1

Dr Marcin Ratajczak

2

Czym jest przywództwo - istnieje wiele definicji przywództwa,

lecz

każda z nich uwzględnia 3 podstawowe elementy:

- grupa;

- wpływ;

- cel.

Przywództwo z reguły rozpatrywane jest w kontekście grupy, a

zwłaszcza grup roboczych.

W badaniach nad przywództwem, podkreśla się że analizowana

grupa musi mieć określony cel.

A zatem przywództwo to proces, w którym jednostka wpływa na

członków grupy.

LIDERZY



Osoby, które wywierają wpływ na zachowanie pozostałych

członków grupy.



Wywieranie wpływu na grupę przez lidera przybiera różne

formy.



Może to być podejście:

- bezpośrednie - przywódca wydaje polecenia i kontroluje

wszystko co się dzieje.

- bardziej pośrednie - polega na wskazywaniu kierunku i

wspieranie

takiego zachowania grupy, które prowadzi do osiągnięcia

grupowego celu.

PRZYWÓDZTWO

- Znajdowanie ścieżki

- Robieniu właściwych

rzeczy

ZARZĄDZANIE
- Podążanie ścieżką
- Robieniu rzeczy

właściwie

3

RÓŻNICE POMIĘDZY

PRZYWÓDCAMI A MENADŻERAMI

Według Bennisa i

Nanusa:

:

Według tych badaczy menadżer realizuje

cudze plany i strategie organizacyjne
natomiast przywódca jest osobą, która ma
wizję przyszłości.

Zarządzanie

Przywództwo

Planowanie i opracowanie

budżetu
Wyznaczanie poszczególnych

kroków i terminów osiągania

rezultatów

Wyznaczanie kierunku
Tworzenie wizji przyszłości oraz

opracowanie planów

urzeczywistniania tej wizji.

Organizowanie i podział
Przydzielanie (alokacja) zadań i

wyznaczanie wykonawców.

Pozyskiwanie ludzi
Przekazywanie swojej wizji w

taki sposób, by inni ją zrozumieli

i zgodzili się do niej dążyć.

Kontrolowanie i

rozwiązywanie problemów
Monitorowanie zaplanowanych

rezultatów, definiowanie

problemów i rozwiązywanie ich.

Motywowanie i inspirowanie
Dopingowanie ludzi do

urzeczywistnienia wizji do

pokonywania przeszkód

stojących na drodze do zmiany.

Wynik: porządek i

przewidywalność
Zapewnienie przewidywalności,

tak aby inni mogli być pewni

stałych rezultatów.

Wynik: zmiana
Doprowadzenie do wyraźnych

zmian, takich jak nowy produkt

albo nowy kierunek działania..

4

SIATKA PRZYWÓDZTWA

1. ZARZĄDZANIE ZESPOŁOWE (DEMOKRATYCZNE) - STYL

9,9 - realizowanie celu grupowego leży we własnym

interesie.

2. ZARZĄDZANIE ŚRODKA (ZRÓWNOWAŻONE) - STYL 5,5 -

wypośrodkowanie pomiędzy potrzebą wykonywania

zadania a utrzymaniem morale na satysfakcjonującym

poziomie.

3. ZARZĄDZANIE ZUBOŻONE - STYL 1,1 - dążenie do tego, by

przy najmniejszym wysiłku wykonać zadanie poprawnie.

4. ZARZĄDZANIE REKREACYJNE (KLUBOWE) - STYL1,9 -

liczenie się przede wszystkim z potrzebami członków

grupy.

5. ZARZĄDZANIE ZADANIOWE (AUTORYTARNE) - STYL 9,1-

organizowanie pracy tak, aby czynnik ludzki mógł na niego

wpływać minimalnie.

5

6

7

4 typowe style przywódcze:



zachęcanie,



coaching – prowadzenie,



delegowanie,



strukturowanie (ustrukturyzowanie).

8

SYTUACJA czyli:



Gotowość i zdolność ludzi do
wykonywania pracy.



Charakter zadania.



Klimat organizacji.

9

PODSTAWOWE ZMIENNE TEORII

HERSEYA I BLANCHARDA

Czynnik dojrzałości podwładnego

(pracownika):



dojrzałość zawodowa:

- doświadczenie;
- uzdolnienia;
- wiedza.

