K R I O T E R A P I A

K R I O T E R A P I A

MECHANIZM DZIAŁANIA, METODYKA,

MECHANIZM DZIAŁANIA, METODYKA,

WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA

WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA

DO LECZENIA

DO LECZENIA

KRIOTERAPII (KRYOS-

KRIOTERAPII (KRYOS-

zimno)

zimno)

- krótki rys historyczny

2500r p.n.e. w Egipcie stosowano zimne

2500r p.n.e. w Egipcie stosowano zimne

okłady do leczenia stanów zapalnych

okłady do leczenia stanów zapalnych

(papirus)

(papirus)

Hipokrates (460-370r p.n.e.) stosował

Hipokrates (460-370r p.n.e.) stosował

zimno do zmniejszenia obrzęków, bólów i

zimno do zmniejszenia obrzęków, bólów i

krwawienia

krwawienia

Celsus (25r n.e.) - stosował zimno do

Celsus (25r n.e.) - stosował zimno do

leczenia martwej skóry

leczenia martwej skóry

Frej (lata 40) dał podstawy nowoczesnej

Frej (lata 40) dał podstawy nowoczesnej

kriochirurgii

kriochirurgii

Toshimo Yamauchi (1979) - opublikował

Toshimo Yamauchi (1979) - opublikował

prace z zastosowaniem ciekłego azotu

prace z zastosowaniem ciekłego azotu

Od 1984r zastosowanie kriostymulacji

Od 1984r zastosowanie kriostymulacji

ciekłym azotem w Polsce

ciekłym azotem w Polsce

(Zakł. Rehabilitacji

(Zakł. Rehabilitacji

AWF, Wrocław)

AWF, Wrocław)

W 1978r pierwsza kriokomora Yamauchi

W 1978r pierwsza kriokomora Yamauchi

W 1989r skonstruowano w Polsce pierwszą

W 1989r skonstruowano w Polsce pierwszą

kriokomorę

kriokomorę

TERMOTERAPIA

TERMOTERAPIA

Ciepłolecznictwo

Ciepłolecznictwo

Zimnolecznict

Zimnolecznict

wo

wo

Miejscowe

Miejscowe

Miejscowe

Miejscowe

Ogóln

Ogóln

e

e

Ogóln

Ogóln

e

e

* Dostarczanie energii

* Dostarczanie energii

cieplnej

cieplnej

* Wzbudzanie energii

* Wzbudzanie energii

cieplnej w tkankach

cieplnej w tkankach

* Krioterapia ( z użyciem

* Krioterapia ( z użyciem

nośników o temp. < 0

nośników o temp. < 0

0

0

C)

C)

* Leczenie zimnem (z

* Leczenie zimnem (z

użyciem nośników > 0

użyciem nośników > 0

0

0

C)

C)

K R I O T E R A P

I A

kriodestrukcja

kriochirurgia

kriostymulacja

Kriostymulacja-definicja

Kriostymulacja-definicja

- schładzanie ciała przy użyciu

- schładzanie ciała przy użyciu

niskich temperatur będących intensywnym bodźcem

niskich temperatur będących intensywnym bodźcem

wywołującym w organiźmie wiele reakcji odwracalnych o

wywołującym w organiźmie wiele reakcji odwracalnych o

charakterze miejscowym i ogólnym

charakterze miejscowym i ogólnym

K R I O C H I R U R G I A



Stany przedrakowe (rogowacenie starcze, leukoplakia)



Naczyniaki zwykłe



Nabłoniaki (okolice oczu, nosa, powiek)



Kłykciny kończyste



Rak prostaty



Rak szyjki macicy



Ropne rany



Żylaki



w okulistyce

Nacięcie chirurgiczne + krio
Elektrokonizacja + krio
Krio + nacięcie chirurgiczne + krio
Farmakoterapia + krio

