Żywność Modyfikowana Genetycznie

background image

Żywność

Żywność

Modyfikowana

Modyfikowana

Genetycznie

Genetycznie

background image

Biotechnologia

Biotechnologia

Termin „biotechnologia” definiowany jest w różny sposób, najczęściej

Termin „biotechnologia” definiowany jest w różny sposób, najczęściej

jednak jako „jakakolwiek metoda, polegająca na wykorzystaniu żywych

jednak jako „jakakolwiek metoda, polegająca na wykorzystaniu żywych

organizmów do wytwarzania produktów, ulepszania roślin lub zwierząt

organizmów do wytwarzania produktów, ulepszania roślin lub zwierząt

lub do stworzenia drobnoustrojów służących specyficznym celom”. Tak

lub do stworzenia drobnoustrojów służących specyficznym celom”. Tak

więc biotechnologia obejmuje wiele pokrewnych nauce o żywności

więc biotechnologia obejmuje wiele pokrewnych nauce o żywności

dyscyplin, takich jak:

dyscyplin, takich jak:

hodowla,

hodowla,

fermentacja żywności i kultury starterowe,

fermentacja żywności i kultury starterowe,

technologia enzymów,

technologia enzymów,

produkcja składników i dodatków do żywości z wykorzystaniem żywych

produkcja składników i dodatków do żywości z wykorzystaniem żywych

organizmów,

organizmów,

biosensory i metody analityczne,

biosensory i metody analityczne,

biologiczne przetwarzanie odpadów i produktów ubocznych.

biologiczne przetwarzanie odpadów i produktów ubocznych.

Dzięki coraz to obszerniejszej wiedzy na temat roli DNA oraz genów w

Dzięki coraz to obszerniejszej wiedzy na temat roli DNA oraz genów w

żywych organizmach, jak też w wyniku opracowania w latach 70.

żywych organizmach, jak też w wyniku opracowania w latach 70.

metod modyfikacji genów, w biotechnologii nastąpiły rewolucyjne

metod modyfikacji genów, w biotechnologii nastąpiły rewolucyjne

zmiany. Obecnie, technologie genów stanowią najszybciej rozwijający

zmiany. Obecnie, technologie genów stanowią najszybciej rozwijający

się sektor biotechnologii, wpływając w coraz to większym stopniu na

się sektor biotechnologii, wpływając w coraz to większym stopniu na

produkcję żywności, techniki środowiskowe i ochronę zdrowia.

produkcję żywności, techniki środowiskowe i ochronę zdrowia.

background image

Produkty modyfikowane

Produkty modyfikowane

genetycznie

genetycznie

Biotechnologie mogą wpływać na

Biotechnologie mogą wpływać na

różnorodność biologiczną przez

różnorodność biologiczną przez

wykorzystywanie naturalnych, rodzimych

wykorzystywanie naturalnych, rodzimych

zasobów genowych i wprowadzenie do

zasobów genowych i wprowadzenie do

ekosystemóworganizmów

ekosystemóworganizmów

zmodyfikowanych genetycznie, które

zmodyfikowanych genetycznie, które

następnie wchodzą w relacje z innymi

następnie wchodzą w relacje z innymi

komponentami ekosystemów. Mogą to być

komponentami ekosystemów. Mogą to być

relacje genetyczne, tj. krzyżowanie się, lub

relacje genetyczne, tj. krzyżowanie się, lub

ekologiczne, tj. tworzenie nowych

ekologiczne, tj. tworzenie nowych

zależności.

zależności.

background image

Inżynieria genetyczna jest uważana

Inżynieria genetyczna jest uważana

za podstawowe narzędzie w

za podstawowe narzędzie w

rozwiązywaniu zasadniczych

rozwiązywaniu zasadniczych

problemów współczesnego świata

problemów współczesnego świata

background image

Specjaliści wiążą swe nadzieje

Specjaliści wiążą swe nadzieje

ze zmianami w takich

ze zmianami w takich

dziedzinach jak:

dziedzinach jak:

1.) Rolnictwo i produkcja żywności

1.) Rolnictwo i produkcja żywności

2.) Ochrona zdrowia

2.) Ochrona zdrowia

3.) Ochrona środowiska

3.) Ochrona środowiska

4.) Przemysł chemiczny

4.) Przemysł chemiczny

background image

Problemy

Problemy

biobezpieczeństwa

biobezpieczeństwa

Potencjalne zagrożenia wynikające z rozwoju

Potencjalne zagrożenia wynikające z rozwoju

biotechnologii są przedmiotem wielu obaw.

biotechnologii są przedmiotem wielu obaw.

Zagrożenia te są natury:

Zagrożenia te są natury:

a) molekularnej i wynikają:

a) molekularnej i wynikają:

- ze złożoności materiału biologicznego

- ze złożoności materiału biologicznego

- z możliwości wzbudzenia mutacji

- z możliwości wzbudzenia mutacji

niekontrolowanych przez zabiegii inżynierii

niekontrolowanych przez zabiegii inżynierii

genetycznej

genetycznej

- z niejednoznaczności informacji genetycznej

- z niejednoznaczności informacji genetycznej

b) zdrowotnej i wiąże się z możliwością wystąpienia:

b) zdrowotnej i wiąże się z możliwością wystąpienia:

- alergenów

- alergenów

- toksyn

- toksyn

background image

Zagrożenia ziarna sojowego

Zagrożenia ziarna sojowego

z genem odporności na

z genem odporności na

jeden z herbicydów:

jeden z herbicydów:

