Podstawowe pojęcia

embriologiczne

Opracował: dr n. med. Marek

Sopiński

21 października 2010

Pamiętaj,

że:

Zarodkiem człowieka nazywamy stadium

rozwojowe od chwili powstania zygoty do

końca 8. tygodnia rozwoju.

Płodem ludzkim nazywamy stadium

rozwojowe od początku 9. tygodnia

rozwoju do chwili urodzenia.

Pierwszym objawem różnicowania się

zarodka jest powstanie w moruli dwóch

różnych grup komórek:

- zewnętrznej – epiblastu (!),

- wewnętrznej – endoblastu.

Komórki epiblastu przekształcają się w

pojedynczą, zewnętrzną warstwę -

trofoblast,

natomiast komórki endoblastu stanowią

zaczątek przyszłego ciała zarodka (węzeł

zarodkowy).

Tarczka zarodkowa różnicuje się na dwa

listki:

1. zewnętrzny = epiblast (!) =

ektoderma,

2. wewnętrzny = hypoblast =

endoderma.

Listkiem zarodkowym nazywamy

tkankę zarodkową zbudowaną tak,

jak tkanka nabłonkowa!

Pierwszy listek zarodkowy –

ektoderma.

Ektoderma różnicuje się na:

a. ektodermę pokrywową

(naskórek),

b. neuroektodermę (układ

nerwowy).

Drugi listek zarodkowy –

endoderma.

Z endodermalnego

prajelita

powstają m.in. układ pokarmowy,

układ oddechowy.

Z endodermy przewodu żółtkowo-

jelitowego wywodzą się pierwotne

komórki płciowe!

Trzeci listek zarodkowy –

mezoderma.

Mezoderma tworzy trzy

ugrupowania komórek:

1. mezodermę przyśrodkową,

2. mezodermę pośrednią,

3. mezodermę boczną.

Mezenchyma zwana była dawniej

czwartym listkiem zarodkowym,

ale nie ma (!) ona budowy tkanki

nabłonkowej; mezenchyma ma

budowę tkanki łącznej.

Mezenchyma jest zarodkową

tkanką łączną!

Z mezenchymy pochodzą tkanki

łączne oraz ich pochodne:

1. tkanki łączne właściwe,

2. tkanki łączne oporowe,

3. krew,

4. chłonka.