BUDOWA I FUNKCJE

ŁODYGI

Łodyga

Łodyga to główna, osiowa

część pędu

rośliny, podtrzymująca liście,

kwiaty

i owoce.

Funkcje łodygi:

• utrzymuje w pozycji pionowej roślinę oraz

odpowiednio kwiaty, liście, owoce;

• umożliwia przepływ wody z solami

mineralnymi od korzeni do liści, kwiatów i
owoców;

• transportuje produkty fotosyntezy z liści

do pozostałych części rośliny;

• służy do rozmnażania wegetatywnego.

Rodzaje łodyg:

Rozróżniamy dwa rodzaje łodyg,

a mianowicie:

łodygi zielne

łodygi zdrewniałe

Łodygi zielne:

• są nietrwałe, obumierają pod koniec sezonu

wegetacyjnego;

• występują u roślin jednorocznych (słonecznik,

rumianek), dwuletnich (marchew) i wieloletnich
czyli bylin (cebule, bulwy);

Łodygi zdrewniałe:

• są trwałe, charakterystyczne dla wieloletnich

form drzewiastych, krzewów i krzewinek;

Budowa zewnętrzna

łodygi

Wszystkie łodygi

posiadają:

PĄKI

MIĘDZYWĘŻLA

WĘZŁY

Budowa zewnętrzna

łodygi

PĄKI

PĄKI BOCZNE

zawiązki liści lub odgałęzień

bocznych

PĄKI

WIERZCHOŁKOWE

znajdują się na szczycie łodygi,

odpowiadają za wzrost

Budowa zewnętrzna

łodygi

Pojęcia:

pąki w których

znajdują się

zawiązki kwiatów.

pąki boczne, które

nie rozwijają się

od razu.

PĄKI KWIATOWE

PĄKI UŚPIONE

Budowa zewnętrzna

łodygi

• Miejsca osadzenia liści oraz pąków
bocznych.

WĘZŁY

Budowa zewnętrzna

łodygi

Bezlistne odcinki łodyg pomiędzy
węzłami.

MIĘDZYWĘŻLA

Budowa wewnętrzna

łodygi:

W budowie wewnętrznej łodygi

wyróżniamy:

- skórkę
- korę pierwotną
- walec osiowy
- wiązki przewodzące.

Budowa wewnętrzna

łodygi:

SKÓRKA

ŁYKO

DREWNO

KORA PIERWOTNA

MIĘKISZ

ŚL

Budowa wewnętrzna

łodygi:

* zbudowana z warstwy ściśle ułożonych

komórek;

* przesycona woskowatą substancją, która

utrudnia parowanie wody z powierzchni rośliny;

• posiada aparaty szparkowe oraz włoski;

• zadaniem skórki jest okrywanie łodygi i

chronienie jej przed wpływem szkodliwych

czynników środowiska.

SKÓRKA

Budowa wewnętrzna

łodygi:

KORA PIERWOTNA

zbudowana głownie

z komórek miękiszowych

jej zewnętrzną część stanowi

tkanka

wzmacniająca

Budowa wewnętrzna

łodygi:

WALEC

OSIOWY

zajmuje wnętrze

łodygi

centralną część walca
stanowi rdzeń, który
wypełniony jest
miękiszem

na obwodzie
znajdują się
wiązki
przewodzące

Budowa wewnętrzna

łodygi:

WIĄZKI PRZEWODZĄCE

DREWNO

ŁYKO

Przekształcenia łodyg:

Łodygi niektórych gatunków roślin

zmieniając kształt, przystosowują się
do specyficznych środowisk i różnych
sposobów życia. Pozwala im to również
pełnić dodatkowe funkcje. Takimi
przekształconymi łodygami są: bulwy,

kłącza, rozłogi, ciernie i łodygi

czepne.

Bulwy:

Jadalna część

ziemniaka. Pełni funkcje
spichrzowe. Służy do
rozmnażania
bezpłciowego
(wegetatywnego).
Wiosną z tzw.“oczek“ –
boczne pąki ziemniaka,
wyrastają nowe pędy
nadziemne. Bulwa
ziemniaka magazynuje
substancje odżywcze w
postaci skrobi.

Kłącza:

Są to łodygi podziemne,

rosną zawsze równolegle

do powierzchni gleby.

Mają skrócone

międzywęźla, a z ich

węzłów wyrastają korzenie

przybyszowe i łuskowate

liście. Gromadzą się w nim

substance zapasowe, które

umożliwiają roślinie

przetrwanie. Z pąków

wyrastają na wiosnę nowe

pędy nadzemne.

Występują u: szpraaga,

rabarbaru,konwalii,irysa,

imbiru.

Rozłogi:

Są to odgałęzienia

dolnej części pędu.
Mają wydłużone
mięzywęźla.

W węzłach mogą się

rozwijać rośliny
potomne. Mogą też
służyć do rozmnażania
bezpłciowego.
Wystęouja np. u
poziomki, truskawki.

Ciernie:

Łodygi niektórych

roślin przekształciły się
w ciernie np. u śliwy
tarniny. Służą do
ochrony soczystych
owoców prze
roślinożercami.
Przyjmują postać
sztywnych, ostro
zakończonych igieł.
Centrum każdego
ciernia stanowi wiązka
przewodząca.

Łodygi czepne:

Są bardzo cienkie

dlatego mogą owijać
się dookoła podpór np.
pni drzew. Występuje
np. u fasoli. U innych
roślin łodyga pnie się
ku górze, utrzymując
swój ciężar za pomocą
odgałęzień tzw. wąsów
czepnych.np. winorośl