Najważniejsze wskazania

Najważniejsze wskazania

lecznicze

lecznicze

Metody - kontaktowa (zewnętrznie i sonda

Metody - kontaktowa (zewnętrznie i sonda

wewnętrzna),

wewnętrzna),

- natryskowe, sonda - nóż chirurgiczny

- natryskowe, sonda - nóż chirurgiczny

REAKCJA ORGANIZMU NA

OZIĘBIENIE

Reakcja zachowania

Reakcja zachowania

ciepła

ciepła

Reakcja kompensacyjna

Reakcja kompensacyjna

(przy rezerwie ciepła i

(przy rezerwie ciepła i

zachowaniu termoregulacji)

zachowaniu termoregulacji)

* zaróżowienie skóry,

* zaróżowienie skóry,

pobudzenie

pobudzenie

krążenia obwodowego

krążenia obwodowego

* rozluźnienie mięśni

* rozluźnienie mięśni

* uczucie rozgrzania

* uczucie rozgrzania

Zaburzenie termoregulacji

Zaburzenie termoregulacji

(przy małej rezerwie ciepła)

(przy małej rezerwie ciepła)

* zasinienie skóry

* zasinienie skóry

* zwiększenie napięcia mięśni

* zwiększenie napięcia mięśni

(drżenie mięśniowe)

(drżenie mięśniowe)

* dyskomfort psychiczny

* dyskomfort psychiczny

* zaburzenie świadomości

* zaburzenie świadomości

REAKCJA ZACHOWANIA

CIEPŁA

REAKCJA KOMPENSACYJNA



Skurcz naczyń (zblednięcie skóry)



Zmniejszenie łożyska naczyniowego (skurcz

dużych naczyń, naczyń trzewi i skóry



Wzrost ciśnienia krwi



Zwolnienie akcji serca



Zwiększenie termogenezy



Zwiększenie napięcia mięśni, drżenie mięśniowe



Pobudzenie aktywności, rześkość



Zwiększenie wydalania moczu

Objawy reakcji zachowania

ciepła

Objawy reakcji kompensacyjnej

Rozszerzenie naczyń, zaróżowienie
skóry
Pobudzenie krążenia obwodowego
Uczucie rozgrzania, odświeżenia
Przyspieszenie akcji serca
Rozluźnienie mięśni
Obniżenie ciśnienia krwi

Układ termoregulacji

• 1. Termoreceptory

: a)wewnętrzne

b)zewnętrzne

• 2. Ośrodek

termoregulacji

(podwzgórze)

• 3. Efektory

: a)

termoreg.fizyczna(

reakcje ukł.krążenia,

gruczoły potowe )

b)

termoreg.metaboliczna(mięśnie,

wątroba, tkanka tł. brunatna

)

ZACHOWANIE SIĘ TEMPERATURY

ZACHOWANIE SIĘ TEMPERATURY

SKÓRY PODCZAS I PO KRIOTERAPII

SKÓRY PODCZAS I PO KRIOTERAPII

MIEJSCOWEJ NA KOŃCZYNY DOLNE

MIEJSCOWEJ NA KOŃCZYNY DOLNE

0

5

10

15

20

25

30

35

przed

po

1

5

15

60

120

240

0

C

30,5

5

32

32,5

13

24

27

30,8

Wg.: Jezierski Cz., Narkiewicz F.: Kriomedpol 1994 (Ochładzanie ciekłym azotem na stawy kończyn
dolnych, 3 min.

minuty

EFEKTY DZIAŁANIA ZIMNA

EFEKTY DZIAŁANIA ZIMNA

NA USTRÓJ

NA USTRÓJ



zależą od:

zależą od:



czasu trwania ekspozycji na

czasu trwania ekspozycji na

zimna

zimna



powierzchni

powierzchni



stopnia ochłodzenia

stopnia ochłodzenia



różnicy temperatur pomiędzy

różnicy temperatur pomiędzy

źródłem zimna a organizmem

źródłem zimna a organizmem

Stopień ochładzania

różnych części i okolic

ciała

• *

Skóra

- szybkie schładzanie

• *

Mięśnie-

wolniejsze i dłuższe, powrót

do

wyjściowej temp. po godz.

• *

Stawy

- obniżenie temp.przez 2 godz.

