LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Role i funkcje magazynowania
Magazyn to jednostka funkcjonalno – organizacyjna
przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych
( zapasów ) w wyodrębnionej przestrzeni budowli
magazynowej wg ustalonej technologii, wyposażona
w odpowiednie urządzenia i środki techniczne,
zarządzana
i obsługiwana przez zespół ludzi.
Magazynowanie to zespół czynności związanych
z czasowym przyjmowaniem, składowaniem,
przechowywaniem, kompletowaniem, przemieszczaniem,
konserwacją, ewidencjonowaniem, kontrolowaniem i
wydawaniem dóbr materialnych ( zapasów ).
Podstawowym zadaniem magazynów jest :
1) zapewnienie właściwych warunków
przechowywania dla utrzymania w dobrym
stanie składowanych zapasów;
2) przygotowywanie zgodnych pod względem
ilości, jakości i asortymentu zestawu wyrobów,
towarów i materiałów żądanych ( potrzebnych )
przez odbiorców ( użytkowników );
3) wyrównywanie planowych i losowych
dysproporcji między potrzebami produkcji i
obrotu a zużyciem i konsumpcją;
4) pobieranie, kompletacja i formowanie jednostek
ładunkowych zgodnie z potrzebami odbiorców;
5) kształtowanie poziomu zapasów, m.in. przez
sygnalizowanie o stanach nadmiernych lub poniżej
ustalonego poziomu.
Gospodarka magazynowa – działalność techniczna,
ekonomiczna i organizacyjna w skali kraju, regionu,
branży,
przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej,
związana z magazynowaniem dóbr materialnych
( zapasów ) w celu zapewnienia właściwej działalności
gospodarczej ( produkcji i konsumpcji ).
Z punktu widzenia realnych procesów logistycznych
można
wyodrębnić 2 podstawowe funkcje spełniane przez
każdy
magazyn, niezależnie od jego umiejscowienia w
strukturze
organizacyjnej :
1) funkcje związane z fizyczną ochroną zapasów,
2) funkcje manipulacyjne, obejmujące czynności
przyjęcia i wydania, a także przemieszczania
zapasów wewnątrz magazynu.
Realizacja funkcji ochrony zapasów ma charakter
statyczny i powinna zapewnić pełną ochronę wartości
użytkowej magazynowanych produktów, które wynikają
z ich właściwości fizykochemicznych. Ochrona to także
zabezpieczenie przed kradzieżą, włamaniem i innymi
nadzwyczajnymi zdarzeniami. Procesy magazynowania,
w
zależności od czasu ich trwania, powodują powstawanie
ubytków naturalnych, na które są narażone niektóre
produkty, np. paliwa ciekłe. Skuteczna realizacja funkcji
ochronnych magazynu powinna zapewnić minimalizację
tych ubytków i zachowanie ustalonych norm.
Natomiast funkcje manipulacyjne wykazują na ogół
wysoką dynamikę. Sprawność magazynu ocenia się
zwykle
przez pryzmat realizacji tych drugich. Liczy się więc czas
przyjęcia i wydania magazynowanych produktów,
oczekiwania środków transportu na załadunek itp.
Szczególne znaczenie dla minimalizacji kosztów ma
intensyfikacja wykorzystania potencjału magazynowego,
który jest określany przez wielkość powierzchni magazynu
bądź jego pojemność oraz przez stan zatrudnienia.
Zarządzanie logistyczne w istotny sposób rozszerza
funkcje magazynowe, wiążąc je z wieloma czynnościami
wykonywanymi poza magazynem, stanowiącym tylko
miejsce ostatecznej ( fizycznej ) realizacji decyzji np. :
1) konsolidacja ładunków transportowych i zestawianie
produktów ( konfekcjonowanie ),
2) obsługa klientów,
3) zabezpieceanie przed nieprzewidzianymi zdarzeniami,
4) „wygładzanie” przepływu dóbr.
Konsolidacja ładunków transportowych i zestawianie
produktów ( konfekcjonowanie ) – polegają one na
łączeniu towarów pochodzących od różnych dostawców
w partie, odpowiednio do popytu zgłaszanego przez
poszczególnych odbiorców. Należy zaznaczyć, iż tworzone
zestawy towarów obejmują nierzadko liczny asortyment i
wiele pozycji. W zakres konsolidacji wchodzi również
łączenie mniejszych przesyłek w większe, co prowadzi
m.in. do uzyskiwania oszczędności na kosztach transportu.
Należy w tym miejscu wspomnieć o tzw. operacji „cross
- docking” ( szybkiego przerzucania ładunków ), polegającej na
rozładunku ciężarówek od dostawców i bezpośrednim załadunku –
skompletowanych towarów – na ciężarówki kierowane do klientów.
Obsługa klientów – realizacja tego podstawowego
zadania logistyki jest możliwa dzięki dysponowaniu przez
magazyn towarami w momencie wystąpienia na nie popytu.
Omawiana funkcja jest łatwiejsza do spełnienia w
przypadku magazynów zaopatrzeniowych niż w przypadku
hurtowni czy sklepów detalicznych. W tych pierwszych
mamy bowiem do czynienia z popytem zależnym,
wynikającym z planów i harmonogramów produkcji,
podczas gdy popyt niezależny, zgłaszany przez końcowych
konsumentów, jest zawsze wielkością losową, co prawda o
różnym stopniu rozproszenia wokół wartości średniej.
Zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi
zdarzeniami –
wiąże się ono ze wspomnianą losowością, która – obok
niepewności co do samego popytu – dotyczy również
transportu. Wielu zdarzeń ( jak np. powodzie, śnieżyce,
awarie, strajki ), powodujących opóźnienia w dostawie
towarów, nie sposób przewidzieć. Przeciwdziałaniem
ujemnym ich skutkom jest tworzenie rezerw ( zapasów ).
„Wygładzanie” przepływu dóbr – polega ono na
świadomym tworzeniu dużych zapasów dóbr
sezonowych
( np. płodów rolnych ) lub produktów wytwarzanych
w
długich seriach produkcyjnych. Oczywiście
wspomnianym
długim seriom produkcyjnym muszą towarzyszyć
rozsądne
koszty i właściwa jakość wyrobów.