Ziarno sojowe zmodyfikowane genetycznie

Ziarno sojowe zmodyfikowane genetycznie

może być szkodliwe dla ludzi

może być szkodliwe dla ludzi

Eksperymenty ze zmodyfikowanymi

Eksperymenty ze zmodyfikowanymi

genetycznie roślinami mogą doprowadzić do

genetycznie roślinami mogą doprowadzić do

rozprzestrzeniania się sztucznie wprowadzonej

rozprzestrzeniania się sztucznie wprowadzonej

cechy na inne rośliny, powodując narastanie

cechy na inne rośliny, powodując narastanie

odporności na herbicydy

odporności na herbicydy

Ziarno sojowe otrzymane za pomocą inżynierii

Ziarno sojowe otrzymane za pomocą inżynierii

genetycznej jest produktem nienaturalnym

genetycznej jest produktem nienaturalnym

background image

Cele biobezpieczeństwa

Cele biobezpieczeństwa

w odniesieniu do GMO:

w odniesieniu do GMO:

Przewidywanie możliwych, negatywnych

Przewidywanie możliwych, negatywnych

rezultatów podczas eksperymentu lub

rezultatów podczas eksperymentu lub

komercjalizacji

komercjalizacji

Opracowanie systemu monitorowania GMO

Opracowanie systemu monitorowania GMO

Zaplanowanie działań interwencyjnych

Zaplanowanie działań interwencyjnych

Ustanowienie organów kontrolnych w celu

Ustanowienie organów kontrolnych w celu

rejestracji, wydawania zgód na

rejestracji, wydawania zgód na

komercjalizację, opracowywania

komercjalizację, opracowywania

regulaminów pracy

regulaminów pracy

Kształt kadr

Kształt kadr

background image

Ocenę wpływu oddziaływania GMO

Ocenę wpływu oddziaływania GMO

na środowisko należy prowadzić z

na środowisko należy prowadzić z

uwzględnieniem aspektów:

uwzględnieniem aspektów:

naukowo – technicznych

naukowo – technicznych

formalnoprawnych

formalnoprawnych

społeczno - etycznych

społeczno - etycznych

background image

Biotechnologia

Biotechnologia

pozyskiwania żywności

pozyskiwania żywności

Do ważnych zadań biotechnologii

Do ważnych zadań biotechnologii

zalicza się zwiększenie i polepszenie

zalicza się zwiększenie i polepszenie

tradycyjnej produkcji roślinnej,

tradycyjnej produkcji roślinnej,

dlatego dąży się do zwiększenia

dlatego dąży się do zwiększenia

wydajności plonowania.

wydajności plonowania.

background image

Nadzieje biotechnologów to uzyskanie

Nadzieje biotechnologów to uzyskanie

zwierząt transgenicznych

zwierząt transgenicznych

, których

, których

genotyp będzie uformowany nie

genotyp będzie uformowany nie

metodami selekcji, ale przez

metodami selekcji, ale przez

wprowadzenie do niego z zewnątrz

wprowadzenie do niego z zewnątrz

struktury genetycznej, która

struktury genetycznej, która

zadecyduje o ekspresji określonej

zadecyduje o ekspresji określonej

cechy użytkowej.

cechy użytkowej.

background image

Rośliny transgeniczne

Rośliny transgeniczne

Duże znaczenie w doskonaleniu

Duże znaczenie w doskonaleniu

składu oraz właściwości roślin

składu oraz właściwości roślin

przypisuje się genetyce tzw.

przypisuje się genetyce tzw.

mendlowskiej , w której to

mendlowskiej , w której to

wyróżniamy kierunki:

wyróżniamy kierunki:

- genetyka komórek somatycznych

- genetyka komórek somatycznych

- transplantacja organelli

- transplantacja organelli

- transplantacja komórek roślinnych

- transplantacja komórek roślinnych

background image

Warunkiem decydującym o

Warunkiem decydującym o

użyteczności i większym

użyteczności i większym

zastosowaniu inżynierii genetycznej

zastosowaniu inżynierii genetycznej

do ulepszenia roślin uprawnych jest

do ulepszenia roślin uprawnych jest

trwałe utrzymywanie się

trwałe utrzymywanie się

wprowadzonego genu w kolejnych

wprowadzonego genu w kolejnych

generacjach.

generacjach.

background image

Modyfikacja

Modyfikacja

technologicznych cech

technologicznych cech

roślin

roślin

Pszenżyto – zboże o dobrej plenności

Pszenżyto – zboże o dobrej plenności

w polskich warunkach klimatycznych

w polskich warunkach klimatycznych

oraz dużej przydatności

oraz dużej przydatności

technologicznej

technologicznej

Odmiany pomidorów transgenicznych

Odmiany pomidorów transgenicznych

– odporne na choroby grzybicze,

– odporne na choroby grzybicze,

bakteryjne, wirusowe oraz odmiany o

bakteryjne, wirusowe oraz odmiany o

lepszych cechach przetwórczych

lepszych cechach przetwórczych

background image

Surowce zwierzęce

Surowce zwierzęce

Zwierzęta doskonalone genetycznie bardzo

Zwierzęta doskonalone genetycznie bardzo

dobrze wykorzystują składniki pasz. Stosując

dobrze wykorzystują składniki pasz. Stosując

perfekcyjne zbilansowanie diety można w

perfekcyjne zbilansowanie diety można w

krótkim okresie tuczu (kilka miesięcy)

krótkim okresie tuczu (kilka miesięcy)

wyhodować tuczniki, które mają pożądaną

wyhodować tuczniki, które mają pożądaną

mięsność i są mało otłuszczone.

mięsność i są mało otłuszczone.

