1

Globalizacja

Globalizacja

2

Definicja globalizacji

Definicja globalizacji

Pojęcie globalizacji odnosi się
do obszarów działalności:
gospodarczej, politycznej,
społecznej, kulturowej,
naukowej.

To przenikanie de facto wszelkich
dziedzin działalności ludzkiej na świecie
powoduje trudność w zdefiniowaniu jej.

Globalizacja ma charakter
wielostronny i
wielopłaszczyznowy.

3

Globalizacja kojarzy się:

Globalizacja kojarzy się:

1. Standaryzacją produkcji

2. Upodobnieniem zachowań

konsumentów

3. Umiędzynarodowieniem

działalności gospodarczej

4. Scalaniem gospodarek

narodowych, prowadzące do
powstania jednolitej gospodarki
światowej

4

Definicja globalizacji

Definicja globalizacji

Globalizacja

– proces

tworzenia światowej sieci
gospodarczej, składającej się z
układów sektorowych
(branżowych)

5

Definicja globalizacji

Definicja globalizacji

Globalizacja

jest

funkcją postępu
technicznego

6

Pierwszy etap globalizacji działalności

Pierwszy etap globalizacji działalności

gospodarek wg A. Zorskiej

gospodarek wg A. Zorskiej

Lata 1870-1914

bowiem przełom XIX i XX można

uznać za ukształtowanie się
kapitału finansowego, który

wpłynął na rozwój

monopolistycznego charakteru

wielkich przedsiębiorstw.

7

Globalizacja wg A. Zorskiej

Globalizacja wg A. Zorskiej

„Globalizacja stanowi wyższy, bardziej
zaawansowany i złożony etap procesu
umiędzynaradawiania działalności
gospodarczej. Proces ten rozumiany
ogólnie, jako rozszerzenie działalności
krajowych przedsiębiorstw za granicą,
został zapoczątkowany na większą skalę
w XIV wieku wraz z rozwojem
zamorskiej działalności przez kompanie
handlowe.” s. 14

8

Pierwszy etap globalizacji wg grupy

Pierwszy etap globalizacji wg grupy

lizbońskiej

lizbońskiej

Globalizacja

- proces

gospodarczo-polityczno-
społeczny, którego początki
przypadają na ostatnie dwie
dekady XXw.

bowiem
1. Rozwój technologii informacyjno-

komunikacyjnych (komputerów
osobistych i internetu)

2. Rozpad realnego socjalizmu, a

zwłaszcza upadek Związku Sowieckiego

9

Wg M. Friedmana

Wg M. Friedmana

„

Obie rewolucje doprowadziły do

sytuacji, w której producent może
wytwarzać swój produkt
gdziekolwiek na świecie,
sprzedawać go tam, gdzie mu się
podoba, wykorzystywać w procesie
produkcyjnym zasoby
któregokolwiek państwa i mieć
swoją siedzibę gdziekolwiek na
świecie. Nie ma zatem sensu
mówić, że dany produkt jest
krajowy.”

10

Wg T.L. Friedmana

Wg T.L. Friedmana

Świat narodził się w 1989 r.

po upadku muru

berlińskiego

11

Podsumowanie

Podsumowanie

Globalizacja związana jest z:

Globalizacja związana jest z:

1. wielkimi odkryciami geograficznymi w XV i

XVI w.

2. .....

3. pierwszą rewolucją przemysłową

4.rewolucją techniczną (internet)

5.polityką (upadek systemu

komunistycznego)

6. ekonomią (prywatyzacja, deregulacja)

12

Podsumowanie

Podsumowanie

Ewolucja globalizacji

Ewolucja globalizacji

1. Rozwój handlu

2. Przepływ informacji i technologii

3. Liberalizacja sektora bankowego

i przepływów kapitałowych

4. Mobilność ludzi

13

Podsumowanie

Podsumowanie

Nurty globalizacji

Nurty globalizacji

1.Globalizacja stanowi nową, wyższą

i bardziej złożoną formę rozwoju
międzynarodowych stosunków
ekonomicznych.