• *

Kończyny dolne

ochładzane są

intensywniej niż tułów

• Kończyna ochładzana

- obniżenie

temp. koło 10 stopni w drugiej

KRIOSTYMULACJA

biologiczne działanie



PRZECIWBÓLOWE



PRZECIWZAPALNE



PRZECIWOBRZĘKOWE



PRZECIWKRWOTOCZNE



ROZLUŹNIAJĄCE MIĘŚNIE



ODPORNOŚCIOWE

Właściwości działania

leczniczego

Reakcje ustrojowe wywołane

bodźcem zimna

KRĄŻENIOWE
POBUDZENIE MECH.
TERMOREGULACJI
HORMONALNE
PRZECIWBÓLOWE
PRZECIWOBRZĘKOWE
NERWOWO-MIĘŚNIOWE
IMMUNOSTYMULACYJNE,
ZWIĘKSZENIE ODPORNOŚCI

Liczba
punktów zimna

w cm

2

powierzchni ciała

(

wg Aschoffa i Wevera za Muller-Limrothem)

0-3
3-6
6-9

9-13

>13

Trzy fazy reakcji naczynioruchowych

zachodzących pod wpływem

kriostymulacji

Krótki skurcz naczyń skóry

Krótki skurcz naczyń skóry

Przemieszczenie krwi z małych do dużych

Przemieszczenie krwi z małych do dużych

naczyń

naczyń

Uruchamianie mechanizmów termoregulacji

Uruchamianie mechanizmów termoregulacji

Skurcz - rozkurcz, naprzemiennie, falowanie (Reakcja Lewisa)

Skurcz - rozkurcz, naprzemiennie, falowanie (Reakcja Lewisa)

Trening naczyniowy

Trening naczyniowy

Rozkurcz naczyń

Rozkurcz naczyń

tętniczych

tętniczych

Zwiększenie

zaopatrzenia

tkanek w tlen

Przekrwienie czynne

Zwiększenie ukrwienia

tkanek

1.

2.

3.

Rekcje hemodynamiczne

• 1. Typu naczyniowego
• 2. Zmiany ciśnienia krwi
• 3. Wzrost drenażu

limfatycznego

KRIOSTYMULACJA

mechanizmy działania

przeciwbólowego

Blokowanie receptorów

bólowych

w skórze

Blokowanie receptorów

bólowych

w skórze

Zmniejszenie

Zmniejszenie

napięcia mięśni

napięcia mięśni

(na wrzecionka

(na wrzecionka

m. i

m. i

włókna gamma)

włókna gamma)

Zmniejszenie

Zmniejszenie

napięcia mięśni

napięcia mięśni

(na wrzecionka

(na wrzecionka

m. i

m. i

włókna gamma)

włókna gamma)