Celem doskonalenia zwierząt rzeźnych jest

Celem doskonalenia zwierząt rzeźnych jest

polepszenie jakości mięsa kulinarnego, przede

polepszenie jakości mięsa kulinarnego, przede

wszystkim wołowego, wieprzowego, drobiowego,

wszystkim wołowego, wieprzowego, drobiowego,

co może polepszyć jego konsumpcję w postaci

co może polepszyć jego konsumpcję w postaci

nieprzetworzonej

nieprzetworzonej

background image

Zwierzęta transgeniczne

Zwierzęta transgeniczne

Najpowszechniejszą stosowaną techniką

Najpowszechniejszą stosowaną techniką

wprowadzania nowej informacji genetycznej

wprowadzania nowej informacji genetycznej

do genomu zwierząt jest mikroiniekcja DNA

do genomu zwierząt jest mikroiniekcja DNA

do męskiego przedjądrza zygoty.

do męskiego przedjądrza zygoty.

Duże szanse wiąże się z zastosowaniem

Duże szanse wiąże się z zastosowaniem

plemników jako nośnika obcej informacji.

plemników jako nośnika obcej informacji.

W transgenezie bydła mlecznego

W transgenezie bydła mlecznego

szczególną uwagę zwraca się na

szczególną uwagę zwraca się na

doskonalenie składu mleka.

doskonalenie składu mleka.

background image

Wykorzystywanie genetycznie

Wykorzystywanie genetycznie

zmodyfikowanych organizmów budzi na świecie

zmodyfikowanych organizmów budzi na świecie

liczne protesty. Ich głosiciele powołują się na

liczne protesty. Ich głosiciele powołują się na

dwa rodzaje zagrożeń:

dwa rodzaje zagrożeń:

Naruszenie puli genetycznej

Naruszenie puli genetycznej

naturalnego środowiska, powodując

naturalnego środowiska, powodując

rozprzestrzenianie się nowych

rozprzestrzenianie się nowych

sztucznych kombinacji genów z pól

sztucznych kombinacji genów z pól

uprawnych na otaczające środowisko

uprawnych na otaczające środowisko

Natury medycznej, gdyż nowe

Natury medycznej, gdyż nowe

kombinacje genów mogą

kombinacje genów mogą

powodować, że „nowa żywność”

powodować, że „nowa żywność”

będzie trująca lub uczulająca

będzie trująca lub uczulająca

background image

Spektrum genetycznych modyfikacji

Spektrum genetycznych modyfikacji

roślin wykorzystywanych obecnie

roślin wykorzystywanych obecnie

rolniczo nie jest zbyt szerokie,

rolniczo nie jest zbyt szerokie,

Ogranicza się ono do uzyskania:

Ogranicza się ono do uzyskania:

Odmian odpornych na działanie głównych

Odmian odpornych na działanie głównych

dwóch herbicydów: glyfosatu i glufosynatu

dwóch herbicydów: glyfosatu i glufosynatu

Odmian mających toksynę Bt dla ochrony

Odmian mających toksynę Bt dla ochrony

przed szkodnikami

przed szkodnikami

Odmian mających obie powyższe cechy

Odmian mających obie powyższe cechy

Odmian odpornych na pewne choroby

Odmian odpornych na pewne choroby

wirusowe roślin

wirusowe roślin

Roślin obdarzonych pewnymi innymi

Roślin obdarzonych pewnymi innymi

szczególnymi cechami użytkowymi

szczególnymi cechami użytkowymi

background image

Żywność Genetycznie

Żywność Genetycznie

Modyfikowana

Modyfikowana

Organizmy czy też pokarmy zmodyfikowane genetycznie są

Organizmy czy też pokarmy zmodyfikowane genetycznie są

w istocie częścią przyrody, pojawiają się bowiem w

w istocie częścią przyrody, pojawiają się bowiem w

następstwie spontanicznych modyfikacji genów (mutacji). Na

następstwie spontanicznych modyfikacji genów (mutacji). Na

przestrzeni ostatnich 10 000 lat ludzkość, stosując tradycyjne

przestrzeni ostatnich 10 000 lat ludzkość, stosując tradycyjne

metody hodowli, spowodowała przyspieszenie tych zmian.

metody hodowli, spowodowała przyspieszenie tych zmian.

Nowe metody genetyczne opracowane w ostatnich 30 latach

Nowe metody genetyczne opracowane w ostatnich 30 latach

są wynikiem coraz lepszej znajomości genomu różnych

są wynikiem coraz lepszej znajomości genomu różnych

żywych komórek (struktura DNA), a także kodowanych przez

żywych komórek (struktura DNA), a także kodowanych przez

nie białek i enzymów. Z czasem nauczyliśmy się

nie białek i enzymów. Z czasem nauczyliśmy się

modyfikować geny metodami enzymatycznymi, przenosić je i

modyfikować geny metodami enzymatycznymi, przenosić je i

ujawniać w organizmach docelowych. Dysponujemy coraz

ujawniać w organizmach docelowych. Dysponujemy coraz

większą wiedzą, potrafimy więc coraz szybciej uzyskiwać

większą wiedzą, potrafimy więc coraz szybciej uzyskiwać

nowe i ulepszone odmiany, a także wprowadzać całkowicie

nowe i ulepszone odmiany, a także wprowadzać całkowicie

nową informację genetyczną, np. z bakterii lub zwierząt do

nową informację genetyczną, np. z bakterii lub zwierząt do

roślin.

roślin.

