ROZDZIAŁ V:

ROZDZIAŁ V:

KU NOWYM CZASOM

KU NOWYM CZASOM

1.

1.

Między

Między

starożytnością

starożytnością

a średniowieczem

a średniowieczem

2.

2.

Arabowie i kultura

Arabowie i kultura

islamu

islamu

1. MIĘDZY STAROŻYTNOŚCIĄ A

1. MIĘDZY STAROŻYTNOŚCIĄ A

ŚREDNIOWIECZEM

ŚREDNIOWIECZEM

Uzasadnij stwierdzenie, że

Uzasadnij stwierdzenie, że

Konstantynopol należał do

Konstantynopol należał do

największych miast starożytnego

największych miast starożytnego

świata

świata

Swoje znaczenie Konstantynopol zawdzięcza położeniu na

Swoje znaczenie Konstantynopol zawdzięcza położeniu na

pograniczu Europy i Azji. Miasto, zbudowane przez Konstantyna

pograniczu Europy i Azji. Miasto, zbudowane przez Konstantyna

Wielkiego na miejscu starej greckiej osady Bizancjum, stało się

Wielkiego na miejscu starej greckiej osady Bizancjum, stało się

po podziale imperium stolicą cesarstwa wschodniorzymskiego.

po podziale imperium stolicą cesarstwa wschodniorzymskiego.

Konstantynopol należał do największych miast świata

Konstantynopol należał do największych miast świata

starożytnego. Przed wrogiem zewnętrznym chroniło go morze i

starożytnego. Przed wrogiem zewnętrznym chroniło go morze i

potężne mury obronne. O skarbach zgromadzonych w tym

potężne mury obronne. O skarbach zgromadzonych w tym

mieście opowiadano przez wieki legendy, a ich zdobycie było

mieście opowiadano przez wieki legendy, a ich zdobycie było

celem wszystkich bliższych i dalszych sąsiadów cesarstwa

celem wszystkich bliższych i dalszych sąsiadów cesarstwa

bizantyńskiego.

bizantyńskiego.

Wyjaśnij, na czym polegały różnice między Kościołem,

Wyjaśnij, na czym polegały różnice między Kościołem,

którego zwierzchnikiem był papież, a Kościołem

którego zwierzchnikiem był papież, a Kościołem

podlegającym patriarsze Konstantynopola.

podlegającym patriarsze Konstantynopola.

RÓŻNICE:

RÓŻNICE:

- patriarcha nie mógł decydować samodzielnie w wielu sprawach, bez zgody cesarza,

- patriarcha nie mógł decydować samodzielnie w wielu sprawach, bez zgody cesarza,

a papież miał duży wpływ na władców barbarzyńskich królestw; czasami nawet

a papież miał duży wpływ na władców barbarzyńskich królestw; czasami nawet

decydował o tym, kto zasiądzie na tronie;

decydował o tym, kto zasiądzie na tronie;

- kościół zachodni – katolicki, kościół wschodni – prawosławny;

- kościół zachodni – katolicki, kościół wschodni – prawosławny;

- spory między Kościołem rzymskim i bizantyjskim dotyczące spraw polityki

- spory między Kościołem rzymskim i bizantyjskim dotyczące spraw polityki

wewnątrzkościelnej i teologicznej:

wewnątrzkościelnej i teologicznej:

a) kiedy na soborze chalcedońskim (451r.) Konstantynopol jako siedziba patriarchatu

a) kiedy na soborze chalcedońskim (451r.) Konstantynopol jako siedziba patriarchatu

został zrównany w prawach z Rzymem, papieże rzymscy dostrzegli w tym zagrożenie

został zrównany w prawach z Rzymem, papieże rzymscy dostrzegli w tym zagrożenie

dla swoich aspiracji do prymatu uniwersalnego.

dla swoich aspiracji do prymatu uniwersalnego.

- 16 lipca 1054 - kardynał Humbert składa na ołtarzu bazyliki Hagia Sophia bullę

- 16 lipca 1054 - kardynał Humbert składa na ołtarzu bazyliki Hagia Sophia bullę

ekskomunikującą Michala Cerulariusza. Ów od-powiada rzuceniem ekskomuniki na

ekskomunikującą Michala Cerulariusza. Ów od-powiada rzuceniem ekskomuniki na

papieskiego legata. Oba Kościoły ekskomunikują się nawzajem.

papieskiego legata. Oba Kościoły ekskomunikują się nawzajem.