Zmniejszenie

Zmniejszenie

przewodnictwa

przewodnictwa

nerwowego w

nerwowego w

dośrodkowych

dośrodkowych

nerwach

nerwach

bólowych

bólowych

Zmniejszenie

Zmniejszenie

przewodnictwa

przewodnictwa

nerwowego w

nerwowego w

dośrodkowych

dośrodkowych

nerwach

nerwach

bólowych

bólowych

Zwiększenie

wydzielania

endorfin

Zwiększenie

wydzielania

endorfin

Przeciwbólo

we działanie

kriostymulac

ji

Przeciwbólo

we działanie

kriostymulac

ji

KRIOSTYMULACJA

KRIOSTYMULACJA

mechanizmy działania

mechanizmy działania

przeciwzapalnego i

przeciwzapalnego i

przeciwbólowego

przeciwbólowego

Skurcz naczyń- uszczelnienie

Skurcz naczyń- uszczelnienie

śródbłonka

śródbłonka

Zmniejszenie ciśnienia

Zmniejszenie ciśnienia

śródtkankowego

śródtkankowego

Zmniejszenie impulsacji

nocyceptywnych

mechanoreceptorów

Zmniejszenie wysięku, zmniejszenie

migracji leukocytów w ognisku

zapalnym

łagodzenie bólu

łagodzenie bólu

zwolnienie procesów zapalnych

zwolnienie procesów zapalnych

Zmniejszenie metabolizmu w komórkach

Zmniejszenie metabolizmu w komórkach

ogniska zapalnego + zwiększenie

ogniska zapalnego + zwiększenie

uszczelniania naczyń

uszczelniania naczyń

Zmniejszenie nacieku komórkowego

Zmniejszenie nacieku komórkowego

ogniska zapalnego

ogniska zapalnego

Zmniejszenie stanu zapalnego

Zmniejszenie stanu zapalnego

KRIOSTYMULACJA

mechanizmy zmniejszenia napięcia

mięśniowego

Zmniejszenie przewodnictwa w

Zmniejszenie przewodnictwa w

nocyceptywnych nerwach i

nocyceptywnych nerwach i

zmniejszenie napływu impulsów do

zmniejszenie napływu impulsów do

rdzenia kręgowego

rdzenia kręgowego

Zmniejszenie aktywności

Zmniejszenie aktywności

wrzecionek mięśniowych

wrzecionek mięśniowych

Zmniejszenie stymulacji

Zmniejszenie stymulacji

segmentarnych motoneuronów

segmentarnych motoneuronów

rdzenia , przerwanie dróg ruchowych

rdzenia , przerwanie dróg ruchowych

Działanie analgetyczne

Działanie analgetyczne

DZIAŁANIE KRIOSTYMULACJI

NA UKŁAD HORMONALNY



wzrost stężenia ACTH i kortyzolu we

wzrost stężenia ACTH i kortyzolu we

krwi

krwi



wzrost wydzielania adrenaliny i

wzrost wydzielania adrenaliny i

noradrenaliny

noradrenaliny



wzrost testosteronu u mężczyzn

wzrost testosteronu u mężczyzn



wzrost wydzielania tyroksyny

wzrost wydzielania tyroksyny

KORZYSTNE DZIAŁANIE

KRIOSTYMULACJI

OGÓLNOUSTROJOWEJ NA STAN

PSYCHICZNY CZŁOWIEKA



Poprawa nastroju



Ustępowanie zmęczenia



Poprawa snu



Zmniejszenie objawów
depresyjnych



Zwiększenie chęci do aktywności
fizycznej

Krioterapia a wolne

rodniki tlenowe

• - Wzrost wolnych rodników

tlenowych

• - Wzrost enzymów

antyoksydacyjnych

• Mechanizm-” niedokrwienie i reperfuzja”

RÓŻNICE W REAKCJACH

ORGANIZMU NA BODŹCE CIEPŁA I

ZIMNA

REAKCJ E, OBJ AWY

KLINICZNE

CIEPŁOLECZNICTWO ZIMNOLECZNICTWO

Nasilenie reakcji

organizmu na bodźce

termiczne

mniejsze

większe

Rozszerzenie naczyń

wszystkich

tylko tętnic

Rozluźnienie mięśni

bezpośrednio po

działaniu ciepła

drogą pośrednią

Temperatura ciała

podwyższa się

nie zmienia się

Mechanizm

powstawania ciepła

droga przewodzenia

ciepło wewnętrzne

Aktywność

psychomotoryczna

zwolniona

zwiększona

METODYKA MIEJSCOWEGO

STOSOWANIA

KRIOTERAPII

Miejscowy nadmuch parami azotu

Miejscowy nadmuch parami azotu

Ciśnienie par azotu 4-5 atm

Ciśnienie par azotu 4-5 atm

Odległość dyszy od ciała 10-15 cm.

Odległość dyszy od ciała 10-15 cm.

Czas 1-2-3 min (dłużej na duże stawy i u

Czas 1-2-3 min (dłużej na duże stawy i u

otyłych krócej na małe stawy

otyłych krócej na małe stawy

Zaczynać zabiegi od miejsc dobrze

Zaczynać zabiegi od miejsc dobrze

umięśnionych

umięśnionych

1- 2 razy dziennie z przerwą 3-4 godz.