background image

Historia żywności

Historia żywności

genetycznie modyfikowanej

genetycznie modyfikowanej

1956

1956

Opisanie struktury DNA

Opisanie struktury DNA

1968

1968

Enzymatyczne metody przecinania lub łączenia DNA lub genów (enzymy

Enzymatyczne metody przecinania lub łączenia DNA lub genów (enzymy

restrykcyjne i ligazy), celem uzyskania rekombinacyjnego DNA

restrykcyjne i ligazy), celem uzyskania rekombinacyjnego DNA

1973

1973

Metody transferu genów/DNA do komórek

Metody transferu genów/DNA do komórek

1990

1990

Pierwsza Dyrektywa UE dotycząca żywności GM

Pierwsza Dyrektywa UE dotycząca żywności GM

1994

1994

Komercjalizacja w USA pierwszego produktu GM (pomidora)

Komercjalizacja w USA pierwszego produktu GM (pomidora)

1995

1995

Opracowanie chipu DNA dla celów identyfikacji materiału genetycznego

Opracowanie chipu DNA dla celów identyfikacji materiału genetycznego

1995

1995

Opisanie genomu pierwszego organizmu

Opisanie genomu pierwszego organizmu

1996

1996

Zatwierdzenie przez UE soi GM

Zatwierdzenie przez UE soi GM

1997

1997

Zatwierdzenie przez UE kukurydzy GM

Zatwierdzenie przez UE kukurydzy GM

1997

1997

Dyrektywa UE w Sprawie Żywności Nowatorskiej

Dyrektywa UE w Sprawie Żywności Nowatorskiej

1998

1998

Czasowe wstrzymanie przez UE badań polowych nad roślinami GM

Czasowe wstrzymanie przez UE badań polowych nad roślinami GM

2000

2000

Opisanie około 40 genomów

Opisanie około 40 genomów

2001

2001

Opisanie genomu człowieka

Opisanie genomu człowieka

2002

2002

Projekty Dyrektyw UE dotyczących zatwierdzania, oceny bezpieczeństwa,

Projekty Dyrektyw UE dotyczących zatwierdzania, oceny bezpieczeństwa,

wykrywalności i oznakowania żywności GM

wykrywalności i oznakowania żywności GM

background image

Synteza białka

Synteza białka

background image

Agrobacterium naturalnie infekuje pewne rośliny,

Agrobacterium naturalnie infekuje pewne rośliny,

wprowadzając do nich nowy DNA. Do modyfikacji genetycznej

wprowadzając do nich nowy DNA. Do modyfikacji genetycznej

roślin stosuje się specjalnie dobrane formy Agrobacterium

roślin stosuje się specjalnie dobrane formy Agrobacterium

(źródło: International Life Sciences Institute – ILSI).

(źródło: International Life Sciences Institute – ILSI).

background image

Niektóre najważniejsze osiągnięcia, które

Niektóre najważniejsze osiągnięcia, które

przyczyniły się do obecnego stanu wiedzy:

przyczyniły się do obecnego stanu wiedzy:

Wyjaśnienie budowy podwójnej helisy DNA oraz sposobu

Wyjaśnienie budowy podwójnej helisy DNA oraz sposobu

kodowania informacji genetycznej przez sekwencje nukleotydów

kodowania informacji genetycznej przez sekwencje nukleotydów

wzdłuż nici DNA.

wzdłuż nici DNA.

Poznanie zasady ekspresji genów i roli matrycowego RNA

Poznanie zasady ekspresji genów i roli matrycowego RNA

(mRNA) w procesie syntezy specyficznego białka.

(mRNA) w procesie syntezy specyficznego białka.

Zastosowanie, do modyfikacji DNA, enzymów-nożyczek

Zastosowanie, do modyfikacji DNA, enzymów-nożyczek

(enzymów restrykcyjnych) wycinających określone geny, jak też

(enzymów restrykcyjnych) wycinających określone geny, jak też

ligaz łączących je w koliste cząsteczki DNA (plazmidy).

ligaz łączących je w koliste cząsteczki DNA (plazmidy).

Opracowanie metod wprowadzania i uaktywniania w komórce

Opracowanie metod wprowadzania i uaktywniania w komórce

docelowej nowego rekombinacyjnego DNA, z zastosowaniem

docelowej nowego rekombinacyjnego DNA, z zastosowaniem

wektora – bakterii

wektora – bakterii

Agrobacterium tumefaciens

Agrobacterium tumefaciens

, strzelby genowej

, strzelby genowej

(metoda balistyczna) lub mikroiniekcji.

(metoda balistyczna) lub mikroiniekcji.

background image

Rośliny uprawne dopuszczone do obrotu przez UE (APP),

Rośliny uprawne dopuszczone do obrotu przez UE (APP),

zgłoszone (NTF) i czekające na decyzję (PED)

zgłoszone (NTF) i czekające na decyzję (PED)