2.Globalizacja nowa faza ich

rozwoju, kształtująca się pod
wpływem szczególnych okoliczności
i procesów, które poprzednio nie
mogły występować

14

Cechy globalizacji

Cechy globalizacji

wielostronność
wielopłaszczyznowość
złożoność
wielowątkowość
międzynarodowa
współzależność

15

Cechy współczesnej globalizacji:

Cechy współczesnej globalizacji:

1. Rosnąca mobilność kapitału i dóbr (nawet usług) -

formowanie się światowej sieci obrotu dobrami i

usługami.

usługami.

2. Rozwój międzynarodowych obrotów kapitałowych.

Skala postępu technicznego.

3. Rozprzestrzenienie się innowacji.

4. Tworzenie światowego systemu informacyjnego

(internetu).

5. Rozwój sieci światowego systemu transportowego.

Spadają koszty transakcyjne (koszty transportu i
łączności) gospodarczej współpracy z zagranicą.
Zmniejsza się znaczenie czasu i przestrzeni (just in
time).

6. Liberalizacja wielu sfer działalności (otwieranie się

na handel z zagranicą, napływ zagranicznych
inwestycji bezpośrednich).

7. Postęp prywatyzacji i deregulacji sektorów

gospodarki, które stanowiły własność państwa i
były zmonopolizowane.

16

Problemy związane z globalizacją

Problemy związane z globalizacją

1. Przestaje obowiązywać zasada o

zbędności reguł działania rynku
światowego

2. Potrzeba ochrony konkurencji i

konsumentów

3. Większy dochód rodzi problemy

podziału nadwyżki miedzy kraje oraz
poszczególnych członków
społeczeństwa

4. Dewastacja środowiska naturalnego

17

Kryzysy powodują:

Kryzysy powodują:

-nasilenie tendencji
protekcjonistycznych

-nacjonalizm

-wrogość w stosunkach
międzyludzkich

-ruch połączeniowy (m&a)

-monopolizację

18

Zagrożenia globalizacji

Zagrożenia globalizacji

Terroryzm międzynarodowy

-fundamentalizm religijny

-separatyzm etniczny

Podział świata

1. Cywilizacja bogatych (w większości białych ludzi)

2. Cywilizacja nędzy i zacofania

19

Przeciwnicy globalizacji:

Przeciwnicy globalizacji:

działacze związków zawodowych;
obrońcy praw konsumenta;
organizacje ekologiczne; obrońcy
praw człowieka i zwierząt;
przedstawiciele rolników z krajów
biednych i bogatych, działacze na
rzecz wyzwolenia różnych krajów i
regionów; anarchistów;
awanturników i chuliganów

20

Integracja - dyferencjacja

Integracja - dyferencjacja

Integracja ekonomiczna

– dążenie

do łączenia i scalania się odrębnych
organizmów gospodarczych

Dyferencjacja

– różnicowanie się co

znajduje swoje odzwierciedlenie w:
sferze poziomu rozwoju; dochodach
różnych grup krajów.

21

Dyferencjacja narodów

Dyferencjacja narodów

okres

zróżnicowanie

bogactwa

1990 r.

4500%

1870 r.

900%

W poł. XVIII w. (przed
rewolucja przemysłową

30%

22

Dyferencjacja narodów

Dyferencjacja narodów

Na przełomie XX i XXI stulecia

15%

ludności świata zamieszkuje kraje

wysoko rozwinięte i wytwarza prawie

80%

światowego produktu/dochodu

narodowego

Pozostałe

85%

ludności świata

wytwarza zaledwie

21%

światowego

produktu/dochodu narodowego

23

Dyferencjacja narodów

Dyferencjacja narodów

Na 130 krajów świata

(o ludności

powyżej 1 miliona osób)

mniej niż 30

zaliczanych jest do zamożnych

(tj. takich, których dochód brutto na
mieszkańca przekracza 10 tyś. $)

24

Dyferencjacja narodów

Dyferencjacja narodów

Stany Zjednoczone, Japonia,
Niemcy

(kraje triady)

obejmują

8.1%

ludności świata,

wytwarzają

51,5%

światowego

DNB.