- Nieporozumienia osiągnęły apogeum w 1054 roku. Na skutek pewnych

- Nieporozumienia osiągnęły apogeum w 1054 roku. Na skutek pewnych

sporów liturgicznych jeden z biskupów wschodnich, Leon z Ochrydy,

sporów liturgicznych jeden z biskupów wschodnich, Leon z Ochrydy,

ogłasza list potępiający różne zwyczaje łacińskie. Papież Leon IX wysyła

ogłasza list potępiający różne zwyczaje łacińskie. Papież Leon IX wysyła

do Kostantynopola misję na czele z rzecznikiem niezależności papieskiej

do Kostantynopola misję na czele z rzecznikiem niezależności papieskiej

kardynałem Humbertem. Znajduje on "oparcie" w patriarsze

kardynałem Humbertem. Znajduje on "oparcie" w patriarsze

Konstantynopola Michale Cerulariuszu, przekonanym o wielkim znaczeniu

Konstantynopola Michale Cerulariuszu, przekonanym o wielkim znaczeniu

swego dworu, przeciwniku obdarzonym, jak się wkrótce okazało, równie

swego dworu, przeciwniku obdarzonym, jak się wkrótce okazało, równie

złą wolą jak on sam. Kiedy między papieżem Leonem IX i cesarzem

złą wolą jak on sam. Kiedy między papieżem Leonem IX i cesarzem

bizantyjskim Konstantynem IX nastąpiło zbliżenie wobec wspólnego

bizantyjskim Konstantynem IX nastąpiło zbliżenie wobec wspólnego

zagrożenia ze strony Normanów wdzierających się do południowej Italii,

zagrożenia ze strony Normanów wdzierających się do południowej Italii,

patriarcha Michał Cerulariusz w obawie, że ten sojusz po-lityczny

patriarcha Michał Cerulariusz w obawie, że ten sojusz po-lityczny

ograniczy jego autorytet w Kościele bizantyjskim, rozpętał prawdziwą

ograniczy jego autorytet w Kościele bizantyjskim, rozpętał prawdziwą

kampanię dyskryminacji Kościoła łacińskiego. Najpierw zamknął w 1053

kampanię dyskryminacji Kościoła łacińskiego. Najpierw zamknął w 1053

kościoły i klasztory rzymskie w Konstantynopolu, twierdząc, że obrządek

kościoły i klasztory rzymskie w Konstantynopolu, twierdząc, że obrządek

łaciński jest nadużyciem. Nastąpiło ostre potępienie zachodnich

łaciński jest nadużyciem. Nastąpiło ostre potępienie zachodnich

"błędów", jak: używanie chleba niekwaszonego (azyrua) przy Eucharystii,

"błędów", jak: używanie chleba niekwaszonego (azyrua) przy Eucharystii,

zakaz małżeństw dla duchownych (celi-bat), włączenie Filioque do wy-

zakaz małżeństw dla duchownych (celi-bat), włączenie Filioque do wy-

znania wiary, aż po zakaz śpiewania Alleluja w okresie postu.

znania wiary, aż po zakaz śpiewania Alleluja w okresie postu.

2. ARABOWIE I KULTURA ISLAMU

2. ARABOWIE I KULTURA ISLAMU

Porównaj religię głoszoną przez Mahometa z wiarą

Porównaj religię głoszoną przez Mahometa z wiarą

chrześcijańską. Czy mają wspólne cechy? Jeśli tak, jakie mogą

chrześcijańską. Czy mają wspólne cechy? Jeśli tak, jakie mogą

być przyczyny tego podobieństwa? Czym się różnią?

być przyczyny tego podobieństwa? Czym się różnią?

1.

Koran – święta religia islamu, w porównaniu ze Starym Testamentem,

częścią Biblii są do siebie bardzo podobne.

2.

Obie religie wyznają wiarę w Jednego Boga. Chrześcijanie w Boga

Stwórcę, Jahwe.

3.

Arabowie uznają Jezusa Chrystusa za proroka, a chrześcijanie za

Mesjasza.

4.

Obie religie uznają przymierze Abrahama z Bogiem: Jahwe – Allachem.

5.

Możliwa przyczyna: Obie religie wywodzą się od Abrahama: żydowska

(religia chrześcijańska wywodzi się od żydowskiej) od Izaaka, a arabska

od Ismaela - syna z niewolnicy