Organizm

Organizm

Nowa cecha

Nowa cecha

Zastosowanie

Zastosowanie

w żywności

w żywności

Wnioskodawca

Wnioskodawca

Status

Status

prawn

prawn

y

y

Kukurydza

Kukurydza

Tolerancja na

Tolerancja na

owady i

owady i

herbicydy

herbicydy

Produkty

Produkty

żywnościowe i

żywnościowe i

ich składniki

ich składniki

Ciba-Geigy,

Ciba-Geigy,

Novartis Seeds

Novartis Seeds

APP

APP

Soja

Soja

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy

herbicydy

Produkty

Produkty

żywnościowe i

żywnościowe i

ich składniki

ich składniki

Monsanto

Monsanto

APP

APP

Canola

Canola

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy

herbicydy

Olej

Olej

przetworzony

przetworzony

AgrEvo UK, Plant

AgrEvo UK, Plant

Genetic Systems,

Genetic Systems,

Monsanto,

Monsanto,

Hoechst Schering

Hoechst Schering

NTF

NTF

Kukurydza

Kukurydza

Odporność na

Odporność na

owady

owady

Składniki

Składniki

żywności

żywności

Monsanto,

Monsanto,

Pioneer Overseas

Pioneer Overseas

Corp

Corp

NTF

NTF

Kukurydza

Kukurydza

Odporność na

Odporność na

herbicydy

herbicydy

Składniki

Składniki

żywności

żywności

AgrEvo

AgrEvo

NTF

NTF

Pomidor

Pomidor

Opóźnione

Opóźnione

dojrzewanie

dojrzewanie

Przetwory

Przetwory

pomidorowe

pomidorowe

Zeneca

Zeneca

PED

PED

background image

Cykoria

Cykoria

(czerwona

(czerwona

– radicchio

– radicchio

oraz

oraz

zielona)

zielona)

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy i

herbicydy i

męska

męska

sterylność

sterylność

Warzywo

Warzywo

Bejo-Zaden

Bejo-Zaden

PED

PED

Soja

Soja

Wysoka

Wysoka

zawartość

zawartość

kwasu

kwasu

oleinowego

oleinowego

Olej

Olej

E I DuPont

E I DuPont

Nemours

Nemours

PED

PED

Kukurydza

Kukurydza

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy

herbicydy

Produkty

Produkty

żywnościowe i

żywnościowe i

ich składniki

ich składniki

Monsanto

Monsanto

PED

PED

Soja

Soja

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy

herbicydy

Nasiona

Nasiona

Plant Genetic

Plant Genetic

Systems

Systems

PED

PED

Kukurydza

Kukurydza

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy i

herbicydy i

owady

owady

Warzywo,

Warzywo,

mrożona słodka

mrożona słodka

kukurydza i

kukurydza i

sproszkowana,

sproszkowana,

składniki

składniki

żywności

żywności

Novartis Seeds,

Novartis Seeds,

Monsanto,

Monsanto,

Pioneer Overseas

Pioneer Overseas

Corp

Corp

PED

PED

Burak

Burak

cukrowy

cukrowy

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy

herbicydy

Cukier, z pulpy -

Cukier, z pulpy -

składniki

składniki

żywności

żywności

Monsanto &

Monsanto &

Novartis Seeds

Novartis Seeds

PED

PED

background image

Kukurydza

Kukurydza

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy i

herbicydy i

owady

owady

Pioneer Overseas

Pioneer Overseas

Corp, Mycogen

Corp, Mycogen

Seeds

Seeds

PED

PED

Burak

Burak

pastewny

pastewny

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy

herbicydy

Pasza dla

Pasza dla

zwierząt

zwierząt

DLF-Trifolium,

DLF-Trifolium,

Monsanto, Danisco

Monsanto, Danisco

PED

PED

Ziemniak

Ziemniak

Zmieniony skład

Zmieniony skład

skrobi

skrobi

Skrobia i składniki

Skrobia i składniki

Amylogene

Amylogene

PED

PED

Bawełna

Bawełna

Tolerancja na

Tolerancja na

herbicydy lub

herbicydy lub

owady

owady

Zastosowanie tak

Zastosowanie tak

jak inna bawełna

jak inna bawełna

Monsanto

Monsanto

PED

PED

background image

Tradycyjne i ekologiczne rolnictwo lokalne i

Tradycyjne i ekologiczne rolnictwo lokalne i

regionalne jako

regionalne jako

alternatywa wobec GMO - Julian Rose, ICPPC

alternatywa wobec GMO - Julian Rose, ICPPC

Produkcja żywności genetycznie

Produkcja żywności genetycznie

modyfikowanej jest syntezą wszystkiego,

modyfikowanej jest syntezą wszystkiego,

co najgorsze w monokulturowej

co najgorsze w monokulturowej

manipulacji naszą żywnością i rolnictwem.

manipulacji naszą żywnością i rolnictwem.

Jest przedłużeniem energochłonnego,

Jest przedłużeniem energochłonnego,

agrochemicznego rolnictwa, które

agrochemicznego rolnictwa, które

doprowadziło do masowego zniszczenia

doprowadziło do masowego zniszczenia

dzikiej przyrody, różnorodności biologicznej

dzikiej przyrody, różnorodności biologicznej

i około 40% światowych gleb rolnych…

i około 40% światowych gleb rolnych…

background image

Prawdziwej alternatywy do GMO i agrochemicznej,

Prawdziwej alternatywy do GMO i agrochemicznej,

monokulturowej żywności nie znajdzie się w hipermarketach lub

monokulturowej żywności nie znajdzie się w hipermarketach lub

na globalnym rynku. PRAWDZIWA ŻYWNOŚĆ powinna, przede

na globalnym rynku. PRAWDZIWA ŻYWNOŚĆ powinna, przede

wszystkim, być produkowana i konsumowana lokalnie. Musi być

wszystkim, być produkowana i konsumowana lokalnie. Musi być

wolna od długiego transportu, zbytniego przetwarzania i

wolna od długiego transportu, zbytniego przetwarzania i

zbędnych opakowań. Świeża, sezonowa i lokalna! Musi opierać

zbędnych opakowań. Świeża, sezonowa i lokalna! Musi opierać

się na różnorodności roślin, zwierząt i drzew, które są rodowite

się na różnorodności roślin, zwierząt i drzew, które są rodowite

dla danego regionu. Jej produkcja jest częścią kulturowego i

dla danego regionu. Jej produkcja jest częścią kulturowego i

społecznego wizerunku wsi, targów miejskich i ich wiejskiego

społecznego wizerunku wsi, targów miejskich i ich wiejskiego

zaplecza. Taka żywność ma prawdziwy smak i wartość odżywczą!

zaplecza. Taka żywność ma prawdziwy smak i wartość odżywczą!