Stany Zjednoczone

(same)

wytwarzają 31%

25

Podsumowanie

Zróżnicowanie narodów

-

różnice w poziomie rozwoju między

krajami

-rozwarstwienie w dochodach

-różnice w poziomie życia i jakości
życia

-przepaść techniczna i cywilizacyjna

-liczba ludności w krajach
rozwijających się rośnie szybciej niż
w krajach rozwiniętych

26

Siły motoryczne globalizacji

Siły motoryczne globalizacji

-korporacje transnarodowe

-rządy (państwa) krajów wysoko
rozwiniętych

„Kraje wysoko rozwinięte są silne siłą swoich
korporacji, a korporacje czerpią siłę z potęgi
krajów, z których pochodzą.” E. Markowska

-

triada

(z trzech stref świata:Ameryka

Północna, Europa Zachodnia, Azja Wschodnia)

27

Korporacje transnarodowe

Korporacje transnarodowe

Korporacje transnarodowe zaczęły
powstawać na początku drugiej połowy XIX
stulecia

Cel:

-dokonanie wielkich inwestycji
-podejmowanie produkcji na wielką skalę
-ekspansja w krajach kolonialnych i
zależnych

28

Korporacje transnarodowe

Korporacje transnarodowe

Obecnie:

prowadzą działalność gospodarczą
wpływają na rozwój nauki i techniki
kształtują postęp techniczny
prowadzą działalność eksportową i
importową
tworzą alianse strategiczne
twardo konkurują ze sobą

29

Rządy (państwa) krajów wysoko

Rządy (państwa) krajów wysoko

rozwiniętych

rozwiniętych

Poprzez politykę gospodarczą i
zagraniczną:

-tworzą uwarunkowania sprzyjające
korporacjom

-prowadzą negocjacje na szczeblu
rządowym

-wpływają na pozycję korporacji i
kierunki działania (preferencje
podatkowe, zamówienia rządowe)

30

Podsumowanie

Podsumowanie

Rynek światowy

Rynek światowy

1. zbiór rynków

narodowych

Konsekwencje przekształceń rynku światowego

3. kraje i władze

tracą na znaczeniu

4. zyskują firmy

międzynarodowe

5. nieskuteczna polityka państwa

w zakresie ochrony konsumenta

na rynku narodowym

2. globalny rynek

poszczególnych

produktów

31

Podsumowanie

Podsumowanie

Polityka międzynarodowa

Polityka międzynarodowa

Strategie korporacji
transnarodowych powinny
uwzględnić
współuczestniczenie w
wyrównaniu poziomu rozwoju
w skali globalnej

32

Podsumowanie

Podsumowanie

Kategorie ekonomiczne i etyczne

Kategorie ekonomiczne i etyczne

Rozumowanie

w kategoriach

ekonomicznych

Rozumowanie

w kategoriach

etycznych

33

Wskaźniki globalizacji

Wskaźniki globalizacji

Wskaźnik mierzy stopień integracji danego kraju

ze światem w sferze gospodarki, polityki,
technologii, życia społecznego.

Wskaźnik globalizacji w 2003 r. wg miejsca:

1. Irlandia

2. Szwajcaria

3. Szwecja

4. Singapur

5. Holandia

11. USA; 15. Czechy; 17 . Niemcy

34

Czynniki przyspieszające globalizację

Czynniki przyspieszające globalizację

-wzrost bezpośrednich inwestycji
zagranicznych

(w 1990r. wynosiły 201 mld $ w 2000r.

1270 mld $ )

przy szybszym wzroście w

krajach najbogatszych niż w krajach
rozwijających się

-wprowadzenie nowoczesnych metod
zarządzania

-automatyzacja operacji finansowo-
bankowych

-m&a
-inernet
-telefony komórkowe

35

Tendencje

Tendencje

Globalizacja będzie się rozszerzać na coraz

większe obszary świata

Korzyści będą zawłaszczane przez

przedsiębiorstwa z krajów bogatych

Jest to uzasadnione bowiem kraje bogatsze w
większym stopniu uczestniczą w tworzeniu
światowego DNB więc partycypują bardziej w
jego podziale.

W imię korzyści z globalizacji kraje bogate

powinny zwiększyć pomoc dla krajów biednych

36

Proces selektywny

Proces selektywny

Globalizacja jest ciągle
procesem selektywnym

bowiem korzystają z niej kraje bogate i
średnio zamożne, zaś kraje ubogie nie
są w obszarze zainteresowania
zagranicznych inwestorów