1- 2 razy dziennie z przerwą 3-4 godz.

Seria zabiegów minimum 10

Seria zabiegów minimum 10

Bezpośrednio po zabiegu, najdalej do 3

Bezpośrednio po zabiegu, najdalej do 3

godz. wykonywać ćwiczenia

godz. wykonywać ćwiczenia

Kojarzenie krioterapii z innymi metodami leczniczymi:

Kojarzenie krioterapii z innymi metodami leczniczymi:

- krioterapia

- krioterapia

+ leki niesterydowe + kinezyterapia (RZS)

+ leki niesterydowe + kinezyterapia (RZS)

- krioterapia + impuls. pole

- krioterapia + impuls. pole

magnetyczne + kinezyterap

magnetyczne + kinezyterap

- laser He-Ne + krioterapia + kinezyterapia

- laser He-Ne + krioterapia + kinezyterapia

- ocieplenie +

- ocieplenie +

krioterapia + kinezyterapia

krioterapia + kinezyterapia

Aparat do nadmuchu

miejscowego

METODYKA

OGÓLNOUSTROJOWEJ

KRIOTERAPII

Zabiegi w komorze o temp. - 110 do 170

Zabiegi w komorze o temp. - 110 do 170

o

o

,

,

leczenie rozpoczynamy od 110

leczenie rozpoczynamy od 110

Czas zabiegu 1- 3 min.

Czas zabiegu 1- 3 min.

Seria zabiegów 10-15

Seria zabiegów 10-15

Seanse w komorze najlepiej 2-krotne z

Seanse w komorze najlepiej 2-krotne z

odstępem 4 godz.

odstępem 4 godz.

Po wyjściu z komory - kinezyterapia

Po wyjściu z komory - kinezyterapia

Uwagi:

Uwagi:

Chorzy wchodzą do komory w stroju

Chorzy wchodzą do komory w stroju

kąpielowym z osłoniętymi ustami i

kąpielowym z osłoniętymi ustami i

nosem maseczką, w skarpetkach, drewniakach,

nosem maseczką, w skarpetkach, drewniakach,

w komorze należy się poruszać

w komorze należy się poruszać

Krioterapia

ogólnoustrojowa

(kriokomora)

WSKAZANIA LECZNICZE DO

WSKAZANIA LECZNICZE DO

KRIOTERAPII MIEJSCOWEJ

KRIOTERAPII MIEJSCOWEJ

(1)

(1)

Ostre i przewlekłe choroby zapalne stawów RZS,

Ostre i przewlekłe choroby zapalne stawów RZS,

ZZSK, dna moczanowa, zespół Reitera, infekcyjne

ZZSK, dna moczanowa, zespół Reitera, infekcyjne

zapalenie stawów, liszaj rumieniowaty

zapalenie stawów, liszaj rumieniowaty

Choroba zwyrodnieniowa

Choroba zwyrodnieniowa

stawów( kolanowych i biodrowych )

stawów( kolanowych i biodrowych )

Reumatyzm tkanek miękkich: zapalenie

Reumatyzm tkanek miękkich: zapalenie

ścięgien, entezopatie, mialgie, zapalenie

ścięgien, entezopatie, mialgie, zapalenie

okołostawowe

okołostawowe

Fibromialgia

Fibromialgia

Zapalenie okołostawowe barku

Zapalenie okołostawowe barku

Zespoły bólowe: kręgosłupa szyjnego i

Zespoły bólowe: kręgosłupa szyjnego i

lędźwiowego, rwa kulszowa, dyskopatie

lędźwiowego, rwa kulszowa, dyskopatie

Stany po operacji dysku lędźwiowego

Stany po operacji dysku lędźwiowego

Stany po urazach stawów i mięśni: skręcenia ,

Stany po urazach stawów i mięśni: skręcenia ,

nadciągnięcie mięsni, stłuczenia zwichnięcia ,

nadciągnięcie mięsni, stłuczenia zwichnięcia ,

obrzęki po urazach

obrzęki po urazach

Choroby neurologiczne

Choroby neurologiczne



Spastyczne niedowłady po udarach mózgowych

Spastyczne niedowłady po udarach mózgowych



Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona



Zapalenie rogów przednich rdzenia

Zapalenie rogów przednich rdzenia



Ostre zapalenie nerwów obwodowych

Ostre zapalenie nerwów obwodowych



Stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane



Rozsiane zapalenie mózgu

Rozsiane zapalenie mózgu



Miastenia

Miastenia

Choroba Sudecka

Choroba Sudecka

Przykurcze w stawach

Przykurcze w stawach

Łokieć „ tenisisty”