I za tą prawdziwą żywność rolnicy muszą dostać prawdziwą cenę!

I za tą prawdziwą żywność rolnicy muszą dostać prawdziwą cenę!

Żywność ta uprawiana jest według tradycyjnej mądrości ludzi roli,

Żywność ta uprawiana jest według tradycyjnej mądrości ludzi roli,

przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Przetrwanie takich

przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Przetrwanie takich

gospodarstw – w Europie i na świecie– jest najwyższym

gospodarstw – w Europie i na świecie– jest najwyższym

priorytetem. Rządy narodowe, Komisja Europejska i Światowa

priorytetem. Rządy narodowe, Komisja Europejska i Światowa

Organizacja Handlu powinny inwestować w ich promocje, a nie

Organizacja Handlu powinny inwestować w ich promocje, a nie

niszczyć je. Są one doskonale sprawdzającym się modelem na

niszczyć je. Są one doskonale sprawdzającym się modelem na

przyszłość.

przyszłość.

(…) Światowa Organizacja Handlu (WTO), UE a także większość

(…) Światowa Organizacja Handlu (WTO), UE a także większość

rządów są członkami tego samego „Klubu Zwolenników

rządów są członkami tego samego „Klubu Zwolenników

Globalizacji”, pragnącego czerpać korzyści nie zważając na

Globalizacji”, pragnącego czerpać korzyści nie zważając na

zdrowie ludzi i stan środowiska naturalnego. Najcenniejszym

zdrowie ludzi i stan środowiska naturalnego. Najcenniejszym

zasobem będącym w stanie przeciwdziałać tym negatywnym

zasobem będącym w stanie przeciwdziałać tym negatywnym

działaniom jest nasza determinacja w tworzeniu oporu wobec

działaniom jest nasza determinacja w tworzeniu oporu wobec

prób kontroli naszych umysłów i rynków ekonomicznych. Jeśli

prób kontroli naszych umysłów i rynków ekonomicznych. Jeśli

każdy z nas rozpocznie od swojego najbliższego otoczenia to

każdy z nas rozpocznie od swojego najbliższego otoczenia to

osiągniemy cel.

osiągniemy cel.

background image

Jakość zdrowotna żywności zależy w pierwszej kolejności od

Jakość zdrowotna żywności zależy w pierwszej kolejności od

zawartych w niej składników odżywczych, jednakże niemały

zawartych w niej składników odżywczych, jednakże niemały

wpływ na nią mają też substancje obce, których obecność może

wpływ na nią mają też substancje obce, których obecność może

stwarzać określone ryzyko dla człowieka.

stwarzać określone ryzyko dla człowieka.

Aby zapewnić konsumentowi poczucie bezpieczeństwa,

Aby zapewnić konsumentowi poczucie bezpieczeństwa,

konieczna jest ochrona prawna dotycząca jakości żywności.

konieczna jest ochrona prawna dotycząca jakości żywności.

Jakość zdrowotna żywności może być oceniana przy użyciu

Jakość zdrowotna żywności może być oceniana przy użyciu

kryteriów obiektywnych, które pozwalają ustalić jej skład

kryteriów obiektywnych, które pozwalają ustalić jej skład

chemiczny, zarówno z punktu widzenia substancji pozytywnych,

chemiczny, zarówno z punktu widzenia substancji pozytywnych,

jak i negatywnych.

jak i negatywnych.

W krajach Unii Europejskiej dąży się do harmonizacji

W krajach Unii Europejskiej dąży się do harmonizacji

ustawodawstwa żywnościowego, którego celem jest ochrona

ustawodawstwa żywnościowego, którego celem jest ochrona

zdrowia społeczeństwa. Dotyczy to również wszelkich zmian

zdrowia społeczeństwa. Dotyczy to również wszelkich zmian

związanych z wprowadzaniem nowości na rynku producenckim.

związanych z wprowadzaniem nowości na rynku producenckim.

Na całym świecie zapotrzebowanie na żywność wciąż rośnie.

Na całym świecie zapotrzebowanie na żywność wciąż rośnie.

Naukowcy pracują nad udoskonaleniem metod produkcji

Naukowcy pracują nad udoskonaleniem metod produkcji

żywności oraz możliwością przedłużenia czasu jej trwałości.

żywności oraz możliwością przedłużenia czasu jej trwałości.