10



dojrzałość psychiczna:

- wytrwałość;
- niezależność;
- chęci do pracy;
- postawy wobec pracy.

11



Najmniej pożądany współpracownik

(least preffered co-worker - LPC).



Wizerunek w oczach przywódcy.

12

3 ZMIENNE ZALEŻNOŚCIOWE:



Atmosfera grupowa:

-

stopień akceptacji przywódcy przez grupę;

- zaangażowanie zespołu w wykonywanie

zadań;

- osiąganie celów.



Ustrukturyzowanie zadania:

- zdefiniowanie roli podwładnych;
- zadania i cele grupowe.

13



Prestiż stanowiska:

- lider kontroluje swoich podwładnych;
- ma możliwość wynagradzania i karania.

Wyodrębniono po 2 aspekty:
- wysoki/niski,
- dobry/zły,
- silny/słaby.

14

15



Samodzielne decydowanie:

- na podstawie własnej wiedzy bez

omawiania problemu z innymi.



Szukanie informacji u jednego lub kilku

podwładnych:

- następnie podjęcie samodzielnej decyzji.



Konsultowanie się z wybranymi

osobami:

- szukanie informacji (ale nie rozwiązań);
- podjęcie samodzielnej decyzji.

16



Konsultowanie się z całą grupą:

- traktowanie jako cały zespół;
- pozostawienie sobie ostatecznej decyzji.



Dzielenie się problemami z całą grupą:

- wspólne podejmowanie decyzji.

17



Oczekiwania

(expectancy).



Instrumentalność

(instrumentality).



Wartość

(valence).

18

4 typy zachowań lidera:



Przywództwo dyrektywne:

- jasne formułowanie oczekiwań względem

pracowników;

- kierowanie;
- planowanie;
- koordynowanie pracy.



Przywództwo wspierające:

- uwzględnianie potrzeb pracowników;
- troska o ich dobro;
- tworzenie przyjaznej atmosfery w pracy.

19



Przywództwo nastawione na uczestnictwo:

- konsultowanie się z podwładnymi;
- branie pod uwagę ich propozycji, opinii.



Przywództwo nastawione na osiągnięcia:

- ambitne cele;
- dążenie do poprawy poziomu wykonania pracy;
- podwładni sprostają najwyższym wymaganiom.

20

21

V. Przywództwo transakcyjne i

transformacyjne

Przywództwo transakcyjne:

a) Zarządzanie przez krytykę

(wychwytywanie i poprawianie błędów)

:

- bierne,

- czynne.

b) Uwarunkowane nagradzanie

(nagradzanie za spełnienie wymagań,
wykonanie pracy)

.

Przywództwo

transformacyjne:

1. Indywidualne traktowanie:

lider

przejawia zainteresowanie osobistym i

zawodowym rozwojem członków

zespołu; świadomy potrzeb

pracowników; motywuje i stwarza

możliwości rozwoju.

2. Stymulacja intelektualna:

lider

pobudza do myślenia, wykorzystywania

wyobraźni, kwestionowania schematów,

wdrażania nowatorskich pomysłów.

3. Inspirujące motywowanie:

inspirowanie innych obrazem

przyszłości; zachęcanie do zwiększenie

wysiłku.

4. Wyidealizowany przykład:

lider

charyzmatyczny, idealizuje swoją

postawę.

Przywództwo nieingerujące:

- lider całkowicie obojętny, nieobecny, źle

zorganizowany;

- brak przywództwa.

22

„Wypadnięcie z torów”

Przyczyny „wypadnięcia z torów”:

1. nadmierne kierowanie:

niezdolność delegowania pracy czy władzy

innym, ciągła kontrola i monitorowanie;

2. przesadna ambicja:

parcie do przodu, „po trupach do celu”;

3. niezdolność do myślenia strategicznego;

4. umiejętności interpersonalne:

- konfliktowe, onieśmielające, nieczułe,

- same miały nie najlepsze kontakty ze swoimi przełożonymi,

- mniej przebiegłe czy samokrytyczne,

- mniej serdeczne, uczciwe, tradycyjne,

- bardziej zdolne do myślenia abstrakcyjnego.