciowe. Tak więc ich orientacja seksualna
w dalszym dorosłym życiu mogła być
w dalszym dorosłym życiu mogła być
konsekwencją budowy ciała, a nie wpływu
konsekwencją budowy ciała, a nie wpływu
hormonów na mózg.
hormonów na mózg.
Podjęcie próby ustalenie różnic
Podjęcie próby ustalenie różnic
biologicznych (neuroanatomicznych i
biologicznych (neuroanatomicznych i
hormonalnych) między
hormonalnych) między
heteroseksualistami a homoseksualistami
heteroseksualistami a homoseksualistami
są nieprzekonujące, np. nie zostały
są nieprzekonujące, np. nie zostały
potwierdzone doniesienia o różnicach w
potwierdzone doniesienia o różnicach w
budowie struktur mózgowych.
budowie struktur mózgowych.
Badania nad psychologicznymi
Badania nad psychologicznymi
przyczynami homoseksualizmu opierały się
przyczynami homoseksualizmu opierały się
w głównej mierze we wspomnieniach z
w głównej mierze we wspomnieniach z
dzieciństwa osób z tą orientacją,
dzieciństwa osób z tą orientacją,
ujawnianych podczas psychoterapii. Tak
ujawnianych podczas psychoterapii. Tak
więc dane dotyczyły wybranej,
więc dane dotyczyły wybranej,
niereprezentatywnej grupy
niereprezentatywnej grupy
homoseksualistów zgłaszających się do
homoseksualistów zgłaszających się do
lekarza i były obarczone wieloma
lekarza i były obarczone wieloma
metodologicznymi błędami.
metodologicznymi błędami.
Wiele jednak wskazuje na to, że męscy
Wiele jednak wskazuje na to, że męscy
homoseksualiści, częściej niż
homoseksualiści, częściej niż
heteroseksualiści, mieli słabe związki z
heteroseksualiści, mieli słabe związki z
ojcem lub doświadczyli jego długotrwałej
ojcem lub doświadczyli jego długotrwałej
nieobecności. Psychoanalitycy donosili,
nieobecności. Psychoanalitycy donosili,
że matki tych osób były nadopiekuńcze,
że matki tych osób były nadopiekuńcze,
i że w kontaktach z nimi przekraczały
i że w kontaktach z nimi przekraczały
granice intymności. Co się zaś tyczy
granice intymności. Co się zaś tyczy
homoseksualnych kobiet, to uważano,
homoseksualnych kobiet, to uważano,
że były one wychowywane w rodzinach,
że były one wychowywane w rodzinach,
w których intymny kontakt z mężczyzną
w których intymny kontakt z mężczyzną
był uznawany za zagrażający ich
był uznawany za zagrażający ich
żeńskim przedstawicielkom, kobieta
żeńskim przedstawicielkom, kobieta
więc stała się preferowanym przez nie
więc stała się preferowanym przez nie
obiektem miłości.
obiektem miłości.
Matki tych kobiet były odrzucające lub
Matki tych kobiet były odrzucające lub
obojętne. Większość homoseksualnych
obojętne. Większość homoseksualnych
kobiet
kobiet
miała słabe relacje z obojgiem rodziców,
miała słabe relacje z obojgiem rodziców,
a
a
rodzice około 25% byli rozwiedzieni.
rodzice około 25% byli rozwiedzieni.
Problemy psychologiczne
Problemy psychologiczne
związane z homoseksualizmem
związane z homoseksualizmem
Homoseksualiści zgłaszają się po pomoc
Homoseksualiści zgłaszają się po pomoc
psychologiczną lub psychiatryczna w
psychologiczną lub psychiatryczna w
pierwszym okresie uświadamiania sobie
pierwszym okresie uświadamiania sobie
swojej orientacji seksualnej z powodu
swojej orientacji seksualnej z powodu
trudności z akceptacji tej sytuacji, lękiem
trudności z akceptacji tej sytuacji, lękiem
przed reakcją otoczenia i dalszym życiem, w
przed reakcją otoczenia i dalszym życiem, w
związku z występowaniem zachowań
związku z występowaniem zachowań
zarówno homoseksualnych, jak i
zarówno homoseksualnych, jak i
heteroseksualnych (biseksualizm), a także z
heteroseksualnych (biseksualizm), a także z
powodu przeżywania lęku czy depresji w
powodu przeżywania lęku czy depresji w
wyniku licznych trudności życiowych,
wyniku licznych trudności życiowych,
ostatnio również lęku przed zakażeniem się
ostatnio również lęku przed zakażeniem się
HIV.
HIV.
Osobnicy biseksualni, najczęściej
Osobnicy biseksualni, najczęściej
mężczyźni, czasem usiłują wzmocnić
mężczyźni, czasem usiłują wzmocnić
zachowania heteroseksualne i
zachowania heteroseksualne i
wyeliminować homoseksualne. W
wyeliminować homoseksualne. W
przeszłości wykorzystywane w tym celu
przeszłości wykorzystywane w tym celu
metody awersyjne, choć nie ma żadnych
metody awersyjne, choć nie ma żadnych
dowodów na ich skuteczność. Obecnie
dowodów na ich skuteczność. Obecnie
zaleca się techniki mające na celu
zaleca się techniki mające na celu
wzmocnienie zachowań
wzmocnienie zachowań
heteroseksualnych (podobne do tych
heteroseksualnych (podobne do tych
zalecanych w leczeniu dysfunkcji
zalecanych w leczeniu dysfunkcji
seksualnych). Nie udowodniono, aby
seksualnych). Nie udowodniono, aby
jakiekolwiek metody
jakiekolwiek metody
psychoterapeutyczne przynosiły
psychoterapeutyczne przynosiły
zadowalające efekty.
zadowalające efekty.
Homoseksualne kobiety, częściej niż
Homoseksualne kobiety, częściej niż
mężczyźni, poszukują pomocy z powodu
mężczyźni, poszukują pomocy z powodu
problemów społecznych wywołanych ich
problemów społecznych wywołanych ich
orientacją seksualną lub porad
orientacją seksualną lub porad
medycznych
medycznych
mających pomóc w osiągnięciu
mających pomóc w osiągnięciu
satysfakcji w
satysfakcji w
homoseksualnych stosunkach
homoseksualnych stosunkach
seksualnych.
seksualnych.