Jedną z wielu innych możliwości jest (bardzo

Jedną z wielu innych możliwości jest (bardzo

kontrowersyjne) wykorzystanie inżynierii genetycznej. Techniki

kontrowersyjne) wykorzystanie inżynierii genetycznej. Techniki

modyfikacji genetycznych stosowane są zamiast procesu

modyfikacji genetycznych stosowane są zamiast procesu

selektywnego rozmnażania, który przynosi uzyskanie

selektywnego rozmnażania, który przynosi uzyskanie

pożądanych cech modyfikowanego organizmu dopiero w

pożądanych cech modyfikowanego organizmu dopiero w

którymś pokoleniu, co często wymaga wielu lat pracy.

którymś pokoleniu, co często wymaga wielu lat pracy.

background image

Zalety:

Zalety:

możliwość uprawiania określonych

możliwość uprawiania określonych

roślin w różnych klimatach;

roślin w różnych klimatach;

odporność na działanie szkodników;

odporność na działanie szkodników;

wyższe plony z upraw;

wyższe plony z upraw;

niższe koszty produkcji;

niższe koszty produkcji;

dłuższy okres trwałości produktów;

dłuższy okres trwałości produktów;

większa zawartość w produktach

większa zawartość w produktach

określonych składników odżywczych.

określonych składników odżywczych.

background image

Wady:

Wady:

najważniejszą dla każdego

najważniejszą dla każdego

człowieka, czyli potencjalnego

człowieka, czyli potencjalnego

konsumenta jest stworzenie

konsumenta jest stworzenie

zagrożenia (dla ludzi i zwierząt

zagrożenia (dla ludzi i zwierząt

domowych) uodpornienia na

domowych) uodpornienia na

antybiotyki;

antybiotyki;

oraz tzw. przekroczenie naturalnych

oraz tzw. przekroczenie naturalnych

barier.

barier.

background image

Poprawianie natury.

Poprawianie natury.

Inżynieria genetyczna umożliwia (na poziomie DNA w komórkach)

Inżynieria genetyczna umożliwia (na poziomie DNA w komórkach)

uzupełnienie podstawowych dziedziczonych cech o określoną cechę

uzupełnienie podstawowych dziedziczonych cech o określoną cechę

dodatkową. Może to być np. wytwarzanie przez roślinę substancji,

dodatkową. Może to być np. wytwarzanie przez roślinę substancji,

której nie akceptują szkodniki, czy też uodpornienie płodów rolnych

której nie akceptują szkodniki, czy też uodpornienie płodów rolnych

na przenikanie herbicydów, co umożliwia rolnikom stosowanie tych

na przenikanie herbicydów, co umożliwia rolnikom stosowanie tych

środków w ochronie upraw, bez ryzyka skażenia plonów. Inżynieria

środków w ochronie upraw, bez ryzyka skażenia plonów. Inżynieria

stwarza również możliwość osłabienia cech (genów), które są

stwarza również możliwość osłabienia cech (genów), które są

niekorzystne dla produktów, np. szybkie mięknięcie pomidorów...

niekorzystne dla produktów, np. szybkie mięknięcie pomidorów...

Od niedawna można także uprawiać zmodyfikowane rośliny w bardzo

Od niedawna można także uprawiać zmodyfikowane rośliny w bardzo

zimnym klimacie, w warunkach pustynnych, a nawet na terenach o

zimnym klimacie, w warunkach pustynnych, a nawet na terenach o

bardzo silnym zasoleniu przez wodę morską.

bardzo silnym zasoleniu przez wodę morską.

Uważa się, że takie rezultaty pomogą w zaspokajaniu

Uważa się, że takie rezultaty pomogą w zaspokajaniu

deficytu pożywienia w świecie.

deficytu pożywienia w świecie.

Modyfikacja genetyczna pomaga w pozyskiwaniu płodów rolnych i

Modyfikacja genetyczna pomaga w pozyskiwaniu płodów rolnych i

hodowlanych

hodowlanych

O wyższej wartości odżywczej w porównaniu z tradycyjnymi

O wyższej wartości odżywczej w porównaniu z tradycyjnymi

odpowiednikami, np. odmiany zbóż o zwiększonej zawartości białka,

odpowiednikami, np. odmiany zbóż o zwiększonej zawartości białka,

czy też rzepak zdolny do wzmożonej syntezy nienasyconych kwasów

czy też rzepak zdolny do wzmożonej syntezy nienasyconych kwasów

tłuszczowych.

tłuszczowych.

background image

Odporność na antybiotyki.

Odporność na antybiotyki.

Korzyści, jakie niesie genetyka w powiązaniu z

Korzyści, jakie niesie genetyka w powiązaniu z

produkcją żywności, wiąże ze sobą wiele obaw wśród

produkcją żywności, wiąże ze sobą wiele obaw wśród

nas konsumentów. Niektórzy obawiają się, że zmiany

nas konsumentów. Niektórzy obawiają się, że zmiany

genetyczne roślin jadalnych mogą spowodować

genetyczne roślin jadalnych mogą spowodować

uodpornienie bakterii przewodu pokarmowego

uodpornienie bakterii przewodu pokarmowego

człowieka i zwierząt hodowlanych na antybiotyki.

człowieka i zwierząt hodowlanych na antybiotyki.

Metody genetyczne polegają w tym przypadku na

Metody genetyczne polegają w tym przypadku na

wprowadzaniu do nowo wszczepionego materiału

wprowadzaniu do nowo wszczepionego materiału

genetycznego organizmu, obok cech pożądanych,

genetycznego organizmu, obok cech pożądanych,

geny antybiotykooporne.

geny antybiotykooporne.

Wszystkie jednak modyfikowane genetycznie

Wszystkie jednak modyfikowane genetycznie

produkty podlegają wnikliwym badaniom

produkty podlegają wnikliwym badaniom

laboratoryjnym, zanim zostaną dopuszczone do

laboratoryjnym, zanim zostaną dopuszczone do

obrotu.

obrotu.

background image

Przekroczenie naturalnych

Przekroczenie naturalnych

barier.”

barier.”

Żywność modyfikowana genetycznie wywołuje wiele dyskusji wśród

Żywność modyfikowana genetycznie wywołuje wiele dyskusji wśród

wielu środowisk, zarówno producentów żywności, jak i

wielu środowisk, zarówno producentów żywności, jak i

konsumentów.

konsumentów.