Łokieć „ tenisisty”

Obrzęki po operacjach chirurgicznych ( np. po

Obrzęki po operacjach chirurgicznych ( np. po

usunięciu łąkotki)

usunięciu łąkotki)

Ropnie kości , przetoki

Ropnie kości , przetoki

WSKAZANIA LECZNICZE DO

WSKAZANIA LECZNICZE DO

KRIOTERAPII MIEJSCOWEJ

KRIOTERAPII MIEJSCOWEJ

(2)

(2)

WSKAZANIA DO

WSKAZANIA DO

KRIOTERAPII

KRIOTERAPII

OGÓLNOUSTROJOWEJ (1)

OGÓLNOUSTROJOWEJ (1)

Gościec zapalny: RZS, ZZSK, dna, zapalenie

Gościec zapalny: RZS, ZZSK, dna, zapalenie

łuszczycowe, liszaj rumieniowy

łuszczycowe, liszaj rumieniowy

Dyskopatie

Dyskopatie

Kolagenozy

Kolagenozy

Reumatyzm tkanek miękkich

Reumatyzm tkanek miękkich

Udar cieplny

Udar cieplny

Przełom tarczycowy (?)

Przełom tarczycowy (?)

Stany pourazowe, w tym sportowe

Stany pourazowe, w tym sportowe

Częste infekcje nieswoiste-zapobiegawczo

Częste infekcje nieswoiste-zapobiegawczo

Odnowa biologiczna

Odnowa biologiczna

Przeciążenie narządu ruchu

Przeciążenie narządu ruchu

WSKAZANIA DO

WSKAZANIA DO

KRIOTERAPII

KRIOTERAPII

OGÓLNOUSTROJOWEJ (2)

OGÓLNOUSTROJOWEJ (2)

Oparzenia ; wcześnie po incydencie, najlepiej

Oparzenia ; wcześnie po incydencie, najlepiej

do 30 min.

do 30 min.

Żylaki kończyn dolnych

Żylaki kończyn dolnych

Obrzęki limfatyczne

Obrzęki limfatyczne

Zapobieganie odleżynom

Zapobieganie odleżynom

Świąd odbytu

Świąd odbytu

Krwawienie z nosa

Krwawienie z nosa

Stany po przeciążeniu pracą fizyczną

Stany po przeciążeniu pracą fizyczną

Depresja

Depresja

PRZECIWWSKAZANIA DO

PRZECIWWSKAZANIA DO

KRIOTERAPII

KRIOTERAPII

Ciężkie choroby serca i niewydolność

Ciężkie choroby serca i niewydolność

układu krążenia

układu krążenia

Stany po zawale serca

Stany po zawale serca

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze

Choroby płuc

Choroby płuc

Nadwrażliwość na zimno

Nadwrażliwość na zimno

Hemoglobinuria napadowa

Hemoglobinuria napadowa

Zespół Raynauda

Zespół Raynauda

Odmrożenie

Odmrożenie

Wyniszczenie i osłabienie ogólne

Wyniszczenie i osłabienie ogólne

Choroba nowotworowa

Choroba nowotworowa

Otwarte rany , owrzodzenie

Otwarte rany , owrzodzenie

Zaawansowana miażdżyca

Zaawansowana miażdżyca

Zmiany zakrzepowo-zatorowe i zapalne w

Zmiany zakrzepowo-zatorowe i zapalne w

układzie żylnym

układzie żylnym

Stany gorączkowe

Stany gorączkowe

Dziękuję