Z jednej strony pojawiają się właściwie nieograniczone możliwości

Z jednej strony pojawiają się właściwie nieograniczone możliwości

realizacji korzystnych modyfikacji wybranych cech, np. hodowla

realizacji korzystnych modyfikacji wybranych cech, np. hodowla

odpornych na choroby zwierząt o chudym mięsie, czy ryb

odpornych na choroby zwierząt o chudym mięsie, czy ryb

dostarczających mięsa o zwiększonej zawartości nienasyconych

dostarczających mięsa o zwiększonej zawartości nienasyconych

kwasów tłuszczowych. Z drugiej zaś strony inżynieria genetyczna

kwasów tłuszczowych. Z drugiej zaś strony inżynieria genetyczna

może nieść wiele zmian, które mogą mieć różne skutki uboczne,

może nieść wiele zmian, które mogą mieć różne skutki uboczne,

np. podanie hormonu wzrostu u świń wywołuje niekorzystne

np. podanie hormonu wzrostu u świń wywołuje niekorzystne

zmiany w kośćcu, stawach, wzroku itp., albo owce, którym

zmiany w kośćcu, stawach, wzroku itp., albo owce, którym

wprowadzono hormon wzrostu runa, stały się mało odporne na

wprowadzono hormon wzrostu runa, stały się mało odporne na

zmiany temperatur.

zmiany temperatur.

Takie eksperymenty budzą wiele kontrowersji i pytań nad

Takie eksperymenty budzą wiele kontrowersji i pytań nad

manipulacją istotami żywymi, które przez to doznają cierpień.

manipulacją istotami żywymi, które przez to doznają cierpień.

Wielki niepokój budzą również informacje naukowców o

Wielki niepokój budzą również informacje naukowców o

eksperymentowaniu ludzkim materiałem genetycznym, np.

eksperymentowaniu ludzkim materiałem genetycznym, np.

uzyskanie mleka identycznego pod względem składu, co mleko

uzyskanie mleka identycznego pod względem składu, co mleko

kobiece.

kobiece.

background image

Aspekty moralne.

Aspekty moralne.

Długo można rozważać i dyskutować na temat zasadności

Długo można rozważać i dyskutować na temat zasadności

produkowania żywności modyfikowanej genetycznie. Dla

produkowania żywności modyfikowanej genetycznie. Dla

nas jednak nadal na pierwszym miejscu pozostają względy

nas jednak nadal na pierwszym miejscu pozostają względy

moralne.

moralne.

Ponieważ w wielu krajach problem wprowadzania tej

Ponieważ w wielu krajach problem wprowadzania tej

żywności nie jest prawnie uregulowany, budzi on wiele

żywności nie jest prawnie uregulowany, budzi on wiele

kontrowersji.

kontrowersji.

W Wielkiej Brytanii tę kwestię rozwiązano w ten sposób, że

W Wielkiej Brytanii tę kwestię rozwiązano w ten sposób, że

każdy produkt modyfikowany genetycznie musi być

każdy produkt modyfikowany genetycznie musi być

wyraźnie oznakowany i zaliczony do jednej z poniższych

wyraźnie oznakowany i zaliczony do jednej z poniższych

kategorii:

kategorii:

->zawierający genetyczny materiał ludzki;

->zawierający genetyczny materiał ludzki;

->zawierający materiał genetyczny pochodzący od zwierząt,

->zawierający materiał genetyczny pochodzący od zwierząt,

których spożywanie w różnych religiach jest zakazane;

których spożywanie w różnych religiach jest zakazane;

->zawierający materiał roślinny lub mikrobiologiczny

->zawierający materiał roślinny lub mikrobiologiczny

otrzymany przy wykorzystaniu genów zwierząt.

otrzymany przy wykorzystaniu genów zwierząt.

background image

Nie ulega wątpliwości, że żywność

Nie ulega wątpliwości, że żywność

modyfikowana genetycznie, która

modyfikowana genetycznie, która

już w tej chwili przynosi wiele

już w tej chwili przynosi wiele

korzyści, będzie się dalej rozwijać.

korzyści, będzie się dalej rozwijać.

Bardzo dużo zależy jednak od

Bardzo dużo zależy jednak od

podejścia do tego problemu

podejścia do tego problemu

konsumentów i ich względów

konsumentów i ich względów

etycznych.

etycznych.

background image

Dziękuję za uwagę.

Dziękuję za uwagę.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Żywność modyfikowana genetycznie2
Żywność modyfikowana genetycznie
ZYWNOŚĆ MODYFIKOWANA GENETYCZNIE
Nieświadomi zagrożenia żywność modyfikowana genetycznie 2
Wieczorek, kultury tkankowe S, żywność modyfikowana genetycznie
Żywność modyfikowana genetycznie żywność transgeniczna
Żywność modyfikowana genetycznie
Inżynieria genetyczna – żywność modyfikowana
sprawozdanie z genetyki 11, żywienie człowieka i ocena żywności, semestr 4, genetyka
Modyfikacja genetyczna kapusty
Warunki zaliczenia przedmiotu, żywienie człowieka i ocena żywności, semestr 4, genetyka
genetyka sprawko (1), żywienie człowieka i ocena żywności, semestr 4, genetyka
prawie wszystko skrocona wersja, żywienie człowieka i ocena żywności, semestr 4, genetyka
Cwiczenie 9 9 stud, żywienie człowieka i ocena żywności, semestr 4, genetyka
Organizmy Modyfikowane Genetycznie

więcej podobnych podstron